Κτηματίες της προπολεμικής Λαμίας

Προλεγόμενα

   Η παρούσα εργασία θα αναφερθεί περισσότερο σε πρόσωπα - τους κτηματίες - και λιγότερο σε ιδιοκτησίες. Δεν είναι εύκολη η καταγραφή τους, εφόσον έχουν γίνει αλλεπάλληλες αγοραπωλησίες και δεν υπάρχουν σχέδια (ένα είδος κτηματολογίου) στο 19ο αι. και τις αρχές του 20ού. Στα συμβόλαια υπάρχουν μεμονωμένα στοιχεία για κάθε μεταβίβαση, αλλά ο αριθμός τους είναι τεράστιος.

  Η προσπάθεια αυτή θα παρουσιάσει υλικό, που προήλθε από τα βιβλία των Ιερών Ναών της Λαμίας, την περίοδο 1910-1960 περίπου. Θα δοθεί με όσο γίνεται συνοπτικό τρόπο.

Προεπαναστατική κατάσταση και η νέα πραγματικότητα στην ελεύθερη Λαμία

   Πριν την επανάσταση του 1821, η επαρχία Ζητουνίου (όπως λεγόταν τότε) είχε 49 χωριά. Από αυτά, τα 37 ήταν τσιφλίκια, που κατείχαν 12 Τούρκοι τσιφλικάδες. Τα περισσότερα κατείχε ο Χαλήλ μπέης, διοικητής (βοεβόδας) του Ζητουνίου την περίοδο από το 1810 έως το 1822 που πέθανε. Μετά περιήλθαν στο γιο του Τεφίκ[1] μπέη. Άλλα 5 τσιφλίκια ανήκαν στη Σαϊδέ χανούμ, τη σύζυγο του Χαλήλ μπέη και κόρη του Βελή πασά (ο Βελή πασάς ήταν γιος του γνωστού Αλή πασά των Ιωαννίνων).

Η οδός Λαρίσης (1930)

   Είναι γνωστό ότι η περιοχή τη κοιλάδας βόρεια του Σπερχειού ποταμού, όπου βρίσκεται και η Λαμία, αποδόθηκε στο νεοελληνικό κράτος, με αποζημίωση 10 εκατ. γροσίων (πρωτόκολλο του Λονδίνου, 14 Σεπτεμβρίου 1831), επομένως οι ιδιοκτήτες τους μπορούσαν να πουλήσουν τα τσιφλίκια ή κτήματά τους. Αντίθετα τα χωριά-τσιφλίκια στα νότια του Σπερχειού ως “εθνικές γαίες”, που ελευθερώθηκαν δεν μπορούσαν να πουληθούν από τους παλιούς ιδιοκτήτες. Οι αγοραστές ήταν Έλληνες πλούσιοι έμποροι κυρίως από τον παροικιακό ελληνισμό (υπήρχαν και λίγοι γηγενείς, όπως Νάκος Πανουργιάς, Παν. Λοιδωρίκης, Δρ. Μανσόλας). Δεν είναι εύκολο να δοθούν με ακρίβεια τα ονόματα και τα χρήματα για κάθε μικρή ή μεγάλη ιδιοκτησία.

   Μετά την απελευθέρωση[2], ο Χασάν-αγά Χιλιαδιώτης, οθωμανός Λαμίας, πληρεξούσιος επίτροπος «των κατά τη Φθιώτιδα εκποιηθησών ιδιοκτησιών του ποτέ Χαλήλ μπέη Οθωμανού Λαμίας», πούλησε τα κτήματα αυτά, που μεταβιβάστηκαν τελικά στους Αναγνώστη Π. Ζητουνιάτη, Πούλιο Σωτηριάδη, κ.ά. Με συμβόλαιο, στις 3-1-1837[3], έγινε η μεταβίβαση

 

«του εν Λαμία χωρίου Ταράτσα καλούμενου κτήματος,[4] το οποίον συνορεύει με την περιοχήν της πόλεως Λαμίας, Σαρμοσακλή, Μακρολίβαδο, Νταϊτζά, Δίβρη και με την Μεγάλην Βρύσιν. Επώλησε το χωρίον τούτο με όλα τα εμπεριεχόμενα ερείπιά του και δένδρα και αυτό το σωζόμενον, ήτοι βοσκοτόπους, αχυρώνας, αλώνια, το ερειπομένον Παλάτιον, ο σωζόμενος αλευρόμυλος και το χειμαδιό Πηγαδούλια … Το δε τίμημα του χωρίου τούτου εκατόν πενήντα χιλιάδων (150.000) γρόσια Τουρκικά, ήτοι δραχμάς τεσσαράκοντα δύο χιλιάδας οκτακοσίας πεντήκοντα επτά και λεπτά είκοσι οκτώ (42.857,28) …»

   Ακολούθησαν τμηματικές μεταβιβάσεις και τεμαχισμός του τεράστιου αυτού κτήματος[5] ιδιοκτησίας Αναγνώστη Ζητουνιάτη, που μεγάλο τμήμα του εξαγοράστηκε από το Χρήστο Ελασσώνα[6]. Κτήματα στην περιοχή της πρώην Ακαδημίας Λαμίας (σημερινό Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας) μέχρι τον Ι.Ν Αγίου Αθανασίου περιήλθαν στο Λεωνίδα Κόντο[7] (1844-1914) και μετά στα δύο παιδιά του Οδυσσέα[8] και Γεώργιο[9]. Μικρότερες ιδιοκτησίες[10] αποκτήθηκαν από τους αδελφούς Καφάση, τα 4 αδέλφια Γαλανού, το Μυλωνά, τον Αντωνόπουλο κ.ά.

   Τα γειτονικά χωριά-τσιφλίκια στη Λαμία αγόρασαν : το Αυλάκι (Κεχαγιάς, Νάκος Πανουργιάς), τις Τσοπανλάτες ή Λυγαριά (Ευάγ. Μπαλατσός), το Μπεκί ή Σταυρός (Δημ. Κεμπρέκος), Καλύβια και Σουλάκι (Γκόγκας), το Κόμμα (Αφοί Γ. & Δ. Κρίτσα, Αθ. Τσίγκας), τη Μεγάλη Βρύση (Ανδρ. Φαρδής), Ιμίρμεη[11] ή Ανθήλη και Αλαμάνα (Γ. Μωραΐτης).

   Το Σαρμουσακλί (Ροδίτσα), όπως και μερικές ιδιοκτησίες γύρω από την πόλη της Λαμίας αγόρασαν[12] πολλοί κάτοικοι της πόλης, αλλά και άλλοι εκτός αυτής. Δεν βρέθηκαν προς το παρόν οι αρχικοί αγοραστές των χωριών-ιδιοκτησιών σε Ταράτσα, Άγναντη, Νταϊτσά και Λιμογάρδι. Πάντως στην αρχή, οι αγοραπωλησίες έγιναν σε αβέβαιο καθεστώς, με διπλοπωλήσεις, εξαπατήσεις και διενέξεις, μέχρι τη λειτουργία της Μικτής Δικαστικής Επιτροπής (από Έλληνες και Τούρκους), από το 1833 και μετά.

   Η περιοχή Λαμίας (βόρεια και νότια της πόλης) περιήλθε σε πλήθος κτηματιών, οι οποίοι στις επόμενες δεκαετίες προχώρησαν σε τμηματικές πωλήσεις. Υπάρχει τεράστιος αριθμός συμβολαίων στο Ιστορικό Αρχείο Λαμίας και δεν είναι εύκολη η μελέτη του υλικού αυτού. Το θέμα είναι ακανθώδες και ίσως δεν έχει έννοια η αναζήτηση των κατά καιρούς ιδιοκτητών.

   Στον 20ό αι. έγινε κάποια καταγραφή των ιδιοκτησιών που τότε είχαν προκύψει, σε συνδυασμό με την κοινωνική απαίτηση για αποκατάσταση των ακτημόνων. Οι αγώνες των αγροτών του Θεσσαλικού κάμπου, αλλά κυρίως ο ερχομός των Μικρασιατών αγροτών προσφύγων, επέβαλε την απαλλοτρίωση μεγάλων εκτάσεων από τα τσιφλίκια. Η γεωργική υπηρεσία του ελληνικού κράτους αποτύπωσε και κατέγραψε τα αγροκτήματα των χωριών που γειτονεύουν με τη Λαμία. Ως παράδειγμα, δίνουμε για το αγρόκτημα Σαρμουσακλί (Ροδίτσας), του έτους 1931, τους ιδιοκτήτες και τις αντίστοιχες εκτάσεις, που δόθηκαν για διανομή (με αναγκαστική απαλλοτρίωση).  Σ’ αυτό έχουμε :

   Καλλιεργούμενες ιδιοκτησίες[13] :

   Για τα λιβάδια, ιδιοκτησίες :

Σημείωση :   Από την απαλλοτρίωση εξαιρέθηκαν οι αγροί των : Ιωάν. Καϊλάνη (430,963 στρέμματα) και Χολέβα (634,404 στρέμματα), δηλ. συνολική έκταση 1.065,367 στρεμμάτων.

   Στην περιοχή της Νέας Άμπλιανης (τότε ήταν Συνοικισμός της Λαμίας) από τις υπάρχουσες τότε ιδιοκτησίες Αμπλιανιτών ορίστηκε έκταση :  106,330 στρέμματα.

   Από τους Αφούς Χαλκιόπουλου :   Αγροί 511,232 στρέμματα και  χέρσα 4,330 στρέμματα.

  

Κτηματίες Λαμίας

   Από βιβλία θανόντων του ληξιαρχείου Λαμίας για τα έτη 1860 και 1863 έχουμε την καταγραφή των επόμενων κτηματιών, που τελεύτησαν στη Λαμία :

   Το 1879, από τμήμα[14] του «Εκλογικού Καταλόγου Δήμου Λαμιέων», με τόπο διαμονής τη Λαμία, καταγράφηκαν οι επόμενοι κτηματίες :

   Στη διάρκεια του 20ού αι. και ουσιαστικά στα προπολεμικά κυρίως χρόνια, μεγάλος αριθμός κατοίκων της Λαμίας απέκτησε κτηματική περιουσία, από άτομα με άλλες κύριες ή παράλληλες επαγγελματικές ασχολίες. Υπήρχαν πολλοί ελεύθεροι επαγγελματίες (γιατροί, δικηγόροι, έμποροι, κλπ.) που επένδυσαν χρήματα σε ακίνητα. Ως παραδείγματα να αναφέρουμε τον Κωνστ. Κρόκο, έμπορο-τραπεζίτη-επιχειρηματία, το Βασ. Κουκουμπάνη, δερματέμπορο, τον Ι. Γεωργιάδη, δικηγόρο, το Σπ. Τράκα, δικηγόρο και πρώην δήμαρχο Λαμίας, το Φίλ. Τσιάντη, ελληνοαμερικάνο από τη Φουρνά, τον Ευάγ. Παπαχρήστου, ξενοδόχο ύπνου (από την Ομβριακή), κ.ά. Όλοι δηλώθηκαν ως κτηματίες.

   Η απόκτηση κτηματικής περιουσίας δεν είναι πάντα προϊόν αγοράς. Στα χρόνια εκείνα (19ος και αρχές του 20ού αι.) τα περισσότερα κτήματα δεν είχαν συμβόλαια. Έτσι η ιδιοκτησία κάποιων απ’ αυτά ήταν αποτέλεσμα καταπάτησης ή χρησικτησίας, η δε κυριότητα αποκτήθηκε με προφορικές μαρτυρίες σε συμβολαιογράφους της εποχής. Το θέμα τούτο είναι άξιο έρευνας, είναι όμως ακανθώδες και ίσως ενοχλητικό για κάποιους.

   Η απόκτηση ιδιοκτησίας ήταν μια σημαντική επένδυση και απέφερε εισοδήματα. Ταυτόχρονα όμως, κάποιοι κτηματίες, ασχολήθηκαν και με το εμπόριο (ή και αντίστροφα). Ο Κωνσταντίνος Κρόκος, που γεννήθηκε στην Αμφίκλεια, είναι ένα αντιπροσωπευτικό παράδειγμα κτηματία (έτσι δηλώθηκε στα βιβλία του Ι. Ναού Αγ. Νικολάου) με πολλαπλές εμπορικές δραστηριότητες (σε εμπόρια δημητριακών, ήταν μέτοχος στην Ηλεκτρική Εταιρεία Λαμίας, βασικός μέτοχος στην ομώνυμη Τράπεζα Κρόκου-Μουζέλη, Μύλοι Κρόκου-Μουζέλη, κ.ά.).

   Φυσικά υπάρχουν και Λαμιώτες με σημαντική κτηματική περιουσία από τους γονείς τους, όπως ο δικηγόρος Ιωάν. Γεωργιάδης που κληρονόμησε κτήματα και ακίνητα από τον πατέρα του γιατρό Μελέτιο Γεωργιάδη Το ίδιο ισχύει και για τον Κων. Ξηρό (κτήμα Καλυβίων), για τα παιδιά του Δρόσου Δροσόπουλου, την οικογένεια του γιατρού Κων. Κηλαηδόνη, κ.ά.

   Μερικοί από τους κτηματίες, με αυξημένη κοινωνική αντίληψη, προέβησαν σε μικρές ή μεγαλύτερες δωρεές για το καλό του τόπου. Αναφέρουμε (α) το Σπυρ. Κοτρωνιά, γεωργοκτηματία που ανέλαβε (από το 1910) τα έξοδα λειτουργίας του Ελασσωνείου Νοσοκομείου Λαμίας (μαζί με το Γεωργ. Καρακαντά), το οποίο οικοδομήθηκε σε οικόπεδο - δωρεά των Κων/νου Παπαθανασίου Ελασσώνα, (β) το Μελέτιο Γεωργιάδη και τους κληρονόμους του (το γιο του Ιωάν. Μ. Γεωργιάδη), (γ) τον Κων/νο Νικολάου ή Μουστάκα, με τη μεγάλη δωρεά στα σχολεία, κ.ά.

   Από τα Βιβλία Αποβιώσεων των Ι. Ναών της Λαμίας, οι κτηματίες που τελεύτησαν στην πόλη ήταν 124, Οι αριθμητικά περισσότεροι κτηματίες (44) διέμεναν στη ζώνη της ενορίας του Ι.Ν. Αγίου Νικολάου (ποσοστό 35 %). Ο σχετικός πίνακας θα ακολουθήσει.

   Παράλληλα καταγράφηκαν και δύο κτηματομεσίτες της Λαμίας (που διέμεναν στη ζώνη της ενορίας του Ι.Ν. Αγ. Νικολάου). Κατάγονταν από τη Λαμίας και ήταν οι : Γεώργιος Λατσός (1853 - 1920) και Παναγιώτης Παναγιωτόπουλος (1887 - 1943).

Ονόματα κτηματιών στη Λαμία

   Από τα στοιχεία των Ιερών Ναών προκύπτει ότι οι περισσότεροι δηλώθηκαν ότι κατάγονταν από τη Λαμία. Εκτός αυτών όμως, οι επόμενοι είχαν άλλη καταγωγή :

Βασιλόπουλος Δημ. (Τοπόλια Άμφισσας), Εγγολφόπουλος Φωκίων Ν. (Μώλος), Ελευθερίου Παν. (σκηνίτης), Ζουλούμης Ιωάννης Ν. (Δίλοφο), Ζωμένος Ανάργυρος Ι. (Άμφισσα), Θανασούρας Χρόνης Δ. (Καμπιά), Καλαντζής Γεώργιος Χαρ. (Κάψη), Καρανάσος Χαράλαμπος (Περίβλεπτο), Κυργιανής Νικόλαος (Πλατύστομο), Μαργαρίτης Αριστείδης (Καλοσκοπή), Μαργιολόπουλος Ιωάννης (Τρίπολη), Μπρόφας Παναγιώτης (Υπάτη), Παναγής Παναγιώτης Γ. (Γαρδικάκι), Παπαδημητρίου Γεώργιος (Παληόκαστρο), Παπαρρόδου Λάσκαρης Αλέξ. (Λαδικού), Παπαχρήστου Ευάγγελος (Ομβριακή, Πετρίδη Χρήστο (Στυλίδα), Ραυτόπουλο Ευάγγελο Ζ. (Φτέρη), Τασιόπουλο Στυλιανό Τρ. (Παλιούρι), Τσιάντη Φίλιππο (Φουρνά) και Χολέβα Μιλτιάδη Ν. (Μαυρολιθάρι).

   Ακολουθεί ο πίνακας των κτηματιών[15] της Λαμίας στα ¾ του 20ού αιώνα :

α/α               Ονοματεπώνυμο                               έτη      ηλικία

1          Αγγελόπουλος Ηλίας [Ν]                       1856-1953     97

2          Αθανασίου Γεώργιος [Ν]                       1868-1940     72

3          Αλεξίου Δημήτριος [Ν]                          1881-1950     69

4          Αλεξίου Νικόλαος Αθ. [Ε]                      1845-1941     96

5          Αμπράζης Γεώργιος [Ν]                         1888-1965     77

6          Αναγνόπουλος Αριστείδης                     1895-1965     70

7          Ανταχόπουλος Αθανάσιος  [Δ]                1894-1960     66

8          Αντωνολουκάς Αντώνιος  [Δ]                  1867-1942     75

9          Αρκουμάνης Γεώργιος [Ν]                     1890-1961     71

10         Ασημακόπουλος Ασημάκης  [Δ]              1881-1951     70

11         Ασημακόπουλος Γρηγόριος Κωνστ. [Ε]    1888-1938     58

12         Βασιλόπουλος (;) Θεμιστοκλής  [Δ]         1899-1947     48

13         Βασιλόπουλος Δημήτριος  [Δ]                 1888-1948     60

14         Βελέντζας Σεραφείμ [Ν]                        1880-1958     78

15         Γαλανός Γεώργιος Ν. [Π]                       1876-1926     50

16         Γεμενής Αναστάσιος [Ν]                        1868-1961     93

17         Γεωργιάδης Αλεξ. Μ. [Ε]                       1864-1931     67

18         Γεωργιάδης Ι. Μ. [Ν]                            1841-1914     73

19         Γιαννιτσιώτης Ιωάννης [Ν]                     1875-1959     84

20         Γιαντζής Χρήστ. [Π]                              1848-1922     74

21         Γουργιωτάκης Θεόδωρος Δ. [Ε]              1863-1928     65

22         Διονυσόπουλος Δημήτριος [Ν]                1836-1916     80

23         Δούκας Απόστ. Μ. [Θ]                           1848-1915     67

24         Δούμας Γεώργιος [Ε]                            1881-1967     86

25         Δρίβας Ιωάννης [Ν]                              1884-1965     81

26         Δροσόπουλος Δημήτριος Ι. [Ν]               1899-1942     43

27         Δροσόπουλος Θεοφάνης [Ν]                  1891-1965     74

28         Εγγολφόπουλος Πλούταρχος [Ν]            1866-1954     88

29         Εγγολφόπουλος Φωκίων Νικ. [Ε]            1882-1942     60

30         Ελασσώνας Χρήστος Δημητ. [Ε]              1857-1927     70

31         Ελευθερίου Παναγιώτης  [Δ]                  1878-1954     76

32         Ζέρβας Κων/τίνος [Ε]                           1879-1963     84

33         Ζουλούμης Ιωάννης Νικολ. [Ε]               1852-1931     79

34         Ζώης Χαράλαμπος [Ν]                          1885-1961     76

35         Ζωμένος Ανάργυρος Ιωάν. [Ε]                1872-1942     70

36         Ζωντανός Άγγελος [Π]                          1857-1917     60

37         Θανασούρας Χρόνης Δ. [Ε]                    1849-1924     75

38         Καϊλάνης Κωνσταντ. [Π]                        1852-1922     70

39         Καλαντζής Γεώργιος Χαρ. [Ε]                 1859-1945     86

40         Καραγιαννόπουλος Δημ. [Ν]                  1857-1942     85

41         Καραγκούνης Δημήτριος Ν.  [Δ]             1878-1946     68

42         Καρανάσος Χαράλαμπος [Ε]                   1865-1942     77

43         Καραστάθης Κωνστ. [Π]                        1864-1919     55

44         Καρπούζας Αθανάσιος Ιωάν.  [Δ]            1855-1943     88

45         Κατσανός Ιωάννης [Π]                           1891-1917     26

46         Κατσαούρας Νικόλαος Β.  [Δ]                 1920-1948     28

47         Κατσιμήτρος Κων/νος                           1885-1963     78

48         Καφάσης Ανδρέας [Π]                           1877-1937     60

49         Κόκκινος Κωνσταντίνος [Π]                    1857-1922     65

50         Κομβουτσένης Ανδ. [Ν]                         1839-1919     80

51         Κόντος Γεώργιος Λεων. [Ε]                    1886-1960     74

52         Κόντος Λεωνίδας [Π]                            1834-1914     80

53         Κόντος Οδυσσεύς Λεων. [Ε]                   1876-1941     65

54         Κορκόβελος Βασίλειος                          1873-1963     90

55         Κοτρώνης Χρίστος Γ. [Ν]                       1834-1919     85

56         Κοτρωνιάς Σπυρίδων [Ν]                       1855-1915     60

57         Κουκουμπάνης Βασίλειος  [Δ]                1878-1956     78

58         Κουτσόβουλος Ιωάννης  [Δ]                   1873-1956     83

59         Κρόκος Κων/νος Δημ. [Ν&Ε]                  1861-1939     78

60         Κυργιανής  Νικόλ. [Ε]                           1862-1927     65

61         Λάγγας Βασίλειος [Ε]                            1880-1964     84

62         Λαγός Γεώργιος  [Δ]                             1865-1948     83

63         Λαγός Δημήτριος [Π]                            1845-1913     68

64         Λαϊνάς Ηλίας [Ν]                                  1882-1958     76

65         Λάμπρου Σωτήριος [Ν]                          1867-1961     94

66         Λατσός Αθανάσιος                                1882-1962     80

67         Λιάκος Γεώργιος [Ν]                             1883-1964     81

68         Λώτσος Σπύρος [Ν]                              1879-1954     75

69         Μαραθέας Νικόλαος Γεωργ. [Ε]              1877-1942     65

70         Μαργαρίτης Αριστείδης  [Δ]                   1888-1948     60

71         Μαργιολόπουλος Ιω. [Π]                       1865-1935     70

72         Μάτης (;) Θεόδωρος Κ. [Ε]                     1895-1944     49

73         Μητρόπουλος Χαρ. [Ν]                          1850-1918     68

74         Μιχαλόπουλος Ιωάν.  Γ.  [Ν]                  1878-1940     62

75         Μιχαλόπουλος Κωνσταντίνος [Ν]             (;) - 1929      -

76         Μιχαλόπουλος Μιχαήλ  [Δ]                     1897-1952     55

77         Μπακούλας Ιωάννης                             1877-1962     85

78         Μπελμέμης Απόστολος [Ν]                     1880-1953     73

79         Μπέσιος Ηλίας [Ν]                                1884-1949     65

80         Μπρόφας Παναγιώτης  [Δ]                     1909-1956     47

81         Μωρίκης Νικ. [Ν]                                 1875-1965     90

82         Νουτσόπουλος Ι. [Ν]                             1841-1916     75

83         Ντούζγος Αθανάσιος [Ν]                       1894-1965     71

84         Ξηρός Κων.  [Ν]                                   1878-1945     67

85         Παναγής Παναγιώτης Γ. [Ε]                   1895-1945     50

86         Παπαγεωργίου Ιωάννης  [Δ]                  1885-1959     74

87         Παπαδημητρίου Γεώργιος [Ε]                 1888-1952     64

88         Παπανικολάου Ν. [Δ]                            1892-1948     56

89         Παπαρρόδου Λάσκαρης Αλεξ. [Ε]           1916-1971     55

90         Παπαχρήστου Ευάγ. [Π]                        1880-1950     70

91         Πετρίδης Χρήστος [Π]                           1857-1922     65

92         Πετρούλας Π. [Ν]                                 1847-1916     69

93         Πέτσας Γεώργιος [Ν]                            1872-1960     88

94         Πιπέλιας Δημήτριος                              1895-1963     68

95         Πιπέρας Δημ. [Ν]                                 1884-1944     60

96         Πουθενάς Ιωάννης  [Δ]                         1886-1951     65

97         Ραυτόπουλος Ευάγγελος Ζαχαρ.  [Δ]      1882-1948     66

98         Ροζής Σπυρίδων Δ. [Ε]                          1875-1958     83

99         Σακελλάρης Δημ. [Ν]                            1885-1959     74

100       Σαλικάσος Κων. [Ν]                              1877-1959     82

101       Σούλιος Ηλίας [Ν]                                1912-1947     35

102       Στάικος Ιωάννης Π. [Π]                         1902-1930     28

103       Στεργίου Αναστάσιος [Ν]                       1851-1916     65

104       Τασιόπουλος Στυλιανός Τριαντ. [Ε]         1899-1944     45

105       Τράκας Νικόλαος [Ε]                            1857-1942     85

106       Τράκας Σπυρίδων Κομνά [Ε]                  1862-1942     80

107       Τριανταφύλλου Ιωάννης  [Δ]                  1887-1960     73

108       Τρούφας Αθανάσιος Ι.  [Δ]                    1870-1935     65

109       Τσάλλης Επαμεινώνδας Κ. [Π]                1854-1919     65

110       Τσιαμάκος Ανάργυρος  [Δ]                    1881-1951     70

111       Τσιάντης Φίλιππος  [Δ]                          1894-1936     42

112       Τσιπούρας Ιωάννης [Ν]                         1888-1962     74

113       Τσιριγκούλης Απόστολος Ι. [Ε]               1877-1947     70

114       Τσιώνος (;) Νικόλ.  [Δ]                          1881-1946     65

115       Τσουκαλάς Δήμος [Π]                           1829-1919     90

116       Τσουκαλάς Ιωάννης [Ν]                        1899-1939     40

117       Τσουκνίδας Βασίλειος [Π]                      1828-1913     85

118       Φουσέκης Αθανάσιος [Ε]                       1895-1956     61

119       Φράγγος Κωνσταντίνος  [Ν]                   1886-1964     78

120       Χατζής Βασίλειος [Ν]                            1876-1960     84

121       Χολέβας Β.  [Δ]                                    ;-1949         

122       Χολέβας Μιλτιάδης Ν.  [Δ]                     1850-1933     83

123       Χρηστίδης Δημήτριος  [Δ]                      1885-1952     67

124       Χριστόπουλος Χρήστος [Ν]                    1873-1959     86

Σημείωση : Η ενορία, όπου κατοικούσε είναι γραμμένη σε παρένθεση, Έτσι : (Θ) σημαίνει Αγ. Θεοδώρων, (Ν) Αγ. Νικολάου, (Π) Παναγ. Δέσποινας, (Ε) Ευαγγελίστριας και (Δ) Αγ. Δημητρίου.

-------------------

Βιογραφικά κτηματιών

   Για όσους κτηματίες βρέθηκαν περισσότερα στοιχεία, που επέτρεψαν να δοθεί ένα σύντομο βιογραφικό, θα ακολουθήσει η παρουσίαση αυτών. Προφανώς δεν ήταν αυτό δυνατό να γίνει για όλους. Η παρουσίαση θα γίνει με αλφαβητική σειρά.

Αλεξίου Δημήτριος (1881-1950) : Γεννήθηκε στην Καλοσκοπή Φωκίδας. Οι γονείς του ονομάζονταν Ευθύμιος και Παναγιού. Πήγε στην Αμερική από το έτος 1907 και εργάστηκε στο Πόρτλαντ του Όρεγκον. Επέστρεψε στην Ελλάδα. Έγινε κτηματίας, με αγορές σε κτήματα και ακίνητα στην περιοχή. Με καταστήματα στην οδό Σατωβριάνδου 4-6, αλλά και 1.000 στρέμματα με χωράφια είναι τα πλέον γνωστά.

   Παντρεύτηκε τη Γαρυφαλλιά Αντ. Πανάγου (γεν. το 1892) από το Πολύδροσο Φωκίδας. Δεν απέκτησαν παιδιά. Ο Δημήτριος Αλεξίου πέθανε[16] στις 28-1-1950, στη Λαμία, σε ηλικία 69 ετών.

---

 Αντωνολουκάς Αντώνιος (1867-1942): Από τη Μενδενίτσα Λοκρίδας. Ήταν γεωργοκτηματίας. Η γυναίκα του λεγόταν Καλλιόπη. Ο γιος τους Λουκάς (1896-1953) σπούδασε γιατρός. Άσκησε την ιατρική από το 1923 στη Μενδενίτσα και από το 1937 στη Λαμία. Διετέλεσε νομίατρος Φθιωτιδοφωκίδας, σχολίατρος και γιατρός των φυλακών Λαμίας. Ο Αντώνιος Αντωνολουκάς έζησε μετά στη Λαμία, όπου και τελεύτηκε την περίοδο της Κατοχής, το 1942, σε ηλικία 75 ετών.

  

---

Γρηγ. Ασημακόπουλος

 Ασημακόπουλος Γρηγόριος  Κων. (1880-1938) : Γεννήθηκε στην Υπάτη. Ήταν γιος εμπόρου. Ιδιοκτήτης μεγάλου αγροκτήματος στα Ψωρονέρια, στην περιοχή Δαμάστας και άλλων κτημάτων στην περιοχή Άμπλιανης. Είχε ακίνητα στην πόλη της Λαμίας, όπως στη γωνία των οδών Διάκου και Αινιάνων, με καπναποθήκες κάτω και ανώγεια κατοικία.

   Παντρεύτηκε την Αμαλία, το γένος Κ. Καϊλάνη, μεγαλοκτηματία. Είχαν ένα γιο, το Χρήστο (1922-1995)  και μια κόρη.  Ο Γρηγόριος Ασημακόπουλος πέθανε σχετικά πρόωρα στις 29-1-1938, σε ηλικία 58 ετών.

---

Βελέντζας Σεραφείμ (1880-1958) : Γεννήθηκε στο Καρόπλεσι του δήμου Ιτάμου Καρδίτσας. Οι γονείς του ονομάζονταν Ιωάννης και Παναγιού. Παντρεύτηκε στον τόπο του την Ελένη Ζυγογιάννη (γεν. το 1880). Απέκτησαν 3 κόρες κι ένα γιο. Η Ελένη Ζυγογιάννη-Βελέντζα[17] πέθανε νωρίς, στις 8-10-1920, σε ηλικία 45 ετών. Τις επόμενες δύο δεκαετίες φαίνεται ότι η οικογένεια μετοίκησε στη Λαμία, όπου τα 3 παιδιά παντρεύτηκαν.

   Ο Σεραφείμ Βελέντζας γράφτηκε στο Βιβλίο του Ι.Ν. Αγίου Νικολάου ως κτηματίας. Πέθανε στις 19-5-1958, στη Λαμία, σε ηλικία 78 ετών.

 

---

Γεώργιος Ν. Γαλανός

Γαλανός Γεώργιος Ν. (1876-1926) : Ήταν ο πρωτότοκος αδελφός της ομώνυμης οικογένειας από το Γαρδίκι Ομιλαίων. Η απαγωγή του μονάκριβου γιου του Νίκου από το ληστή Γεωργαλή για λύτρα, ήταν ο κυριότερος λόγος για να φύγουν από το χωριό και να αγοράσουν γη στην περιοχή Ταράτσας Λαμίας. Ο Γεώργιος Ν. Γαλανός ήταν γεωργός και ήξερε από καλλιέργειες. Έτσι αποφάσισαν να φύγουν και το 1917 με προσύμφωνο αγόρασαν από το Ν. Ζητουνιάτη 12 στρέμματα στο παλιό λοιμοκαθαρτήριο (καραντίνα) Λαμίας. Μοίρασαν την έκταση με κλήρο σε 10 μερίδια και  άρχισαν την καλλιέργεια. Το οριστικό συμβόλαιο[18] έγινε το 1920.

   Το κτήμα Πηγαδούλι, που ανήκε κατά το ήμισυ στο Ν. Ζητουνιάτη (το άλλο 50 % ανήκε στο Χρ. Ελασσώνα) και ήθελε να το πουλήσει, το αγόρασαν[19] τελικά 14 συνιδιοκτήτες (ήρθαν κι άλλοι απ’ το Γαρδίκι Ομιλαίων) το έτος 1923. Εκεί λοιπόν αποφάσισαν να εγκατασταθούν μόνιμα και να φύγουν απ’ την περιοχή Καραντίνα.

   Το 1924 αγόρασαν[20] και το υπόλοπο 50 % του κτήματος Πηγαδούλι από το Χρ. Ελασσώνα, από 14 αγοραστές, όλοι κατάγονταν από το χωριό Γαρδίκι Ομιλαίων (μαζί ήταν και μέλη της οικογένειας Γαλανού). Το πρώτο σπίτι Γαλανού έγινε μέχρι το 1925. Ακολούθησαν κι άλλα. Έτσι στα επόμενα χρόνια έγινε ο συνοικισμός Γαλανέικα.

  Ο Γεώργιος Ν. Γαλανός πέθανε το 1926, σε πρώιμη ηλικία 50 ετών.

---

Γεμενής Αναστάσιος (1868-1961) : Από την Αγόριανη Παρνασσίδας. Στις αρχές του 20ού αι., μαζί με τον σαγματοποιό Ηλία Θεοδοσίου[21], αγόρασαν όλο το οικοδομικό τετράγωνο πίσω από το δικαστικό μέγαρο Λαμίας (οδοί Χαντζοπούλου, Λεωνίδου, Πατρόκλου και Λεωσθένους-Δεδούση). Μετά το μοίρασαν και ο Αναστάσιος Γεμενής πήρε το βόρειο τμήμα του. Στο υπόλοιπο, ο Ηλίας Θεοδοσίου δημιούργησε επιχείρηση ξυλείας, με εμπόριο και ξυλουργικό εργοστάσιο.

   Ο Αναστάσιος Γεμενής είχε πέντε παιδιά (Δημήτριος, Κωνσταντίνος, Ιωάννης και 2 κόρες). Μέχρι τη δεκαετία του ’30, είχε μαγαζί με σιδηρικά στη γωνία των οδών Λεωνίδου και Χαντζοπούλου, ενώ στο ανώγειο ήταν η κατοικία της οικογένειας. Με το βομβαρδισμό της Λαμίας το 1941 από τους Γερμανούς, το μαγαζί κάηκε. Το έφτιαξαν  πάλι και μεταπολεμικά το είχε ο γιος του Κωνσταντίνος. Ο άλλος γιος του Δημήτριος σπούδασε στο ΕΜΠ και έγινε μηχανικός (πήρε δίπλωμα το 1931). Μετά την Κατοχή έγινε Διευθυντής Ανοικοδομήσεως στη Λαμία. Τη μία κόρη (Ευαγγελία) παντρεύτηκε ο γιατρός Γεώργιος Δερβενούλας, πουίδρυσε κλινική σε προικώο οικόπεδο στη ΝΔ γωνία των οδών Χαντζοπούλου και Λεωσθένους-Δεδούση. Την άλλη κόρη Γεμενή παντρεύτηκε ο κτηματίας Οδυσσέας Μάδης.

   Ο Αναστάσιος Γεμενής πέθανε το 1961 στη Λαμία, σε ηλικία 93 ετών.

---

Γεωργιάδης Αλέξανδρος (1864-1931) : Γεννήθηκε στη Λαμία. Ήταν γιος του νομίατρου Φθιωτιδοφωκίδος Μελετίου Γεωργιάδη και της  δεύτερης γυναίκας[22] του Αφροδίτης Αναγνωστάκη Γουναροπούλου ή Αγγελακοπούλου, από την Ομβριακή Δομοκού. Ο Μελέτιος Γεωργιάδης απέκτησε τεράστια ακίνητη περιουσία[23]. Με διαθήκη (που έγινε στις 24-5-1868) μοίρασε την περιουσία του σε όλα τα παιδιά του σε ίσα μέρη.

    Ο Αλέξανδρος έγινε κτηματίας, παντρεύτηκε και έζησε στη Λαμία. Πέθανε το 1931, σε ηλικία 67 ετών.

---

 Γεωργιάδης Ιωάννης (1841-1914) : Γεννήθηκε στη Λαμία. Πατέρας του ήταν ο Νομίατρος Φθιώτιδος Μελέτιος Γεωργιάδης (1797-1877) και μητέρα του η Ελένη Πετροπούλου. Σε β’ γάμο ο Μελέτιος Γεωργιάδης απέκτησε άλλα 5 παιδιά. Απέκτησε μεγάλη περιουσία με σπίτια και κτήματα, που αρχικά αγόρασε απ’ τους Τούρκους. Το διώροφο σπίτι του ήταν στην πλατεία Ελευθερίας (οδός Σκληβανιώτου 1). Ο Ιωάννης έγινε δικηγόρος. Δεν παντρεύτηκε.

    Πέθανε στη Λαμία το 1914, σε ηλικία 73 ετών. Στο Βιβλίο του Ι. Ναού γράφτηκε ως κτηματίας.

---

Ιωάν. Γιαννιτσιώτης

Γιαννιτσιώτης Ιωάννης (1875-1959) : Γεννήθηκε στη Λαμία. Οι γονείς του ονομάζονταν Αθανάσιος και Βασιλική. Ο πατέρας του καταγόταν από το χωριό Γιαννιτσού της Δυτικής Φθιώτιδας και ήταν τσαρουχάς. Ο Ιωάννης Γιαννιτσιώτης ήταν αμπελουργός και κτηματίας. Ήταν ιδρυτικό μέλος και για πολλά χρόνια μέλος του Δ.Σ. του Συνεταιρισμού Τεχνοεργατών Λαμίας. Διετέλεσε δημοτικός σύμβουλος Λαμίας την περίοδο 1925-29 (δήμαρχος Ιωάν. Μακρόπουλος).

   Ο Ιωάννης Γιαννιτσιώτης παντρεύτηκε την Αγγελική Δημ. Παπαδημητρίου (γεν. το 1894), από το Αρχάνι Φθιώτιδας. Απέκτησαν 6 παιδιά (2 κόρες και 4 αγόρια). Ο Ιωάννης Γιαννιτσιώτης πέθανε στις 31-1-1959, στη Λαμία, σε ηλικία 84 ετών.

---

Ευστάθ. Γουργιωτάκης

Γουργιωτάκης Θεόδωρος (1863-1938) : Με τον αδελφό του Ευστάθιο Γουργιωτάκη (1873-1945), κληρονόμησαν μεγάλη ακίνητη περιουσία από τον πατέρα τους Δημήτριο. Ο Θεόδωρος Γουργιωτάκης γεννήθηκε στο Λιανοκλάδι, όπου και έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του. Τα τελευταία χρόνια διέμενε στη Λαμία, όπου και πέθανε σε ηλικία 65 ετών.

   Ο Ευστάθιος Γουργιωτάκης έγινε δικηγόρος, να ασκήσει την τέχνη αυτή. Εξελέγη δημοτικός σύμβουλος Λαμίας με το ψηφοδέλτιο του Αθαν. Γραμματίκα την περίοδο 1929-1934, με δήμαρχο τον Γεώργιο Πλατή. Ήταν φίλος του καλού κρασιού και του κυνηγιού. Δεν παντρεύτηκε. Με διαθήκη[24] άφησε την περιουσία του σε Ναούς της ιδιαίτερης πατρίδας του (Λιανοκλάδι), σε Ιδρύματα (Σανατόριο Αντίνιτσας και Ορφανοτροφείο Λαμίας) και σε συγγενείς του.

---

Εγκολφόπουλος Πλούταρχος (1866-1954) : Κτηματίας από το Μώλο Φθιώτιδος. Από το γάμο του με την Αμαλία Νικ. Περιβολιώτη (γεν. το 1889), επίσης από το Μώλο, απέκτησαν 5 παιδιά (Παναγιώτα, Νικόλαος, Αλκιβιάδης, Ιωάννης, Ευφροσύνη).

   Το σπίτι που έμεναν στη Λαμία ήταν στην οδό Ησαΐα 5. Υπάρχει ακόμα και σήμερα ερειπωμένο. Είναι ένα εντυπωσιακό μέγαρο (φωτογραφία του 2008 παρατίθεται).

Η κατοικία της οικογένειας Πλ. Εγκολφοπούλου (2008)

   Πρόκειται για αρχοντικό[25] απλής μορφής των αρχών του 20ού αιώνα, κοντά σε μια από τις ιστορικές Πλατείες της Λαμίας, την Πλατεία Λαού. Είναι διατηρητέο κτίριο, με την Δ.509/15-7-1988 απόφαση του ΥΠΠΟ.

   Το κτίριο, με αυστηρή “βαριά” κατασκευή, έχει χαρακτηριστικά πρώιμου νεοκλασικισμού, με γωνιακές ψευδοκολώνες, συμμετρία ανοιγμάτων, ακροκέραμα στη στέγη και μαρμάρινα φουρούσια, που στήριζαν το μπαλκόνι στην όψη, το οποίο κατέρρευσε.

   Υπάρχουν 10 άτομα, που διαθέτουν κληρονομικά δικαιώματα στο κτίριο αυτό : Δημ. Αλ. Εγκολφόπουλος, Πλούτ. Αλκ. Εγκολφόπουλος, Ελένη Χ. Εγκολφοπούλου, Λουκάς Αλκ. Εγκολφόπουλος, Αμαλία σύζ. Ιωάν. Ανθή, Ευφροσύνη Θεοδοσίου, Πλούτ. Ιωάν. Εγκολφόπουλος, Δέσποινα Εγκολφοπούλου, Γεράσ. Διον. Γερολυμάτος, Πλούτ. Διον. Γερολυμάτος. Έτσι το κτίριο μένει αβοήθητο στο χρόνο και κινδυνεύει.

   Ο Πλούταρχος Εγκολφόπουλος πέθανε στη Λαμία το 1954 σε ηλικία 88 ετών. Ο συγγενής του Φωκίων Νικ. Εγκολφόπουλος (1882-1942) καταγράφηκε επίσης ως κτηματίας και απεβίωσε στη Λαμία το 1942. Διέμενε στη ζώνη της ενορίας του Ι.Ν. Ευαγγελίστριας.

---

Χρήστος Ελασσώνας

Ελασσώνας Χρήστος  Ι. (1849-1927) :  Γεννήθηκε στην Κοινότητα Μαγούλας του νομού Βοιωτίας. Οι γονείς του λέγονταν Ιωάννης και Αναστασία. Το πραγματικό του επώνυμο ήταν Τύμπας. Τον υιοθέτησε ο θείος του και αδελφός της μητέρας του Ιωάννης Παπαθανασίου (που το άλλαξε σε Ελασσώνας, επειδή καταγόταν από την Ελασσώνα[26] της Λάρισας) που δεν είχε παιδιά. Διέθετε τεράστια ακίνητη περιουσία στη Λαμία και πολλά κτήματα γύρω από την πόλη. Όλη την περιουσία αυτή κληρονόμησε ο Χρήστος.

   Νυμφεύτηκε τη Βικτωρία Γεωρ. Δασκαλοπούλου, που γεννήθηκε το 1870 στην Υπάτη. Απέκτησαν 8 παιδιά : Ιωάννη (1893-1970)  που ήταν δικηγόρος, Κωνσταντίνο (1895-1938) που έγινε γιατρός, Αναστασία (1997), Ιωάννα (1902), Ισμήνη (1905) που παντρεύτηκε το Θρασ. Λειβαδίτη), Δημήτριο (1906-1984), Αικατερίνη (1908) και Μαρία[27] (1915-2012).

     Ο Χρήστος Ελασσώνας έκτισε το ναό της Αγίας Παρασκευής Ταράτσας το 1897, δωρίζοντας και το χώρο. Πέθανε στις 6-9-1927, σε ηλικία 78 ετών.

---

Ζουλούμης Ιωάννης (1852-1931) : Γεννήθηκε στο Δίλοφο του Δήμου Σπερχειάδος. Ο πατέρας του λεγόταν Νικόλαος. Η οικογένεια Ζουλούμη ανέδειξε πολλά άτομα σε σπουδές και δημόσιες θέσεις. Ένας Ζουλούμης διετέλεσε και βουλευτής[28]. Αναφέρουμε τους θείους του Ιωάννη και Θεμιστοκλή Ζουλούμη (παιδιά του Δημητρίου) που έγιναν δικηγόροι, ενώ ένας τρίτος  έγινε υποπρόξενος της Ελλάδος στη Μυτιλήνη.

   Ο Ιωάννης  Νικ. Ζουλούμης ήταν κτηματίας, με αρκετή ακίνητη περιουσία. Δεν παντρεύτηκε. Πέθανε το 1931, σε ηλικία 79 ετών.

---

Ασ. Καραπαναγιώτης

Καραπαναγιώτης Ασημάκης (1897-1983), κτηματίας. Καταγόταν από τη Ζαχάρω. Ήρθε μαζί με αδέρφια του το 1926 και πήραν τα κτήματα (στα νότια της Λαμίας), που δεν είχαν τότε τίτλους και τα φύτεψαν αμπέλια. Για τις καλλιέργειες στα κτήματά του είχε ιδιωτικό αγροφύλακα, όπως και μερικοί άλλοι μεγαλοϊδιοκτήτες στην περιοχή Νέας Άμπλιανης μέχρι το Σπερχειό ποταμό.

   Η γυναίκα του λεγόταν Πολύμνια (1900-1992). Από τα παιδιά του αναφέρουμε την Κούλα (1920-1948) που πέθανε νέα. Δεν είναι γνωστό αν είχε άλλα παιδιά. Το σπίτι του ήταν στην πόλη της Λαμίας.

---

Κατσιμάδης Παναγιώτης (1900-1978) : Κτηματίας με ιδιοκτησίες στη νότια περιοχή της Λαμίας (στα ανατολικά της Νέας Άμπλιανης). Παράλληλα ήταν και γεωργός, αξιοποιώντας τα κτήματά του (με αμπέλια, αλλά και δημητριακά). Ήταν παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ιωάννα. Πέθανε[29] το 1978, σε ηλικία 78 ετών.

---

Κόντος Λεωνίδας[30] (1844-1914) : Γεννήθηκε το 1844 (ή το 1836) στη Λαμία. Οι γονείς του ονομάζονταν Γεώργιος και Λελούδα. Ήταν ζωέμπορος[31] και μεγαλοκτηματίας. Είχε άλλα δύο αδέρφια το Νικόλαο (1845 - ;) και το Δημήτριο (1847 - ;). Όλοι ήταν ζωέμποροι.

   Παντρεύτηκε την Παναγιού Λασπιά (1861-1943) από τη Λυγαριά, παίρνοντας μεγάλη ακίνητη περιουσία σε κτήματα στην περιοχή Λυγαριάς και Αγριλιάς, καθώς και οικόπεδα στην περιοχή της Βόρειας Λαμίας.

   Ο Λεωνίδας Κόντος απέκτησε 3 παιδιά : τον Οδυσσέα (1876-1941), το Γεώργιο (1886-1960), που δεν παντρεύτηκαν και την Αλεξάνδρα (1897-1948)[32] που παντρεύτηκε τον Απόστολο Πασιάκο (1888-1986)[33].

     Ο Λεωνίδας Κόντος πέθανε στις 14-7-1914.

---

Κόντος Γεώργιος (1886-1960) και Κόντος Οδυσσέας (1876-1941) :  Γεννήθηκαν στη Λαμία. Γονείς τους ήταν ο Λεωνίδας Κόντος και η Παναγιού Λασπιά. Ο πατέρας τους ήταν ζωέμπορος και μεγαλοκτηματίας στην περιοχή της βόρειας Λαμίας, Αγριλιάς  και Λυγαριάς. Είχαν και μία αδελφή την Αλεξάνδρα. Οι Αφοί Κόντου έγιναν κτηματίες.

   Ο Γεώργιος, με τον αδερφό του Οδυσσέα έκαναν σημαντικές δωρεές κτημάτων στη βόρεια Λαμία, όπως 14,7 στρέμματα για ανέγερση του πρώην  Γενικού Νοσοκομείου Λαμίας (τωρινό Δημαρχείο Λαμίας). Επίσης δώρισαν το λοφίσκο, όπου μετά κτίστηκε το εκκλησάκι των Ταξιαρχών Μιχαήλ & Γαβριήλ (από το Σωματείο Κρεοπωλών Λαμίας).

   Ο Οδυσσέας δεν παντρεύτηκε. Πέθανε στη διάρκεια της Κατοχής (στις 28-1-1941), σε ηλικία 65 ετών. Ο Γεώργιος επίσης δεν παντρεύτηκε. Πέθανε το 1960, σε ηλικία 74 ετών.

---

Κοτρωνιάς Σπυρίδων (1855-1915) : Ήταν γεωργοκτηματίας. Η γυναίκα του λεγόταν Ελένη και γιος τους ήταν ο Ανάργυρος Κοτρωνιάς (γεν. το 1893) στη Λαμία. Αυτός παντρεύτηκε την Ευσταθία Ηλ. Μπέλλου (γεν. το 1903) από την Τοπολιάνα του Δήμου Απεραντίων Ευρυτανίας. Απέκτησαν 5 παιδιά (4 κορίτσια και 1 γιο). Ο Ανάργυρος Κοτρωνιάς πέθανε το 1971 στη Λαμία. Διέμεναν στη ζώνη της ενορίας του Αγ. Νικολάου Λαμίας.

---

Κουκουμπάνης Βασίλειος[34]  (1878-1956) : Γεννήθηκε στο Μέτσοβο του νομού Ιωαννίνων. Οι γονείς του ονομάζονταν Μιχαήλ και Μαρία. Η γυναίκα του λεγόταν Ευφροσύνη Δημ. Προύνη (1889-1973) και είχε επίσης γεννηθεί στο Μέτσοβο.  Απέκτησαν τρία παιδιά (Μιχαήλ, Αιμιλία, Γεώργιος).

   Το εμπόριο δερμάτων ήταν η ασχολία που έφερε το Βασίλειο Κουκουμπάνη οικογενειακώς το 1912 στη Λαμία. Το 1914 αγόρασε οικόπεδο στην περιοχή Μύλων, όπου και έφτιαξε την αποθήκη δερμάτων. Πιθανά είχε δημιουργήσει και βυρσοδεψείο. Παράλληλα έκανε αγορές κτημάτων και ακινήτων στην περιοχή. Ο γιος του Μιχαήλ Κουκουμπάνης[35] ασχολήθηκε κι αυτός με το εμπόριο δερμάτων[36], με κατάστημα στην οδό Γκουαλέν 3 (μετονομάστηκε σε οδό Βενιζέλου) στη Λαμία.

---

Κρόκος Κωνσταντίνος Δ. (1862-1940) : Γεννήθηκε στο Δαδί (Αμφίκλεια). Οι γονείς του ονομάζονταν Δημήτριος και Παναγιώτα. Ασχολήθηκε από νέος με το εμπόριο καπνών, δημητριακών, κ.ά.

   Από το 1886 ίδρυσε με τους Αδελφούς Μουζέλη Τραπεζικό Οίκο[37], με έδρα τη Λαμία ( μετά έγινε και υποκατάστημα στον Πειραιά, στην οδό Μιαούλη 21). Έκανε ασφάλειες πυρός, θαλάσσης, ζωής, κλπ. Η τράπεζα Κρόκου-Μουζέλη στη Λαμία είχε ιδιόκτητα γραφεία στην οδό Κολοκοτρώνη 24[38], δίπλα στο σημερινό Κατάστημα Αφών Κατσούδα.

Κωνσταντίνος Κρόκος

   Παράλληλα είχαν και Εμπορικό Οίκο[39], με εξαγωγές βάμβακος, καπνών σε φύλλα, κ.ά. Έκαναν εισαγωγή σιτηρών και Αποικιακών ειδών σε μεγάλες ποσότητες. Μετά από παραγγελία, έκαναν εισαγωγή μηχανημάτων, αυτοκινήτων, κλπ.

   Απέκτησε οικογένεια. Τη γυναίκα του έλεγαν Δεσπούλα (1875-1938). Το διώροφο σπίτι του (υπάρχει μέχρι σήμερα) ήταν στη γωνία των οδών Φειδίου και Σατωβριάνδου 25 (δίπλα στην Κλινική «Μητέρα»). Απέκτησαν 5 παιδιά (Παναγιωτίτσα, Κατίνα, Δημήτριος, Ευφροσύνη, Δεσπούλα).

   Τη δεκαετία 1920-30 ο Κ. Κρόκος εισήλθε ως μέτοχος στην Ηλεκτρική Εταιρία Λαμίας, αναλαμβάνοντας τη θέση του Προέδρου. Ίδρυσε μαζί με τους Αδελφούς Μουζέλη την ανώνυμη εταιρεία «Εμποροβιομηχανία Κ. Δ. Κρόκος και Αφοί Μουζέλη». Από τους κληρονόμους του Κων. Αγαθοκλή είχαν εξαγοράσει το συγκρότημα κυλινδρομύλων[40] στην περιοχή Ανθέων, παράγοντας 20-30 τόνους άλευρα τη μέρα (τη δεκαετία του ’30). Παράλληλα ανέπτυξε και άλλες εμπορικές δραστηριότητες. Τη δεκαετία του ’30, αντιπροσώπευσε την κρατική Εταιρία Γενικών Αποθηκών, στην παραλαβή καλαμποκιού και γενικά εγχώριων προϊόντων (δημητριακών).

   Μέρος του πλούτου που αποκόμισε, επενδύθηκε σε ιδιοκτησίες κτημάτων και ακινήτων. Έτσι στα Βιβλία του Ι. Ν. Ευαγγελίστριας  Λαμίας έχει καταγραφεί ως κτηματίας (και όχι ως έμπορος).

   Ο Κωνσταντίνος Κρόκος πέθανε[41] στις 10-7-1940, σε ηλικία 78 ετών.

---

Λάγγας Βασίλειος (1880-1964) : Ήταν μεσίτης στο εμπόριο καπνών, από το οποίο απέκτησε μεγάλη περιουσία. Την επένδυσε σε κτήματα και σε ακίνητα. Το μεγαλύτερο κτίριο ήταν ένα ιδιόκτητο συγκρότημα με 14 κατοικίες (πολυκατοικία θα λέγαμε σήμερα) στην πλατεία Διάκου, που το  έλεγαν «το Μέγαρο». Σήμερα στη θέση του έχει οικοδομηθεί νεότερο κτίριο όπου στεγάζεται το Εργατικό Κέντρο Λαμίας, κ.ά.

Τα Σαϊπαίικα (θαυμάσιο σχέδιο του πολιτικού μηχανικού Αλέξη Ι. Τσακτάνη)

Το ψηλότερο μεγάλο κτίριο ήταν το Μέγαρο Λάγγα.

   Μαζί με το διπλανό κτίριο (διώροφο με 9 κατοικίες και 2 μικρά μαγαζιά) ήταν γνωστό στους παλιούς ως «τα Σαϊπαίικα». Ήταν τούρκικα κτίρια που αγοράστηκαν από τον Χαράλ. Σαϊπά το 1852. Η περιοχή αυτή (συνοικία) ήταν τότε γνωστή με το όνομα «Τρουμπέ». Τα κτίρια αγοράστηκαν το 1887 από τον Νικ. Τσάλλη. Πουλήθηκαν ξανά[42] και το 1922 ο Βασίλειος Λάγγας αγόρασε το μεγαλύτερο κτίριο, που προαναφέρθηκε. Τις κατοικίες αυτές ενοικίαζε σε οικογένειες. Το κτίριο αυτό (όπως και το διπλανό) καταστράφηκε το 1966 από πυρκαγιά.

   Τη γυναίκα του Βασ. Λάγγα την έλεγαν Παρασκευή και είχε τρεις κόρες (Ελένη, Ελπινίκη, Ειρήνη). Τα επόμενα χρόνια ο Βασίλ. Λάγγας είχε και ξενοδοχείο ύπνου στη Λαμία.

   Ο Βασίλειος Λάγγας πέθανε στις 26-2-1964, σε ηλικία 84 ετών.

---

Μαραθέας Νικόλαος[43] (1877-1942) : Γεννήθηκε στην Αθήνα. Πρόγονός του ήταν ο Γεώργιος Μαραθέας μεγαλοκτηματίας (με τσιφλίκι) στα σύνορα Φθιώτιδας και Θεσσαλίας.  Ήταν πλούσιος ομογενής από τη Ρουμανία. Τα παιδιά και εγγόνια του Γεωργίου Μαραθέα, που μετά ανέλαβαν το τσιφλίκι, ήταν πολύ καταπιεστικά με τους κολλήγους της περιοχής. Το 1925 μεγάλο μέρος του τσιφλικιού απαλλοτριώθηκε και εγκαταστάθηκαν 200 οικογένειες προσφύγων από την Ανατολική Ρωμυλία. Οι προστριβές και βίαιες αντιδράσεις των ιδιοκτητών με τους ακτήμονες ήταν διαρκείς.

   Ο Νικόλαος Μαραθέας είχε σπίτι στη Λαμία (γωνία των οδών Αχιλλέως και Αινιάνων), Ήταν παντρεμένος με την Κλεοπάτρα Θ. Εξάρχου και απέκτησαν δύο παιδιά (Ελένη, Γεώργιος). Στη διάρκεια της Κατοχής ο Νικόλαος Γ. Μαραθέας είχε καλή σχέση με τους Ιταλούς κατακτητές. Η μεγάλη πείνα του 1942 ανάγκασε φτωχούς γεωργούς της περιοχής να πάρουν λίγα τρόφιμα από τους κήπους και τα κτήματα του Μαραθέα. Ο Νικ. Μαραθέας κάλεσε τους Ιταλούς, οι οποίοι στις 26 Μαΐου 1942 σκότωσαν 11 κολίγους και έκαψαν 40 σπίτια του χωριού. Στις 11 Ιουλίου του 1942, ο Άρης Βελουχιώτης με τους άνδρες του επιτέθηκε στο κονάκι του και εκτέλεσε τον Νικ. Μαραθέα.

---

Πετρόπουλος ή Πετρούλας Πέτρος (1847-1916) : Γεννήθηκε στη Λαμία το 1845. Είναι γόνος παλιάς οικογένειας της Λαμίας. Ο πατέρας του λεγόταν Σπύρος και ήταν ιερέας στον Ι. Ναό της Αρχοντικής. Ο Πετρούλας ανέλαβε την πατρική περιουσία και έγινε κτηματίας. Ήταν ιδιοκτήτης μεγάλου αγροκτήματος στην περιοχή μεταξύ Παγκρατίου και Καλυβίων, που βόρεια έφτανε μέχρι τη σιδηροδρομική γραμμή. Για την καλλιέργειά του απασχολούσε πολλούς εργάτες κι αγρότες.

   Ο Πετρούλας Πετρόπουλος πέθανε στη Λαμία το 1916, σε ηλικία 71 ετών. Γιος του ήταν ο  Σπύρος Πετρόπουλος, με οικονομικές σπουδές στο Παρίσι και τραπεζίτης στη Λαμία, που διετέλεσε δήμαρχος Λαμίας τις περιόδους 1934-37 και 1951-55.

---

Δημ. Πιπέρας (1934)

Πιπέρας Δημήτριος (1884-1944) : Ο πατέρας του λεγόταν Γεώργιος και είχε χάνι στο δρόμο Αλαμάνας-Θερμοπυλών, που αναγκάστηκε να το πουλήσει, λόγω των ληστών, που στο 19ο αι. λυμαίνονταν τις απομονωμένες ιδιοκτησίες. Η ληστεία στη Φθιώτιδα είχε τότε κορυφωθεί. Με τα χρήματα που πήρε, ο γιος του Δημήτριος Πιπέρας (ή Πεπέρας) αγόρασε το οικόπεδο απέναντι από το δικαστικό μέγαρο Λαμίας και έκτισε Χάνι.

  Η θέση του (στην οδό Καποδιστρίου 7) εξυπηρετούσε τους ταξιδιώτες ή επισκέπτες στη Λαμία, που προέρχονταν από την ανατολική Φθιώτιδα, από τη Λοκρίδα ή από τη Φωκίδα.

   Τη Μεγάλη Παρασκευή, στις 18 Απριλίου 1941, η Λαμία βομβαρδίστηκε από γερμανικά αεροπλάνα. Μία από τις αρκετές βόμβες έπεσε μπροστά στο κτίριο των δικαστηρίων προκαλώντας ζημιές στις πετρόκτιστες σκάλες, αλλά κατέστρεψε τελείως το απέναντι κτίριο, όπου ήταν το Χάνι[44] του Δημ. Γ. Πιπέρα. Ευτυχώς δεν υπήρχαν θύματα.

   Παράλληλα ο Δημήτριος Πιπέρας είχε και κτηματική περιουσία. Διέμενε στη ζώνη της ενορίας του Αγ. Νικολάου. Πέθανε το 1944, σε ηλικία 60 ετών.

---

Σκληβανιώτης Αριστείδης Στεφ. (1840-1901) : Η πατρική οικογένειά του από την Άμφισσα, εγκαταστάθηκε στη Λαμία, όπου και απέκτησε μεγάλη και υπολογίσιμη κτηματική περιουσία.  Άλλα τρία αδέλφια του ασχολήθηκαν με το εμπόριο στο Παρίσι.

Αριστείδης Σκληβανιώτης

   Ο Αριστείδης Σκληβανιώτης δημιούργησε μεγάλη κτηματική περιουσία, που διέθεσε για το καλό της πόλης. Οι κληρονόμοι του, το 1902, πούλησαν το οικόπεδο στην οδό Καποδιστρίου στο Δήμο Λαμίας (με δήμαρχο τον Νικ. Κρίτσα) για ανέγερση των Δικαστηρίων Λαμίας. Το σπίτι του, το 1928 εξαγοράστηκε[45] (και όχι δωρίθηκε[46]) από το Δήμο Λαμίας και για μισό  περίπου αιώνα, απετέλεσε το Δημαρχείο Λαμίας. Από το 2016 αποτελεί πάλι τον επίσημο χώρο[47] του Δημάρχου Λαμίας.

   Ήταν ο πλέον πετυχημένος και μακρόβιος δήμαρχος Λαμίας στον 19ο αι. Σε τρεις θητείες το 1883, το 1891 και το 1895, έφτιαξε τη Λαμία πόλη με πολλά κοινωφελή έργα, κτίρια, δρόμους και άλλα.

   Στα χρόνια της δημαρχίας του έγινε ο ατυχής πόλεμος του 1897, στη διάρκεια του οποίου οι Τούρκοι έφτασαν στην Ταράτσα Λαμίας. Τον Απρίλιο-Μάιο 1897 η Λαμία εκκενώθηκε από τους κατοίκους. Στην κατοικία του (σημερινό δημαρχείο) ο Αριστ. Σκληβανιώτης φιλοξένησε τους αρχηγούς ξένων στρατιωτικών αποστολών (όπως π.χ. ο Αντόνιο Φράτι, βουλευτής και αρχηγός των Γαριβαλδηνών, κ.ά) για αρκετό διάστημα, με προσωπικό κόστος. Μέρος των εξόδων αυτών αργότερα το κάλυψε ο δήμος Λαμίας με απόφασή[48] του.

   Ήταν εξαιρετικός δήμαρχος, με πολλές πρωτοβουλίες σε τεχνικά και εξωραϊστικά έργα. Ήταν πολύ αγαπητός στους Λαμιώτες. Ίδρυσε σχολεία, ναούς, χάραξε και δεντροφύτεψε οδούς και πλατείες, έφτιαξε βρύσες και υδραγωγεία από νέες πηγές πόσιμου νερού.

   Πέθανε το 1901. Η κηδεία του έγινε με δημόσια δαπάνη. Τιμητικά η οδός μπροστά απ’ το σπίτι όπου ζούσε, πήρε το όνομά του.

---

Τράκας Σπύρος (1862-1942) : Πατέρας του ήταν ο Κομνάς Τράκας.(1828- ; ) από την Αγόριανη (Επτάλοφο) της Παρνασσίδας, που διετέλεσε δήμαρχος Λαμίας (1874 και 1878), ενώ ταυτόχρονα ήταν από το 1881 βουλευτής Φθιώτιδας. Ο Σπύρος, ο μεγαλύτερος γιος του, αναγκαστικά ασχολήθηκε με την πολιτική. Η οικογένεια Τράκα είχε κτήματα στην πεδινή περιοχή της κοιλάδας του Σπερχειού, αλλά και ακίνητα στη Λαμία.

Σπύρος Κ. Τράκας

      Παντρεύτηκε τη μοναχοκόρη Ελένη Τραγουδάρα από το Αμούρι, με αρκετή ακίνητη περιουσία σε εύφορα κτήματα και απέκτησαν 5 παιδιά (4 αγόρια και 1 κόρη).

      Σύμφωνα με μια γραπτή εκδοχή, το Μάιο του 1893 συνελήφθη από τους ληστές Παπακυριτσόπουλο-Τσουλή[49]. Ο Τσουλής ζήτησε και πήρε λύτρα, ενώ ο Παπακυριτσόπουλος ήθελε να τον εκδικηθεί, θεωρώντας τον ως την αιτία[50] που τον ανάγκασαν να γίνει ληστής. Τελικά, του χάρισε τη ζωή, παρά το κακό που έπαθε. Προφορικές μαρτυρίες ντόπιων γερόντων όμως δεν επιβεβαιώνουν αυτή την εκδοχή, βεβαιώνοντας ότι ο Σπύρος Τράκας δεν συνελήφθη ποτέ όμηρος από τους Παπακυριτσόπουλο-Τσουλή.

      Το 1903 ο Σπύρος Τράκας εξελέγη δήμαρχος Λαμίας, διαδεχόμενος το Νικόλαο Κρίτσα. Ακολούθησε δεύτερη εκλογή το 1908, η δε θητεία  του παρατάθηκε μέχρι το 1914, επειδή το 1912 δεν έγιναν εκλογές (λόγω του πολέμου).

      Πέθανε στις 28-11-1942, στην Κατοχή, σε ηλικία 80 ετών.

---

Ηρακλής Χ. Τσάλλης

Τσάλλης Ηρακλής Χρ. (1840-;) : Γεννήθηκε[51] το 1840. Σπούδασε γεωπόνος. Ήταν μεγαλοκτηματίας (τσιφλίκι Ιμίρμπεη), αλλά ταυτόχρονα έκανε και τραπεζικές εργασίες με γραφείο στην οδό Διάκου. Ασχολήθηκε με την πολιτική και είχε εκλεγεί βουλευτής (4 φορές) με το κόμμα του Χαριλάου Τρικούπη. Βοήθησε τον τόπο ως γεωπόνος και βουλευτής και είχε καλή σχέση με τον κόσμο. Σ’ αυτόν ανήκε διώροφη κατοικία στην Ανθήλη. Είχε δημιουργήσει άλσος με σπάνια δένδρα, θάμνους και άνθη. Επίσης είχε πρότυπο οπωρώνα 40 στρεμμάτων με πηγάδι (σε παρόχθια έκταση του Σπερχειού). Ως πληρεξούσιο στα κτήματά του, ο Ηρακλής Τσάλλης όρισε το Σίμο Ευθυμίου, ο οποίος τελικά αγόρασε και το αρχοντικό του στην Ανθήλη (δεν υπάρχει πλέον).

   Τη γυναίκα του την έλεγαν Μαρία[52] (1856-1941). Είναι γνωστά δύο παιδιά που απέκτησαν: ο Χρήστος και η Αναστασία.  Ο Χρήστος[53] σε πρώτο γάμο παντρεύτηκε μια κόρη του στρατηγού Λαβίδα. Σε δεύτερο[54] γάμο το 1941, παντρεύτηκε την Ελένη Γεωργ. Παγουροπούλου, κόρη δικηγόρου. Η Αναστασία παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο Παππά.

   Στην Ανθήλη, τον Ιούλιο 1882, στο μύλο του Ηρακλή Τσάλλη, με μυλωνά τον Γεωργούλα Παναγή εκδηλώθηκε πυρκαγιά[55], που τον αποτέφρωσε εντελώς. Τότε δυστυχώς κάηκε ο εξαετής γιος του μυλωνά.

   Δεν είναι γνωστός ο τόπος και το έτος του θανάτου του.

---

Τσάλλης Κωνσταντίνος  (1804-;) : Ο πατέρας του λεγόταν Πάγχαρις Τζάλλε (ή Τσάλλης), η δε μητέρα του Κωνσταντίνα. Εκτός από τον Κωνσταντίνο είχαν κι άλλους τρεις γιούς (Παντελής, Δημήτριος και Ιωάννης). Η καταγωγή τους ήταν από την Κορυτσά της Βόρειας Ηπείρου.

   Ο έμπορος Πάγχαρις Τσάλλης στη Βιέννη, απέκτησε μεγάλη κινητή περιουσία 40.000 γρόσια (είχε και ακίνητα στην Κορυτσά). Το 1824 έπαυσε το εμπόριο και έδωσε σε καθένα από τους γιούς του (Παντελή, Κωνσταντίνο και Δημήτριο) από 5.000 γρόσια, ώστε να αρχίσουν τη δική τους επαγγελματική δραστηριότητα.

   Την περίοδο 1832 μέχρι το 1838 οι αδελφοί Τσάλλη αγόρασαν από τους Τούρκους - μαζί με άλλους συγγενείς τους (Χρήστο και Ηλία Ι. Τσάλλη) - τα τσιφλίκια Ιμέρμπεης (Ανθήλης), Αλαμάνας και Αλεποσπίτων (που μετά πουλήθηκε σε άλλους). Το 1848 έγινε διανομή της γης μεταξύ τους.

   Παράλληλα ο Κωνσταντίνος Τσάλλης, με την οικογένειά του εγκαταστάθηκε στη Λαμία. Παντρεύτηκε τη Δεσπούλα Ν. Μαρούλη (;-1914) και από τα παιδιά[56] τους μας είναι γνωστά :  ο Αλέξανδρος (1839- ;) - έμπορος, η Αθηνά, η Αγγελική, ο Γεώργιος[57]  (1851-1903) - έμπορος και μετά δικηγόρος, ο Επαμεινώνδας (1852-1919) - με άγνωστες σπουδές και ο Χαρίλαος (1853- ;) - δικηγόρος. Η κόρη του Αθηνά παντρεύτηκε το στρατιωτικό γιατρό Ιωάν. Μπλατσή. Η άλλη κόρη του Αγγελική (το 1869) παντρεύτηκε το Βασίλειο Μαλάμο, υπίλαρχο.

   Ο Κωνσταντίνος Τσάλλης (1804-;) εκτός από μεγαλοκτηματίας έκανε παράλληλα και τραπεζικές εργασίες, με γραφείο στην οδό Αχιλλέως της Λαμίας. Το 1861 ο Κων. Τσάλλης αγόρασε το 1/8 του τσιφλικιού της Μπεκής, δηλ. 1.600 στρέμματα περίπου με αντίτιμο 31.000 δραχμές.

   Το 1870 ο Κωνσταντίνος Τσάλλης έκτισε το αρχοντικό[58] του στην οδό Αχιλλέως (που μετά ονομάστηκε οδός Ιωάν. Μακροπούλου). Στο αρχοντικό αυτό φιλοξενήθηκαν βασιλιάδες, υπουργοί, βουλευτές, κ.ά.

   Το 1881 ο βασιλιάς Γεώργιος Α’ επισκέφθηκε τη Φθιώτιδα για δεύτερη φορά. Στη Λαμία ήρθε στις 14-10-1881 και φιλοξενήθηκε (μέχρι τις 16-10-1881) στο μέγαρο Κωνσταντίνου Π. Τσάλλη. Ο τύπος τότε έγραψε :

“ … Κατά την επιστροφή του από Φάρσαλα και Δομοκό, έφθασε μετά της ακολουθίας του στην Ταράτσα της Λαμίας, όπου τον προσεφώνησε ο δήμαρχος Κομνάς Τράκας…. Στη συνέχεια επευφημούμενος από το Λαό έφθασε στη Λαμία και κατέλυσε στο σπίτι του Κων. Τσάλλη. …. Προ της αναχωρήσεώς του απένειμε το χρυσό παράσημο του Σωτήρος στον οικοδεσπότη Κ. Τσάλλη και στο Δήμαρχο Τράκα … Στην Αγία Μαρίνα επιβιβάστηκε στον εύδρομο "Ναύαρχος Μιαούλης" και αναχώρησε για τη Χαλκίδα … ”.

   Η επόμενη βασιλική επίσκεψη ήταν στις 23 Απριλίου 1903, όταν έγιναν τα αποκαλυπτήρια του ανδριάντα του Αθανασίου Διάκου στην ομώνυμη πλατεία της Λαμίας. Η ανταπόκριση της αθηναϊκής εφημερίδας[59] από τη Λαμία, περιγράφοντας τις τελετές, ονομάζει “Ανάκτορο” το μέγαρο Τσάλλη (στην οδό Αχιλλέως) ως εξής :

“… εις τους δρόμους από των ανακτόρων μέχρι της πλατείας Διάκου ρίπτονται μύρτα. …”

   Οι βασιλείς ήρθαν με το ατμόπλοιο “Αμφιτρίτη” στην Αγία Μαρίνα και κατέλυσαν στο μέγαρο Τσάλλη της Λαμίας. Το μεσημέρι, από το “Ανάκτορο” μετέβησαν στην πλατεία Διάκου, όπου[60] έκαναν τα αποκαλυπτήρια[61] της προτομής του ήρωα Αθανασίου Διάκου.

   Δεν είναι γνωστός ο τόπος και η χρονολογία του θανάτου του Κωνστ. Π. Τσάλλη. Πάντως δεν ετάφη στη Λαμία.

---

Τσάλλης Ιωάννης (1829-;) : Ήταν ο άλλος γιος του Πάγχαρι και της Κωνσταντίνας Τζάλλε (ή Τσάλλη), με καταγωγή από την Κορυτσά της ελληνόφωνης Βόρειας Ηπείρου. Ο έμπορος Πάγχαρις Τσάλλης στη Βιέννη, είχε ήδη αποκτήσει μεγάλη κινητή περιουσία από 40.000 γρόσια (ενώ διέθετε και ακίνητα στην Κορυτσά). Έτσι το  1824 έδωσε σε καθένα από τους άλλους γιούς του (Παντελή, Κωνσταντίνο και Δημήτριο) από 5.000 γρόσια, ώστε να αρχίσουν τη δική τους επαγγελματική δραστηριότητα.

   Από τα τέσσερα αδέλφια, οι Παντελής και Κωνσταντίνος Π. Τσάλλης (μαζί με τους άλλους συγγενείς τους Χρήστο και Ηλία Ιωάν. Τσάλλη) πρώτοι αγόρασαν γη στην περιοχή Ζητουνίου και συγκεκριμένα τα τσιφλίκια Ιμίρμπεη και Αλαμάνας πλέον των 20.000 στρεμμάτων καλλιεργήσιμης γης και επιπλέον 15.000 στρέμματα αλίπεδα. Στη διανομή των μερίδων του τσιφλικιού, που έγινε το 1849, συμμετείχε και ο άλλος αδελφός του Δημήτριος.

   Ο Ιωάννης φαίνεται ότι δεν συμμετείχε στην παραπάνω αγορά. Πιθανά αγόρασε κάποιες άλλες εκτάσεις (δεν υπάρχουν στοιχεία). Πάντως, ο Ιωάννης Τσάλλης, το 1879, σε ηλικία 50 ετών καταγράφτηκε στον Εκλογικό Κατάλογο του δήμου Λαμιέων, ως κτηματίας.

   Δεν είναι γνωστή η οικογενειακή του κατάσταση. Πιθανότατα τα τελευταία χρόνια δεν έζησε στη Λαμία. Δεν είναι γνωστή η χρονολογία του θανάτου του.

---

Τσιάντης Φίλιππος (;-1936) : Γεννήθηκε στη Φουρνά. Ο πατέρας του λεγόταν Ιωάννης. Πήγε 2 φορές στην Αμερική ως μετανάστης, εργάτης, το 1912 (πήγε στο Μπρίτζπορτ του Κονέκτικατ) σε ηλικία 25 ετών και το 1914  (πήγε στο Spokane της πολιτείας Ουάσινγκτον). Στην Αμερική είχε τον άλλον αδελφό του Λεωνίδα. Επέστρεψε στην Ελλάδα. Με τα χρήματα που έφερε έκανε κάποιες αγορές σε κτήματα.

   Ήταν παντρεμένος. Διέμενε στη ζώνη της ενορίας του Αγ. Δημητρίου. Πέθανε το 1936, από συγκοπή καρδιάς σε ηλικία 42 ετών.

---

    Επίλογος

   Όπως προαναφέρθηκε το θέμα είναι τεράστιο και ακανθώδες. Φυσικά είναι αδύνατο να καλυφθεί σε μία εργασία και μάλιστα να δοθεί με όσο γίνεται σύντομο τρόπο. Θα χρειαστεί να γίνονται διαρκώς προσθήκες και ίσως κάποτε προσεγγίσει στο μέγιστο βαθμό το θέμα.

Κωνσταντίνος Αθ. Μπαλωμένος

                φυσικός

---------------------------

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ-ΑΝΑΦΟΡΕΣ-ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΕΣ

1.    Βιβλία αποβιώσεων Δήμου Λαμιέων των ετών 1860, 1864, 1879.

2.    Υλικό ταφικών μνημείων Νεκροταφείου Λαμίας.

3.    Ιωάν. Ε. Μακρή : “Το ιδιοκτησιακό καθεστώς των χωριών της επαρχίας Ζητουνίου”, περ. ΦΘΙΩΤΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ 1998, σελ. 27-35, Λαμία.

4.    Ιωάν. Μακρή : «Η περιουσία του Χαλίλ-μπέη στη Λαμία», περιοδ. Φθ. Χρον. 2000 (21), σελ. 66-82, Λαμία.

5.    Πρακτικά 1^ου Συνεδρίου Φθιωτικής Ιστορίας, σελ. 216, Λαμία 2002.

6.    «Εκλογικός Κατάλογος Δήμου Λαμιέων του 1879», που δημοσιεύτηκε απ’ τον Κώστα Δημ. Γαλλή, 1984.

7.    Κωνστ. Αθ. Μπαλωμένου : “Οικογένειες μεγαλοκτηματιών Τσάλλη στην περιοχή Λαμίας και  τσιφλίκι Ιμίρμπεη”, στην εφ. “ΛΑΜΙΑΚΟΣ ΤΥΠΟΣ” σε 6 συνέχειες από την Πέμπτη 2 Ιουλίου 2015 (φ. 20894, σ. 8) μέχρι και το Σάββατο 11 Ιουλίου 2015 (φ. 20902).

8.    Απόσπασμα κτηματολογικού πίνακα διανομής έτους 1931 του Αγροκτήματος Σαρμουσακλή (Κτηματική Υπηρεσία του Υπουργείου Γεωργίας).

9.    Χ. Μακρίδου «ΟΔΗΓΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ» Εμπόριον, Βιομηχανία, Διοίκησις, κ.τ.λ. – ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ,  1892-93.

10.  Ιστοσελίδα (διαχειριστής  Ιωάν. Καραμέρης) στις 15-7-2012: http://arhanion.blogspot.gr/

11.  Χρήστου Ν. Καραγεωργίου : «Η ιστορία των τσιφλικιών της Φθιώτιδας και οι αγώνες των αγροτών», σελ. 39-42, Τρίτη έκδοση, 1974, Λαμία.

12.  Μαρίας Τζιβελέκη-Πολυμεροπούλου : «Αγαπητοί μου συμπολίτες … - Λαμιώτικα», Λαμία 2003.

13.  “Κολίγοι και τσιφλικάδες”, στήλη «Τοπικά», εφ. “ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ”, 1-5-2014.

14.  Κώστα Χατζηαντωνίου, ιστορικoύ, συγγραφέα, πεζογράφου  : “Οι διπλωματικοί αγώνες του Καποδίστρια για τη χάραξη των συνόρων του νεοελληνικού Κράτους”, στην ιστοσελίδα http://www.academy.edu.gr

15.  Ιωάννη Κ. Γαλανού : “Η διαχρονική εξέλιξη του συνοικισμού Γαλανέικων και η συνεισφορά των πρώτων κατοίκων του”, 2011, Λαμία.

16.  εφ. ΕΘΝΙΚΟΣ ΑΓΩΝ, 1978, Λαμία.

17.  εφ. ΦΑΡΟΣ ΤΗΣ ΟΘΡΥΟΣ, 1868, Λαμία.

18.  εφ. ΕΥΝΟΜΙΑ, 23-7-1882, Λαμία.

19.  εφ. Η ΕΠΑΡΧΙΑ, φ. 16, σελ. 4, 11-2-1928, Λαμία.

20.  εφ. “Αθήναι”, φ. 186, 24-4-1903, Αθήνα.

21.  Αθανασίου Κ. Μπαλωμένου : “Δρόμοι, Καταστήματα και Ιδιοκτησίες της προπολεμικής Λαμίας (δεκαετία 1930-40)”, περ. ΦΘΙΩΤΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ 2001, σελ. 61-108, Λαμία.

22.  Ομάδα μελέτης ΤΕΕ (Γιώρ. Καντάς, Ανδ. Καραγεώργος, Βασ. Τριανταφύλλου, Αγγ. Τριανταφύλλου), με θέμα “Μελέτη αξιολόγησης νεοκλασικών κτιρίων Λαμίας”, Δεκέμβριος 1986, Λαμία.

23.  Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “Αθανάσιος Γεωργ. Παπακυριτσόπουλος (1869-1894)”, Λαμία, 2008.

24.  Κωνσταντίνου Αθαν. Μπαλωμένου : “Από τα Χάνια στα Ξενοδοχεία της προπολεμικής Λαμίας”, εφ. “ΛΑΜΙΑΚΟΣ ΤΥΠΟΣ”, σε συνέχειες, φύλλα 20999-21002, σελ. 6, από τις 9-12 Δεκ. 2015, Λαμία.

25.  Δημ. Νάτσιου : “Το ιστορικόν της ανεγέρσεως του ανδριάντος του Αθανασίου Διάκου εν Λαμία”, εφ. ΕΘΝΙΚΟΣ ΑΓΩΝ, σ. 1 & 4, 13-5-1971.

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

---

[1] Θεωρήθηκε κληρονόμος της περιουσίας του Χαλίλ-μπέη, αλλά στην πραγματικότητα παραιτήθηκε της πατρικής κληρονομιάς, λόγω πολλών χρεών του πατέρα του, που εκτιμήθηκαν (το έτος 1938-39) σε 387.143 δραχ. σε συνολική αξία της περιουσίας 719.560 δραχ. [Βλ. Ιωάν. Μακρή : «Η περιουσία του Χαλίλ-μπέη στη Λαμία», περιοδ. Φθ. Χρον. 2000 (21), σελ. 66-82, Λαμία].

[2] Μετά την απελευθέρωση της επαρχίας Ζητουνίου από τους Τούρκους (28-3-1833), αρκετοί Τούρκοι τσιφλικάδες μετοίκησαν στη Λάρισα, απ’ όπου πουλούσαν τις περιουσίες τους, σ’ ένα κλίμα ανασφάλειας, ασάφειας και με κίνδυνο εξαπάτησης ή διπλοπωλήσεων (από Τούρκους). Η απόκρυψη της αποποίησης κληρονομιάς του Χαλίλ μπέη από το γιο του Τεφίκ μπέη μέχρι το 1839, είχε ως αποτέλεσμα να πουληθούν αρκετά και να χάσει το Ελληνικό Δημόσιο σημαντικά δικαιώματα. Η αποκάλυψη της αλήθειας έγινε από το δικηγόρο Λαμίας Δημήτριο Νικολαΐδη και αργότερα από τους αδελφούς Τσακανίκα. [Βλ. Ιωάν. Μακρή : «Το ιδιοκτησιακό καθεστώς των χωριών της επαρχίας Ζητουνίου», περ. Φθιωτ. Χρον. 1998 (19), σελ. 27-35, Λαμία]

[3] Συμβόλαιο 688/1837,  του συμβολαιογράφου Αθηνών Δ. Σουρμελή.

[4] Από την πώληση εξαιρέθηκαν επτά στρέμματα γης που δόθηκαν στο Δημόσιο για Ξενοδοχείο και Λοιμοκαθαρτήριο Λαμίας. [Συμβόλαιο 688/1837,  του συμβολαιογράφου Αθηνών Δ. Σουρμελή].

[5] Ως κτήμα Πηγαδουλίων Λαμίας, αναφέρονται 22 στρέμματα καλλιεργήσιμα χωράφια. Επίσης, η χειμερινή βοσκή στα Πηγαδούλια εκτιμήθηκε σε αξία 2.000 δραχ. (για το έτος 1839). {Βλ. Πίνακα κτημάτων του ποτέ Χαλίλ μπέη, ανηκόντων εις τον υιόν και κληρονόμον αυτού Τεφίκ μπέη, σελ. 70-71, στην εργασία του Ιωάν. Μακρή : «Η περιουσία του Χαλίλ-μπέη στη Λαμία», περιοδ. Φθιωτικά Χρονικά 2000 (21), σελ. 66-82, Λαμία].

[6] Στην περιοχή όπου βρίσκεται σήμερα ο υποσταθμός της ΔΕΗ, ήταν αμφισβητήσιμα σύνορα των κτημάτων του Ελασσώνα και Κόντου. Οι φασαρίες με τον Περιστέρη, επιστάτη του κτήματος Ελασσώνα, που χτύπησε με το μαστίγιο τον Κόντο είχαν  σαν αποτέλεσμα ο μεγάλος αδελφός Κόντος να τον σκοτώσει. Πήγε φυλακή ο μεγάλος, ο μικρός αδελφός δεν παντρεύτηκε και τελικά η περιουσία κληρονομήθηκε από τον Απόστολο Πασιάκο (1888-1986), γαμπρό στην αδελφή τους.

[7] Παντρεύτηκε την Παναγιού Λασπιά (1861-1943) από τη Λυγαριά, παίρνοντας μεγάλη ακίνητη περιουσία σε κτήματα στην περιοχή Λυγαριάς και Αγριλιάς.

[8] 1876 -1941.

[9] 1886–1960.

[10] Η περιοχή μεταξύ «Άνοιξης»-μύλου Λασπιά-λόφου Μιχαήλ και Γαβριήλ, δεν ήταν ιδιοκτησία του Χαλίλ μπέη (το Ζητούνι δεν αναφέρεται πουθενά σαν τσιφλίκι). Η Μικτή Ελληνοτουρκική Επιτροπή δεν ασχολήθηκε καθόλου με τέτοιο θέμα. Έγινε όμως αγοραπωλησία της περιοχής από το 1834, για 6.000 στρέμματα, που είχε στη συνέχεια αλλεπάλληλες δικαστικές προσφυγές. Τελικά, το δικαστήριο (10ετία 1980) έκρινε ότι η έκταση ανήκε στο Ελληνικό Δημόσιο. [Βλ. Πρακτικά 1^ου Συνεδρίου Φθιωτικής Ιστορίας, σελ. 216, Λαμία 2002]

[11] Αργότερα, αγοράστηκε από τους Πάγχαρη και Ιωάννη Τσάλλη.  Βλ. Κωνστ. Αθ. Μπαλωμένου : “Οικογένειες μεγαλοκτηματιών Τσάλλη στην περιοχή Λαμίας και  τσιφλίκι Ιμίρμπεη”, στην εφ. “ΛΑΜΙΑΚΟΣ ΤΥΠΟΣ” σε 6 συνέχειες από την Πέμπτη 2 Ιουλίου 2015 (φ. 20894, σ. 8) μέχρι και το Σάββατο 11 Ιουλίου 2015 (φ. 20902).

[12] για 168.000 γρόσια . [Ιωάν. Ε. Μακρή : “Το ιδιοκτησιακό καθεστώς των χωριών της επαρχίας Ζητουνίου”, περ. ΦΘΙΩΤΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ 1998, σελ. 27-35, Λαμία].

[13] Υπάρχουν κι άλλοι ιδιοκτήτες που δεν γράφτηκαν. Πολλοί μικροϊδιοκτήτες επίσης.

[14] έρευνα του Κώστα Δημ. Γαλλή, Αθήνα, 1984.

[15] Οι Θεόδ. Γουργιωτάκης, Ιωάν. Ζουλούμης, Γεώρ. Κόντος και Οδυσ. Κόντος ήταν άγαμοι.

[16] Πέθανε στο καφενείο «Αχίλλειο» στην πλατεία Ελευθερίας κι άφησε τον καφέ του απλήρωτο …

[17] Στο Νεκροταφείο Ξηριώτισσας Λαμίας υπάρχει ταφικό μνημείο για την Ελένη Βελέντζα.

[18] αρ. 5539/26-10-1920 του συμβολαιογράφου Λαμίας Ιωάν. Παπακυριτσοπούλου.

[19] αρ. 15985/20-8-1923 του συμβολαιογράφου Λαμίας Ιωάν. Παπακυριτσοπούλου.

[20] αρ. 16746/8-9-1924 του συμβολαιογράφου Λαμίας Ιωάν. Παπακυριτσοπούλου.

[21] Ο Ηλίας Θεοδοσίου δούλευε ως σαγματοποιός (σαμαράς) στο Χάνι του Σιλέου. Λέγανε στο Μεσοπόλεμο ότι βρήκε λεφτά μέσα σ’ ένα σαμάρι. Το σαμάρι ήταν κάποιου ζωέμπορου, ο οποίος έκρυψε τα λεφτά μέσα στο σαμάρι για ασφάλεια από ληστές, αλλά τον σκότωσαν. Το σαμάρι το πήρε άλλος που το έφερε στο σαμαρά Θεοδοσίου για επισκευή. Έτσι βρήκε τα λεφτά. Επειδή δεν έφταναν τα λεφτά για αγορά του οικοπέδου (όλο το οικοδομικό τετράγωνο), πήρε συνέταιρο τον Αναστάσιο Γεμενή και το αγόρασαν μαζί.

[22] από την οποία απέκτησε πέντε παιδιά, την Ασπασία, το Γεώργιο, την Ευανθία, τον Αλέξανδρο και τον Κωνσταντίνο. Ο Γεώργιος σπούδασε δικηγόρος και το 1884 έγινε δικαστής. Από την πρώτη γυναίκα του την Ελένη Ιωάννου Πετροπούλου (κόρη του τότε Δημάρχου Λαμίας) ο Μελέτιος Γεωργιάδης απέκτησε ένα γιο τον Ιωάννη, το έτος 1842. Η Ελένη πέθανε τον ίδιο χρόνο. Μεγάλο μέρος της σημαντικής περιουσίας που απέκτησε ο Μελέτιος Γεωργιάδης προέρχεται από την προίκα της Ελένης Πετροπούλου.

[23] Το έτος 1849 εκτιμήθηκε σε 70.000 δρχ., ποσό πολύ μεγάλο για τα χρόνια εκείνα.

[24] Μαρίας Τζιβελέκη-Πολυμεροπούλου : «Αγαπητοί μου συμπολίτες … - Λαμιώτικα», Λαμία 2003.

[25] Ομάδα μελέτης ΤΕΕ (Γ. Καντάς, Ανδ. Καραγεώργος, Βασ. Τριανταφύλλου, Αγγ. Τριανταφύλλου), με θέμα “Μελέτη αξιολόγησης νεοκλασικών κτιρίων Λαμίας”. Δεκ. 1986, Λαμία.

[26] Ήρθε στη Λαμία το 1833 αμέσως μετά την απελευθέρωση από τους Τούρκους.

[27] Στις 24-5-2012 απεβίωσε η Μαρία Μητραντζά-Ελασσώνα σε ηλικία 103 ετών. Απέκτησε 2 παιδιά (Δημήτριος, Βικτώρια). Η Μαρία κηδεύτηκε στις 26-5- 2012 και ετάφη στην Αθήνα (στο Νεκροταφείο Ζωγράφου).

[28] Εναντίον του έκανε απόπειρα ομηρίας ή δολοφονίας ο τότε χαρακτηρισμένος ως ληστής Αθανάσιος Παπακυριτσόπουλος, χωρίς επιτυχία. Ο λόγος ήταν να εκβιάσει την «πολυπόθητη» αμνηστία, που ήταν το «όνειρο» όλων τότε  των ληστών.

[29] εφ. ΕΘΝΙΚΟΣ ΑΓΩΝ, σελ. 1, 5-2-1978, Λαμία.

[30]   Νικ. Δαβανέλλου, στα Φθιωτικά Χρονικά 1992 , «Εκλογικός κατάλογος Δήμου Λαμιέων του 1879», που δημοσίευσε ο Κώστας Δημ. Γαλλής, 1984, Αθήνα].

[31] Βλέπε  :  Χ. Μακρίδου «ΟΔΗΓΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ» Εμπόριον, Βιομηχανία, Διοίκησις, κ.τ.λ. – ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ,  1892-93.

[32] Η Αλεξάνδρα Πασιάκου πέθανε το Μάιο του 1948 στη Λαμία. (εφ. «Λαμιακός Τύπος» 1-61948 και 2-6-1948, Λαμία, με δωρεά «ο  κ. Απόστολος Πασιάκος κατέθεσε 500.000 δρχ. εις μνήμην Αλεξάνδρας Α. Πασιάκου».

[33] Διορίστηκε Δήμαρχος Λαμίας το χρονικό διάστημα από 21 Σεπτεμβρίου 1945 μέχρι 21 Ιανουαρίου 1946.

[34] Κακώς δηλώθηκε και γράφτηκε στα βιβλία του Ι. Ναού ως κτηματίας, εφόσον το επάγγελμά του ήταν δερματέμπορος.

[35] Γιος του είναι ο γνωστός μικροβιολόγος γιατρός της Λαμίας Ναούμ Κουκουμπάνης.

[36] Κάποια χρονική  περίοδο είχαν εταιρική εμπορία στη Λαμία οι Μιχαήλ Ψιλογιάννης και Μιχαήλ Κουκουμπάνης.

[37] εφ. “ΛΑΜΙΑΚΗ”, φ. 15, 26-2-1925, Λαμία

[38] σήμερα (με ενοίκιο) λειτουργεί ως Κατάστημα ειδών γάμου, νυφικών, κλπ.

[39] εφ. Η ΕΠΑΡΧΙΑ,  13-11-1927, Λαμία

[40] Το μεγάλο κτιριακό συγκρότημα ηλικίας ενός αιώνα περίπου, στην περιοχή Μύλων παραμένει κλειστό, εγκαταλειμμένο και αναξιοποίητο μέχρι σήμερα. Στην πόλη αυτή που χρειάζεται χώρους και κτίρια, τίθεται ως ερώτημα για τους τοπικούς άρχοντες, γιατί να παραμένει έτσι κι άλλο, ή αλλιώς ότι πρέπει να αναδειχθεί και να λειτουργήσει ο χώρος, με νέα μορφή χρήσης. 

[41] Οι δωρεές υπέρ του Σανατορίου Αντινίσσης «εις μνήμην Κωνσταντίνου Κρόκου» έφτασαν το ποσό των 8.200 δραχ. περίπου (σημαντικό ποσό για το 1940). [βλ. Κωνστ. Μπαλωμένου «Ορεινόν Αντιφυματικόν Αναρρωτήριον Αντινίτσης»,σ. 47-48, Ιούνιος 2007, Λαμία]

[42] βλ. βιβλίο της Μαρίας Τζιβελέκη – Πολυμεροπούλου «Τα Σαϊπαίικα – Συνοικία Τρουμπέ Λαμίας» 1994, Λαμία

[43] Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου :”Τσιφλίκι και οικογένεια Μαραθέα”, στην εφ. ΛΑΜΙΑΚΟΣ ΤΥΠΟΣ, φ. 20429, σ. 6, στις 21-8-2013, Λαμία.

[44] Κωνσταντίνος . Αθαν. Μπαλωμένος : “Από τα Χάνια στα Ξενοδοχεία της προπολεμικής Λαμίας”, εφ. “ΛΑΜΙΑΚΟΣ ΤΥΠΟΣ”, σε συνέχειες, φύλλα 20999-21002, σελ. 6, από τις 9-12 Δεκ. 2015, Λαμία.

[45] εφ. Η ΕΠΑΡΧΙΑ, φ. 16, σελ. 4, 11-2-1928, Λαμία.

[46] Δημ. Νάτσιου  «Οι  Δήμαρχοι της Λαμίας (1836-1996)», Λαμία, 1996.

[47] Οι δημοτικές υπηρεσίες βρίσκονται στην οδό Φλέμινγκ, στο κτίριο του πρώην Γενικού Νοσοκομείου Λαμίας.

[48] Από τα “Πρακτικά” Δημοτικού Συμβουλίου Λαμίας των ετών 1896-98.

[49] Οι Τσουλής και Παπακυριτσόπουλος για να εκβιάσουν την αμνηστία από την τότε κυβέρνηση, το Σεπτέμβριο του 1894 συνέλαβαν τους δικαστικούς Λεωνίδα Ροζάκη και Γεώργιο Αγγελή. Οι χωροφύλακες τους περικύκλωσαν στην περιοχή Αγριλιάς Λαμίας, όπου σκότωσαν ληστές και δικαστικούς.

[50] Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “Αθανάσιος Γεωργ. Παπακυριτσόπουλος (1869-1894)”, Λαμία, 2008.

[51] εφ. “ΦΑΡΟΣ ΤΗΣ ΟΘΡΥΟΣ”, έτος ΙΓ’, φ. 623, 21-9-1868, Λαμία

[52] Πέθανε σε ηλικία 85 ετών. [Από το Βιβλίο Θανάτων του Ι. Ν. Ευαγγελίστριας Λαμίας].

[53] Από ταφικό μνημείο στο Δημοτικό Κοιμητήριο Ξηριώτισσας Λαμίας.

[54] Συμβόλαιο προικοσύμφωνο αριθ. 3149/14-11-1941, του συμβολαιογράφου Λαμίας Δημ. Καϊλάνη.

[55] εφ. ΕΥΝΟΜΙΑ, 23-7-1882, Λαμία.

[56] Από τον «Εκλογικό Κατάλογο Δήμου Λαμιέων του 1879», που δημοσιεύτηκε απ’ τον Κώστα Δημ. Γαλλή, 1984.

[57] Παντρεύτηκε την Αναστασία Δημ. Γουργιωτάκη (1864-1955) και απέκτησαν τρία παιδιά : τον Κλεομένη (1891-;), τον Κωνσταντίνο (1894-1971) και τη Βασιλική (1900-;). [τα στοιχεία προήλθαν από το Ληξιαρχείο του Δήμου Λαμιέων]

[58] Στην Κατοχή χρησιμοποιήθηκε για στέγαση σχολείων.

[59] εφ. “Αθήναι”, φ. 186, 24-4-1903, Αθήνα.

[60] παρουσία του δημάρχου Λαμιέων και μεγαλοϊδιοκτήτη Νικ. Ανασ. Κρίτσα, των αρχών του νομού, των σωματείων της πόλης, του κυβερνήτη του οπλιταγωγού «Κρήτη», του προέδρου της επιτροπής ανέγερσης του μνημείου Σιμόπουλου, του ποιητή και βουλευτή Μήλου Αριστομένη Προβελεγγίου (που εκφώνησε ποίημά του στην τελετή), του βουλευτή Φθιώτιδος Χατζίσκου, κ.ά.

[61] εφ. ΕΘΝΙΚΟΣ ΑΓΩΝ, σ. 1 & 4, 13-5-1971, Λαμία (εργασία του Δημ. Νάτσιου με τίτλο “Το ιστορικόν της ανεγέρσεως του ανδριάντος του Αθανασίου Διάκου εν Λαμία”