Από την Παλαιοβράχα Φθιώτιδος, μετανάστες στην Αμερική (1904-1924)

Προλεγόμενα

  Δεν έχω επισκεφτεί την Παλαιοβράχα δυστυχώς, αν και υπάρχουν γνωστοί και φίλοι που κατάγονται από κει. Θυμάμαι ιδιαίτερα την αείμνηστη Λούλα Πολίτη-Τσεργά, που μου μιλούσε για τον τόπο που γεννήθηκε και τα αδέρφια της. Δεν ξέρω βέβαια επώνυμα των ανθρώπων από την Παλαιοβράχα, αλλά άλλη Παλαιοβράχα δεν υπάρχει στην Ελλάδα και έτσι δεν υπήρχε φόβος κάποιου λάθους.

   Η προσπάθεια αυτή αναζήτησε και κατέγραψε 39 μεταναστευτικά ταξίδια των ανθρώπων της προς την Αμερική στις πρώτες δύο 10ετίες του 20ού αιώνα. Εντοπίστηκαν έτσι 152 μετανάστες (απ’ αυτούς οι 16 έκαναν διπλό ταξίδι στην Αμερική).

  Πιθανά να υπάρχουν κι άλλοι μετανάστες που δεν εντοπίστηκαν και θα βρεθούν στη συνέχεια. Η όλη αναζήτηση είναι δύσκολη και χρονοβόρος, εφόσον τα στοιχεία του αμερικανικού αρχείου είναι χειρόγραφα και μερικά δεν διαβάζονται εύκολα.

   Η εργασία-μελέτη αυτή θέλει να τιμήσει τους ανθρώπους της Παλαιοβράχας, για την τόλμη και την απόφαση να φύγουν στα ξένα (μερικοί ίσως να μην ξαναδούν τον τόπο τους), θυσιάζοντας τα καλύτερά τους χρόνια για να  ζήσει η γονική οικογένεια και οι ίδιοι καλύτερα.

      Μετά από ένα και πλέον αιώνα, η προσπάθεια αυτή αποτείνεται στο θυμικό όσων έζησαν ή έχουν εικόνες από τα χρόνια της μετανάστευσης στην Αμερική. Είναι όμως μια αναγκαία κατάθεση μνήμης για τους νεότερους, στους οποίους και αφιερώνεται.

Κωνσταντίνος Αθαν. Μπαλωμένος

                    φυσικός

Η εκκλησία της Παλαιοβράχας

1. Αυτοδιοικητικά του οικισμού Παλαιοβράχας

   Από τις 20-4-1835 ο οικισμός Παλαιόβραχον του νομού Φωκίδος και Λοκρίδος ορίζεται ως έδρα του δήμου Σπερχειάδος. Ο πληθυσμός του οικισμού ήταν 347 κάτ. (το σύνολο του δήμου είχε 2.016 κατ.). Στις 20-11-1878 (ΦΕΚ 65Α) ο οικισμός παύει να είναι έδρα του δήμου Σπερχειάδος.

   Από το 1899, ο οικισμός Παλαιόβραχον υπάγεται στο νομό Φθιώτιδος, ενώ από το 1909 υπάγεται στο νομό Φθιωτιδοφωκίδος. Το 1912 διορθώνεται το όνομα του οικισμού σε Παλαιοβράχα.

   Από τις 31-8-1912, ο οικισμός δεν ανήκει στο δήμο Σπερχειάδος. Δημιουργείται η κοινότητα Παλαιοβράχας με ομώνυμη έδρα. Το 1943 ο οικισμός και η κοινότητα Παλαιοβράχας υπάγεται στο νομό Φθιώτιδος πλέον.

   Από τις 4-12-1997 (ΦΕΚ 244Α) καταργείται η κοινότητα Παλαιοβράχας και ο οικισμός προσαρτάται στο δήμο Σπερχειάδος. Από το 2010 ο οικισμός Παλαιοβράχα προσαρτήθηκε στο δήμο Μακρακώμης (με έδρα τη Σπερχειάδα). Έχει 419 κατοίκους (απογραφή 2011).

---

2. Στοιχεία για τη μετανάστευση στην Αμερική[1]

   Από τους 152 μετανάστες που εντόπισε η παρούσα εργασία, οι περισσότεροι (54) έφυγαν το 1907 (ποσοστό 36%). Συνολικά έγιναν 39 μεταναστευτικά ταξίδια, μερικά ήταν διπλά (Πίνακας 2). Προηγήθηκε ένα μεμονωμένο ταξίδι το 1904 (από τον Ανδρέα Σκοτίδα)  και ακολούθησαν τρεις μετανάστες το 1905 (που αργότερα έκαναν  και δεύτερο ταξίδι).

   Οι μετανάστες[2] ήταν όλοι άνδρες (με εξαίρεση μια γυναίκα, την Αργυρούλα Γεωργοπούλου). Μελετώντας την ηλικιακή κατανομή συμπεραίνουμε ότι κυριάρχησαν οι νεότερες ηλικίες έως και 20 ετών με 63 μετανάστες και ακολούθησαν οι παραγωγικές ηλικίες 21-30 ετών, με 58 μετανάστες. Οι ηλικίες των αριθμητικά περισσότερων μεταναστών του χωριού δίνονται στον πίνακα 3.

   Οι μικρότεροι σε ηλικία μετανάστες  (17 ετών) ήταν : Ανδρέας Δημ. Κραββαρίτης (πήγε το 1909) και Ευάγγελος Κων Παπαδημητρίου. (πήγε το 1909).  

    Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία μετανάστες ήταν : Γρηγόρης Τσιλιμάγκος (48 ετών), που πήγε το 1907, Στυλιανός Βάινας (45 ετών), που πήγε το 1907, Γεώργιος Νικολάου (45 ετών), που πήγε το 1921 και Γεώργιος Νάνου (45 ετών), που πήγε το 1921.

    Ο μέσος όρος ηλικιών όλων των μεταναστών είναι 25 έτη!

   Οι περισσότεροι μετανάστες της Παλαιοβράχας ήταν ανύπαντροι. Πιο συγκεκριμένα από τους 152 μετανάστες οι 114 ήταν άγαμοι (ποσοστό 75 %) και οι υπόλοιποι 38 ήταν έγγαμοι.

   Από τις οικογένειες της Παλαιοβράχας, τα περισσότερα αριθμητικά ταξίδια των μεταναστών στην Αμερική κατέγραψαν τα παρακάτω επώνυμα :

   Συνολικά έγιναν 39 ταξίδια που διακίνησαν τους 152 μετανάστες της Παλαιοβράχας. Οι περισσότεροι μετανάστες (101) προτίμησαν το λιμάνι της Πάτρας, ενώ μόνο 38 έφυγαν από το λιμάνι του Πειραιά (βλ. πίνακα 4). Όσο για τους υπόλοιπους : 6 μετανάστες έφυγαν από το λιμάνι της Νάπολης, 3 έφυγαν από το λιμάνι της Χάβρης, 2 από το λιμάνι της Μασσαλίας και 2 από την Καλαμάτα. Τα ταξίδια διαρκούσαν 2-3 εβδομάδες, ανάλογα με το πλοίο.

  Με το πλοίο “Fransesca” το έτος 1907, από το λιμάνι της Πάτρας έφυγαν 28 μετανάστες, σε ένα ταξίδι ! Με τα πλοία “Gerty” και “Alice” πάλι από την Πάτρα, το 1907, σε ένα ταξίδι έφυγαν 9 μετανάστες αντίστοιχα. Το 1910, πάλι από την Πάτρα με το πλοίο “Alice” έφυγαν 9 μετανάστες σε ένα ταξίδι. Με τα ελληνικά πλοία διακινήθηκαν αντίστοιχα : πλοίο “Patris” (18), πλοίο “Themistocles” (7), πλοίο “Thessaloniki” (6), κ.λπ. Αναλυτικά στοιχεία δίνονται στον Πίνακα 5.

Φτάνοντας στο λιμάνι της Νέας Υόρκης, οι μετανάστες περνούσαν από υγειονομικό έλεγχο επάνω στο πλοίο. Μετά κατέβαιναν και μαζί με τις αποσκευές τους περίμεναν στη σειρά για την καταγραφή και τον τελικό έλεγχο της υπηρεσίας Μετανάστευσης, στο κτίριο του Ellis Island (νησιού Έλλις), που οι Έλληνες το έλεγαν «Καστιγγάρι».

   Οι άρρωστοι, όσοι είχαν κάποια καταδίκη (κλοπή ή έγκλημα), όσοι δεν είχαν συγγενείς ή φίλους στην Αμερική κι όσοι δεν είχαν λίγα χρήματα για εισιτήριο στον τόπο προορισμού, υποχρεωτικά επέστρεφαν στο πλοίο για επαναπατρισμό.

   Στη Νέα Υόρκη δεν έμεναν πολύ (ήταν πολύ ακριβή πόλη). Με ένα ποσό γύρω στα 20 δολάρια, αγόραζαν το εισιτήριο και έτρωγαν κάτι στη διαδρομή μέχρι τον τόπο προορισμού.

3. Διπλά ταξίδια

   Καταγράφηκαν 16 διπλά μεταναστευτικά ταξίδια. Ακολουθούν τα ονόματα, τα έτη και οι προορισμοί :

Κώστας Καραθανάσης: Το α’ ταξίδι του έγινε την περίοδο 1906-09 στο Σικάγο. Το β’ ταξίδι του έγινε το 1910 στη Νέα Υόρκη.

Βασίλειος Τριπαμπούκης : Το α’ ταξίδι του έγινε την περίοδο 1907-09 στο Σικάγο. Το β’ ταξίδι του έγινε το 1910 στη Νέα Υόρκη.

Γεώργιος Κολοβός  : Το α’ ταξίδι του έγινε την περίοδο 1907-1909 στο Σικάγο. Το β’ ταξίδι του έγινε το 1911 πάλι στον ίδιο προορισμό.

Ηλίας Ράπτης  : Το α’ ταξίδι του έγινε την περίοδο 1910-1911 στο Σικάγο. Το β’ ταξίδι του έγινε το 1912 πάλι στον ίδιο προορισμό.

Ανδρέας Σκοτίδας : Το α’ ταξίδι του έγινε την περίοδο 1904-1909 στο Σικάγο. Το β’ ταξίδι του έγινε το 1912 πάλι στον ίδιο προορισμό.

Ευάγγελος Σταμάτης : Το α’ ταξίδι του έγινε την περίοδο 1909-1912 στο Σικάγο. Το β’ ταξίδι του έγινε το 1914 πάλι στον ίδιο προορισμό.

Ιωάννης Κελεπούρης : Το α’ ταξίδι του έγινε την περίοδο 1906-1912 στο Ποκατέλλο του Αϊντάχο. Το β’ ταξίδι του έγινε το 1914 στο Σικάγο.

Δημήτριος Γεωργόπουλος : Το α’ ταξίδι του έγινε την περίοδο 1908-1910 στο Τουίν Φωλς του Αϊντάχο. Το β’ ταξίδι του έγινε το 1914 πάλι στον ίδιο προορισμό.

Νικόλαος Κουφαλιώτης : Το α’ ταξίδι του έγινε την περίοδο 1908-1911 στο Σωλτ Λέικ Σίτυ. Το β’ ταξίδι του έγινε το 1914 στην πόλη Πλάνο του Ιλινόις.

Αχιλλεύς Χαραυγής : Το α’ ταξίδι του έγινε την περίοδο 1905-1912 στο Σωλτ Λέικ Σίτυ. Το β’ ταξίδι του έγινε το 1914 στην πόλη Πλάνο του Ιλινόις.

Κωνσταντίνος Γ. Γεωργόπουλος : Το α’ ταξίδι του έγινε την περίοδο 1907-1913 στο Τουίν Φωλς του Αϊντάχο. Το β’ ταξίδι του έγινε το 1914 πάλι στον ίδιο προορισμό.

Βασίλειος Χαραυγής : Το α’ ταξίδι του έγινε την περίοδο 1907-1913 στο Ιλινόις. Το β’ ταξίδι του έγινε το 1916 στη Νέα Υόρκη.

Γεώργιος Νικολάου : Το α’ ταξίδι του έγινε την περίοδο 1906-1911 στο Ποκατέλλο του Αϊντάχο. Το β’ ταξίδι του έγινε το 1921 στο Σικάγο.

Γεώργιος Νάνου : Το α’ ταξίδι του έγινε την περίοδο 1910-1913 στην Ουάσινγκτον DC. Το β’ ταξίδι του έγινε το 1921 πάλι στον ίδιο προορισμό.

Γεώργιος Στεργιόπουλος : Το α’ ταξίδι του έγινε την περίοδο 1912-1916 στη Νέα Υόρκη. Το β’ ταξίδι του έγινε το 1921 στην Ουάσινγκτον DC.

Χρήστος Κραββαρίτης : Το α’ ταξίδι του έγινε την περίοδο 1907-1924 σε τόπο του Αϊντάχο. Το β’ ταξίδι του έγινε το 1924 στη Νέα Υόρκη.

4. Προορισμοί των μεταναστών

   Οι πολιτείες των τόπων προορισμού που επέλεξαν οι μετανάστες της Παλαιοβράχας φαίνονται στον Πίνακα 6. Στο Ιλινόις (Chicago, Plano, Moline και Danville) πήγαν 53 άτομα. Στη Γιούτα (Castle Gate, Salt Lake City, και Scofield) πήγαν 46 άτομα, στo Αϊντάχο (Pocatello, Twin Falls) πήγαν 18 άτομα, στη Νέα Υόρκη πήγαν 16 άτομα, στην Καλιφόρνια (Oroville και Sacramento) πήγαν 6 άτομα, στην Πενσυλβάνια (Pittsburg και New Kensington) πήγαν 7 άτομα στη Βιρτζίνια (Newport News) πήγαν 2 άτομα, στην Ουάσινγκτον DC πήγαν 2 άτομα και στην Ινδιάνα (Hammond) πήγε 1 άτομο.

   Πιο συγκεκριμένα :

   Στους παρακάτω τόπους και με τη χρονική σειρά που γράφονται, πήγαν οι μετανάστες για εργασία (όπως δήλωσαν κατά την άφιξή τους στην Αμερική). Στη συνέχεια - μερικοί - άλλαξαν τόπους εργασίας. Έτσι:

Στο Σικάγο, Ιλινόις : Τον Ιούνιο 1905 ήρθαν οι πρωτοπόροι : Ευθ. Κουφαλιώτης, Γεώργ. Χαραυγής και Χρ. Χαραυγής.

   Το Νοέμβριο 1906 πήγαν οι : Αθαν. Καραδήμας, Δημ. Κολοβός και  Δημ. Σκοτίδας. Οι φίλοι τους Δ. Πλατής, Π. Κοκκίνης και Τομ Τσαμαλής τους βοήθησαν εκεί.

   Στις αρχές Ιουλίου 1907 έφτασαν οι :  Λεων. Χανής, Βασ. Χαραυγής. Οι φίλοι  Δ. Πλατής και  Τομ Τσαμαλής ήταν οι “δικοί τους άνθρωποι” εκεί. Το Σεπτέμβριο του 1907 αφίχθησαν οι Γεώργ. Αθανασίου, Βασ. Τριπαμπούκης και Γεώργ. Χανής. Ο κοινός συγγενής τους Ανδ. Ανδρίστος τους βοήθησε στην εγκατάστασή τους εκεί.

Κεντρικός Σταθμός (Union Station) Σικάγου, 1925

   Τον Απρίλιο του 1909 ήρθε ο Σπ. Χανής, κοντά στο θείο του Ανδ. Ανδρίστο. Στις αρχές Ιουνίου 1909 κατέφτασαν οι Ανδρ. Κραββαρίτης, Ηλ. Μαραθιώτης και Ευάγ. Σταμάτης. Ο συγγενής και φίλος Γεώργ. Κραββαρίτης τους υποστήριξε στον ξένο τόπο.

  Το τέλος Φεβρουαρίου 1910 πήγαν οι Αναστ. Κολοβός, Λάμπ. Λάμπρου, Κων. Μαραθιώτης, Κώσ. Τασσιός και Ευάγ. Τσατσαρής. Οι στενοί συγγενείς Ιωάν. Κολοβός, Ηλίας Μαραθιώτης, Ιωάν. Πανάγος και ο φίλος Ι. Παππάς τους στήριξαν εκεί. Την 1η Νοεμβρίου 1010  αφίχθηκαν οι Δημ. Μιτζάκης και Παν. Χανής. Ο  φίλος Ανδ. Ανδρίτσος και ο αδερφός Γ. Χανής τους περίμεναν.

   Στις 4 Ιανουαρίου 1911 έφτασε ο Γρηγ. Παταργιάς, κοντά στον αδερφό του Κωνστ. Παταργιά.

   Στις 14 Μαρτίου 1912 ήρθαν οι : Κων. Ευσταθίου, Γεώργ. Κολοβός και Δημ. Ράπτης. Οι στενοί συγγενείς Ιωάν. Ευσταθίου και Γεώρ. Κραββαρίτης τους φρόντισαν για την εγκατάστασή τους.

   Στις 19 Μαρτίου 1912 αφίχθηκαν οι  Ευάγ. Γκόλιας, Χαρ. Πρέσσας και Γεώργ. Τριπαμπούκης, κοντά στους φίλους Γ. Κραββαρίτη, Γρηγ. Πρέσσα και ξάδερφο Ιωάν. Αλεξίου αντίστοιχα.

   Στις 20 Απριλίου 1912 ήρθε ο Κων. Τσιφτσής. Ο ξάδερφός του Λεων. Χανής βοήθησε στην αναζήτηση εργασίας.

   Στις 2 Μαΐου 1912 έφτασε και ο Ανδρ. Σκοτίδας, κοντά στον ξάδερφό του Ανδρ. Ανδρίτσο. Στις 6 Μαΐου 1912 αφίχθηκαν οι Νικ. Ράπτης και Γεώργ. Τ…γιάννης. κοντά σε ξάδερφο (Χ. Πατακιά) και σε φίλο (Κωνστ. Χαρατσάρη).

   Στις 4 Μαρτίου 1914 ήρθε ο Ευάγ. Σταμάτης. Ο φίλος τους Νικ. Γκέκας τον περίμενε εκεί. Στις 18 Μαρτίου 1914 έφτασε μεμονωμένα ο Λάμπ. Χανής, κοντά στον αδερφό του Γεώργιο. Στις 22 Μαρτίου αφίχθηκαν οι  Ευάγ. Αποστόλου και Ιωάν. Κελεπούρης. Ο Σ. Σταμάτης, φίλος και συγγενής αντίστοιχα αυτών ήταν ο “δικός τους άνθρωπος” εκεί. Στις 16 Μαρτίου 1914 ήρθε και ο Ανδρ. Τσιφτσής, κοντά στο φίλο του Κωνστ. Μαραθιώτη.

   Στις 28 Φεβρουαρίου 1921 έφτασε ο Γεώργ. Νικολάου. Ο ξάδερφός του Λούης Χανής στήριξε την εκεί εγκατάστασή του.

   Συνολικά, στο Σικάγο πήγαν 39 μετανάστες της Παλαιοβράχας.

Στο Καστλ Γκέιτ, Γιούτα : Από τις 31 Μαΐου 1906 ήρθε μεμονωμένα ο Σωτήρ. Χαραυγής, κοντά στον αδερφό του Χρήστο.

   Στις 21 Νοεμβρίου 1906 ακολούθησαν οι  Δημ. Ιωάννου και Ιωάν. Κελεπούρης. Ο φίλος Γ. Χαραυγής (που μετακινήθηκε από το Σικάγο) και ο ξάδερφος Αθ. Ραμαντάνης τους υποδέχτηκαν εκεί.

   Στις 11 Δεκεμβρίου αφίχθηκε μεγάλη ομάδα μεταναστών με τους :  Νικ. Αντωνίου, Ιωάν. Γεωργόπουλο, Ανδρ. Λάμπρου, Θωμ. Μπαρτσώκα, Βασ. Πολίτη, Γεώργ. Πολίτη, Γεώργ. Τριπαμπούκης, Ανδρ. Χανή και Θεοφ. Χανή. Οι συγγενείς και γνωστοί συμπατριώτες Κων. Χατζίσκος, Γ. Χαραυγής, Γ. Νικολάου, Δημ. Τσιλιμάγκος, Ανδρ. Χαραυγής, Γ. Χανής και Αθ. Ραμαντάνης βοήθησαν στην εκεί εγκατάσταση και αναζήτηση εργασίας.

Ανθρακωρύχοι στο Castle Gate.

  Στις 31 Δεκεμβρίου ήρθε άλλη ομάδα από τους : Γεώργ. Αντωνίου, Κώσ. Γεωργόπουλο, Ευάγ. Κωτσιόπουλο και Δημ. Παππά. Οι συγγενείς τους Γ. Τσιλιμάγκος, Γεώρ. Τριανταφύλλου και οι φίλοι Αχ. Χαραυγής και Κων. Χατζίσκος ήταν οι “δικοί τους άνθρωποι” στα ξένα.

   Στις 2 Ιανουαρίου 1907 έφθασε μεμονωμένα ο Ευάγ. Χαραυγής, κοντά στον ξάδερφό του Σωτ. Χαραυγή.

   Ατις 19 Απριλίου 1907 ήρθε η μεγαλύτερη ομάδα μεταναστών της Παλαιοβράχας, με τους : Γεώργ. Αποστόλου, Δημ. Κόλλια, Κώσ. Κόντο, Ιωάν. Λάμπρου, Λάμπ. Λάμπρου, Θωμ. Μπαλάφα, Γεώργ. Μπορντιούρα, Δημ. Ξυνόγαλο, Κων. Παταργιά, Γρηγ. Πρέσσα, Ιωάν. Ράπτη, Χαρ. Ράπτη, Δημ. Τάπα, Γρηγ. Τριανταφύλλου, Κώσ. Τριπαμπούκη, Ιωάν. Τσάμπρακα, Γρηγ. Τσιλιμάγκο και Βασ. Χανή. Οι συγγενείς τους Κων. Χατζίσκος, Ιωάν. Κελεπούρης, Γεώρ. Κραββαρίτης, Γεώρ. Τριπαμπούκης, Γεώρ. Τσιλιμάγκος, Δημ. Τσιλιμάγκος, Δημ. Ράπτης, Νικ. Αντωνίου, Κων. Τσιφτσής, Γεώρ. Τσάκας, Θεοφ. Χανής, αλλά και φίλοι τους περίμεναν και υποστήριξαν την εκεί προσπάθεια των νεοφερμένων.

   Στις 2 Ιουλίου 1907 αφίχθηκαν οι Δημ. Σταμούλης, Βασ. Πανάγος και Νικ. Τσιλιμάγκος. Ο αδελφός Γ. Σταμούλης και ο φίλος Γ. Κραββαρίτης βρέθηκαν κοντά τους από την άφιξη.

  Στις 17 Ιουλίου 1907 ήρθαν οι Ευάγ. Κελεπούρης και Δημ. Ραμαντάνης. Οι στενοί συγγενείς τους Ιωάν. Κελεπούρης και Αθ. Ραμαντάνης ήταν οι “δικοί τους άνθρωποι” στην ξένη γη.

  Στις 16 Σεπτεμβρίου 1907 έφτασαν οι Στυλ. Βάινας και Ιωάν. Σπαχής. Οι άμεσοι συγγενείς τους Γεώρ. Αποστόλου και Γεώρ. Σπαχής τους εγκατέστησαν και προώθησαν στην αγορά εργασίας.

  Στις 2 Ιουνίου 1909 ήρθε ο Ιωάν. Τσιφτσής, κοντά στο φίλο του Γεώρ. Κραββαρίτη.

  Στις 28 Φεβρουαρίου 1910 κατέφθασε ο Δημ. Τσιλιμάγκος. Ο θείος του Φ. Κουφαλιώτης τον περίμενε και υποστήριξε εκεί.

  Συνολικά, στα ανθρακωρυχεία του Κάστλ Γκέιτ, Γιούτα πήγαν και εργάστηκαν 44 άνθρωποι της Παλαιοβράχας, δημιουργώντας τη μεγαλύτερη παροικία στα χρόνια εκείνα.

Στη Νέα Υόρκη : Η πρώτη άφιξη καταγράφηκε με τον Κων. Ραχούτη που ήρθε μεμονωμένα στις 4 Δεκεμβρίου 1906, κοντά σε συγγενή του.

   Στις 19 Απριλίου 1907 έφτασαν οι Γεώργ. Κελεπούρης και Αριστ. Μύρης. Οι φίλοι Β. Ζολώτας και Ι. Λάιος αντίστοιχα τους περίμεναν και βοήθησαν εκεί.

  Στις 17 Ιουλίου 1907 αφίχθηκε ο Δημ. Χειμώνας, κοντά στον ξάδερφό του Βασ. Ζολώτα.

   Στις 2 Ιουνίου 1909 ήρθε ο Ματθ. Αλεξίου. Ο φίλος Δ. Τσιάμης ήταν ο “δικός του άνθρωπος” στον ξένο τόπο.

Νέα Υόρκη (πανοραμική φωτογραφία)

  Στις 13 Φεβρουαρίου 1910 έφτασε η ομάδα με τους: Αθ. Αντωνίου, Θεοφ. Γεωργόπουλο και Παν. Κωνσταντίνου. Οι φίλοι Θ. Σωτηρόπουλος, Τ. Κούδος και Χρ. Κραββαρίτης υποστήριξαν την εκεί εγκατάσταση και αναζήτηση εργασίας.

 Στις 11 Μαρτίου 1910 αφίχθηκαν οι : Κώσ. Καραθανάσης, Βασ. Μπαρτσώκας, Παν. Ξυνογαλάς, Χαρ. Πρέσσας και Βασ. Τριπαμπούκης. Οι φίλοι τους Κ. Μπούρας, Παγκαλίδης και Γ. Φώσκολος τους περίμεναν.

   Στις 4 Ιανουαρίου 1911 ήρθε ο Παν. Τασσιός, κοντά στο φίλο του Ιωάν. Βλάχο.

   Στις 13 Αυγούστου 1916 έφτασε μεμονωμένα ο Βασ. Χαραυγής. Ο φίλος του Αθαν. Βαγγέλης ήταν ο πρώτος γνωστός του εκεί.

   Στις 13 Απριλίου 1924 αφίχθηκε ο Χρ. Κραββαρίτης (στο δεύτερο ταξίδι του στις ΗΠΑ), κοντά στο φίλο του Γκας Τσιτούρη.

   Συνολικά στη Νέα Υόρκη πήγαν και εργάστηκαν 16 άνθρωποι της Παλαιοβράχας.

Στο Ποκατέλλο, Αϊντάχο : Στις 19 Απριλίου 1907 ήρθαν οι Νικ. Δ. Πολίτης, και Γεώργ. Β. Ράπτης.  Οι στενοί συγγενείς τους Βασ. Πολίτης και Βασ. Καραολής τους στήριξαν στα ξένα.

   Στις 2 Ιουλίου 1907 έφτασαν οι Ανδρ. Παπαγεωργίου και Ιωάν. Ράπτης,. Ο συγγενής και φίλος αντίστοιχα Αναστ. Τασόπουλος ήταν ο “δικός τους άνθρωπος” εκεί.

Ποκατέλλο, κεντρικός δρόμος

  Στις 16 Σεπτεμβρίου 1907 ήρθαν οι Ευθ. Βάινας, Δημ. Γεωργόπουλος, Κων. Γεωργόπουλος και Αθ. Σταμάτης. Ο φίλος Ιωάν. Γεωργόπουλος, ο αδελφός Ιωάν. Γεωργόπουλος και ο ξάδερφος Ευάγ. Κωστόπουλος τους στήριξαν στην αναζήτηση εργασίας στον άγνωστο τόπο.

   Στις 15 Απριλίου 1909 αφίχθηκε ο Ευάγ. Παπαδημητρίου, κοντά στον αδελφό του Ιωάννη.

   Στις 28 Φεβρουαρίου 1910 κατέφθασαν οι Βάγ. Μποτίνας και Νικ. Ράπτης. Τα αδέρφια τους Γεώργ. Μποτίνας και Ιωάν. Ράπτης τους περίμεναν και εγκατέστησαν κοντά τους.

   Στις 14 Μαρτίου 1911 ήρθαν οι Άγ. Γεωργόπουλος και Δημ. Τσιλιμάγκος. Ο φίλος Μιλτ. Κοροβέσης κι ο αδελφός Κων. Τσιλιμάγκος υποστήριξαν την αναζήτηση εργασίας εκεί.

   Στις 2 Μαΐου 1912 αφίχθηκε ο Γρηγ. Γεωργόπουλος, κοντά στον αδελφό του Κωνσταντίνο.

   Συνολικά στο Ποκατέλλο πήγαν και εργάστηκαν 14 άνθρωποι της Παλαιοβράχας.

Στο Πίτσμπουργκ, Πενσυλβάνια : Στις 17 Ιουλίου 1907 ήρθαν οι : Γρηγ. Λ. Νιάφας, Γρηγ. Φ. Νιάφας, Γεώρ. Πολίτης, Γεώρ. Ράπτης και Ευάγ. Τσιφτσής. Ο κοινός ξάδερφος Γεώρ. Οικονόμου και ο αδερφός Ιωάν. Τσιφτσής τους υποδέχτηκαν και βοήθησαν στην εγκατάστασή τους.

   Στις 11 Μαρτίου 1910 έφτασε ο Ηλ. Ράπτης, κοντά στον αδελφό του Γ. Ράπτη

Παλιά πόλη Moline, Ιλινόις

Στο Μολίν, Ιλινόις : Στις 16 Μαρτίου 1912 ήρθε ο Ιωάν. Τασσιός. Τον περίμενε ο πατέρας του Παναγιώτης.

   Στις  16 Μαΐου 1914 αφίχθηκαν οι Ευθ. Ευσταθίου, Ιωάν. Πολίτης, Αναστ. Ράπτης και Γεώργ. Τασόπουλος. Οι φίλοι και συγγενείς Πέτ. Κωνσταντίνου και Ιωάν. Τασόπουλος ήταν οι “δικοί τους άνθρωποι” στον ξένο τόπο.

Στο Πλάνο, Ιλινόις : Στις 6 Μαΐου 1912 ήρθε ο Παν. Κοντοκώστας, κοντά στον ξάδερφό του Κωνστ. Τσατσαρή.

   Στις 4 Μαρτίου 1914 έφθασαν οι Κων. Ράπτης και Αναστ. Τριανταφύλλου. Ο φίλος Γεώρ. Μπούκης και ο ξάδερφος Γεώρ. Τριανταφύλλου τους περίμεναν και βοήθησαν εκεί.

   Στις 22 Μαρτίου 1914 αφίχθηκαν οι Ιωάν. Ευσταθίου και Παν. Μηνάς. Οι γνωστοί και φίλοι Ιωάν. Φίλος και Ευάγ. Πέρας τους υποστήριξαν στην αναζήτηση εργασίας.

   Στις 23 Αυγούστου 1914 ήρθαν οι Νικ. Κουφαλιώτης (στο β’ ταξίδι του) και Αχιλ. Χαραυγής (στο β’ ταξίδι του). Ο συγγενής Ευάγ. Σταμάτης και ο φίλος Ιωάν. Κίλλας ήταν “οι άνθρωποί τους” εκεί.

   Συνολικά στην πόλη Πλάνο πήγαν και εργάστηκαν 7 άνθρωποι της Παλαιοβράχας.

Στην Οροβίλ, Καλιφόρνια : Στις 27 Μαρτίου 1907 αφίχθηκαν οι Δημ. Βλαχοκώστας, Ανδρ. Λουκοξάκης και Γεώργ. Πάσχος,. Οι στενοί συγγενείς τους φρόντισαν την διαμονή και προσαρμογή στον ξένο τόπο.

   Στις 19 Απριλίου 1907 έφθασαν οι Νικ. Κουφαλιώτης και Ιωάν. Ε. Πρέσσας. Ο ξάδερφος Ευθ. Κουφαλιώτης και ο αδελφός Βασ. Πρέσας τους υποστήριξαν στην αναζήτηση εργασίας.

   Συνολικά στην Οροβίλ πήγαν και εργάστηκαν 5 άνθρωποι της Παλαιοβράχας.

Στην Ουάσινγκτον, DC : Στις 2 Μαΐου 1921 ήρθαν οι Γεώργ. Νάνου (στο β’ ταξίδι του) και Γεώργ. Στεργιόπουλος (στο β’ ταξίδι του). Ο αδελφός και ξάδερφος αντίστοιχα Ιωάν. Νάνου ήταν ήδη εκεί και τους καλοδέχτηκε.

Στο Νιούπορτ Νιούς, Βιρτζίνια : Στις 19 Απριλίου 1907 αφίχθηκαν οι Χρ. Θανόπουλος και Αθαν. Χάσης. Ο θείος και φίλος αντίστοιχα Ιωάν. Χατζής ήταν ο “δικός τους άνθρωπος” εκεί.

Στο Σώλτ Λέικ Σίτυ, Γιούτα : Στις 13 Μαρτίου 1914 έφτασε μεμονωμένα ο Κων. Μπαλάφας, κοντά στον ξάδερφό του Στ. Πατακιά.

Στο Νιού Κένσινγκτον, Πενσυλβάνια : Στις 17 Ιουνίου 1912 αφίχθηκε μεμονωμένα ο Ιωάν. Παληός. Ο ξάδερφός του Γρηγ. Σιάμπαλης τον περίμενε και βοήθησε στη διαμονή του.

Στο Σκόφιλντ, Γιούτα : Στις 27 Ιουλίου 1912 ήρθε μεμονωμένα ο Αθαν. Αντωνίου, κοντά στο θείο του Τζέιμς Ράπτη.

Στο Χάμμοντ, Ινδιάνα : Στις 28 Φεβρουαρίου 1910 κατέφθασε ο Ηλ. Μυλωνάς. Είχε ήδη εκεί τον ανεψιό του Α. Μυλωνά.

Στο Σακραμέντο, Καλιφόρνια : Στις 14 Μαρτίου 1912 αφίχθηκε ο Γεώργ. Σκοτίδας. Ο αδελφός του Κων. (Gust) Σκοτίδας τον υποδέχτηκε και βοήθησε εκεί.

Στο Ντάνβιλ, Ιλινόις : Στις 6 Μαΐου 1912 ήρθαν  οι Γεώργ. Τ…γιάννης και Ιωάν. Χαρατσάρης, κοντά στο φίλο και  αδελφό (αντίστοιχα) Κων. Χαρατσάρη.

Στο Τουίν Φώλς, Αϊντάχο : Στις 23 Αυγούστου 1914 έφθασε ο Δημ. Γεωργόπουλος (στο β’ ταξίδι του). Είχε εκεί τον αδελφό του Ιωάννη Γεωργόπουλο.

   Στις  1915 ήρθε η οικογένεια του Κωνστ. Γεωργοπούλου (ήταν το β’ ταξίδι του). Περιλάμβανε τη σύζυγό του Αργυρούλα και το μωρό παιδί τους Γεώργιο. Ο αδελφός του Γρηγόριος Γεωργόπουλος ήταν εκεί και φρόντισε για την εγκατάστασή τους.

   Είναι άγνωστος ο τόπος προορισμού του μετανάστη Νικ. Μέρα (πήγε το 1912).

---

5. Αλφαβητικός πίνακας των μεταναστών της Παλαιοβράχας

      Από το αμερικανικό αρχείο του νησιού Έλλις (Ellis island) μέσω του Διαδικτύου (internet) βρέθηκαν οι περισσότεροι μετανάστες από την Παλαιοβράχα, που έφτασαν στις Η.Π.Α. και καταγράφηκαν. Από το 1892 έως το 1924, περισσότεροι από 22 εκατομμύρια μετανάστες, επιβάτες, και μέλη πληρώματος των πλοίων ήρθαν στις ΗΠΑ μέσω του νησιού Ellis και του λιμένα της Νέας Υόρκης και έχουν καταγραφεί[3]. Τα βασικά στοιχεία των μεταναστών της Παλαιοβράχας δίνονται συνοπτικά στον παρακάτω πίνακα (με αλφαβητική σειρά και έτσι ακριβώς, όπως τα κατέγραψαν στην Υπηρεσία Μετανάστευσης των ΗΠΑ):

α/α       Ονοματεπώνυμο              χρ. άφιξης    ηλικία   έγγαμος   Πλοίο που ταξίδεψε    Λιμάνι αναχ.

1        Αθανασίου Γεώργιος          16-9-1907      18         όχι        Alice                       Πάτρα

2        Αλεξίου Ματθαίος              2-6-1909        41         ναι        Patris                      Πειραιεύς

3        Αντωνίου Αθανάσιος           13-2-1910      18         όχι        Martha Washington    Πάτρα

4        Αντωνίου Αθανάσιος           27-7-1912      20         όχι        Patris                      Πειραιεύς

5        Αντωνίου Γεώργιος Ιωάν.    31-12-1906     18         όχι        Giulia                      Πάτρα

6        Αντωνίου Νικόλαος            11-12-1906     24         όχι        Gerty                      Πάτρα

7        Αποστόλου Γεώργιος Ε.      19-4-1907      36         ναι        Francesca                Πάτρα

8        Αποστόλου Ευάγγελος        22-3-1914      18         όχι        Carpathia                 Πάτρα

9        Βάινας Ευθύμιος                16-9-1907      35         ναι        Alice                       Πάτρα

10      Βάινας Στυλιανός               16-9-1907      45         ναι        Alice                       Πάτρα

11      Βλαχοκώστας (;) Δημήτρ.    27-3-1907      39         ναι        Cretic                     Νάπολη

12      Γεωργόπουλος Άγγελος     14-3-1911      21         όχι        Patris                      Πειραιεύς

13      Γεωργόπουλος Γεώργ.       12-7-1915      21         όχι        Vasilefs Constantinos Πειραιεύς

14      Γεωργόπουλος Γρηγόρ.      2-5-1912        24         όχι        Alice                       Πάτρα

15      Γεωργόπουλος Δημήτ.        16-9-1907      27         όχι        Alice                       Πάτρα

16      Γεωργόπουλος Δημήτ.        23-8-1914      38         ναι        Themistocles           Πειραιεύς

17      Γεωργόπουλος Θεοφ.        13-2-1910      19         όχι        Martha Washington    Πάτρα

18      Γεωργόπουλος Ιωάννης      11-12-1906     18         όχι        Gerty                      Πάτρα

19      Γεωργόπουλος Κωνστ.       16-9-1907      21         όχι        Alice                       Πάτρα

20      Γεωργόπουλος Κωνστ.       12-7-1915      39         ναι        Vasilefs Constantinos Πειραιεύς

21      Γεωργόπουλος Κώστας Γ.   31-12-1906     19         όχι        Giulia                      Πάτρα

23      Γεωργοπούλου Αργυρ.       12-7-1915      21         ναι        Vasilefs Constantinos Πειραιεύς

24      Γκόλιας Ευάγγελος            19-3-1912      24         όχι        Themistocles           Πειραιεύς

25      Ευσταθίου Ευθύμιος           16-5-1914      18         όχι        Thessaloniki             Πάτρα

26      Ευσταθίου Ιωάννης            22-3-1914      24         όχι        Carpathia                 Πάτρα

27      Ευσταθίου Κωνσταντ.         14-3-1912      20         όχι        Patris                      Πειραιεύς

28      Θασόπουλος Χρήστος Α.     19-4-1907      31         ναι        Francesca                Πάτρα

29      Ιωάννου Δημήτριος            21-11-1906     27         ναι        Sofia Hohenberg       Πάτρα

30      Καραδήμας Αθανάσιος        21-11-1906     19         όχι        Sofia Hohenberg       Πάτρα

31      Κελεπούρης Γεώργιος        19-4-1907      29         ναι        Francesca                Πάτρα

32      Κελεπούρης Ευάγγελος      17-7-1907      26         όχι        Laura                      Πάτρα

33      Κελεπούρης Ιωάννης          21-11-1906     20         όχι        Sofia Hohenberg       Πάτρα

34      Κελεπούρης Ιωάννης          22-3-1914      38         όχι        Carpathia                 Πάτρα

35      Κόλλιας Δημήτριος Ν.         19-4-1907      24         όχι        Francesca                Πάτρα

36      Κολοβός Αναστάσιος          28-2-1910      29         όχι        Alice                       Πάτρα

37      Κολοβός Γεώργιος             14-3-1912      33         ναι        Patris                      Πειραιεύς

38      Κολοβός Δημήτριος            21-11-1906     18         όχι        Sofia Hohenberg       Πάτρα

39      Κοντοκώστας Παναγιώτης   6-5-1912        28         ναι        Patris                      Πειραιεύς

40      Κόντος Κώστας                  19-4-1907      37         ναι        Francesca                Πάτρα

41      Κοτσιόπουλος Ευάγγ. Α.     31-12-1906     23         όχι        Giulia                      Πάτρα

42      Κουφαλιώτης Ευθύμιος       15-6-1905      28         όχι        Hudson                   Χάβρη

43      Κουφαλιώτης Νικόλαος      23-8-1914      38         ναι        Themistocles           Πειραιεύς

44      Κουφαλιώτης Νικόλαος Κ.   19-4-1907      30         ναι        Francesca                Πάτρα

45      Κραββαρίτης Ανδρέας        2-6-1909        17         όχι        Patris                      Πειραιεύς

46      Κραββαρίτης Χρήστος        13-4-1924      34         όχι        Themistocles           Πειραιεύς

47      Κωνσταντίνου Παναγ.         13-2-1910      24         όχι        Martha Washington    Πάτρα

48      Λάμπρου Ανδρέας              11-12-1906     19         όχι        Gerty                      Πάτρα

49      Λάμπρου Ιωάννης              19-4-1907      41         ναι        Francesca                Πάτρα

50      Λάμπρου Λάμπρος Ι.          19-4-1907      18         όχι        Francesca                Πάτρα

51      Λάμπρου Λάμπρος             28-2-1910      20         όχι        Alice                       Πάτρα

52      Λουκοξάκης (;) Ανδρ.         27-3-1907      33         ναι        Cretic                     Νάπολη

53      Μαραθιώτης Ηλίας             2-6-1909        19         όχι        Patris                      Πειραιεύς

54      Μαραθιώτης Κωνσταντίν.    28-2-1910      23         όχι        Alice                       Πάτρα

55      Μέρας Νικόλαος                31-8-1912      20         όχι        Kaiser Franz Josef I   Πάτρα

56      Μηνάς Παναγιώτης            22-3-1914      18         όχι        Carpathia                 Πάτρα

57      Μιτζάκης Δημήτριος           1-11-1910      28         όχι        Venezia                   Μασσαλία

58      Μπαλάφας Θωμάς              19-4-1907      27         όχι        Francesca                Πάτρα

59      Μπαλάφας Κωνσταντ.         13-3-1914      19         όχι        Thessaliniki              Πειραιεύς

60      Μπαρτσόκας Θωμάς           11-12-1906     26         όχι        Gerty                      Πάτρα

61      Μπαρτσώκας Βασίλειος       11-3-1910      35         ναι        Oceania                   Πάτρα

62      Μπορτιούρας Γεώργ. Χ.      19-4-1907      23         όχι        Francesca                Πάτρα

63      Μποτίνας Βάγιας                28-2-1910      19         όχι        Alice                       Πάτρα

64      Μυλωνάς Ηλίας                 28-2-1910      35         ναι        Alice                       Πάτρα

65      Μύρης Αριστείδης              19-4-1907      30         όχι        Francesca                Πάτρα

66      Νάνου Γεώργιος                2-5-1921        45         ναι        King Alexander         Πειραιεύς

67      Νιάφας Γρηγόριος Λ.         17-7-1907      19         όχι        Laura                      Πάτρα

68      Νιάφας Γρηγόριος Φ.         17-7-1907      19         όχι        Laura                      Πάτρα

69      Νικολάου Γεώργιος            28-2-1921      45         ναι        King Alexander         Πειραιεύς

70      Ξυνογαλάς Παναγιώτης      11-3-1910      19         όχι        Oceania                   Πάτρα

71      Ξυνόγαλος Δημήτριος Ι.      19-4-1907      24         όχι        Francesca                Πάτρα

72      Παληός Ιωάννης                17-6-1912      27         όχι        Patris                      Πειραιεύς

73      Πανάγος Βασίλειος            2-7-1907        23         όχι        Sofia Hohenberg       Πάτρα

74      Παπαγεωργίου Ανδρέας     2-7-1907        39         ναι        Sofia Hohenberg       Πάτρα

75      Παπαδημητρίου Ευάγγ.      15-4-1909      17         όχι        Laura                      Πάτρα

76      Παππάς Δημήτριος             31-12-1906     19         όχι        Giulia                      Πάτρα

77      Πάσχος Γεώργιος              27-3-1907      30         όχι        Cretic                     Νάπολη

78      Παταργιάς Γρηγόριος         4-1-1911        20         όχι        Patris                      Πειραιεύς

79      Παταργιάς Κωνσταντ.         19-4-1907      23         όχι        Francesca                Πάτρα

80      Πολίτης Βασίλειος              11-12-1906     23         ναι        Gerty                      Πάτρα

81      Πολίτης Γεώργιος              11-12-1906     18         όχι        Gerty                      Πάτρα

82      Πολίτης Γεώργιος              17-7-1907      22         όχι        Laura                      Πάτρα

83      Πολίτης Ιωάννης                16-5-1914      18         όχι        Thessaloniki             Πάτρα

84      Πολίτης Νικόλαος Δ.          19-4-1907      18         όχι        Francesca                Πάτρα

85      Πρέσσας Γρηγόριος Ν.       19-4-1907      18         όχι        Francesca                Πάτρα

86      Πρέσσας Ιωάννης Ε.           19-4-1907      27         όχι        Francesca                Πάτρα

87      Πρέσσας Χαράλαμπος N.    11-3-1910      19         όχι        Oceania                   Πάτρα

88      Πρέσσας Χαράλαμπος Ν.    19-3-1912      20         όχι        Themistocles           Πειραιεύς

89      Ραμαντάνης Δημήτριος       17-7-1907      18         όχι        Laura                      Πάτρα

90      Ράπτης Αναστάσιος            16-5-1914      18         όχι        Thessaloniki             Πάτρα

91      Ράπτης Γεώργιος               17-7-1907      22         όχι        Laura                      Πάτρα

92      Ράπτης Γεώργιος Β.           19-4-1907      24         όχι        Francesca                Πάτρα

93      Ράπτης Δημήτριος              14-3-1912      30         ναι        Patris                      Πειραιεύς

94      Ράπτης Ηλίας                    11-3-1910      19         όχι        Oceania                   Πάτρα

95      Ράπτης Ηλίας                    14-3-1912      20         όχι        Patris                      Πειραιεύς

96      Ράπτης Ιωάννης                 2-7-1907        19         όχι        Sofia Hohenberg       Πάτρα

97      Ράπτης Ιωάννης Ε.             19-4-1907      19         όχι        Francesca                Πάτρα

98      Ράπτης Κωνσταντίνος         4-3-1914        18         όχι        Athinai                    Πειραιεύς

99      Ράπτης (;) Νικόλαος           6-5-1912        19         όχι        Patris                      Πειραιεύς

100     Ράπτης Νικόλαος               28-2-1910      30         όχι        Alice                       Πάτρα

101     Ράπτης Χαράλαμπος           19-4-1907      19         όχι        Francesca                Πάτρα

102     Ραχούτης Κωνσταντ.          4-12-1906      20         όχι        Citta di Napoli          Νάπολη

103     Σκοτίδας Ανδρέας              2-5-1912        33         ναι        Alice                       Πάτρα

104     Σκοτίδας Γεώργιος            14-3-1912      19         όχι        Patris                      Πειραιεύς

105     Σκοτίδας Δημήτριος           21-11-1906     21         όχι        Sofia Hohenberg       Πάτρα

106     Σπαχής Δημήτριος             16-9-1907      21         όχι        Alice                       Πάτρα

107     Σταμάτης Αθανάσιος          16-9-1907      26         όχι        Alice                       Πάτρα

108     Σταμάτης Ευάγγελος          2-6-1909        24         όχι        Patris                      Πειραιεύς

109     Σταμάτης Ευάγγελος          4-3-1914        29         όχι        Athinai                    Πειραιεύς

110     Σταμούλης Δημήτριος         2-6-1907        27         όχι        Sofia Hohenberg       Πάτρα

111     Στεργιόπουλος Γεώργ.       2-5-1921        36         ναι        King Alexander         Πειραιεύς

112     Τάπας Δημήτριος               19-4-1907      25         όχι        Francesca                Πάτρα

113     Τασόπουλος Γεώργιος        16-5-1914      18         όχι        Thessaloniki             Πάτρα

114     Τασσιός Ιωάννης               20-4-1912      18         όχι        Macedonia               Καλαμάτα

115     Τασσιός Κώστας                28-2-1910      36         ναι        Alice                       Πάτρα

116     Τασσιός Παναγιώτης          4-1-1911        35         ναι        Patris                      Πειραιεύς

117     Τριανταφύλλου Αναστ.       4-3-1914        19         όχι        Athinai                    Πειραιεύς

118     Τριανταφύλλου Γρηγόρ.     19-4-1907      38         ναι        Francesca                Πάτρα

119     Τριπαμπούκης Βασίλειος     16-9-1907      40         ναι        Alice                       Πάτρα

120     Τριπαμπούκης Βασίλειος     11-3-1910      37         ναι        Oceania                   Πάτρα

121     Τριπαμπούκης Γεώργιος     11-12-1906     24         όχι        Gerty                      Πάτρα

122     Τριπαμπούκης Γεώργιος     19-3-1912      20         όχι        Themistocles           Πειραιεύς

123     Τριπαμπούκης Κώστας Ι.     19-4-1907      25         ναι        Francesca                Πάτρα

124     Τσάμπρακας Ιωάννης         19-4-1907      22         όχι        Francesca                Πάτρα

125     Τσατσαρής Ευάγγελος        28-2-1910      26         όχι        Alice                       Πάτρα

126     Τσιλιμάγκος Γρηγόρης       19-4-1907      48         ναι        Francesca                Πάτρα

127     Τσιλιμάγκος Δημήτριος       28-2-1910      19         όχι        Alice                       Πάτρα

128     Τσιλιμάγκος Δημήτριος       14-3-1911      19         όχι        Patris                      Πειραιεύς

129     Τσιλιμάγκος Νικόλαος        2-7-1907        26         όχι        Sofia Hohenberg       Πάτρα

130     Τσιφτσής Ανδρέας             16-5-1914      18         όχι        Thessaloniki             Πάτρα

131     Τσιφτσής Ευάγγελος          17-7-1907      23         όχι        Laura                      Πάτρα

132     Τσιφτσής Ιωάννης              2-6-1909        18         όχι        Patris                      Πειραιεύς

133     Τσιφτσής Κωνσταντίνος      20-4-1912      20         όχι        Macedonia               Καλαμάτα

134     Τ…γιάννης Γεώργιος          6-5-1912        19         όχι        Patris                      Πειραιεύς

135     Χανής Ανδρέας                  11-12-1906     19         όχι        Gerty                      Πάτρα

136     Χανής Βασίλειος                19-4-1907      21         όχι        Francesca                Πάτρα

137     Χανής Γεώργιος                16-9-1907      18         όχι        Alice                       Πάτρα

138     Χανής Θεοφάνης               11-12-1906     27         όχι        Gerty                      Πάτρα

139     Χανής Λάμπρος                 18-3-1914      18         όχι        Ioannina                  Πειραιεύς

140     Χανής Λεωνίδας Α.             19-4-1907      18         όχι        Francesca                Πάτρα

141     Χανής Παναγιώτης             1-11-1910      19         όχι        Venezia                   Μασσαλία

142     Χανής Σπύρος                   15-4-1909      19         όχι        Laura                      Πάτρα

143     Χαρατσάρης Ιωάννης          6-5-1912        19         όχι        Patris                      Πειραιεύς

144     Χαραυγής Αχιλλεύς            23-8-1914      29         όχι        Themistocles           Πειραιεύς

145     Χαραυγής Βασίλειος           13-8-1916      40         ναι        Duca d’ Aosta           Νάπολη

146     Χαραυγής Βασίλειος Ι.        19-4-1907      30         ναι        Francesca                Πάτρα

147     Χαραυγής Γεώργιος           15-6-1905      26         όχι        Hudson                   Χάβρη

148     Χαραυγής Ευάγγελος         2-1-1907        35         ναι        Francesca                Πάτρα

149     Χαραυγής Σωτήριος           31-5-1906      18         όχι        Gera                       Νάπολη

150     Χαραυγής Χρήστος Κ.        15-6-1905      27         όχι        Hudson                   Χάβρη

151     Χάσης Αθανάσιος               19-4-1907      24         όχι        Francesca                Πάτρα

152     Χειμώνας Δημήτριος           17-7-1907      35         ναι        Laura                      Πάτρα

Νησί και Ιστορικό κτίριο Ellis Island

6. Μεταναστευτικό Χρονικό της Παλαιοβράχας

1. Η αρχή – Οι πρωτοπόροι

   Από τους πρώτους μετανάστες ήταν ο Ανδρέας Σκοτίδας, που πήγε το 1904 στην Αμερική (στο Σικάγο) και εργάστηκε μέχρι το 1909, που επέστρεψε στην πατρίδα (έκανε και δεύτερο ταξίδι μετά).

   Ακολούθησαν το έτος 1905 τρία άτομα, που αποφάσισαν να φύγουν μαζί. Ήταν οι : Ευθ. Κουφαλιώτης, Γεώρ. Χαραυγής και Χρ. Χαραυγής. Το ταξίδι έγινε τμηματικά. Από την Ελλάδα ταξίδεψαν με πλοίο έως τη Γαλλία. Από το λιμάνι της Χάβρης, στις 3 Ιουνίου 1905 αναχώρησαν με το πλοίο “Hudson” και στις 15 Ιουνίου έφτασαν στην Αμερική. Τα στοιχεία του αρχείου μας γνωρίζουν ότι :

·         Ο Ευθύμιος Κουφαλιώτης ήταν 28 ετών. Δήλωσε εργάτης και με 20 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε για δουλειά στο Σικάγο, όπου ήταν ο φίλος του Κων. Τσαμαλής.

·         Ο Γεώργιος Χαραυγής (Georges C. Charavgis) ήταν 26 ετών. Ως εργάτης, με 16 $ μαζί του αναζητούσε δουλειά στο Σικάγο, όπου ήταν ο φίλος του Τομ Τσαμαλής.

·         Ο Χρήστος Κ. Χαραυγής (Christos C. Charavgis) ήταν 27 ετών και αναλφάβητος. Με 20 στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά εργάτη στο Σικάγο, κοντά στον κοινό φίλο Κων. Τσαμαλή.

2. Αύξηση του μεταναστευτικού ρεύματος στο 1906

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν 5 μεταναστευτικά ταξίδια (3 ομαδικά και 2 μεμονωμένα). Συνολικά έφυγαν 20 άτομα της Παλαιοβράχας. Πιο συγκεκριμένα :

   Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1906 έγινε από το Σωτήριο Χαραυγή. Από την Ελλάδα ταξίδεψε με πλοίο στην Ιταλία. Από το λιμάνι της Νάπολης στις 14 Μαΐου, αναχώρησε με το πλοίο “Gera” και στις 31 Μαΐου κατέβηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν τότε 18 ετών. Ως τόπο τελευταίας διαμονής δήλωσε τη Λαμία. Δήλωσε αγρότης-κτηματίας (farmer) και με 11 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε για δουλειά στο Καστλ Γκέιτ της Γιούτα, κοντά στον αδερφό του Χρήστο.

   Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1906 αριθμούσε 5 άτομα και περιλάμβανε τους : Δημ. Ιωάννου, Αθ. Καραδήμα, Ιωάν. Κελεπούρη, Δημ. Κολοβό και Δημ. Σκοτίδα. Στις 3 Νοεμβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας, επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Sofia Hohenberg” και στις 21 Νοεμβρίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Τα διαθέσιμα στοιχεία μας πληροφορούν ότι :

·         Ο Δημήτριος Ιωάννου ήταν 27 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Ως τόπο τελευταίας διαμονής του δήλωσε τη Λαμία, αλλά γεννήθηκε στην Παλαιοβράχα. Ήταν εργάτης και με 12 $ στην τσέπη πήγαινε για δουλειά στο Κάστλ Γκέιτ της Γιούτα, όπου ήταν ο φίλος του Γεώργιος Χαραυγής.

·         Ο Αθανάσιος Καραδήμας ήταν 19 ετών. Κι αυτός δήλωσε τη Λαμία ως τόπο διαμονής του και με 15 $ μαζί του πήγαινε για δουλειά εργάτη στο Σικάγο, κοντά στον ξάδερφό του Δημήτριο Ε. Πλατή.

·         Ο Ιωάννης Κελεπούρης ήταν 20 ετών. Γεννήθηκε στην Παλαιοβράχα, αλλά δήλωσε ως τόπο διαμονής τη Λαμία. Προορισμός του για δουλειά εργάτη (με 12 $ στην τσέπη) ήταν το Καστλ Γκέιτ της Γιούτα, όπου ήταν ο ξάδερφός του Αθανάσιος Ραμαντάνης[4].

·         Ο Δημήτριος Κολοβός ήταν 18 ετών. Δήλωσε εργάτης και με 50 $ για τα πρώτα του έξοδα έψαχνε για δουλειά στο Σικάγο, όπου ήταν ο φίλος του Παναγιώτης Κοκκίνης.

·         Ο Δημήτριος Σκοτίδας ήταν 21 ετών. Δήλωσε τη Λαμία ως τόπο τελευταίας διαμονής και πήγαινε για δουλειά εργάτη (με 16 $ μαζί του) στο Σικάγο, κοντά στο φίλο του Τομ Τσαμαλή.

   Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1906 έγινε από τον Κωνσταντίνο Ραχούτη. Από την Ελλάδα έφυγε με πλοίο και πήγε στην Ιταλία. Από το λιμάνι της Νάπολης, στις 18 Νοεμβρίου έφυγε με το πλοίο “Citta di Napoli” και στις 4 Δεκεμβρίου “πάτησε πόδι” στην Αμερική. Ήταν τότε 20 ετών. Προορισμός του (με 16 $ μαζί του) για δουλειά εργάτη ήταν η Νέα Υόρκη, κοντά στο συγγενή του Δημήτριο Τρέσσο.

   Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1906 ήταν πολυπληθέστερη και έφτασε τα 9 άτομα. Τη συγκρότησαν οι : Νικ. Αντωνίου, Ιωάν. Γεωργόπουλος, Ανδρ. Λάμπρου, Θωμ. Μπαρτσώκας, Βασ. Πολίτης, Γεώρ. Τριπαμπούκης, Ανδ. Χανής και Θεοφ. Χανής. Στις 20 Νοεμβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψαν με το πλοίο “Gerty”  και στις 11 Δεκεμβρίου έφτασαν στην Αμερική. Τα διαθέσιμα στοιχεία μας γνωρίζουν ότι :

·         Ο Νικόλαος Αντωνίου ήταν 24 ετών. Δήλωσε αγρότης-καλλιεργητής. Με 20 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε για δουλειά στο Καστλ Γκέιτ της Γιούτα, όπου ήταν ο συμπατριώτης του Κωνστ. Χατζίσκος.

Πλοίο “Gerty”

·         Ο Ιωάννης Γεωργόπουλος ήταν 18 ετών. Δήλωσε εργάτης και με 35 $ μαζί του αναζητούσε δουλειά στο Καστλ Γκέιτ της Γιούτα, κοντά στον ξάδερφό του Γ. Χαραυγή.

·         Ο Ανδρέας Λάμπρου ήταν 19 ετών. Με 20 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά εργάτη στο Καστλ Γκέιτ της Γιούτα, όπου ήταν ο ξάδερφός του Γεώργιος Νικολάου.

·         Ο Θωμάς Μπαρτσώκας ήταν 26 ετών. Ως εργάτης, με 12 $ μαζί του, δήλωσε ως τόπο προορισμού για δουλειά εργάτη, το  Καστλ Γκέιτ της Γιούτα, όπου ήταν ο συμπατριώτης του Δημ. Τσιλιμάγκος.

·         Ο Βασίλειος Πολίτης ήταν 23 ετών και παντρεμένος. Ήταν αγρότης-καλλιεργητής. Τελικός προορισμός του (με 12 $ήταν το Καστλ Γκέιτ της Γιούτα, κοντά στο γνωστό του Αχιλλέα Χαραυγή.

·         Ο Γεώργιος Πολίτης ήταν 18 ετών. Δήλωσε εργάτης σε φάρμα και με 20 $ μαζί του πήγαινε για δουλειά στο Καστλ Γκέιτ της Γιούτα, κοντά στον ξάδερφό του Γεώργιο Χαραυγή.

·         Ο Γεώργιος Τριπαμπούκης ήταν 24 ετών. Ως εργάτης, με 13 $ για τα πρώτα του έξοδα, αναζητούσε δουλειά στο Καστλ Γκέιτ της Γιούτα, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ανδρέας Χαραυγής.

·         Ο Ανδρέας Χανής ήταν 19 ετών και αναλφάβητος. Ήταν αγρότης-καλλιεργητής, με προορισμό (με 12 $ μαζί του) το Καστλ Γκέιτ της Γιούτα, κοντά στον αδερφό του Γεώργιος Χανή.

·         Ο Θεοφάνης Χανής ήταν 27 ετών. Ως εργάτης, με 27 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Καστλ Γκέιτ της Γιούτα, όπου ήταν ο συμπατριώτης του Αθανάσιος Ραμαντάνης.

   Η τρίτη ομαδική αναχώρηση στο 1906 ήταν 4μελής και περιλάμβανε τους : Γεώρ. Ι. Αντωνίου, Κώσ. Γ. Γεωργόπουλο, Ευάγ. Λ. Κοτσιόπουλο και Δημ. Παππά. Στις 8 Δεκεμβρίου από το λιμάνι της Πάτρας, επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Giulia”  και στις 31 Δεκεμβρίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Το αρχειακό υλικό μας πληροφορεί ότι :

·         Ο Γεώργιος Ι. Αντωνίου ήταν 18 ετών. Δήλωσε ως τελευταία του διαμονή τη Λαμία. Με 15 $ μαζί του αναζητούσε δουλειά εργάτη στο Καστλ Γκέιτ της Γιούτα, κοντά στο θείο του Γεώργιο Τσιλιμάγκο.

·         Ο Κώστας Γ. Γεωργόπουλος ήταν 19 ετών. Γεννήθηκε στην Παλαιοβράχα, αλλά ως διαμονή δήλωσε τη Λαμία. Προορισμός του με 15 $ στην τσέπη, για δουλειά εργάτη ήταν το Καστλ Γκέιτ της Γιούτα, όπου ήταν ο φίλος του Αχιλλέας Χαραυγής.

·         Ο Ευάγγελος Α. Κοτσιόπουλος ήταν23 ετών. Ως εργάτης με 15 $ για τα πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Κάστλ Γκέιτ της Γιούτα, όπου ήταν ο φίλος του Κωνστ. Χατζίσκος.

·         Ο Δημήτριος Παππάς ήταν 19 ετών. Με 15 $ μαζί του έψαχνε για δουλειά εργάτη στο Καστλ Γκέιτ της Γιούτα, κοντά στο θείο του Γεώργιο Τριανταφύλλου.

3. Κορύφωση της μεταναστευτικής φυγής στο 1907

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν 6 μεταναστευτικά ταξίδια (5 ομαδικά και 1 μεμονωμένα). Συνολικά έφυγαν 53 άνθρωποι της Παλαιοβράχας για την Αμερική. Πιο συγκεκριμένα έχουμε :

  Η μοναδική μεμονωμένη άφιξη στο 1907 έγινε από τον Ευάγγελο Χαραυγή. Το ταξίδι έγινε τμηματικά. Από την Ελλάδα πήγε στην Ιταλία. Από το λιμάνι της Νάπολης, στις 18 Δεκεμβρίου 1906, ταξίδεψε με το πλοίο “Francesca” και στις 2 Ιανουαρίου 1907 αφίχθηκε στις ΗΠΑ. Ήταν τότε 35 ετών και παντρεμένος. Δήλωσε εργάτης και με 15 $ μαζί του πήγαινε για δουλειά στο Καστλ Γκέιτ της Γιούτα, κοντά στον ξάδερφό του Σωτήριο Χαραυγή.

  Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1907 περιλάμβανε τους : Δημ. Βλαχοκώστα, Ανδρ. Λουκοξάκη[5] και Γεώρ. Πάσχο. Από την Ελλάδα πήγαν πρώτα στην Ιταλία. Στις 19 Μαρτίου από το λιμάνι της Νάπολης, επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Cretic” και στις 27 Μαρτίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Τα περιορισμένα στοιχεία του κακογραμμένου αρχείου αναφέρουν ότι :

·         Ο Δημήτριος Βλαχοκώστας (Dimitri Lanchokostas) ήταν 39 ετών και παντρεμένος. Με 20 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά εργάτη στην Οροβίλ της Καλιφόρνια, κοντά στον ξάδερφό του Πάνο.

·         Ο Ανδρέας Λουκοξάκης (Andreas Loukoksaklis) ήταν 33 ετών και παντρεμένος. Ήταν εργάτης και με 23 $ μαζί του αναζητούσε δουλειά στην Οροβίλ της Καλιφόρνια, όπου είχε έναν ξάδερφό του.

·         Ο Γεώργιος Πάσχος (Georges Paschos) ήταν 30 ετών και αναλφάβητος. Προορισμός του, με 20 $ στην τσέπη, για δουλειά εργάτη ήταν η Οροβίλ της Καλιφόρνια, κοντά στον ξάδερφός του Ευθύμιο Καραχάλιο.

  Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1907 ήταν η πολυπληθέστερη στη μεταναστευτική ιστορία της Παλαιοβράχας. Αριθμούσε 28 άτομα! Την ομάδα συγκρότησαν οι : Γεώργ. Αποστόλου, Χρ. Θασόπουλος, Γεώργ. Κελεπούρης, Δημ. Κόλλιας, Κώσ. Κόντος, Νικ. Κουφαλιώτης, Ιωάν. Λάμπρου, Λάμπ. Λάμπρου, Θωμ. Μπαλάφας, Γεώργ. Μπορτιούρας, Αριστ. Μύρης, Δημ. Ξυνόγαλος, Κων. Παταργιάς, Νικ. Πολίτης, Γρηγ. Πρέσσας, Ιωάν. Πρέσσας, Γεώργ. Ράπτης, Ιωάν. Ράπτης, Χαρ. Ράπτης, Δημ. Τάπας, Γρηγ. Τριανταφύλλου, Κώσ. Τριπαμπούκης, Ιωάν. Τσάμπρακας, Γρηγ. Τσιλιμάγκος, Βασ. Χανής, Λεων. Χανής, Βασ. Χαραυγής και Αθαν. Χάσης. Στις 30 Μαρτίου, από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψαν με το πλοίο “Francesca” και στις 19 Απριλίου “πάτησαν πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Για καθένα μετανάστη γνωρίζουμε επίσης ότι :

·         Ο Γεώργιος Ε. Αποστόλου ήταν 36 ετών και παντρεμένος. Δήλωσε εργάτης και με 14 $ για τα πρώτα έξοδα πήγαινε για δουλειά στο Κάστλ Γκέιτ της Γιούτα, όπου ήταν ο ξάδερφός του Κωνσταντίνος Χατζίσκος.

·         Ο Χρήστος Λ. Θασόπουλος ήταν 31 των και παντρεμένος. Με 65 $ μαζί του πήγαινε για δουλειά εργάτη στο Νιούπορτ Νιούς της Βιρτζίνια, κοντά στο θείο του Ιωάννη Χαντζή.

·         Ο Γεώργιος Κελεπούρης ήταν 29 ετών και παντρεμένος. Ήταν εργάτης και με 23 $ στην τσέπη, αναζητούσε δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Βασίλειος Ζολώτας.

·         Ο Δημήτριος Ν. Κόλλιας ήταν 24 ετών. Τελικός προορισμός του (με 15 $) για δουλειά εργάτη ήταν το Κάστλ Γκέιτ της Γιούτα, όπου ήταν ο φίλος του Δημήτριος Τσιλιμάγκος.

·         Ο Κώστας Κόντος ήταν 37 ετών και παντρεμένος. Ως εργάτης, με 17 $ για τα πρώτα του έξοδα, έψαχνε για δουλειά στο Κάστλ Γκέιτ της Γιούτα, κοντά στον ανεψιό του Ιωάννη Κελεπούρη.

Πλοίο “Francesca”  (Photo: Maurizio Eliseo Collection)

·         Ο Νικόλαος Κ. Κουφαλιώτης ήταν 30 ετών και παντρεμένος. Δήλωσε εργάτης και με 25 $ μαζί του πήγαινε για δουλειά στην Οροβίλ (Oroville) της Καλιφόρνια, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ευθύμιος Κουφαλιώτης.

·         Ο Ιωάννης Λάμπρου ήταν 41 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Με 12 $ στην τσέπη αναζητούσε δουλειά εργάτη στο Καστλ Γκέιτ της Γιούτα, κοντά στον ανεψιό του Ιωάννη Κελεπούρη.

·         Ο Λάμπρος Ι. Λάμπρου ήταν 18 ετών. Προορισμός του (με 20 $) για δουλειά εργάτη ήταν το Καστλ Γκέιτ της Γιούτα, όπου ήταν ο θείος του Γεώργιος Κραββαρίτης.

·         Ο Θωμάς Μπαλάφας ήταν 27 ετών. Με ελάχιστα χρήματα, μόλις 8 $ για τα έξοδα του ταξιδιού, έψαχνε για δουλειά εργάτη στο Καστλ Γκέιτ της Γιούτα, όπου ήταν ο φίλος του Γεώργιος Τσιλιμάγκος.

·         Ο Γεώργιος Χ. Μπορτιούρας[6] (Giorgio H. Bortiuras) ήταν 23 ετών. Ως εργάτης, με 22 $ μαζί του πήγαινε για δουλειά στο Καστλ Γκέιτ της Γιούτα, κοντά στον ξάδερφό του Γεώργιο Τριπαμπούκη.

·         Ο Αριστείδης Μύρης ήταν 30 ετών. Με 30 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά εργάτη στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Ιωάννης Λάιος.

·         Ο Δημήτριος Ι. Ξυνόγαλος (Zinogalos) ήταν 24 ετών. Τελικός προορισμός του (με 25 $) για δουλειά εργάτη ήταν το Καστλ Γκέιτ της Γιούτα, όπου ήταν ο φίλος του Δημήτριος Π. Τσιλιμάγκος.

·         Ο Κωνσταντίνος Παταργιάς ήταν 23 ετών. Δήλωσε εργάτης και με 18 $ στην τσέπη αναζητούσε δουλειά στο Καστλ Γκέιτ της Γιούτα, κοντά στο θείο του Κωνσταντίνο Χατζίσκο.

·         Ο Νικόλαος Δ. Πολίτης ήταν 18 ετών. Με 15 $ μαζί του έψαχνε για δουλειά εργάτη στο Ποκατέλλο (Pocatello) του Αϊντάχο, όπου ήταν ο αδερφός του Βασίλειος Πολίτης.

·         Ο Γρηγόριος Ν. Πρέσσας ήταν 18 ετών. Δήλωσε εργάτης και με 17 $ στην τσέπη πήγαινε για δουλειά στο Καστλ Γκέιτ της Γιούτα, κοντά στον ξάδερφό του Γεώργιο Κραββαρίτη.

·         Ο Ιωάννης Ε. Πρέσσας ήταν 27 ετών. Αναζητούσε δουλειά εργάτη (με 30 $) στην Οροβίλ της Καλιφόρνια, κοντά στον αδερφό του Βασίλειο Πρέσσα.

·         Ο Γεώργιος Β. Ράπτης ήταν 24 ετών και παντρεμένος. Προορισμός του για δουλειά εργάτη (με 20 $ για τα πρώτα του έξοδα) ήταν το Ποκατέλλο του Αϊντάχο, κοντά στους ανεψιούς του Βασίλειο Πολίτη και Ουίλ Καραολή.

·         Ο Ιωάννης Ε. Ράπτης ήταν 19 ετών. Ως εργάτης, με 20 $ στην τσέπη, πήγαινε για δουλειά στο Καστλ Γκέιτ της Γιούτα, όπου ήταν ο ξάδερφός του Δημήτριος Ράπτης.

·         Ο Χαράλαμπος Ράπτης ήταν 19 ετών. Με 15 $ μαζί του, έψαχνε για δουλειά εργάτη στο Καστλ Γκέιτ της Γιούτα, κοντά στον ξάδερφό του Δημήτριο Ράπτη.

·         Ο Δημήτριος Τάπας ήταν 25 ετών και αναλφάβητος. Ήταν εργάτης και με 15 $ στην τσέπη αναζητούσε δουλειά στο Καστλ Γκέιτ της Γιούτα, όπου ήταν ο φίλος του Νικόλαος Δ. Αντωνίου.

·         Ο Γρηγόρης Τριανταφύλλου ήταν 38 ετών και παντρεμένος. Προορισμός του για δουλειά εργάτη (με 15 $) ήταν το Καστλ Γκέιτ της Γιούτα, όπου ήταν ο κουνιάδος του Ιωάννης Τσιφτσής.

·         Ο Κώστας Ι. Τριπαμπούκης (Tsipamboukis) ήταν 25 ετών και παντρεμένος. Δήλωσε εργάτης και με 25 $ για τα πρώτα έξοδα έψαχνε για δουλειά στο Καστλ Γκέιτ της Γιούτα, κοντά στον ανεψιό του Κωνστ. Τσιφτσή.

·         Ο Ιωάννης Τσάμπρακας (Tsambrakas) ήταν 22 ετών. Με 25 $ μαζί του πήγαινε για δουλειά εργάτη στο Καστλ Γκέιτ της Γιούτα, κοντά στον ξάδερφό του Αθανάσιο Ραμαντάνη.

·         Ο Γρηγόρης Τσιλιμάγκος ήταν 48 ετών και παντρεμένος. Ως εργάτης, με 20 $ στην τσέπη αναζητούσε δουλειά στο Καστλ Γκέιτ της Γιούτα, όπου ήταν ο ξάδερφός του Γεώργιος Τσάκας.

·         Ο Βασίλειος Χανής ήταν 21 ετών. Προορισμός του (με 18 $) για δουλειά εργάτη ήταν το Καστλ Γκέιτ της Γιούτα, κοντά στον ξάδερφό του Θεοφάνη Χανή.

·         Ο Λεωνίδας Α. Χανής ήταν 18 ετών. Με 35 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά εργάτη στο Σικάγο, όπου ήταν ο θείος του Δημήτριος Β. Πλατής.

·         Ο Βασίλειος Ι. Χαραυγής ήταν 26 ετών. Δήλωσε εργάτης και με 16 $ στην τσέπη πήγαινε στο Σικάγο, όπου ήταν ο φίλος του Τομ Τσαμαλής (Chamales).

·         Ο Αθανάσιος Χάσης ήταν 24 ετών. Προορισμός του για δουλειά εργάτη (με 15 $) ήταν το Νιούπορτ Νιους της Βιρτζίνια, όπου ήταν ο φίλος του Ιωάννης Χαντζής.

  Η τρίτη ομαδική αναχώρηση στο 1907 έγινε από πέντε άτομα και περιλάμβανε τους : Δημ. Σταμούλη, Βασ. Πανάγο, Ανδρ. Παπαγεωργίου, Ιωάν. Ράπτη και Νικ. Τσιλιμάγκο. Στις 13 Ιουνίου από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψαν με το πλοίο “Sofia Hohenberg” και στις 2 Ιουλίου αφίχθησαν στις ΗΠΑ. Επιπλέον γνωρίζουμε ότι :

·         Ο Δημήτριος Σταμούλης ήταν 27 ετών και αναλφάβητος. Ήταν εργάτης και με 8 $ μόνον στην τσέπη πήγαινε για δουλειά στο Καστλ Γκέιτ της  Γιούτα, κοντά στον αδερφό του Γ. Σταμούλη.

·         Ο Βασίλειος Πανάγος ήταν 23 ετών. Ως τόπο τελευταίας διαμονής δήλωσε τη Λαμία. Ήταν εργάτης και με 20 $ μαζί του αναζητούσε δουλειά στο Καστλ Γκέιτ της  Γιούτα, όπου ήταν ο φίλος του Γ. Κραββαρίτης.

·         Ο Ανδρέας Παπαγεωργίου ήταν 39 ετών και παντρεμένος. Προορισμός του με 35 $ για τα πρώτα του έξοδα, ήταν το Ποκατέλλο του Αϊντάχο, για δουλειά εργάτη, κοντά στον ανεψιό του Αναστ. Τασόπουλο.

·         Ο Ιωάννης Ράπτης ήταν 19 ετών. Με 15 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά εργάτη στο Ποκατέλλο του Αϊντάχο, όπου ήταν ο φίλος του Αναστ. Τασόπουλος.

·         Ο Νικόλαος Τσιλιμάγκος ήταν 26 ετών. Δήλωσε τη Λαμία ως τόπο τελευταίας διαμονής. Με 20 $ μαζί του πήγαινε για δουλειά εργάτη στο Καστλ Γκέιτ της  Γιούτα, όπου ήταν ο φίλος του Γ. Κραββαρίτης.

Ατμόπλοιο Laura (Photo: Peabody Essex Museum)

  Η τέταρτη ομαδική αναχώρηση στο 1907 έγινε από οκτώ άτομα και περιλάμβανε τους : Ευάγ. Κελεπούρη, Γρηγ. Λ. Νιάφα, Γρηγ. Φ. Νιάφα, Γεώργ. Πολίτη, Δημ. Ραμαντάνη, Γεώργ. Ράπτη, Ευάγ. Τσιφτσή και Δημ. Χειμώνα. Στις 29 Ιουνίου, από το λιμάνι της Πάτρας επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Laura” και στις 17 Ιουλίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Επιπλέον στοιχεία αναφέρουν ότι :

·         Ο Ευάγγελος Κελεπούρης ήταν 26 ετών και αναλφάβητος. Δήλωσε εργάτης και με 12 $ για τα πρώτα έξοδα αναζητούσε δουλειά εργάτη στο Καστλ Γκέιτ της  Γιούτα, κοντά στο συγγενή του Ιωάννη Κελεπούρη.

·         Ο Γρηγόριος Λ. Νιάφας ήταν 19 ετών. Ως εργάτης με 45 $ μαζί του έψαχνε για δουλειά στο Πίτσμπουργκ της Πενσυλβάνια, όπου είχε τον ξάδερφό του Γεώργιο Οικονόμου.

·         Ο Γρηγόριος Φ. Νιάφας ήταν 19 ετών. Κι αυτός ήταν εργάτης (είχε 45 $ στην τσέπη) με προορισμό το Πίτσμπουργκ της Πενσυλβάνια, όπου ήταν ο ξάδερφός του Γεώργιος Οικονόμου.

·         Ο Γεώργιος Πολίτης ήταν 22 ετών και αναλφάβητος. Με 45 $ μαζί του πήγαινε για δουλειά εργάτη στο Πίτσμπουργκ της Πενσυλβάνια, κοντά στον ξάδερφό του Γεώργιο Οικονόμου.

·         Ο Δημήτριος Ραμαντάνης ήταν 18 ετών. Αναζητούσε δουλειά εργάτη (με 12 $ στην τσέπη) στο Καστλ Γκέιτ της Γιούτα, όπου ήταν ο αδελφός του Αθανάσιος Ραμαντάνης.

·         Ο Γεώργιος Ράπτης (Raftis) ήταν 22 ετών και αναλφάβητος. Προορισμός του για δουλειά εργάτη (με 45 $) ήταν το Πίτσμπουργκ της Πενσυλβάνια, κοντά στον ξάδερφό του Γεώργιο Οικονόμου.

·         Ο Ευάγγελος Τσιφτσής ήταν 23 ετών. Δήλωσε εργάτης και αναζητούσε δουλειά (με 14 $ στην τσέπη) στο Καστλ Γκέιτ της Γιούτα, όπου ήταν ο αδερφός του Ιωάννης Τσιφτσής.

·         Ο Δημήτριος Χειμώνας ήταν 35 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Με 10 $ για τα πρώτα του έξοδα, έψαχνε για δουλειά εργάτη στη Νέα Υόρκη, όπου είχε τον ξάδερφό του Βασίλειο Ζολώτα.

  Η πέμπτη (και τελευταία) ομαδική αναχώρηση στο 1907 έγινε από εννέα άτομα. Συγκροτήθηκε από τους : Γεώργ. Αθανασίου, Ευθ. Βάινα, Στυλ. Βάινα, Δημ. Γεωργόπουλο, Κων. Γεωργόπουλο, Δημ. Σπαχή, Αθαν. Σταμάτη, Βασ. Τριπαμπούκη και Γεώργ. Χανή. Στις 30 Αυγούστου, από το λιμάνι της Πάτρας έφυγαν με το πλοίο “Alice” και στις 16 Σεπτεμβρίου έφτασαν στην Αμερική. Το αρχειακό υλικό μας πληροφορεί γι’ αυτούς ότι :

·         Ο Γεώργιος Αθανασίου ήταν τότε 18 ετών. Γράφτηκε ως σπουδαστής (student). Ο πατέρας του στην Παλαιοβράχα λεγόταν Δημήτριος. Τελικός προορισμός του (με 18 $) ήταν το Σικάγο, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ανδρέας Ανδρίτσος.

·         Ο Ευθύμιος Βάινας ήταν 35 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ελένη. Ως εργάτης, με 13 $ στην τσέπη, πήγαινε για δουλειά στο Ποκατέλλο του Αϊντάχο, όπου ήταν ο φίλος του Ιωάννης Γεωργόπουλος.

·         Ο Στυλιανός Βάινας ήταν 45 ετών και παντρεμένος. Στο χωριό είχε τη γυναίκα του Λάμπρω. Με 41 $ για τα πρώτα έξοδα κατευθυνόταν για δουλειά εργάτη στο Καστλ Γκέιτ της Γιούτα, κοντά στον ξάδερφό του Γεώργιο Αποστόλου.

·         Ο Δημήτριος Γεωργόπουλος ήταν 27 ετών και αναλφάβητος. Ο πατέρας του λεγόταν Αθανάσιος. Δήλωσε εργάτης και με 18 $ μαζί του αναζητούσε δουλειά στο Ποκατέλλο του Αϊντάχο, κοντά στον αδελφό του Ιωάννη Γεωργόπουλο.

·         Ο Κωνσταντίνος Γεωργόπουλος ήταν 21 ετών. Στην Παλαιοβράχα είχε τον πατέρα του Γεώργιο. Προορισμός του (με 15 $) για δουλειά εργάτη ήταν το Ποκατέλλο του Αϊντάχο, όπου είχε το συγγενή του Γεώργιο Πλιάτσικα.

·         Ο Δημήτριος Σπαχής ήταν 21 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Χαράλαμπος. Δήλωσε εργάτης σε φάρμα και με 17 $  στην τσέπη έψαχνε για δουλειά στο Καστλ Γκέιτ της Γιούτα, κοντά στον αδερφό του Γεώργιο Σπαχή.

·         Ο Αθανάσιος Σταμάτης ήταν 26 ετών και αναλφάβητος. Στο χωριό ήταν ο αδελφός του Ευάγγελος Σταμάτης. Ήταν εργάτης και με μ15 $ μαζί του πήγαινε για δουλειά στο Ποκατέλλο του Αϊντάχο, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ευάγγελος Κωστόπουλος.

·         Ο Βασίλειος Τριπαμπούκης ήταν 40 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Χρυσούλα. Προορισμός του ήταν το Σικάγο, για δουλειά εργάτη σε φάρμα (με 20 $ στην τσέπη), όπου ήταν ο ξάδερφός του Ανδρέας Ανδρίτσος.

·         Ο Γεώργιος Χανής ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ιωάννης. Έψαχνε για δουλειά εργάτη, με 10 $ μαζί του, στο Σικάγο, όπου ήταν ο γνωστός του Ανδρέας Ανδρίτσος.

Ατμόπλοιο “Alice” (Photo: Eric Johnson)

4. Μεγάλη πτώση της μετανάστευσης στο 1909

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν μόνο 2 μεταναστευτικά ομαδικά ταξίδια. Συνολικά έφυγαν 7 άτομα της Παλαιοβράχας. Συγκεκριμένα έχουμε :

  Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1909 έγινε από δύο άτομα. Αυτά ήταν οι : Ευάγ. Παπαδημητρίου και Σπ. Χανής. Στις 29 Μαρτίου, από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψαν με το πλοίο “Laura” και στις 15 Απριλίου “πάτησαν πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ξέρουμε επίσης ότι:

·         Ο Ευάγγελος Παπαδημητρίου ήταν μόλις 17 ετών. Ο πατέρας του στο χωριό λεγόταν Κώστας. Με 10 $ για τα πρώτα του έξοδα, αναζητούσε δουλειά εργάτη στο Ποκατέλλο του Αϊντάχο, κοντά στον αδελφό του Ιωάννη (John Pappas[7]).

·         Ο Σπύρος Χανής ήταν 19 ετών. Τον πατέρα του έλεγαν Ανδρέα. Προορισμός του (με 15 $) για δουλειά εργάτη ήταν το Σικάγο, κοντά στο θείο του Ανδρέα Ανδρίτσο.

  Η δεύτερη (και τελευταία) ομαδική αναχώρηση στο 1909 συγκροτήθηκε από πέντε άτομα, τους : Ματθ. Αλεξίου, Ανδ. Κραββαρίτη, Ηλ. Μαραθιώτη, Ευάγ. Σταμάτη και Ιωάν. Τσιφτσή. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 14 Μαΐου έφυγαν με το ελληνόκτητο πλοίο “Patris” και στις 2 Ιουνίου αφίχθησαν στις ΗΠΑ. Για τους μετανάστες αυτούς γνωρίζουμε ακόμη ότι :

·         Ο Ματθαίος Αλεξίου (Mattheos  Alexiou) ήταν 41 ετών και παντρεμένος. Στην Παλαιοβράχα είχε την κόρη του Γιωργού Μ. Αλεξίου. Με 10 $ στην τσέπη, πήγαινε για δουλειά εργάτη στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Δ. Τσιάμης.

·         Ο Ανδρέας Κραββαρίτης ήταν 17 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Δημήτριος. Ως εργάτης, με 14 $ μαζί του αναζητούσε δουλειά στο Σικάγο, κοντά στο θείο του Γεώργιο Κραββαρίτη.

·         Ο Ηλίας  Μαραθιώτης ήταν 19 ετών. Στο χωριό ήταν ο πατέρας του Γεώργιος. Προορισμός του (με 12 $) για δουλειά εργάτη ήταν το Σικάγο, όπου ήταν ο φίλος του Γεώργιος Κραββαρίτης.

·         Ο Ευάγγελος Σταμάτης ήταν 24 ετών. Η μητέρα του στην πατρίδα λεγόταν Κυρίλα (;) Δημ. Σταμάτη. Με 15 $ για τα πρώτα του έξοδα, έψαχνε για δουλειά εργάτη στο Σικάγο, όπου ήταν ο φίλος Γεώργιος Κραββαρίτης.

·         Ο Ιωάννης Τσιφτσής (Johannis Tsivitsis) ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Φώτης. Ως εργάτης, με 9 $ μόνο μαζί του, πήγαινε για δουλειά στο Καστλ Γκέιτ της Γιούτα, κοντά στον αδελφό του Ευάγγελο Τσιφτσή.

Πλοίο “Martha Washington”  (Photo: Richard Faber Collection)

5. Νέα αύξηση της μεταναστευτικής φυγής στο 1910

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν μόνο 4 μεταναστευτικά ταξίδια (όλα ομαδικά). Συνολικά έφυγαν 20 άνθρωποι της Παλαιοβράχας. Αναλυτικά :

  Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1910 έγινε από τρία άτομα, τους : Αθ. Αντωνίου, Θεοφ. Γεωργόπουλο και Παν. Κωνσταντίνου. Στις 27 Ιανουαρίου, από το λιμάνι της Πάτρας, ταξίδεψαν με το πλοίο “Martha Washington” και στις 13 Φεβρουαρίου έφτασαν στην Αμερική. Ξέρουμε ακόμη :

·         Ο Αθανάσιος Αντωνίου ήταν 18 ετών. Δήλωσε εργάτης και με 25 $ μαζί του αναζητούσε δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Θωμάς Σωτηρόπουλος.

·         Ο Θεοφάνης Γεωργόπουλος ήταν 19 ετών. Προορισμός του (με 25 $) για δουλειά εργάτη ήταν η Νέα Υόρκη, κοντά στο φίλο του Τ. Κούδο.

·         Ο Παναγιώτης Κωνσταντίνου ήταν 24 ετών. Με 25 $ στην τσέπη έψαχνε για δουλειά εργάτη στη Νέα Υόρκη, κοντά στον Χρήστο Κραββαρίτη.

   Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1910 αριθμούσε εννέα άτομα και τη συγκρότησαν οι: Αναστ. Κολοβός, Λάμ. Λάμπρου, Κων. Μαραθιώτης, Βάγ. Μποτίνας, Ηλ. Μυλωνάς, Νικ. Ράπτης, Κώσ. Τασσιός, Ευάγ. Τσατσαρής και Δημ. Τσιλιμάγκος. Στις 7 Φεβρουαρίου, από το λιμάνι της Πάτρας, επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Alice” και στις 28 Φεβρουαρίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της νέας Υόρκης. Τα διαθέσιμα στοιχεία του αρχείου μα αναφέρουν ότι :

·         Ο Αναστάσιος Κολοβός ήταν 29 ετών και αναλφάβητος. Ο πατέρας του λεγόταν Γεώργιος. Ως εργάτης, με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, κατευθυνόταν για δουλειά στο Σικάγο, κοντά στον αδελφό του Ιωάννη Κολοβό.

·         Ο Λάμπρος Λάμπρου ήταν 20 ετών. Ο πατέρας του στην Παλαιοβράχα λεγόταν Ηλίας. Ήταν εργάτης σε φάρμα και με 25 $ μαζί του πήγαινε για δουλειά στο Σικάγο, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ιωάννης Κολοβός. Για τον Λάμπ. Λάμπρου αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στην Αμερική. Είχε ξαναπάει την περίοδο 1907-1908 και εργάστηκε στη Γιούτα.

·         Ο Κωνσταντίνος Μαραθιώτης ήταν 23 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Γεώργιος. Με 20 $ στην τσέπη έψαχνε για δουλειά εργάτη στο Σικάγο, κοντά στον αδελφό του Ηλία.

·         Ο Βάγιας Μποτίνας (Vayias Botinas) ήταν 19 ετών. Δήλωσε εργάτης σε φάρμα. Ο πατέρας του λεγόταν Φώτιος. Προορισμός του για δουλειά εργάτη (με 25 $) ήταν το Ποκατέλλο του Αϊντάχο, όπου ήταν ο αδελφός του Γεώργιος.

·         Ο Ηλίας Μυλωνάς ήταν 35 ετών και παντρεμένος. Δήλωσε ξυλουργός (carpenter). Η γυναίκα του λεγόταν Μαρία. Με 25 $ πήγαινε για δουλειά στο Χάμμοντ της Ινδιάνα, όπου ήταν ο ανεψιός του Α. Μυλωνάς.

·         Ο Νικόλαος Ράπτης ήταν 30 ετών. Η μητέρα του στο χωριό λεγόταν Ελένη. Ως εργάτης σε φάρμα, με 19 $ στην τσέπη, αναζητούσε δουλειά στο Ποκατέλλο του Αϊντάχο, κοντά στον αδελφό του Ιωάννη Ράπτη.

·         Ο Κώστας Τασσιός ήταν 36 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Βαγγελιώ. Τελικός προορισμός του (με 40 $) για δουλειά εργάτη σε φάρμα ήταν το Σικάγο, όπου ήταν ο ανεψιός του Ιωάννης Πανάγος.

·         Ο Ευάγγελος Τσατσαρής ήταν 26 ετών και αναλφάβητος. Η μητέρα του λεγόταν Μαρία. Ως εργάτης αναζητούσε δουλειά, με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, στο Σικάγο, όπου ήταν ο φίλος του Π. Παππάς.

·         Ο Δημήτριος Τσιλιμάγκος ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Κώστας. Δήλωσε εργάτης και με 25 $ μαζί του έψαχνε για δουλειά στο Καστλ Γκέιτ της Γιούτα, κοντά στο θείο του Φ. Κουφαλιώτη.

   Η τρίτη ομαδική αναχώρηση στο 1910 έγινε από έξη άτομα, τους : Κώσ. Καραθανάση, Βασ. Μπαρτσώκα, Παν. Ξυνογαλά, Χαρ. Πρέσσα, Ηλ. Ράπτη και Βασ. Τριπαμπούκη. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 21 Φεβρουαρίου έφυγαν με το πλοίο “Oceania” και στις 11 Μαρτίου αφίχθησαν στις ΗΠΑ. Από τα υπάρχοντα στοιχεία πληροφορούμαστε ότι :

·         Ο Κώστας Καραθανάσης ήταν 25 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Ευαγγελία. Ο προορισμός του για δουλειά εργάτη (με 35 $ μαζί του) ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν οι γνωστοί του Αφοί Μπούρα. Για τον Κώστα Καραθανάση, αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στην Αμερική. Είχε ξανάρθει την περίοδο 1906-09 και εργάστηκε στο Σικάγο.

·         Ο Βασίλειος Μπαρτσώκας ήταν 35 ετών και παντρεμένος. Στην Παλαιοβράχα είχε τη γυναίκα του Γιαννούλα. Ως εργάτης, με 25 $ στην τσέπη, πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Κ. (ή Χ) Μπούρας.

·         Ο Παναγιώτης Ξυνογαλάς ήταν 19 ετών. Η μητέρα του στην πατρίδα λεγόταν Βασίλω. Με 25 $ μαζί του αναζητούσε δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου υπήρχαν οι φίλοι Παγκαλίδης και Σία.

·         Ο Χαράλαμπος Πρέσσας ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Νικόλαος. Προορισμός του για δουλειά εργάτη (μς 25 $) ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος Κ. (ή Χ) Μπούρας.

·         Ο Ηλίας Ράπτης ήταν 19 ετών. Τον πατέρα του στην Παλαιοβράχα έλεγαν Κώστα. Με 20 $ για τα πρώτα έξοδα, έψαχνε για δουλειά στο Πίτσμπουργκ της Πενσυλβάνια, κοντά στον αδελφό του Γ. Ράπτη.

·         Ο Βασίλειος Τριπαμπούκης ήταν 37 ετών και παντρεμένος. Τη γυναίκα του στο χωριό έλεγαν Χρυσούλα. Δήλωσε εργάτης και με 26 $ μαζί του πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Γ. Φώσκολος. Αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στην Αμερική για το Βασίλειο Τριπαμπούκη. Για πρώτη φορά πήγε την περίοδο 1907-1909 και εργάστηκε στο Σικάγο.

   Η τέταρτη (και τελευταία) ομαδική αναχώρηση στο 1910 έγινε από δύο άτομα, τους Δημ. Μιτζάκη και Παν. Χανή. Το ταξίδι τους έγινε τμηματικά. Από την Ελλάδα με πλοίο έφτασαν στη Γαλλία. Από το λιμάνι της Μασσαλίας, στις 18 Οκτωβρίου επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Venezia” και την 1η Νοεμβρίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ξέρουμε επιπλέον ότι :

·         Ο Δημήτριος Μιτζάκης ήταν 28 ετών. Δήλωσε αγρότης-καλλιεργητής. Στην Παλαιοβράχα είχε τον αδελφό του Χαράλαμπο. Με 23 $ μαζί του πήγαινε για δουλειά στο Σικάγο, όπου ήταν ο φίλος του Ανδρέας Ανδρίτσος.

·         Ο Παναγιώτης Χανής ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Δημήτριος. Ως αγρότης-καλλιεργητής με 23 $ στην τσέπη αναζητούσε δουλειά στο Σικάγο, κοντά στον ξάδερφο του Γεώργιο Χανή.

Ατμόπλοιο Πατρίς (Patris)

6. Νέα μεγάλη πτώση του αριθμού μεταναστών στο 1911

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν μόνο 2 μεταναστευτικά ταξίδια (ομαδικά). Συνολικά έφυγαν 4 άτομα. Πιο αναλυτικά :

   Η πρώτη ομαδική άφιξη στο 1911 έγινε από δύο άτομα, τους Γρηγ. Παταργιά και Παν. Τάσσο. Στις 18 Δεκεμβρίου 1910, από το λιμάνι του Πειραιά αναχώρησαν με το πλοίο “Patris” και στις 4 Ιανουαρίου 1911 έφτασαν στην Αμερική. Γνωρίζουμε ακόμη ότι :

·         Ο Γρηγόριος Παταργιάς ήταν 20 ετών. Δήλωσε εργάτης. Η μητέρα του στην Παλαιοβράχα λεγόταν Παρασκευή. Με 23 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε στο Σικάγο, κοντά στον αδελφό του Κωνστ. Παταργιά.

·         Ο Παναγιώτης Τασσιός (Tassou) ήταν 35 ετών και παντρεμένος. Δήλωσε αγρότης-καλλιεργητής. Η γυναίκα του λεγόταν Αικατερίνη. Προορισμός του (με 25 $) ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Ιωάννης Βλάχος.

   Η δεύτερη ομαδική άφιξη στο 1911 έγινε από δύο άτομα, τους Άγγ. Γεωργόπουλο και Δημ. Τσιλιμάγκο. Στις 21 Φεβρουαρίου, από το λιμάνι του Πειραιά, επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Patris” και στις 14 Μαρτίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Επιπλέον στοιχεία αναφέρουν:

·         Ο Άγγελος Γεωργόπουλος ήταν 21 ετών. Δήλωσε αγρότης-κτηματίας (farmer). Ο πατέρας του στο χωριό λεγόταν Γεώργιος. Με 25 $ μαζί του πήγαινε για δουλειά στο Ποκατέλλο[8] του Αϊντάχο, όπου είχε το φίλο Μιλτ. Κοροβέση.

·         Ο Δημήτριος Τσιλιμάγκος ήταν 19 ετών. Η μητέρα του στην Παλαιοβράχα λεγόταν Αικατερίνη. Ως εργάτης, με 20 $ στην τσέπη, αναζητούσε δουλειά στο Ποκατέλλο του Αϊντάχο, κοντά στο αδελφό του Κωνστ. Τσιλιμάγκο.

7. Σημαντική αύξηση του αριθμού μεταναστών στο 1912

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν 8 μεταναστευτικά ταξίδια (5 ομαδικά και 3 μεμονωμένα). Συνολικά έφυγαν 19 άνθρωποι της Παλαιοβράχας. Πιο συγκεκριμένα έχουμε :

   Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1912 αριθμούσε πέντε άτομα και περιλάμβανε τους : Κων. Ευσταθίου, Γεώργ. Κολοβό, Δημ. Ράπτη, Ηλ. Ράπτη και Γεώργ. Σκοτίδα. Στις 25 Φεβρουαρίου, από το λιμάνι του Πειραιά ταξίδεψαν με το πλοίο “Patris” και στις 14 Μαρτίου “πάτησαν πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Το αρχειακό υλικό μας πληροφορεί γι’ αυτούς ότι :

·         Ο Κωνσταντίνος Ευσταθίου ήταν 20 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Γεώργιος. Προορισμός του (με 25 $) για δουλειά εργάτη ήταν το Σικάγο, κοντά στον αδελφό του Ιωάννη Ευσταθίου.

·         Ο Γεώργιος Κολοβός ήταν 33 ετών και παντρεμένος. Δήλωσε εργάτης. Η γυναίκα του στο χωριό λεγόταν Ευφροσύνη. Αναζητούσε δουλειά στο Σικάγο (με 25 $ στην τσέπη), όπου ήταν ο ξάδερφός του Γεώργιος Κραββαρίτης. Για το Γεώργιο Κολοβό αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ. Είχε ξαναπάει την περίοδο 1907-1909 και εργάστηκε πάλι στο Σικάγο.

·         Ο Δημήτριος Ράπτης ήταν 30 ετών και παντρεμένος. Δήλωσε αγρότης-κτηματίας (farmer). Η γυναίκα του λεγόταν Δημητρούλα. Με 25 $ μαζί του έψαχνε για δουλειά στο Σικάγο, όπου ήταν ο κουνιάδος του Ιωάννης Ευσταθίου.

·         Ο Ηλίας Ράπτης ήταν 20 ετών. Στην Παλαιοβράχα είχε τη μητέρα του Γεωργούλα. Ως εργάτης σε φάρμα, με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε στο Σικάγο, κοντά στο φίλο του Γεώργιο Κραββαρίτη. Αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι του Ηλία Ράπτη στην Αμερική. Ξαναπήγε την περίοδο 1910-1911 και εργάστηκε πάλι στο Σικάγο.

·         Ο Γεώργιος Σκοτίδας ήταν 19 ετών. Δήλωσε εργάτης σε φάρμα. Ο πατέρας του λεγόταν Δημήτριος. Με 25 $ μαζί του αναζητούσε δουλειά στο Σακραμέντο της Καλιφόρνια, κοντά στον αδερφό του Κων. (Gust.) Σκοτίδα.

   Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1912 έγινε από τρία άτομα, τους Ευάγ. Γκόλια, Χαρ. Πρέσσα και Γεώργ. Τριπαμπούκη. Στις 24 Φεβρουαρίου, από το λιμάνι του Πειραιά έφυγαν με το πλοίο “Themistocles” και στις 19 Μαρτίου αφίχθηκαν στις ΗΠΑ. Ξέρουμε ακόμη ότι :

·         Ο Ευάγγελος Γκόλιας ήταν 24 ετών. Δήλωσε εργάτης σε φάρμα. Ο πατέρας του στην Παλαιοβράχα λεγόταν Νικόλαος. Τελικός προορισμός του, με 25 $ στην τσέπη, ήταν το Σικάγο, όπου ήταν ο φίλος Γεώργιος Κραββαρίτης.

·         Ο Χαράλαμπος Πρέσσας ήταν 20 ετών. Δήλωσε εργάτης σε φάρμα. Ο πατέρας του λεγόταν Νικόλαος. Είχε 30 $ μαζί του για τα πρώτα έξοδα και πήγαινε στο Σικάγο, όπου ήταν ο φίλος του Γρηγόριος Πρασάς (ή Πρέσσας).

·         Ο Γεώργιος Τριπαμπούκης ήταν 20 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Βασίλειος. Ως εργάτης σε φάρμα, με 27 $ μαζί του, αναζητούσε δουλειά στο Σικάγο, κοντά στον ξάδερφό του Ιωάν. Αλεξίου.

·         Η τρίτη ομαδική αναχώρηση στο 1912 έγινε από διμελή ομάδα, τους Ιωάν. Τασσιό και Κων. Τσιφτσή. Το ταξίδι τους άρχισε από το λιμάνι της Καλαμάτας, στις 2 Απριλίου, με το ελληνόκτητο πλοίο “Macedonia”. Στις 20 Απριλίου έφτασαν στην Αμερική. Τα στοιχεία μας αναφέρουν επίσης ότι:

·         Ο Ιωάννης Τασσιός ήταν 18 ετών. Στην Παλαιοβράχα είχε τη μητέρα του Κατερίνα. Ως εργάτης, με 50 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Μολίν (Moline) του Ιλινόις, κοντά στον πατέρα του Παναγιώτη Τασσιό.

·         Ο Κωνσταντίνος Τσιφτσής (Tziftzis) ήταν 20 ετών. Η μητέρα του στην πατρίδα λεγόταν Ελένη. Προορισμός του (με 24 $ μαζί του) για δουλειά εργάτη ήταν το Σικάγο, όπου ήταν ο ξάδερφός του Λεωνίδας Χανής.

   Η τέταρτη ομαδική αναχώρηση στο 1912 έγινε από δύο άτομα, τους Γρηγ. Γεωργόπουλο και Ανδ. Σκοτίδα. Στις 15 Απριλίου, από το λιμάνι της Πάτρας, επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Alice” και στις 2 Μαΐου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Επιπλέον γνωρίζουμε ότι :

·         Ο Γρηγόριος Γεωργόπουλος ήταν 24 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Γεώργιος. Ως εργάτης σε φάρμα, με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Ποκατέλλο του Αΐντάχο, όπου είχε τον αδελφό του Κωνσταντίνο Γεωργόπουλο.

·         Ο Ανδρέας Σκοτίδας ήταν 33 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο χωριό λεγόταν Βασίλω. Με 25 $ στην τσέπη, αναζητούσε δουλειά εργάτη στο Σικάγο, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ανδρέας Ανδρίτσος. Για τον Ανδρέα Σκοτίδα αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ. Για πρώτη φορά ήρθε την περίοδο 1904-1909 και εργάστηκε πάλι στο Σικάγο.

   Η πέμπτη ομαδική αναχώρηση στο 1912 έγινε από τέσσερα άτομα, τους Παν. Κοντοκώστα, Νικ. Ράπτη, Γεώργ. Τ…γιάννη και Ιωάν. Χαρατσάρη.. Στις 18 Απριλίου, από το λιμάνι του Πειραιά, έφυγαν με το πλοίο “Patris” και στις 6 Μαΐου “πάτησαν πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Γι’ αυτούς γνωρίζουμε επίσης ότι :

·         Ο Παναγιώτης Κοντοκώστας ήταν 28 ετών και παντρεμένος. Τη γυναίκα του στην Παλαιοβράχα Σπερχειάδος έλεγαν Μαρία. Με 25 $ μαζί του, έψαχνε για δουλειά εργάτη στην πόλη Πλάνο (Plano) του Ιλινόις, όπου ήταν ο ξάδερφός του Κωστ. Τσατσαρής (Gust Chacharis).

·         Ο Νικόλαος Ράπτης[9] ήταν 19 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Παναγιού. Προορισμός του για δουλειά εργάτη (με 25 $) ήταν το Σικάγο, κοντά στον ξάδερφό του Χ. Πατακιά.

·         Ο Γεώργιος Τ…γιάννης[10] (Τ… giannis) ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Κωνσταντίνος. Με 25 $ για τα πρώτα έξοδα αναζητούσε δουλειά εργάτη στην Ντάνβιλ του Ιλινόις, όπου ήταν ο φίλος του Κωνστ. Χαρατσάρης.

·         Ο Ιωάννης Χαρατσάρης ήταν 19 ετών. Η μητέρα του στην πατρίδα λεγόταν Λεμονιά. Ήταν εργάτης και με 25 $ στην τσέπη πήγαινε στην Ντάνβιλ του Ιλινόις, κοντά στον αδελφό του Κωνστ. Χαρατσάρη.

   Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1912 έγινε από τον Ιωάννη Παληό. Στις 31 Μαΐου, από το λιμάνι του Πειραιά επιβιβάστηκε στο πλοίο “Patris” και στις 17 Ιουνίου αποβιβάστηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν τότε 27 ετών. Δήλωσε εργάτης. Στην Παλαιοβράχα είχε το θείο του Ελευθέριο. Με 35 $ για τα αναγκαία έξοδα, πήγαινε στο Νιου Κένσινγκτον της Πενσυλβάνια, όπου ήταν ο ξάδερφός του Γρηγόριος Σιάμπαλης.

   Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1912 έγινε από τον Αθανάσιο Αντωνίου. Στις 11 Ιουλίου, από το λιμάνι του Πειραιά έφυγε με το πλοίο “Patris” και στις 27 Ιουλίου έφτασε στην Αμερική. Ήταν τότε 20 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Αντώνιος. Ως εργάτης, με 25 $ στην τσέπη κατευθυνόταν στο Σκόφιλντ της Γιούτα, κοντά στο θείο του Τζέιμς Ράπτη.

   Η τρίτη (και τελευταία) μεμονωμένη αναχώρηση στο 1912 έγινε από το Νικόλαο Μέρα. Από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψε με το πλοίο “Kaiser Franz Josef I” και στις 31 Αυγούστου αφίχθηκε στις ΗΠΑ. Ήταν τότε 20 ετών. Ελλείπουν άλλα στοιχεία.

8. Σταθερή φυγή μεταναστών και στο 1914

   Το 1914 είναι το έτος μετά τη λήξη των Βαλκανικών Πολέμων στην Ελλάδα. Κάποιοι μετανάστες που είχαν επιστρέψει για τη στράτευση, φεύγουν πάλι. Παράλληλα υπάρχουν και νέοι μετανάστες. 

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν 6 μεταναστευτικά ταξίδια (4 ομαδικά και 2 μεμονωμένα). Συνολικά έφυγαν 17 άνθρωποι της Παλαιοβράχας. Αναλυτικά έχουμε :

   Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1914 έγινε από τρία άτομα. Ήταν οι : Κων. Ράπτης, Ευάγ. Σταμάτης και Αναστ. Τριανταφύλλου. Στις 7 Φεβρουαρίου, από το λιμάνι του Πειραιά, επιβιβάστηκαν στο ελληνόκτητο πλοίο “Athinai” και στις 4 Μαρτίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Το αρχειακό υλικό μας διαφωτίζει επιπλέον, αναφέροντας ότι :

·         Ο Κωνσταντίνος Ράπτης ήταν 18 ετών. Στην Παλαιοβράχα είχε τη μητέρα του Βασιλική. Προορισμός του για δουλειά εργάτη (με 25 $) ήταν η πόλη Πλάνο του Ιλινόις, όπου ήταν ο φίλος του Γεώργιος Μπούκης.

·         Ο Ευάγγελος Σταμάτης ήταν 29 ετών. Στο χωριό είχε τον αδελφό του Αθανάσιο. Δήλωσε εργάτης και με 30 $ μαζί του πήγαινε στο Σικάγο, όπου ήταν ο φίλος του Νικόλαος Γκέκας. Αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι του Ευαγ. Ράπτη στην Αμερική. Ξαναήρθε την περίοδο 1909-1912 και εργάστηκε πάλι στο Σικάγο.

·         Ο Αναστάσιος Τριανταφύλλου ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Γρηγόριος. Με 25 $ στην τσέπη αναζητούσε δουλειά εργάτη στην πόλη Πλάνο του Ιλινόις, κοντά στον ξάδερφό του Γεώργιο Τριανταφύλλου.

Ατμόπλοιο “Athinai” (1910)

   Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1914 έγινε από τον Κωνσταντίνο Μπαλάφα. Στις 16 Φεβρουαρίου, από το λιμάνι του Πειραιά έφυγε με το πλοίο “Thessaloniki” και στις 13 Μαρτίου έφτασε στην Αμερική. Ήταν τότε 19 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Δημήτριος. Ως εργάτης, με 25 $ για τα αναγκαία έξοδα έψαχνε για δουλειά στη Σώλτ Λέικ Σιτυ της Γιούτα, κοντά στον ξάδερφό του Σταύρο Πατακιά.

   Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1914 έγινε από το Λάμπρο Χανή. Στις 24 Φεβρουαρίου, από το λιμάνι του Πειραιά ταξίδεψε με το πλοίο “Ioannina” και στις 18 Μαρτίου “πάτησε πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν τότε 18 ετών. Δήλωσε εργάτης. Στην Παλαιοβράχα είχε τη μητέρα του Ασήμω. Προορισμός του (με 25 $) ήταν το Σικάγο, όπου είχε τον αδερφό του Γεώργιο Χανή.

   Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1914 έγινε από τετραμελή ομάδα, που συγκροτήθηκε από τους : Ευάγ. Αποστόλου, Ιωάν. Ευσταθίου, Ιωάν. Καλεπούρη και Παν. Μηνά. Στις 6 Μαρτίου, από το λιμάνι της Πάτρας επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Carpathia” και στις 22 Μαρτίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Γνωρίζουμε ακόμη ότι :

·         Ο Ευάγγελος Αποστόλου ήταν 18 ετών. Στο χωριό είχε τη μητέρα του. Δήλωσε εργάτης και με 40 $ στην τσέπη πήγαινε στο Σικάγο, όπου ήταν ο φίλος του Σ. Σταμάτης.

·         Ο Ιωάννης Ευσταθίου ήταν 24 ετών. Τη μητέρα του έλεγαν Μαρία. Προορισμός του για  δουλειά εργάτη (με 32 $ μαζί του) ήταν η πόλη Πλάνο του Ιλινόις, με γνωστό του τον Ιωάννη Φίλο.

Ατμόπλοιο “Carpathia”  (Photo: Richard Faber Collection)

·         Ο Ιωάννης Κελεπούρης ήταν 38 ετών. Ο πατέρας του στην Παλαιοβράχα λεγόταν Λάμπρος. Με 40 $ για τα πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά εργάτη στο Σικάγο, όπου ήταν ο ξάδερφός του Σ. Σταμάτης. Αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι του Ιωάν. Κελεπούρη στην Αμερική, εφόσον είχε πρωτοέρθει την περίοδο 1906-1912 και εργάστηκε στο Ποκατέλλο του Αΐντάχο.

·         Ο Παναγιώτης Μηνάς ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ματθαίος (Matheos). Ως εργάτης, με 40 $ μαζί του έψαχνε για δουλειά στην πόλη Πλάνο του Ιλινόις, όπου ήταν ο φίλος του Ευάγγελος Πέρας.

   Η τρίτη ομαδική αναχώρηση στο 1914 αριθμούσε πέντε άτομα και περιλάμβανε τους : Ευθ. Ευσταθίου, Ιωάν. Πολίτη, Αναστ. Ράπτη, Γεώργ. Τσόπουλο και Ανδ. Τσιφτσή. Στις 27 Απριλίου, από το λιμάνι της Πάτρας αναχώρησαν με το πλοίο “Thessaloniki” και στις 16 Μαΐου έφτασαν στην Αμερική. Το αρχειακό υλικό μας πληροφορεί επιπλέον ότι :

·         Ο Ευθύμιος Ευσταθίου ήταν 18 ετών. Στην Παλαιοβράχα ήταν ο πατέρας του Γεώργιος. Ο τελικός προορισμός του (με 25 $ στην τσέπη) για δουλειά εργάτη ήταν η πόλη Μολίν (Moline) του Ιλινόις, όπου ήταν ο φίλος του Πέτρος Κωνσταντίνου.

·         Ο Ιωάννης Πολίτης ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Δημήτριος. Με 25 $ μαζί του, αναζητούσε δουλειά εργάτη στην πόλη Μολίν του Ιλινόις, κοντά στον αδελφό του Βασίλειο.

·         Ο Αναστάσιος Ράπτης ήταν 18 ετών. Τη μητέρα του έλεγαν Γεωργούλα. Πήγαινε για δουλειά εργάτη (με 25 $ στην τσέπη) στην πόλη Μολίν του Ιλινόις, όπου ήταν ο ξάδερφός του Πέτρος Κωνσταντίνου.

·         Ο Γεώργιος Τασόπουλος ήταν 18 ετών. Στο χωριό ήταν ο πατέρας του Παναγιώτης. Ως εργάτης, με 25 $ για τα πρώτα έξοδα έψαχνε για δουλειά στην πόλη Μολίν του Ιλινόις, κοντά στον αδελφό του Ιωάννη Τασόπουλο.

·         Ο Ανδρέας Τσιφτσής (Tsiftis) ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Φώτης. Αναζητούσε δουλειά εργάτη (με 25 $ μαζί του) στο Σικάγο, όπου ήταν ο φίλος του Κωνστ. Μαραθιώτης.

   Η τέταρτη (και τελευταία) ομαδική αναχώρηση στο 1914 έγινε από τριμελή ομάδα, με τους Δημ. Γεωργόπουλο, Νικ., Κουφαλιώτη και Αχ. Χαραυγή. Την 1η Αυγούστου, από το λιμάνι του Πειραιά, έφυγαν με το πλοίο “Themistocles” και στις 23 Αυγούστου αφίχθηκαν στις ΗΠΑ. Τα υπάρχοντα στοιχεία μας αναφέρουν ότι :

·         Ο Δημήτριος Γεωργόπουλος ήταν τότε 38 ετών και παντρεμένος. Στην Παλαιοβράχα είχε τη γυναίκα του Κωνσταντία. Ήταν εργάτης και με 35 $ για τα πρώτα έξοδα, αναζητούσε δουλειά στο Τουίν Φώλς (Twin Falls) του Αϊντάχο, κοντά στον αδελφό του Ιωάννης Γεωργόπουλο. Ο Δημήτριος Γεωργόπουλος είχε ξανάρθει στην Αμερική, την περίοδο 1908-1910 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο τόπο (Twin Falls, Idaho).

·         Ο Νικόλαος Κουφαλιώτης ήταν 38 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Χαρίκλεια. Με 55 $ μαζί του έψαχνε για δουλειά εργάτη στην πόλη Πλάνο του Ιλινόις, όπου είχε τον ξάδερφό του Ευάγγελο Σταμάτη. Για το Νικόλαο Κουφαλιώτη αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ. Είχε έρθει την περίοδο1908-1911 και εργάστηκε στο Σώλτ Λέικ Σίτυ.

·         Ο Αχιλλεύς Χαραυγής ήταν 29 ετών. Ο πατέρας του στην πατρίδα λεγόταν Κωνσταντίνος. Τελικός προορισμός του (με 55 $ στην τσέπη) για δουλειά εργάτη ήταν η πόλη Πλάνο του Ιλινόις, όπου ήταν ο φίλος του Ιωάννης Κίλλας. Είχε ξανάρθει ο Αχιλλεύς Χαραυγής στην Αμερική την περίοδο 1905-1912 και εργάστηκε στο Σώλτ Λέικ Σίτυ.

9. Ελάχιστοι μετανάστες το 1915 και 1916

   Στη διάρκεια του 1915 έγινε μόνο ένα ομαδικό ταξίδι μεταναστών στην Αμερική, ενώ το 1916 ένας μετανάστης της Παλαιοβράχας έφυγε μεμονωμένα. Πιο αναλυτικά :

   Η μοναδική (ομαδική) αναχώρηση στο 1915 έγινε από τρία άτομα )μια οικογένεια) και περιλάμβανε τους : Κων. Γεωργόπουλο, Αργυρ. Γεωργοπούλου και Γεώργ. Γεωργόπουλο. Στις 28 Ιουνίου, από το λιμάνι του Πειραιά επιβιβάστηκαν στο ελληνόκτητο πλοίο “Vasilefs Constantinos” και στις 12 Ιουλίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Για τους μετανάστες αυτούς ξέρουμε επιπλέον ότι :

·         Ο Κωνσταντίνος Γεωργόπουλος ήταν 39 ετών και παντρεμένος. Δήλωσε έμπορος (merchant). Στην Παλαιοβράχα είχε τον πατέρα του Γεώργιο. Με 160 $ μαζί του (για τα 3 άτομα της οικογένειας) πήγαινε στο Τουίν Φώλς (Twin Falls) του Αϊντάχο, όπου είχε τον αδελφό του Γρηγόριο Γεωργόπουλο. Είχε ξανάρθει στην Αμερική ο Κωνστ. Γεωργόπουλος την περίοδο 1907-1913 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο τόπο.

·         Η Αργυρούλα Γεωργοπούλου ήταν 21 ετών και παντρεμένη. Με το σύζυγό της Κωνσταντίνο πήγαινε στον ίδιο προορισμό.

·         Ο Γεώργιος Γεωργόπουλος ήταν το μωρό παιδί του ζεύγους Γεωργοπούλου.

Πλοίο “Vasilefs Constantinos”  (Photo: Richard Faber Collection)

   Η μοναδική μεμονωμένη αναχώρηση στο 1916 έγινε από το Βασίλειο Χαραυγή. Από την Ελλάδα ταξίδεψε με πλοίο στην Ιταλία. Από το λιμάνι της Νάπολης στις 29 Ιουλίου έφυγε με το πλοίο “Duca d’ Aosta” και στις 13 Αυγούστου έφτασε στην Αμερική. Ήταν τότε 40 ετών και παντρεμένος. Δήλωσε εργάτης σε φάρμα. Στην Παλαιοβράχα είχε τη γυναίκα του Γεωργούλα. Με 25 $ στην τσέπη έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος Αθαν. Βαγγέλης. Αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι του Βασιλείου Χαραυγή στις ΗΠΑ. Πρωτοήρθε την περίοδο 1907-1913 και εργάστηκε σε τόπο του Ιλινόις.

10. Μεταναστευτικός επίλογος στο 1921 και 1924

   Στη διάρκεια του 1921 έγιναν δύο μεταναστευτικά ταξίδια (ένα ομαδικό και ένα μεμονωμένα), ενώ το 1924 έγινε μόνο ένα ταξίδι μεμονωμένα. Συγκεκριμένα έχουμε :

  Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1921 έγινε από το Γεώργιο Νικολάου. Στις 12 Φεβρουαρίου, από το λιμάνι του Πειραιά ταξίδεψε με το πλοίο “King Alexander” και στις 28 Φεβρουαρίου αφίχθηκε στις ΗΠΑ. Ήταν τότε 45 ετών και παντρεμένος. Δήλωσε εργάτης. Η γυναίκα του λεγόταν Λεμονιά. Προορισμός του με 38 $ μαζί του ήταν το Σικάγο, κοντά στον ξάδερφό του Λούη Χανή. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Γεώργιος Νικολάου την περίοδο 1906-1911 και εργάστηκε στο Ποκατέλλο του Αίντάχο.

   Η ομαδική αναχώρηση στο 1921 έγινε από δύο άτομα, τους Γεώργ. Νάνου και Γεώργ. Στεργιόπουλο. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 15 Απριλίου επιβιβάστηκαν στο πλοίο “King Alexander” και στις 2 Μαΐου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Γνωρίζουμε επίσης ότι :

·         Ο Γεώργιος Νάνου ήταν 45 ετών και παντρεμένος. Στην πατρίδα είχε τη γυναίκα του Δάφνη. Με 30 $ για τα αναγκαία έξοδα πήγαινε για δουλειά εργάτη στην Ουάσινγκτον D.C. (την πρωτεύουσα) κοντά στο αδελφό του Ιωάννη Νάνου. Αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ για τον Γεώργιο Νάνου. Είχε έρθει την περίοδο 1910-1913 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο τόπο.

·         Ο Γεώργιος Στεργιόπουλος ήταν 36 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ασπασία. Ως εργάτης, με 30 $ μαζί του έψαχνε για δουλειά στην Ουάσινγκτον D.C. (την πρωτεύουσα), όπου ήταν ο ξάδερφός του Ιωάννης Νάνος. Είχε ξανάρθει στην Αμερική ο Γεώργιος Στεργιόπουλος, την περίοδο 1912-1916 και εργάστηκε στη Νέα Υόρκη.

   Η τελευταία και μεμονωμένη αναχώρηση στο 1924 έγινε από το Χρήστο Κραββαρίτη. Στις 18 Μαρτίου, από το λιμάνι του Πειραιά, ταξίδεψε με το πλοίο “Themistocles” και στις 13 Απριλίου “πάτησε πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν τότε 34 ετών. Στην Παλαιοβράχα είχε τον αδελφό του Κώστα. Δήλωσε εργάτης και είχε μαζί του 350 $, με προορισμό τη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Γκας Τσιτούρης. Ο Χρήστος Κραββαρίτης είχε ξαναπάει στην Αμερική την περίοδο 1907-1924 και εργάστηκε σε τόπο του Αϊντάχο.

---

Βιβλιογραφία-Αναφορές-Ιστοσελίδες

Αρχειακό υλικό

i.    Ηλεκτρονικό Αρχείο EllisIsland, της Υπηρεσίας Μετανάστευσης των ΗΠΑ.

ii.   Διάταγμα 29-8-1912 (ΦΕΚ 261/1912), Διάταγμα 9-9-1927, ΦΕΚ 206/1927.

iii.  Γενικές απογραφές πληθυσμού (1889, 1896, 1920).

Εφημερίδες – Περιοδικά

i    Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : «Μετανάστες της Λαμίας στην Αμερική (αρχές 20ού αι.)» περ. «ΦΘΙΩΤΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ» 2012, 2013, Λαμία.

ii.    Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : «Αμπλιανίτες μετανάστες στην Αμερική», εφ. ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΑΜΠΛΙΑΝΗΣ, φ. 143, σελ. 1& 6, Σεπτ.-Οκτ. 2008  και φ. 144, σελ. 1 & 6, Νοε.-Δεκ. 2008, Συλλόγου Αμπλιανιτών ΑΓΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, Αθήνα 

iii.   Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “Ευρυτάνες μετανάστες στην Αμερική (1899-1924)”, από Οκτ. 2015, σε μπλογκ amfictyon.blogspot.gt

iv.   περιοδ. «Οικονομικός Ταχυδρόμος», ειδικό τεύχος, σελ. 54, 1997.

v.    εφ. Η ΕΠΑΡΧΙΑ, ετών 1927-1934, Λαμίας.

Βιβλία, Άρθρα, Ιστοσελίδες

i.    “Οδηγός του Μετανάστου”, 1910, Αθήνα.

ii.    Θ.  Ανθογαλίδου  “Η ελληνική μετανάστευση στις ΗΠΑ (1900-1925)”, στην ηλεκτρ. διεύθυνση:  http://www.auth.gr/virtualschool/1.2/Praxis/BoravouProject.html

iii.   Θανάση Καλαφάτη «1880-1920, η πρώτη εν Αμερική μετανάστευσις», 2-5-2004, από το Διαδίκτυο.

iv.   Ιστοσελίδα web3.eetaa.gr

v.    Βικιπαίδεια

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

---

[1] Όταν λέμε Αμερική εννοούμε τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής (ΗΠΑ).

[2] Βρέθηκαν 14 αναλφάβητοι μετανάστες (ποσοστό 9 %).

[3] Δεν καταγράφηκαν και  δεν περιλαμβάνονται σ’ αυτή την εργασία, όσοι μετανάστες ήρθαν στις ΗΠΑ, αλλά από άλλα λιμάνια της.

[4] Είχε πάει το Σεπτέμβριο του 1905.

[5] Το κακογραμμένο χειρόγραφο δεν επιτρέπει την ασφαλή και σωστή ανάγνωση των ονομάτων. Έτσι τα επώνυμα Βλαχοκώστας και Λουκοξάκης δίνονται με μεγάλη επιφύλαξη. Ίσως κάποιοι ντόπιοι και μεγαλύτεροι στην ηλικία να καταλάβουν από τα υπόλοιπα στοιχεία, ποια είναι τα σωστά επώνυμα.

[6] Δυστυχώς είναι κακογραμμένο το επώνυμο στο χειρόγραφο αρχείο. Το γράφω με επιφύλαξη.

[7] Στην Αμερική, τα μεγάλα επώνυμα δεν μπορούσαν να τα προφέρουν και συνήθιζαν να τα περικόπτουν. Έτσι π.χ. το Παπαδημητρίου έγινε Πάππας.

[8] Ως αρχικός προορισμός είχε γραφεί New York, αλλά άλλαξε γνώμη.

[9] Δυστυχώς στο χειρόγραφο είναι κακογραμμένο και δεν είμαι απόλυτα βέβαιος για την απόδοση του επωνύμου.

[10] ό.π.