Οι πρώτοι μαθητές του Δημοτικού Σχολείου Νέας Άμπλιανης Λαμίας

 Στο σχολικό έτος 1935-1936

      Γενικά

       Στα νότια της Λαμίας, η περιοχή ήταν χωρίς κατοικίες, τα δε κτήματα ανήκαν σε διάφορους ιδιοκτήτες, με κάποια αμπέλια, και γι’ αυτό ονομαζόταν  “Παλιάμπελα Λαμίας”. Για κάποιους νομάδες κτηνοτρόφους, που προέρχονταν από το χωριό Άμπλιανη Ευρυτανίας, μετά τα μέσα του 19ου αι., η περιοχή ήταν τα χειμαδιά τους, όπου διέμεναν και οι οικογένειες σε καλύβες, ενώ τα κοπάδια έβοσκαν στα γύρω μέρη.

   Από το 1920 περίπου οι αμπλιανίτες κτηνοτρόφοι αποφάσισαν να εγκατασταθούν μόνιμα και από τότε έγιναν οι πρώτες πετρόκτιστες κατοικίες τους, κυρίως κατά μήκος της οδού Αθηνών. Οι θρησκευτικές ανάγκες οδήγησαν στην κατασκευή και λειτουργία ως ενοριακού του Ι. Ναού της Αγίας Παρασκευής, από τον Ιούλιο 1929.

   Στη δεκαετία του ’30, ο οικισμός πήρε το όνομα Νέα Άμπλιανη (ή αμπλιανίτικα) και έγινε επιτακτική η ανάγκη δημοτικού σχολείου. Μέχρι το 1935-36, κάποια αγόρια πήγαιναν στο Α’ Δημοτικό Σχολείο Λαμίας, τα δε κορίτσια τα κρατούσαν στο σπίτι, μένοντας αναλφάβητα.

                         Κωνσταντίνος Αθ. Μπαλωμένος

                                           φυσικός

 

 

Η ίδρυση του Δημοτικού Σχολείου

    Το 1934, μετά από απόφαση της κυβερνήσεως[1] Παναγή Τσαλδάρη, και με υπουργό Παιδείας το Λαμιώτη Ιωάννη Γρηγ. Μακρόπουλο (ήταν μέχρι τις 20 Νοεμβρίου 1934), ιδρύθηκε το μονοθέσιο Δημοτικό Σχολείο Νέας Άμπλιανης Λαμίας. Άργησε κάπως στη σχολική χρονιά και η λειτουργία του άρχισε στις 18 Φεβρουαρίου 1935.

   Το κτίριο που στεγάστηκε ήταν το ανώγειο της κατοικίας του Κωνσταντίνου Καλτσούλα, με ενοίκιο, το οποίο πλήρωναν οι γονείς των μαθητών. Πρώτος δημοδιδάσκαλος ήταν ο Ιωάννης Μαργιώτης.

   Με την έναρξη του νέου σχολικού έτους 1935-36, ο Ιωάννης Μαργιώτης μετατέθηκε σε άλλο σχολείο της Λαμίας. Στο δημοτικό σχολείο της Νέας Άμπλιανης ήρθε με μετάθεση από το Δημοτικό Σχολείο Μακρολείβαδου (τέως Δραμάλας) Δομοκού, ο αμπλιανίτης δημοδιδάσκαλος Κωνσταντίνος Γ. Καραχάλιος.

Η πρώτη σφραγίδα του σχολείου

   Η πληρωμή του  μηνιαίου ενοικίου 650 δρχ. ήταν δυσβάστακτη για τους φτωχούς γονείς των παιδιών. Μετά από κάποιες ενέργειες προς τις κρατικές υπηρεσίες, αποφασίστηκε (από την 1η Απριλίου 1937) να αναλάβει το ελληνικό δημόσιο την καταβολή του ενοικίου των 650 δρχ. μηνιαίως προς τον ιδιοκτήτη Κων/νο Καλτσούλα. Αργότερα ενοικιάστηκε και η σχεδόν γειτονική κατοικία του Ιωάννη Κόπανου[2], με ενοίκιο 400 δρχ. μηνιαίως, που χρησιμοποιήθηκε ως δεύτερη αίθουσα, μέχρι την εισβολή των Γερμανών. Η μίσθωση των δύο οικημάτων έπαυσε με την έναρξη του 1942. Το σχολείο, ως μονοτάξιο, αριθμούσε 105 μαθητές.

   Από το σχολικό έτος 1938-39 το σχολείο από μονοτάξιο έγινε διτάξιο (το σωστό είναι διθέσιο) και τοποθετήθηκε η δασκάλα Αικατερίνη Καλιαμπέτσου (μετά κα Παπαϊωάννου). Όμως μετά από ένα μήνα αποσπάστηκε στο Δημοτικό Σχολείο Τσούκας και το Νοέμβριο 1939 τοποθετήθηκε στο δημοτικό σχολείο Νέας Άμπλιανης η νεαρή δασκάλα Ολυμπία Κ. Καρυαμπά (1917-1991).

 

 

Οι πρώτοι μαθητές του Δημοτικού Σχολείου

 

   Από τα βιβλία του σχολείου, καταγράφηκαν 68 παιδιά. Από αυτά τα περισσότερα (40) ήταν κορίτσια και τα υπόλοιπα 28 ήταν αγόρια. Οι ηλικίες τους κυμαίνονταν από 7-11 ετών.

  Στον παρατιθέμενο Πίνακα 1 δίνονται αναλυτικά στοιχεία για την ηλικιακή κατανομή των μαθητών.

  Ενδιαφέρον έχει επίσης το επάγγελμα του πατέρα των παιδιών. (Βλέπε Πίνακα 2). Όπως αναμέναμε από τις 68 οικογένειες, οι περισσότεροι πατέρες ήταν κτηνοτρόφοι ή ποιμένες. Αυτοί ήταν 30 άτομα, ή ποσοστό 44 %.

   Ακολούθησαν τα επαγγέλματα του εργάτη ή εργατικού με 7 άτομα και του αμπελουργού επίσης με 7 άτομα. Επιβεβαιώνεται λοιπόν το όνομα της περιοχής αυτής, ως “Παλιάμπελα”.

   Από την σημαντική κτηνοτροφία των αμπλιανιτών, προήλθε αμέσως και το επάγγελμα του κρεοπώλη. Καταγράφηκαν 5 κρεοπώλες. Παράγωγο επάγγελμα από την κτηνοτροφία είναι και αυτό του γαλακτοπώλη, με 2 άτομα.

   Με την καλλιέργεια της γης έχουμε 4 άτομα, που καταγράφηκαν ως γεωργοί.

  Τα υπόλοιπα είναι μεμονωμένα επαγγέλματα υπαλληλικού τύπου. Ως οδηγοί αυτοκινήτων καταγράφηκαν ο Χρήστος Ζαροδήμος και ο Σπ. Καρέτσος. Τέλος 5 παιδιά ήταν ορφανά από πατέρα.

   Για την ιστορία, θα ακολουθήσει αναλυτικός πίνακας με το στοιχεία των 68 πρώτων μαθητών του Δημοτικού Σχολείου της Νέας Άμπλιανης, που δίνει και τα αναγκαία αριθμητικά στοιχεία.

 

α/α    Ονοματεπώνυμο παιδιού/πατρών.    Επάγγελμα πατρός  ηλικία παιδ.   Έτος γέννησης

1        Αλεξανδροπούλου Ιουλία Αθ.              αμπελουργός                7                 1929

2        Αρβανίτη Ασπασία Δημ.                      ποιμήν                          -                  -

3        Αρβανίτη Γεωργία  Αθαν.                   αμπελουργός                11                -

4        Αρβανίτη Ευτυχία Αθαν.                     αμπελουργός                9                 -

5        Αρβανίτη Χαρίκλεια Αθαν.                  αμπελουργός                7                 -

6        Αρβανίτη Χρυσούλα Αθαν.                  αμπελουργος                7                 1930

7        Αρβανίτης Ιωάννης Αθαν.                  αμπελουργός                7                 1929

8        Βεζύρη Κωνσταντία Αθαν.                  ποιμήν                          -                  -

9        Βεζύρης Αθανάσιος Νικ.                     κτηνοτρόφος                 7                 1930

10      Βεζύρης Φωτίκα Θεοδ.                       ποιμήν                          7                 1929

11      Βέργος Χαράλαμπος Πέτρ.                  υπάλληλος                    7                 1930

12      Γατσινάρη Μαρία Βασ.                       ποιμήν                          7                 -

13      Γατσινάρης Θεόδωρος Βασ.                κτηνοτρόφος                 7                 1930

14      Γιώτη Παρασκευή Αθαν.                     γεωργός                       10                1926

15      Γιώτης Παναγιώτης Αθαν.                  γεωργός                       7                 1930

16      Ζαγγανάς Παναγιώτης Γεωρ.             γεωργός                       7                 1929

17      Ζαροδήμος Χρίστος Ιωάν.                   σωφέρ                          8                 1928

18      Ζαροδήμου Δήμητρα Σπ.                     ποιμήν                          10                1926

19      Καλτσούλας Ιωάννης Κων.                 ποιμήν                          8                 1928

20      Καλτσούλας Μαρία Κων.                    ποιμήν                          10                1926

21      Καλτσούλας Στέφανος Κων.               κτηνοτρόφος                 7                 1930

22      Καραβάς Βασίλειος Χρήστ.                  ποιμήν                          9                 1927

23      Καρέτσου Χρυσούλα Σπ.                     σωφέρ                          7                 1930

24      Κομνά Κατίνα Ηρακλ.                        αμπελουργός                7                 -

25      Κοντογιάννη Γεωργία Αναστ.             κρεοπώλης                   7                 1930

26      Κόπανου Αφροδίτη Ιωάν.                   σιδηρ. υπάλ.                 7                 1930

27      Κούταλος Γεώργιος Δημ.                    εργατικός                     10                1926

28      Κούταλος Νικόλαος Δημ.                    εργατικός                     8                 1928

29      Κραββαρίτη Βασιλική Ευαγ.                κτηνοτρόφος                 7                 1930

30      Κραββαρίτη Δήμητρα Ευαγγ.              γεωργός                       8                 1928

31      Κραββαρίτη Παρασκευή Θωμ.             ποιμήν                          -                  -

32      Κραββαρίτης Ευάγγελος Νικ.              ορφανός                       9                 1927

33      Κραββαρίτης Θεόδωρος Γεωρ.            ορφανός                       9                 1927

34      Κρίντα Βασιλική Σπύρ.                       ποιμήν                          9                 1927

35      Λαγός Ιωάννης Βασ.                          ορφανός                       8                 1929

36      Λουκά Μαρία Αθαν.                           -                                  10                -

37      Μάρη Δήμητρα Γεωρ.                         αγροφύλαξ                   8                 1928

38      Μητσόπουλος Παναγιώτης Θεοδ.         ποιμήν                          7                 1930

39      Μητσοπούλου Γιαννούλα Θεοδ.           ποιμήν                          10                1926

40      Μπαρτσιώκας Βασίλειος Γεωρ.            κρεοπώλης                   9                 1927

41      Μπαρτσιώκας Γεώργιος Κων.             εργατικός                     8                 1928

42      Μπαρτσιώκας Γεώργιος Κων.             ποιμήν                          9                 1927

43      Μπαρτσόκα Αργυρούλα Γεωρ.             κρεοπώλης                   7                 1930

44      Μπαρτσόκα Πηνελόπη Κων.                ποιμήν                          10                1926

45      Μπαρτσόκα Σοφία Ιωάν.                    ποιμήν                          7                 1929

46      Νταή Άννα Χρήστ.                              ποιμήν                          -                  1926

47      Νταή Ελένη Χρήστ.                             ποιμήν                          7                 1929

48      Ντινόπουλος Δημήτριος Ευ. ή  Ν.        ταχυδρ. υπάλ.              7                 1930

49      Ντινοπούλου Μαρία Κων.                   γαλακτοπώλης              7                 1929

50      Πάπουτσα Γιαννούλα Θωμ.                ποιμήν                          -                  -

51      Πάπουτσας Κων/νος Θωμ.                 ποιμήν                          7                 1929

52      Πουρνάρα Γεωργία Ιωάν.                   ποιμήν                          8                 -

53      Ράμμος Δημήτριος Γεωρ.                    εργατικός                     9                 1927

54      Ράμμος Κων/νος Γεωρ.                      εργατικός                     7                 1930

55      Στεφανής Γεώργιος Ευαγ.                  κτηνοτρόφος                 7                 1929

56      Τούντα Αναστασία Ιωάν.                   χωροφύλαξ                   7                 1930

57      Τούντα Μαρία Γεωρ.                          ορφανή                        9                 1927

58      Τούντα Παναγιώτα Κων.                    ποιμήν                          10                1926

59      Τούντα Παρασκευή Κων.                    ποιμήν                          7                 1928

60      Τσαμαλή Ελένη Γεωρ.                        ορφανή                        9                 1927

61      Τσαμαλής Μιλτιάδης Γεωρ.                 κρεοπώλης                   7                 1929

62      Τσιφτσή Δεσπούλα Ιωάν.                   ποιμήν                          8                 -

63      Τσιφτσής Κων/νος Αθαν.                   κρεοπώλης                   9                 1927

64      Τσιφτσής Νικόλαος Δημ.                     εργατικός                     7                 1929

65      Τσιφτσή Χρυσούλα Δημ.                     εργατικός                     11                -

66      Χολέβα Αικατερίνη Αθαν.                   ποιμήν                          8                 1927

67      Χολέβα Αικατερίνη Δήμου                   κτηνοτρόφος                 7                 1930

68      Χριστόπουλος Νικόλαος Γεώρ.            γαλακτοπώλης              7                 1930

 

 

Σημείωση : Η οικογένεια του Αθανασίου Αρβανίτη καταγόταν από τη Ζαχάρω του Μοριά. Η οικογένεια του Ηρακλή Κομνά καταγόταν από την Αγόριανη Παρνασσίδας και ο Γεώργιος Μάρης καταγόταν από το Μαυρολιθάρι.

 

---

[1] Την περίοδο από 10 Μαρτίου 1933 μέχρι 10 Οκτωβρίου 1935.

[2] Τα παιδιά του άλλαξαν το επώνυμο σε Πλατής. Οι παλιές αυτές οικίες δεν υπάρχουν πλέον, αλλά βρίσκονταν στην οδό Αθηνών 107 (του Κων. Καλτσούλα) και στην οδό Αθηνών 103 (του Ιωάν. Κόπανου).