Από τους Στάβλους Ευρυτανίας, μετανάστες στην Αμερική (1905-1936)

Προλεγόμενα

  Το χωριό Στάβλοι είναι ένα πολύ ορεινό χωριό του νομού Ευρυτανίας, στο όρος Οξυά (των Βαρδουσίων), σε υψόμετρο 1.230 μ. Η παράδοση και κάποια αρχαιολογικά ευρήματα πιθανολογούν ότι στην περιοχή αυτή βρίσκονταν τα ανάκτορα και οι στάβλοι του μυθικού βασιλιά Ευρύτου. Πριν κάποια χρόνια, πέρασα μια φορά πηγαίνοντας για την Άμπλιανη.

 

Στάβλοι Ευρυτανίας (Η φωτογραφία ελήφθη από https://scontent.fath)

   Μελετώντας τους Έλληνες μετανάστες που πήγαν στην Αμερική, εδώ και αρκετά χρόνια, κατέγραψα και όσους προήλθαν από τους Στάβλους. Η συγκέντρωση του υλικού άρχισε πριν από χρόνια και βρέθηκαν αναλυτικά στοιχεία για 14 άτομα. Η εργασία ολοκληρώθηκε τον Ιανουάριο του 2022.

   Για το αποτέλεσμα αυτό χρειάστηκαν μέρες και ώρες εντατικής απασχόλησης. Με βοήθησε πολύ, μέσω του Διαδικτύου, το εξαιρετικό αμερικανικό αρχείο μετανάστευσης του νησιού Έλλις (Ellis Island). Η έρευνα απέδωσε 7 μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (κάποιοι μετανάστες έκαναν πολλαπλά ταξίδια) και τελικά ανευρέθηκαν στοιχεία για 14 άτομα. Πρέπει να σημειωθεί, επειδή δεν ξέρω επώνυμα, ότι κατέγραψα ως μετανάστες από τους Στάβλους, όσους δήλωσαν στην Αμερική ότι γεννήθηκαν και κατοικούσαν σ’ αυτό. Ίσως να διέφυγαν κάποια ονόματα που δεν εντόπισα ή μπορεί να έγραψαν άλλο τόπο γέννησης και προηγούμενης διαμονής. Θυμίζω τη (συνήθη) περίπτωση που κάποιοι, τότε στις ΗΠΑ, δήλωναν ότι γεννήθηκαν ή ότι διέμεναν στη μεγαλύτερη πόλη (π.χ. Καρπενήσι, Λαμία, Αθήνα). Κάτι τέτοιο όμως, θα πρέπει να το συμπληρώσει κάποιος που ξέρει τα ντόπια επώνυμα, κι αν είναι μεγαλύτερης ηλικίας (με καλή μνήμη) ακόμα καλύτερα.

   Η εργασία-μελέτη αυτή θέλει να τιμήσει τους ανθρώπους από τους Στάβλους, για την τόλμη και την απόφαση να φύγουν στα ξένα (μερικοί ίσως να μην ξαναδούν τον τόπο τους), θυσιάζοντας τα καλύτερά τους χρόνια για να  ζήσει η γονική οικογένεια και οι ίδιοι καλύτερα.

   Μετά από έναν αιώνα, η προσπάθεια αυτή αποτείνεται στο θυμικό όσων έζησαν ή έχουν εικόνες από τα χρόνια της μετανάστευσης στην Αμερική. Είναι όμως μια αναγκαία κατάθεση μνήμης για τους νεότερους, στους οποίους και αφιερώνεται.

Κωνσταντίνος  Αθαν. Μπαλωμένος

                  φυσικός

----------

Αυτοδιοικητικά

 

Οικισμός Σταύλων ή Στάβλων Ευρυτανίας

   Από τις 30 Σεπτεμβρίου 1836 ο οικισμός Σταύλος Ευρυτανίας προσαρτήθηκε διοικητικά στο δήμο Ευρυτάνων του νομού Ακαρνανίας και Αιτωλίας. Το 1899 ο οικισμός αποσπάστηκε από τα νομό Ακαρνανίας και Αιτωλίας και υπαγόταν πλέον στο νομό Ευρυτανίας, αλλά το 1909 πάλι επέστρεψε στο νομό Αιτωλοακαρνανίας.

   Στις 31 Αυγούστου 1912 ο οικισμός αποσπάστηκε από το δήμο Ευρυτάνων και προσαρτήθηκε στην κοινότητα Δομνίστης. Στις 10 Ιουνίου 1926, ο οικισμός αποσπάστηκε από το δήμο Δομνίστης και ιδρύθηκε κοινότητα Σταύλου με ομώνυμη έδρα.

   Στις 16 Οκτωβρίου 1940 το όνομα του οικισμού διορθώθηκε σε Στάβλοι.

   Από τις 22 Μαρτίου 1943, ο οικισμός αποσπάστηκε από το νομό Αιτωλοακαρνανίας και πλέον υπάγεται στο νομό Ευρυτανίας.

   Στις 4 Δεκεμβρίου 1997 (σχέδιο “Καποδίστριας”) η κοινότητα Στάβλων καταργήθηκε και ο οικισμός Στάβλοι προσαρτήθηκε στο δήμο Δομνίστας.

   Από τις 7 Ιουνίου 2010 (σχέδιο “Καλλικράτης”) ο οικισμός αποσπάστηκε από το δήμο Δομνίστας, ο οποίος καταργήθηκε και έχει πλέον προσαρτηθεί στο δήμο Καρπενησίου.

   Ο πληθυσμός των Στάβλων (απογραφή 2011) ήταν 253 κάτοικοι.

 

1.  Στοιχεία για τη μετανάστευση στην Αμερική[1]

   Από τους 14 μετανάστες που τελικά εντόπισε η παρούσα εργασία, οι περισσότεροι (5) έφυγαν το έτος 1911 (ποσοστό 36%). Συνολικά έγιναν 7 μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (ομαδικά και μεμονωμένα). Βρέθηκαν 2 μετανάστες που έκαναν πολλαπλά ταξίδια (2πλό και 4πλό).

   Το ποσοστό που μετανάστευσε (τα 14 άτομα) ως προς τον πληθυσμό του χωριού ήταν 8 %, που είναι ίσο με το γενικό μέσο όρο της ελληνικής μετανάστευσης (ήταν 8%). Η περιοχή είχε μόνο κτηνοτροφία, ήταν πολύ ορεινή και δυσκόλευε πολύ τη ζωή[2] των κατοίκων της.

    Οι μετανάστες ήταν μόνον άρρενες. Μελετώντας την ηλικιακή κατανομή βλέπουμε ότι ήταν ισάριθμες οι μικρότερες ηλικίες μέχρι 21 ετών και οι παραγωγικές ηλικίες 21-30 ετών (με 6 άτομα). Μεμονωμένα άτομα είχαν οι μεγαλύτερες ηλικίες άνω των 30 ετών. Η κατανομή σε ομάδες ηλικιών των μεταναστών από τους Στάβλους, δίνεται στον πίνακα 3.

 

Μικρότερες ηλικίες μεταναστών :

(α) Καλαντζής Θεόδωρος, ετών 18 (πήγε το 1911)

(β) Μποτσιβάλης Ανδρέας, ετών 18 (πήγε το 1915)

(γ) Μποτσιβάλης Αθανάσιος, ετών 19 (πήγε το 1909)

 

Μεγαλύτερη ηλικία μετανάστη :

(α) Μποτσιβάλης Άγγελος, ετών 55 (πήγε το 1936)

  

   Ο μέσος όρος ηλικιών όλων των μεταναστών είναι 25 έτη.

    Οι περισσότεροι μετανάστες από τους Στάβλους ήταν άγαμοι. Πιο συγκεκριμένα, από τους 14 μετανάστες, οι 12 ήταν άγαμοι και οι υπόλοιποι 2 ήταν έγγαμοι.

   Από τις οικογένειες του χωριού, τα περισσότερα (αριθμητικά) ταξίδια των μεταναστών στην Αμερική κατέγραψαν τα επώνυμα :

 

   Συνολικά έγιναν 7 ταξίδια, που διακίνησαν τους 14 μετανάστες από τους Στάβλους. Οι περισσότεροι μετανάστες (7 άτομα) έφυγαν από το λιμάνι της Πάτρας (ποσοστό 50 %), ενώ από το λιμάνι του Πειραιά έφυγαν 5 μετανάστες. Οι υπόλοιποι έφυγαν από ξένα λιμάνια (βλ. πίνακα 5). Τα ταξίδια διαρκούσαν 2-3 εβδομάδες, ανάλογα με το πλοίο.

   Η επιλογή του πλοίου δεν είχε κάποια ιδιαίτερη σημασία, εκτός από το κόστος του εισιτηρίου και την πυκνότητα των δρομολογίων. Τα ελληνόκτητα πλοία ήταν λιγότερα σε σχέση με τα ξένα. Στην προκείμενη περίπτωση οι περισσότεροι μετανάστες από τους Στάβλους (9 άτομα) έφυγαν με το ελληνόκτητο πλοίο “Themistocles”. Με ξένα πλοία έφυγαν 5 άτομα.

   Σε σύγκριση, τα μεμονωμένα ταξίδια ήταν πολύ περισσότερα από τα ομαδικά. Συγκεκριμένα, έγιναν 5 μεμονωμένα ταξίδια και  2 ομαδικά. Αναλυτικά στοιχεία για τα πλοία δίνονται στον Πίνακα 6, που παρατίθεται.

   Φτάνοντας στο λιμάνι της Νέας Υόρκης, οι μετανάστες περνούσαν από υγειονομικό έλεγχο επάνω στο πλοίο. Μετά κατέβαιναν και μαζί με τις αποσκευές τους περίμεναν στη σειρά για την τελική καταγραφή και έλεγχο της υπηρεσίας Μετανάστευσης, στο κτίριο του Ellis Island (νησιού Έλλις), που οι Έλληνες το έλεγαν «Καστιγγάρι».

   Οι άρρωστοι, όσοι είχαν κάποια καταδίκη (κλοπή ή έγκλημα), όσοι δεν είχαν συγγενείς ή φίλους στην Αμερική κι όσοι δεν είχαν λίγα χρήματα για εισιτήριο στον τόπο προορισμού, υποχρεωτικά επέστρεφαν στο πλοίο για  επαναπατρισμό.

    Στη Νέα Υόρκη δεν έμεναν πολύ (ήταν πολύ ακριβή πόλη). Με ένα ποσό γύρω στα 20 δολάρια, αγόραζαν το εισιτήριο και έτρωγαν κάτι στη διαδρομή μέχρι τον τόπο προορισμού.

   Οι πολιτείες προορισμού, που επέλεξαν για εργασία οι μετανάστες από τους Στάβλους, φαίνονται στον Πίνακα 7. Κυριάρχησε η πολιτεία του Οχάιο και συγκεκριμένα η πόλη Κολόμπους (Columbus) που ήταν προορισμός για 6 μετανάστες! Ακολούθησαν οι πολιτείες της Πενσυλβάνια και της Μασαχουσέτης. Μεμονωμένη προτίμηση καταγράφηκε στην πολιτεία της Νέας Υόρκης. Τα αριθμητικά στοιχεία των προορισμών φαίνονται στον παρατιθέμενο πίνακα 7.

   Αναλυτικά, οι μετανάστες επέλεξαν τους επόμενους τόπους (σε παρένθεση είναι ο αριθμός μεταναστών) :

ΠΟΛΙΤΕΙΑ	ΤΟΠΟΙ
Οχάιο (Ohio)	Columbus (6)
Πενσυλβάνια (Pa.)	New Castle (4)
Μασαχουσέτη (Mass.)	Boston (3)
Νέα Υόρκη (N.Y.)	New York (1)
ΣΥΝΟΛΟ	14

 

2.  Επαγγέλματα των μεταναστών

   Το σύνολο σχεδόν των μεταναστών, δηλ. 12 άτομα (ποσοστό 86 %) δήλωσε εργάτης (laborer, worker, workman). Άλλο 1 άτομο δήλωσε επαγγελματίας (με 2 διαφορετικά επαγγέλματα). Στοιχεία αυτών ακολουθούν:

 

επάγγελμα	αριθ.
εργάτης (laborer, workman, worker)	11
ζαχαροπλάστης (confectioner)	1
μαθητής (pupil)	1
οπωροπώλης (fruiterer)	1
ΣΥΝΟΛΟ	14

 

Σημείωση  : Ζαχαροπλάστης και μετά οπωροπώλης ήταν ο Άγγελος Μποτσιβάλης. Μαθητής ήταν ο Θεόδ. Καλαντζής.

 

3.  Πολλαπλά ταξίδια στην Αμερική

   Από το σύνολο των μεταναστών, εντοπίστηκαν 2 άτομα που έκαναν πολλαπλά ταξίδια στην Αμερική. Περισσότερα χρόνια στην Αμερική έμεινε ο Άγγελος Μποτσιβάλης.

   Τα ονόματα και οι πολλαπλοί προορισμοί ακολουθούν:

1.    Ιωάννης Κολτσίδας :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1905-07 στην πόλη Κολάμπους (Columbus) του Οχάιο. Το β’ ταξίδι έγινε το 1911 πάλι στον ίδιο προορισμό.

2.    Άγγελος Μποτσιβάλης :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1905-1912 στη Βοστώνη της Μασαχουσέτης. Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 με άγνωστη την περίοδο παραμονής του, στη Βοστώνη της Μασαχουσέτης. Το γ’ ταξίδι του έγινε την περίοδο 1929-1934 στη Νέα Υόρκη. Το δ’ ταξίδι έγινε το 1936 πάλι στη Νέα Υόρκη.

 

4. Αλφαβητικός πίνακας των μεταναστών από τους Στάβλους

   Από το αμερικανικό αρχείο του νησιού Έλλις (Ellis island) μέσω του Διαδικτύου (internet) βρέθηκαν οι μετανάστες από τους Στάβλους που έφτασαν στις Η.Π.Α. και καταγράφηκαν. Από το 1892 έως το 1924, περισσότεροι από 22 εκατομμύρια μετανάστες, επιβάτες, και μέλη πληρώματος των πλοίων ήρθαν στις ΗΠΑ μέσω του νησιού Ellis και του λιμένα της Νέας Υόρκης και έχουν καταγραφεί[3]. Τα βασικά στοιχεία των μεταναστών από τους Στάβλους δίνονται συνοπτικά στον παρακάτω πίνακα (με αλφαβητική σειρά και έτσι ακριβώς, όπως τα κατέγραψαν στην Υπηρεσία Μετανάστευσης των ΗΠΑ):

 

 

α/α           Ονοματεπώνυμο          χρ. άφιξης     ηλικία  έγγαμος     Πλοίο ταξιδιού    Λιμάνι  αναχώρ.

 

1            Καλαντζής Θεόδωρος         4-4-1911        18       όχι        Themistocles           Πάτρα

2            Καλαντζής Θεόδωρος Ε.     4-4-1911        20       όχι        Themistocles           Πάτρα

3            Καλαντζής Φώτης              19-4-1907      20       όχι        Gallia                     Πειραιάς

4            Κιρκιτζάκης  Νικόλαος       21-10-1910     22       όχι        Themistocles           Πειραιάς

5            Κολτσίδας Δημήτριος         4-4-1911        20       όχι        Themistocles           Πάτρα

6            Κολτσίδας Ιωάννης            4-4-1911        26       ναι        Themistocles           Πάτρα

7            Κτιστάκης Στυλιανός          21-10-1910     23       όχι        Themistocles           Πειραιάς

8            Κτιστάκης Φίλιππος            21-10-1910     23       όχι        Themistocles           Πειραιάς

9            Μιγλάκης Χριστόφορος      21-10-1910     28       όχι        Themistocles           Πειραιάς

10           Μποτσιβάλης Άγγελος        10-1-1914      31       όχι        Pannonia                Πάτρα

11           Μποτσιβάλης Άγγελος        28-9-1936      55       ναι        Normandie             Χάβρη

12           Μποτσιβάλης Αθανάσιος     17-9-1909      19       όχι        Martha Washington   Πάτρα

13           Μποτσιβάλης Ανδρέας        27-9-1915      18       όχι        Stampalia                Νάπολη

14           Φούντας Επαμεινώνδας      4-4-1911        30       όχι        Themistocles           Πάτρα

 

 

5.  Χρονικό μετανάστευσης στις ΗΠΑ από τους Στάβλους Ευρυτανίας

 

             i.        Οι πρωτοπόροι του 1905

    Οι άνθρωποι που τόλμησαν το μεγάλο ταξίδι προς την Αμερική το έτος 1905 ήταν δύο : Ο Ιωάννης Κολτσίδας και ο Άγγελος Μποτσιβάλης.

·         Ο Ιωάννης Κολτσίδας ήταν 20 ετών. Επέλεξε τόπο για δουλειά την πόλη Κολόμπους του Οχάιο, όπου εργάστηκε 2 χρόνια. Το 1907 επέστρεψε στην πατρίδα.

·         Ο Άγγελος Μποτσιβάλης ήταν τότε 22 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Ελένη. Προορισμός του ήταν η Βοστώνη (Boston) της Μασαχουσέτης. Έμεινε εκεί και εργάστηκε 7 χρόνια, μέχρι το 1912 που επέστρεψε.

 

            ii.        Μία μεμονωμένη αναχώρηση στο 1907

    Έγινε από το Φώτη Καλαντζή. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 26 Μαρτίου 1907 έφυγε με το πλοίο “Gallia” και στις 19 Απριλίου έφτασε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 20 ετών. Με 14 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Κολόμπους (Columbus) του Οχάιο, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ιωάννης Κολτσίδας.

 

           iii.        Άλλη μία μεμονωμένη αναχώρηση στο 1909

    Έγινε από τον Αθανάσιο Μποτσιβάλη. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 4 Σεπτεμβρίου 1909 ταξίδεψε με το πλοίο “Martha Washington” και στις 17 Σεπτεμβρίου αφίχθηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 19 ετών. Το όνομα του πατέρα του ήταν Κωνσταντίνος. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του στη Βοστώνη της Μασαχουσέτης, κοντά στον ξάδερφό του Κωνσταντίνο Παπαδόπουλο.

 

Ατμόπλοιο “Martha Washington”  (Photo: Richard Faber Collection)

           iv.        Μία ομαδική αναχώρηση στο 1910

    Έγινε από τετραμελή ομάδα, που περιλάμβανε τους : Νικ. Κιρκιτζάκη, Στυλ. Κτιστάκη, Φίλ. Κτιστάκη και Χριστ. Μιγλάκη. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις αρχές Οκτωβρίου 1910 επιβιβάστηκαν στο ελληνόκτητο πλοίο “Themistocles” και στις 21 Οκτωβρίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Τα διαθέσιμα στοιχεία του αρχείου μας πληροφορούν ακόμη ότι:

·         Ο Νικόλαος Κιρκιτζάκης ήταν 22 ετών. Με 35 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Νιου Κάστλ (New Castle) της Πενσυλβάνια, όπου ήταν ο φίλος του Στρατής Γιακουμάκης.

·         Ο Στυλιανός Κτιστάκης ήταν 23 ετών. Προορισμός του (με 27 $ μαζί του) για δουλειά ήταν το Νιου Κάστλ (New Castle) της Πενσυλβάνια, όπου ήταν ο φίλος του Α. Γιακουμάκης.

·         Ο Φίλιππος Κτιστάκης ήταν 23 ετών (προφανώς ήταν δίδυμοι αδελφοί). Με 35 $ για τα πρώτα του έξοδα κι αυτός πήγαινες για δουλειά στο Νιου Κάστλ (New Castle) της Πενσυλβάνια, όπου ήταν ο φίλος του Α. Γιακουμάκης.

·         Ο Χριστόφορς Μιγλάκης ήταν 28 ετών και αναλφάβητος. Ως πλησιέστερο συγγενή του στους Στάβλους δήλωσε τον αδερφό του Νικόλαο. Αναζητούσε δουλειά, με 28 $ μαζί του, στο Νιου Κάστλ (New Castle) της Πενσυλβάνια, όπου ήταν ο κοινός φίλος Α. Γιακουμάκης.

 

            v.        Άλλη μία ομαδική αναχώρηση στο 1911

    Αριθμούσε πέντε άτομα, τους : Θεόδ. Καλαντζή, Θεόδ. Ε. Καλαντζή, Δημ. Κολτσίδα, Ιωάν. Κολτσίδα και Επαμ. Φούντα. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 12 Μαΐου 1911 ανέβηκαν στο πλοίο “Themistocles” και στις 4 Απριλίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Το υπάρχον αρχειακό υλικό μας αναφέρει επιπλέον ότι:

·         Ο Θεόδωρος Καλαντζής (Kalenzis) ήταν 18 ετών. Γράφτηκε ως μαθητής (pupil). Δήλωσε ότι είναι ορφανός. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Κολόμπους (Columbus) του Οχάιο, κοντά στον αδερφό του Φώτη Καλαντζή.

·         Ο Θεόδωρος Ε. Καλαντζής (Kalandgias) ήταν 20 ετών. Οι γονείς του στους Σταύλους ονομάζονταν Ευάγγελος και Αικατερίνη. Προορισμός του για δουλειά (με 25 $ μαζί του) ήταν η πόλη Κολόμπους του Οχάιο, όπου ήταν ο φίλος του Ηλίας Παπαδήμας[4].

·         Ο Δημήτριος Κολτσίδας ήταν 20 ετών. Ως πλησιέστερο συγγενή του στο χωριό, δήλωσε τον αδελφός του Κωνσταντίνο. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Κολόμπους (Columbus) του Οχάιο, κοντά στον ξάδερφό του Νικόλαο Βουκουτσίνο[5].

·         Ο Ιωάννης Κολτσίδας ήταν 26 ετών και παντρεμένος. Το όνομα της συζύγου του ήταν Μαρία. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, στην πόλη Κολόμπους του Οχάιο, όπου ήταν ο φίλος του Ηλίας Παπαδήμας. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Ιωάννης Κολτσίδας την περίοδο 1905-1907 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο προορισμό.

·         Ο Επαμεινώνδας Φούντας ήταν 30 ετών και αναλφάβητος. Ο πατέρας του στο χωριό λεγόταν Μήτρος. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Κολόμπους (Columbus) του Οχάιο, όπου ήταν ο φίλος του Νικόλαος Βουκουτσίνος[6].

 

           vi.        Μεμονωμένοι μετανάστες στα έτη 1914 και 1915

    Στο τέλος του 1913 έχουμε μία μεμονωμένη αναχώρηση του Άγγελου Μποτσιβάλη, στην αλλαγή του χρόνου και έτσι την καταγράφουμε ως άφιξη στο έτος 1914. Πιο συγκεκριμένα :

   Ο Άγγελος Μποτσιβάλης στις 20 Δεκεμβρίου 1913, από το λιμάνι της Πάτρας  αναχώρησε με το πλοίο “Pannonia” και στις 10 Ιανουαρίου 1914 έφτασε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 31 ετών. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν ζαχαροπλάστης (confectioner). Η μητέρα του στους Στάβλους λεγόταν Ελένη. Προορισμός του για ανάλογη δουλειά (με 35 $ μαζί του) ήταν η Βοστώνη (Boston) της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο συνεταίρος/φίλος του Γ. Νουγκοδήμος. Για τον Άγγελο Μποτσιβάλη, αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ. Πρωτοπήγε την περίοδο 1905-1912 και εργάστηκε πάλι στη Βοστώνη.

 

Πλοίο “Pannonia” (Photo: Frank Pichardo Collection)

    Ο Ανδρέας Μποτσιβάλης από την Ελλάδα έφυγε με πλοίο μέχρι το ιταλικό λιμάνι της Νάπολης. Από εκεί, στις 16 Σεπτεμβρίου 1915 επιβιβάστηκε στο πλοίο “Stampalia” και στις 27 Σεπτεμβρίου αποβιβάστηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 18 ετών. Ως τόπο γέννησης και διαμονής δήλωσε το Καρπενήσι. Ο πατέρας του λεγόταν Κώστας. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στη Βοστώνη της Μασαχουσέτης, κοντά στο θείο του Άγγελο Μποτσιβάλη.

 

Πλοίο “Stampalia”

          vii.        Μεταναστευτικός επίλογος στο 1936

    Δόθηκε από τον Άγγελο Μποτσιβάλη (Boutsivalis). Από την Ελλάδα ταξίδεψε με πλοίο μέχρι το γαλλικό λιμάνι της Χάβρης. Από εκεί, στις 23 Σεπτεμβρίου 1936 έφυγε με το υπερωκεάνιο “Normandie”  και στις 28 Σεπτεμβρίου αφίχθηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν τότε 55 ετών και παντρεμένος. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν οπωροπώλης (fruiterer). Με 815 $ μαζί του επέστρεφε στο σπίτι του (my home) στη Νέα Υόρκη (οδός Sullivan 65). Είχε κάνει 3-4 προηγούμενα ταξίδια στην Αμερική ο Άγγελος Μποτσιβάλης. Το προηγούμενο ταξίδι του έγινε την περίοδο 1929-1934 και εργάστηκε στην πόλη της Νέας Υόρκης.

 

 

Βιβλιογραφία- Αναφορές-Ιστοσελίδες

1.    Αρχείο EllisIsland, της Υπηρεσίας Μετανάστευσης των ΗΠΑ.

2.    Β.Δ.  3/15-12-1833

3.    Διάταγμα 29-8-1912 (ΦΕΚ 261/1912)

4.    Απογραφές πληθυσμού 1889, 1896, 1920.

5.    Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “ Μετανάστες στην Αμερική από την περιοχή Λαμίας (1902-1922)” / Περιοδικό ΦΘΙΩΤΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ ετών 2012-2013, Λαμία. Αναρτήθηκε στο μπλογκ  amfictyon.blogspot.gt από τις 7-7-2014 (α’ μέρος) και 14-7-2014 (β’ μέρος).

6.    Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “Ευρυτάνες μετανάστες στην Αμερική (1899-1924)”, από Οκτ. 2015, σε μπλογκ www.amfictyon.blogspot.gr

7.    Ιστοσελίδα https://www.eetaa.gr

8.    περ. «Οικονομικός Ταχυδρόμος», ειδικό τεύχος, σελ. 54, 1997.

9.    εφ. Η ΕΠΑΡΧΙΑ, ετών 1927-1934, Λαμίας.

10.  «Οδηγός του Μετανάστου», 1910, Αθήνα.

11.  Θ.  Ανθογαλίδου  «Η ελληνική μετανάστευση στις ΗΠΑ (1900-1925)», στην ηλεκτρονική διεύθυνση:  http://www.auth.gr/virtualschool/1.2/Praxis/BoravouProject.html

12.  Θανάση Καλαφάτη «1880-1920, η πρώτη εν Αμερική μετανάστευσις»,  2-5-2004, από το Διαδίκτυο.

13.  Ιστοσελίδα https://www.karpenissi.gr

14.  Ιστοσελίδα https://www.athensphotonews.gr

15.  Ιστοσελίδα https://www.greece.com

16.  Βικιπαίδεια

 

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

 

---

[1] Όταν λέμε Αμερική εννοούμε τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής (ΗΠΑ).

[2] Στο σύνολο των 14 μεταναστών από τους Στάβλους , βρέθηκε μόνο 1 αναλφάβητος !

[3] Δεν καταγράφηκαν και  δεν περιλαμβάνονται σ’ αυτή την εργασία όσοι μετανάστες ήρθαν στις ΗΠΑ, αλλά από άλλα λιμάνια της.

[4] Από το Κρίκελο Ευρυτανίας. Πήγε στην Αμερική το Μάρτιο του 1911, σε ηλικία35 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Σπυριδούλα. Προορισμός του για δουλειά ήταν η πόλη Κολόμπους του Οχάιο.

[5] Ίσως πρόκειται για το Νικόλαο Βουργοδήμο (όπως τον κατέγραψαν στην Αμερική) από το γειτονικό χωριό Άμπλιανη. Πήγε στην Αμερική το 1907, σε ηλικία 25 ετών, μαζί με το Φώτη Καλαντζή. Προορισμός τους ήταν η πόλη Κολόμπους του Οχάιο.

[6] ό. π.