Προλεγόμενα
Το Ζωριάνο (ή Ζοριάνο) είναι ορεινό χωριό της Δωρίδας (νομού Φωκίδας), σε υψόμετρο 800 μέτρων, στις πλαγιές του όρους Βαρδούσια, με πυκνή βλάστηση από καστανιές και δρυς. Προϋπήρχε από τα χρόνια του Βυζαντίου και ήταν κέντρο βυζαντινής περιφέρειας.
Το όνομα του χωριού μού έγινε γνωστό από τον τόπο καταγωγής του Αθανασίου Τσαλτάκη, ήρωα του 1897, στη μάχη της Καμηλόβρυσης Λαμίας. Δεν το έχω επισκεφτεί.
Μελετώντας τους Έλληνες μετανάστες που πήγαν στην Αμερική, εδώ και αρκετά χρόνια, κατέγραψα και όσους προήλθαν από το Ζωριάνο. Η συγκέντρωση του υλικού άρχισε πριν από χρόνια και βρέθηκαν αναλυτικά στοιχεία για 83 άτομα. Η εργασία ολοκληρώθηκε τον Ιούλιο του 2021.
 |
|
Καλωσόρισμα στο χιονισμένο Ζωριάνο (Φωτογραφία από το την ιστοσελίδα http://orinidorida.blogspot.com/) |
Η εργασία-μελέτη αυτή θέλει να τιμήσει τους ανθρώπους από το Ζωριάνο, για την τόλμη και την απόφαση να φύγουν στα ξένα (μερικοί ίσως να μην ξαναδούν τον τόπο τους), θυσιάζοντας τα καλύτερά τους χρόνια για να ζήσει η γονική οικογένεια και οι ίδιοι καλύτερα.
Μετά από έναν αιώνα, η προσπάθεια αυτή αποτείνεται στο θυμικό όσων έζησαν ή έχουν εικόνες από τα χρόνια της μετανάστευσης στην Αμερική. Είναι όμως μια αναγκαία κατάθεση μνήμης για τους νεότερους, στους οποίους και αφιερώνεται.
Κωνσταντίνος Αθαν. Μπαλωμένος
φυσικός
---------
Αυτοδιοικητικά
Οικισμός Ζοριάνος ή Ζωριάνος
Από το 1836 ο οικισμός ήταν γνωστός Ζουργιάνι και είχε προσαρτηθεί στο Δήμο Κροκυλίου, του νομού Φωκίδος και Λοκρίδος. Αργότερα ονομάστηκε Ζοριάνος και παρέμενε προσαρτημένος στο δήμο Κροκυλίου, του νομού Φθιώτιδος και Φωκίδος.
Στις 31 Μαρτίου 1943, ο νομός Φθιωτιδοφωκίδος χωρίζεται και η κοινότητα Ζοριάνου υπάγεται στο νομό Φωκίδος.
Στις 4 Δεκεμβρίου 1997 (σχέδιο “Καποδίστριας”) η κοινότητα Ζοριάνου καταργήθηκε και ο οικισμός Ζοριάνου προσαρτήθηκε στο δήμο Βαρδουσίων.
Το 2002 η ορθογραφία της ονομασίας καθορίστηκε στο ορθότερο ως Ζωριάνος. Από το 2010 (σχέδιο “Καλλικράτης”) ο οικισμός προσαρτήθηκε στο δήμο Δωρίδος.
Στην απογραφή του 2011 είχε πληθυσμό 153 κατοίκους.
1. Στοιχεία για τη μετανάστευση στην Αμερική[1]
Το ποσοστό που μετανάστευσε ήταν 20 % του πληθυσμού, που είναι 2 ½ φορές μεγαλύτερο από το γενικό μέσο όρο της ελληνικής μετανάστευσης (που ήταν 8 %). Η περιοχή είχε μόνο κτηνοτροφία, ήταν πολύ ορεινή και δυσκόλευε τη ζωή[2] των κατοίκων της.
Οι μετανάστες ήταν άρρενες με εξαίρεση 1 γυναίκα (Καμπούρη Βασιλική). Μελετώντας την ηλικιακή κατανομή των μεταναστών συμπεραίνουμε ότι κυριάρχησαν οι μικρότερες ηλικίες έως και 20 ετών (με 52 άτομα). Ακολούθησαν οι παραγωγικές ηλικίες 21-30 ετών (με 34 άτομα) και μετά οι μεγαλύτερες ηλικίες 31-40 ετών (με 23 άτομα). Η κατανομή σε ομάδες ηλικιών των μεταναστών από το Ζωριάνο, δίνεται στον πίνακα 3.
Μικρότερες ηλικίες μεταναστών :
(α) Χριστόπουλος Σπύρος, ετών 15 (πήγε το 1907)
(β) Αγγελόπουλος Κων/νος, ετών 16 (πήγε το 1908)
(δ) Ρήγας Απόστολος, ετών 16 (πήγε το 1912)
(ε) Χριστόπουλος Ηλίας, ετών 16 (πήγε το 1906)
(ζ) Χριστόπουλος Σπύρος, ετών 16 (πήγε το 1909)
Μεγαλύτερες ηλικίες μεταναστών :
(α) Ηλιόπουλος Γεώργιος, ετών 56 (πήγε το 1921)
(β) Παπαχρήστου Ανδρέας, ετών 54 (πήγε το 1913)
(γ) Μπαμπάκος Κων/νος, ετών 52 (πήγε το 1920)
Ο μέσος όρος ηλικιών όλων των μεταναστών είναι 26 έτη.
Οι περισσότεροι μετανάστες από το Ζωριάνο ήταν άγαμοι. Πιο συγκεκριμένα, από τους 116 μετανάστες, οι 64 ήταν άγαμοι (ποσοστό 55 %) και οι 51 ήταν έγγαμοι.
Από τις οικογένειες του χωριού, τα περισσότερα (αριθμητικά) ταξίδια των μεταναστών στην Αμερική κατέγραψαν τα επώνυμα:
Η επιλογή του πλοίου δεν είχε κάποια ιδιαίτερη σημασία, εκτός από το κόστος του εισιτηρίου και την πυκνότητα των δρομολογίων. Τα ελληνόκτητα πλοία ήταν λιγότερα σε σχέση με τα ξένα. Στην προκείμενη περίπτωση οι περισσότεροι μετανάστες από το Ζωριάνο (73 άτομα) έφυγαν με ξένα πλοία. Με ελληνικά πλοία έφυγαν 43 άτομα.
Αναλυτικά στοιχεία για τα πλοία δίνονται στον Πίνακα 6, που παρατίθεται.
Φτάνοντας στο λιμάνι της Νέας Υόρκης, οι μετανάστες περνούσαν από υγειονομικό έλεγχο επάνω στο πλοίο. Μετά κατέβαιναν και μαζί με τις αποσκευές τους περίμεναν στη σειρά για την τελική καταγραφή και έλεγχο της υπηρεσίας Μετανάστευσης, στο κτίριο του Ellis Island (νησιού Έλλις), που οι Έλληνες το έλεγαν «Καστιγγάρι».
Οι άρρωστοι, όσοι είχαν κάποια καταδίκη (κλοπή ή έγκλημα), όσοι δεν είχαν συγγενείς ή φίλους στην Αμερική κι όσοι δεν είχαν λίγα χρήματα για εισιτήριο στον τόπο προορισμού, υποχρεωτικά επέστρεφαν στο πλοίο για επαναπατρισμό.
Οι πολιτείες προορισμού που επέλεξαν οι μετανάστες από το Ζωριάνο, με τα αριθμητικά στοιχεία αυτών, φαίνονται στον Πίνακα 7. Κυριάρχησε σε προτίμηση η πολιτεία του Ουισκόνσιν και συγκεκριμένα το Μιλγουώκι, που δέχτηκε 59 μετανάστες από το Ζωριάνο (ποσοστό 51 %)! Ακολούθησαν, σε πολύ μικρότερη προτίμηση οι πολιτείες της Νέας Υόρκης, του Όρεγκον, του Αϊντάχο, του Ιλινόις, του Τεννεσί, της Μασαχουσέτης και της Μοντάνα. Υπήρξαν και μεμονωμένες προτιμήσεις.
Αναλυτικά, οι μετανάστες επέλεξαν τους επόμενους τόπους (σε παρένθεση είναι ο αριθμός μεταναστών) :
|
ΠΟΛΙΤΕΙΑ |
ΤΟΠΟΙ |
|
Ουισκόνσιν (Wis.) |
Milwaukee (59) |
|
Νέα Υόρκη (N.Y.) |
New York (11), Dover (1) |
|
Ιλινόις (Ill.) |
Chicago (6) |
|
Τεννεσί (Tenn.) |
Memphis (5) |
|
Αϊντάχο (Idaho) |
Pocatello (5), Murray (1) |
|
Ουάσινγκτον (Wash.) |
Spokane (6), Starbuck (1) |
|
Μασαχουσέτη (Mass.) |
Springfield (4) |
|
Μοντάνα (Mo.) |
Millie City (2), Roundup (1) |
|
Όρεγκον (Ore.) |
Umatilla (6), Pendleton (3), La Grande (1) |
|
Νεβάδα (Nev.) |
Ely (1) |
|
Μινεσότα (Minn.) |
Minneapolis (1) |
|
Αρκάνσας (Ark) |
Fort Smith (1) |
|
δ.α. |
1 |
|
ΣΥΝΟΛΟ |
116 |
2. Επαγγέλματα των μεταναστών
Ο μεγάλος όγκος των μεταναστών (σε ποσοστό 81 %) δήλωσε εργάτης (laborer, worker, workman). Εκτός όμως των ανειδίκευτων εργατών, δηλώθηκαν: εργάτες σε φάρμα, έμποροι, μαθητές-σπουδαστές, 1 αρτοποιός, 1 πανδοχέας, 1 μάγειρος και 1 τσαγκάρης. Στοιχεία αυτών ακολουθούν:
|
επάγγελμα |
αριθ. |
|
εργάτης (laborer, workman, worker) |
94 |
|
εργάτης σε φάρμα (farm laborer) |
7 |
|
μαθητής - σπουδαστής(scholar-student) |
6 |
|
πανδοχέας (inn keeper) |
1 |
|
μπακάλης (grocer) |
1 |
|
έμπορος (merchant) |
2 |
|
μάγειρος (cook) |
1 |
|
τσαγκάρης (shoe maker) |
1 |
|
οικιακά (home wife) |
1 |
|
δ. α. |
2 |
|
ΣΥΝΟΛΟ |
116 |
Έμποροι : Χριστόπουλος Δημ., Καμπούρης Νικ.
Πανδοχέας : Ηλιόπουλος Αθ.
Μπακάλης : Αγγελόπουλος Αριστ.
Μάγειρος : Καμπούρης Ιωάν.
Τσαγκάρης : Ρήγας Νικ.
3. Διπλά ταξίδια στην Αμερική
Από το σύνολο των μεταναστών, εντοπίστηκαν 25 άτομα που έκαναν διπλό ταξίδι στην Αμερική. Ο συνήθης λόγος ήταν η στράτευση για τους Βαλκανικούς πολέμους 1912-13 και μετά έφυγαν πάλι. Άλλος λόγος ήταν για τη συνοδεία άλλων μελών της οικογένειας.
Στο α’ ταξίδι τους εργάστηκαν περισσότερα χρόνια οι : Γεώργ. Ηλιόπουλος (11 χρόνια), Νικόλ. Καμπούρης (11 χρόνια), Γεώργ. Καμπούρης (10 χρόνια) και Γεώργ. Π. Αγγελόπουλος (9 χρόνια). Ο μέσος όρος παραμονής στο α’ ταξίδι τους ήταν 5 χρόνια.
Τα ονόματα και οι διπλοί προορισμοί ακολουθούν:
1. Ιωάννης Καμπούρης (γεν. 1881) : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1906-07 στο Καστλ Γκέιτ της Γιούτα. Το β’ ταξίδι έγινε το 1909 στη Νέα Υόρκη.
2. Δημήτριος Χριστόπουλος (γεν. 1895) : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1907-12 στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν. Το β’ ταξίδι έγινε το 1913 πάλι στον ίδιο προορισμό.
3. Σπυρίδων Χριστόπουλος (γεν. 1895) : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1909-13 στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν. Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 πάλι στον ίδιο προορισμό.
4. Αθανάσιος Τσαλτάκης (γεν. 1880) : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1908-12 στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν. Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 πάλι στον ίδιο προορισμό.
5. Αριστείδης Αγγελόπουλος (γεν. 1889) : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1907-12 στην πόλη Πέντλετον (Pendleton) του Όρεγκον. Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 πάλι στον ίδιο προορισμό.
6. Γεώργιος Π. Αγγελόπουλος (γεν. 1886) : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1903-12 στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν. Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 πάλι στον ίδιο προορισμό.
7. Αθανάσιος Ηλιόπουλος (γεν. 1887) : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1906-12 στην πόλη Μέμφις του Τεννεσί. Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 πάλι στον ίδιο προορισμό.
8. Λεωνίδας Γεωργακόπουλος (γε. 1888) : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1907-12 στην πόλη Στάρμπακ της πολιτείας Ουάσινγκτον. Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 πάλι στον ίδιο προορισμό.
9. Αθανάσιος Σερέλης (γεν. 1888) : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1909-12, στον τόπο Έλυ της Νεβάδα. Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 στο Σικάγο.
10. Ιωάννης Καμπούρης (γεν. 1881) : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1906-08 στην πόλη Ράουνταπ της Μοντάνα. Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 πάλι στον ίδιο προορισμό.
11. Δημήτριος Ανδριόπουλος (γεν. 1890) : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1910-13 στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν. Το β’ ταξίδι έγινε το 1915 πάλι στον ίδιο προορισμό.
12. Βασίλειος Ρήγας (γεν. 1870) : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1906-12 στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν. Το β’ ταξίδι έγινε το 1915 πάλι στον ίδιο προορισμό.
13. Ανδρέας Ρήγας (γεν. 1869) : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1908-14 στην πόλη Μέμφις του Τεννεσί. Το β’ ταξίδι έγινε το 1916 πάλι στον ίδιο προορισμό.
14. Γεώργιος Καμπούρης (γεν. 1878) : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1903-13 στην πόλη Millie City της Μοντάνα. Το β’ ταξίδι έγινε το 1916 πάλι στον ίδιο προορισμό.
15. Κωνσταντίνος Λουκόπουλος (γεν. 1887) : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1907-12 σε τόπο του Όρεγκον. Το β’ ταξίδι έγινε το 1917 στο Ντόβερ της Νέας Υόρκης.
16. Αθανάσιος Ρήγας (γεν. 1885) : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1907-13 σε τόπο του Ουισκόνσιν (μάλλον στο Μιλγουώκι). Το β’ ταξίδι έγινε το 1917 στη Νέα Υόρκη.
17. Γεώργιος Σταθόπουλος (γεν. 1886) : Το α’ ταξίδι έγινε σε περίοδο που δεν μας είναι γνωστή, σε τόπο του Ουισκόνσιν. Το β’ ταξίδι έγινε το 1917 στην πόλη Σπρίνγκφιλντ της Μασαχουσέτης.
18. Κωνσταντίνος Χριστόπουλος (γεν. 1880) : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1909-12 σε τόπο της Μασαχουσέτης. Το β’ ταξίδι έγινε το 1917 στην πόλη Σπρίνγκφιλντ της Μασαχουσέτης.
19. Γεώργιος Αγγελόπουλος (γεν. 1892) : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1908-15 στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν. Το β’ ταξίδι έγινε το 1920 στη Νέα Υόρκη.
20. Γεώργιος Δ. Αγγελόπουλος (γεν. 1874) : : Το α’ ταξίδι έγινε το 1906 αλλά δεν είναι γνωστή η περίοδος που εργάστηκε στο Σικάγο. Το β’ ταξίδι έγινε το 1920 στη Νέα Υόρκη.
21. Κωνσταντίνος Μπαμπάκος (γεν. 1868) : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1909-14 σε τόπο που δεν μας είναι γνωστός. Το β’ ταξίδι έγινε το 1920 στην πόλη Σπρίνγκφιλντ της Μασαχουσέτης.
22. Αθανάσιος Ρήγας (γεν. 1885): Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1906-13 στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν. Το β’ ταξίδι έγινε το 1920 στη Νέα Υόρκη.
23. Βασίλειος Χριστόπουλος (γεν. 1892) : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1912-13 στη Νεβάδα του Ιλινόις. Το β’ ταξίδι έγινε το 1920 στην πόλη Σπρίνγκφιλντ της Μασαχουσέτης.
24. Γεώργιος Ηλιόπουλος (γεν. 1865) : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1909-20 στο Ποκατέλλο του Αϊντάχο. Το β’ ταξίδι έγινε το 1921 στην πόλη Μέμφις του Τεννεσί.
25. Νικόλαος Καμπούρης (γεν. 1894) : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1909-20 στο Φορτ Σμιθ του Αρκάνσας. Το β’ ταξίδι έγινε το 1921 πάλι στον ίδιο προορισμό
4. Αλφαβητικός πίνακας των μεταναστών από το Ζωριάνο
Από το αμερικανικό αρχείο του νησιού Έλλις (Ellis island) μέσω του Διαδικτύου (internet) βρέθηκαν οι περισσότεροι μετανάστες από τo Ζωριάνο που έφτασαν στις Η.Π.Α. και καταγράφηκαν. Από το 1892 έως το 1924, περισσότεροι από 22 εκατομμύρια μετανάστες, επιβάτες, και μέλη πληρώματος των πλοίων ήρθαν στις ΗΠΑ μέσω του νησιού Ellis και του λιμένα της Νέας Υόρκης και έχουν καταγραφεί[3]. Τα βασικά στοιχεία των μεταναστών του Ζωριάνου δίνονται συνοπτικά στον παρακάτω πίνακα (με αλφαβητική σειρά και έτσι ακριβώς, όπως τα κατέγραψαν στην Υπηρεσία Μετανάστευσης των ΗΠΑ):
α/α Ονοματεπώνυμο χρ. άφιξης ηλικία έγγαμος Πλοίο ταξιδιού Λιμάνι αναχ.
1 Αγγελόπουλος Αθανάσιος 30-5-1907 32 ναι Laura Πάτρα
2 Αγγελόπουλος Αριστείδης 17-5-1914 25 όχι Laconia (1912) Πάτρα
3 Αγγελόπουλος Γεώργιος 1 25-3-1909 25 όχι Atlanta Πάτρα
4 Αγγελόπουλος Γεώργιος 2 15-4-1909 30 ναι Columbia Πάτρα
5 Αγγελόπουλος Γεώργιος 18-4-1912 17 όχι Athinai Πάτρα
6 Αγγελόπουλος Γεώργιος 17-5-1914 28 όχι Laconia (1912) Πάτρα
7 Αγγελόπουλος Γεώργιος 2-6-1920 28 ναι Susquehanna Πάτρα
8 Αγγελόπουλος Γεώργιος Δ. 2-6-1920 46 ναι Susquehanna Πάτρα
9 Αγγελόπουλος Κων/νος 27-7-1908 16 όχι Martha Washington Πάτρα
10 Αγγελόπουλος Νικόλαος 13-4-1907 38 ναι Sicilian Prince Πάτρα
11 Ανδρεόπουλος Αθανάσιος 9-4-1909 18 όχι Alice Πάτρα
12 Ανδρεόπουλος Γεώργιος 28-3-1910 22 ναι Athinai Πάτρα
13 Ανδρεόπουλος Δημήτριος 28-3-1910 19 όχι Athinai Πάτρα
14 Ανδρεόπουλος Δημήτριος 26-5-1911 39 ναι Themistocles Πάτρα
15 Ανδρεόπουλος Ιωάννης 28-3-1910 24 ναι Athinai Πάτρα
16 Ανδρεόπουλος Κων/νος 26-5-1911 30 ναι Themistocles Πάτρα
17 Ανδρεόπουλος Νικόλαος 13-4-1907 18 όχι Sicilian Prince Πάτρα
18 Ανδρεόπουλος Χαράλαμπος 13-4-1907 31 ναι Sicilian Prince Πάτρα
19 Ανδριόπουλος Δημήτριος 10-5-1915 25 όχι Athinai Πάτρα
20 Ανδριόπουλος Χαράλαμπος 9-4-1909 35 ναι Alice Πάτρα
21 Αντωνόπουλος Ιωάννης 31-5-1912 18 ναι Macedonia Πάτρα
22 Βάγιας Σωτήριος 30-5-1907 17 όχι Laura Πάτρα
23 Βασιλάκης Κων/νος 28-3-1910 19 όχι Athinai Πάτρα
24 Βασιλάκης Κων/νος 18-4-1912 26 ναι Athinai Πάτρα
25 Βασιλάκης Νικόλαος Απ. 24-11-1909 23 όχι Oceania Πάτρα
26 Βασιλάκης Γεώργιος Σπ. 9-4-1909 18 όχι Alice Πάτρα
27 Βλάχος Χαράλαμπος 15-4-1909 24 ναι Columbia Πάτρα
28 Γεωργακόπουλος Αριστομ. 13-4-1907 18 ναι Sicilian Prince Πάτρα
29 Γεωργακόπουλος Βασίλειος 28-3-1910 18 όχι Athinai Πάτρα
30 Γεωργακόπουλος Ιωάννης 13-4-1907 25 όχι Sicilian Prince Πάτρα
31 Γεωργακόπουλος Λεωνίδας 3-6-1914 26 όχι Saxonia Πάτρα
32 Γκούνης Κων/νος Δ. 8-7-1912 19 όχι Macedonia Πάτρα
33 Ζωγράφος Γεώργιος 2-6-1909 40 ναι Patris Πάτρα
34 Ζωγράφος Γεώργιος Αθ. 3-9-1907 17 όχι Laura Πάτρα
35 Ζωγράφος Γεώργιος Κ. 3-6-1911 18 όχι Patris Πάτρα
36 Ζωγράφος Νικόλαος 18-4-1912 19 όχι Athinai Πάτρα
37 Ηλιόπουλος Αθανάσιος 22-9-1906 21 όχι Saint Louis Χερβούργο
38 Ηλιόπουλος Αθανάσιος Κ. 17-5-1914 27 όχι Laconia (1912) Πάτρα
39 Ηλιόπουλος Αναστάσιος 30-5-1907 40 ναι Laura Πάτρα
40 Ηλιόπουλος Αριστείδης 16-9-1907 20 όχι Alice Πάτρα
41 Ηλιόπουλος Γεώργιος 24-11-1909 43 ναι Oceania Πάτρα
42 Ηλιόπουλος Γεώργιος 2-5-1921 56 ναι King Alexander Πειραιάς
43 Ηλιόπουλος Ιωάννης 5-6-1913 16 όχι Oceania Πάτρα
44 Καμπούρη Βασιλική 24-9-1916 22 ναι Vasilefs Constantinos Πειραιάς
45 Καμπούρης Απόστολος 13-4-1907 24 όχι Sicilian Prince Πάτρα
46 Καμπούρης Γεώργιος 30-5-1907 19 όχι Laura Πάτρα
47 Καμπούρης Γεώργιος 24-9-1916 38 ναι Vasilefs Constantinos Πειραιεύς
48 Καμπούρης Δήμος Δ. 3-9-1907 20 όχι Laura Πάτρα
49 Καμπούρης Ιωάννης 14-10-1909 28 ναι Argentina Πάτρα
50 Καμπούρης Ιωάννης 18-11-1913 17 όχι Pannonia Πάτρα
51 Καμπούρης Ιωάννης 13-11-1914 33 ναι Athinai Πάτρα
52 Καμπούρης Νικόλαος Κ. 14-10-1909 19 όχι Argentina Πάτρα
53 Καμπούρης Νικόλαος 25-6-1921 27 όχι Acropolis Πάτρα
54 Καραβίδας Κων/νος Ευαγ. 11-11-1910 19 όχι Athinai Πάτρα
55 Καραβίδας Μιλτιάδης Ευαγ. 18-4-1912 19 όχι Athinai Πάτρα
56 Καραγεώργος Ιωάννης 31-5-1912 20 ναι Macedonia Πάτρα
57 Καρκαβίτσας Αθανάσιος 23-8-1912 30 ναι Themistocles Πάτρα
58 Καρκαβίτσας Κων/νος 30-5-1907 29 ναι Laura Πάτρα
59 Κοϊτσάνος Ιωάννης 3-9-1907 40 ναι Laura Πάτρα
60 Λουκόπουλος Δημήτριος 8-7-1912 19 όχι Macedonia Πάτρα
61 Λουκόπουλος Ζώης Ν. 17-5-1914 17 όχι Laconia (1912) Πάτρα
62 Λουκόπουλος Κων/νος 3-8-1917 30 ναι Dante Alighieri Γένοβα
63 Λουκόπουλος Χρήστος 22-9-1912 19 όχι Athinai Πάτρα
64 Μπαμπάκος Αριστείδης 13-4-1907 35 ναι Sicilian Prince Πάτρα
65 Μπαμπάκος Κων/νος 13-4-1907 19 όχι Sicilian Prince Πάτρα
66 Μπαμπάκος Κων/νος 2-6-1920 52 ναι Susquehanna Πάτρα
67 Μπέλλος Ιωάννης 16-3-1914 18 όχι Martha Washington Πάτρα
68 Μπέλλος Νικόλαος 13-4-1907 20 - Sicilian Prince Πάτρα
69 Νικολόπουλος Νικόλαος 2-2-1909 18 όχι Martha Washington Πάτρα
70 Νικόπουλος Βασίλειος 31-5-1912 18 όχι Macedonia Πάτρα
71 Νικόπουλος Ιωάννης 11-11-1910 19 όχι Athinai Πάτρα
72 Νικόπουλος Κων/νος 26-5-1911 19 όχι Themistocles Πάτρα
73 Παπαχρήστου Ανδρέας 1-9-1913 54 ναι Athinai Πάτρα
74 Παπαχρήστου Γεώργιος 20-7-1909 17 όχι Laura Πάτρα
75 Παπαχρήστου Κων/νος 28-3-1910 18 όχι Athinai Πάτρα
76 Παπαχρήστου Παναγιώτης 27-7-1908 18 όχι Martha Washington Πάτρα
77 Πέγκας (Ρήγας) Ανδρέας 30-5-1907 30 ναι Laura Πάτρα
78 Ρήγας Αθανάσιος 20-8-1907 23 όχι Gerty Πάτρα
79 Ρήγας Αθανάσιος 3-8-1917 32 ναι Dante Alighieri Γένοβα
80 Ρήγας Αθανάσιος 2-6-1920 35 ναι Susquehanna Πάτρα
81 Ρήγας Ανδρεας 7-3-1916 47 ναι Vasilefs Constantinos Πειραιάς
82 Ρήγας Απόστολος 31-5-1912 16 όχι Macedonia Πάτρα
83 Ρήγας Βασίλειος 10-5-1915 45 ναι Athinai Πάτρα
84 Ρήγας Δημήτριος 3-9-1907 32 ναι Laura Πάτρα
85 Ρήγας Δημοσθένης 13-4-1907 30 ναι Sicilian Prince Πάτρα
86 Ρήγας Ιωάννης 11-12-1906 24 όχι Gerty Πάτρα
87 Ρήγας Κων/νος 28-3-1910 18 όχι Athinai Πάτρα
88 Ρήγας Νικόλαος 3-8-1917 32 ναι Dante Alighieri Γένοβα
89 Σερέλης Αθανάσιος 6-8-1914 26 όχι Pannonia Πάτρα
90 Σταθόπουλος Γεώργιος 13-4-1907 20 όχι Sicilian Prince Πάτρα
91 Σταθόπουλος Γεώργιος 15-4-1909 17 όχι Columbia Πάτρα
92 Σταθόπουλος Γεώργιος 10-5-1915 28 όχι Athinai Πάτρα
93 Σταθόπουλος Γεώργιος 3-8-1917 31 ναι Dante Alighieri Γένοβα
94 Σταθόπουλος Δημήτριος 13-4-1907 18 όχι Sicilian Prince Πάτρα
95 Σταθόπουλος Ιωάννης 9-4-1909 20 όχι Alice Πάτρα
96 Σταθόπουλος Ιωάννης 12-4-1911 20 όχι Oceania Πάτρα
97 Τσαλτάκης Αθανάσιος 5-4-1914 34 ναι Patris Πάτρα
98 Τσαλτάκης Χρήστος 15-4-1907 23 όχι Saint Louis Χερβούργο
99 Τσιότσολας Νικόλαος 4-5-1909 27 ναι Martha Washington Πάτρα
100 Τσόντζολος Αθανάσιος 15-11-1907 23 ναι Moraitis Πάτρα
101Τσόντζολος Αθανάσιος 30-6-1913 17 όχι Patris Πάτρα
102 Τσόντζολος Γεώργιος 20-8-1907 20 όχι Gerty Πάτρα
103 Χριστόπουλος Γεώργιος 3-9-1907 40 ναι Laura Πάτρα
104 Χριστόπουλος Δημήτριος 22-3-1905 37 ναι La Gascogne Χάβρη
105 Χριστόπουλος Βασίλειος 24-9-1907 28 όχι Moraitis Πάτρα
106 Χριστόπουλος Βασίλειος 22-9-1912 19 όχι Athinai Πάτρα
107 Χριστόπουλος Βασίλειος 2-6-1920 28 ναι Susquehanna Πάτρα
108 Χριστόπουλος Δημήτριος 26-2-1913 18 όχι Oceania Πάτρα
109 Χριστόπουλος Ηλίας 27-6-1906 16 όχι Erny Πάτρα
110 Χριστόπουλος Κων/νος 27-6-1906 31 ναι Erny Πάτρα
111 Χριστόπουλος Κων/νος 3-8-1917 37 ναι Dante Alighieri Γένοβα
112 Χριστόπουλος Νικόλαος 13-4-1907 31 ναι Sicilian Prince Πάτρα
113 Χριστόπουλος Νικόλαος 5-4-1914 37 ναι Patris Πάτρα
114 Χριστόπουλος Σπυρίδων 18-2-1914 19 ναι Franconia Πάτρα
115 Χριστόπουλος Σπύρος 24-9-1907 15 όχι Moraitis Πάτρα
116 Χριστόπουλος Σπύρος 2-2-1909 16 όχι Martha Washington Πάτρα
5. Χρονικό της μετανάστευσης από το Ζωριάνο Φωκίδας στις ΗΠΑ
(i) Οι πρωτοπόροι του 1903
Από τα στοιχεία των καταγραφών του αρχείου φαίνεται ότι το δρόμο προς την Αμερική άνοιξαν δύο άτομα. Ήταν ο Γεώργιος Π. Αγγελόπουλος και ο Γεώργιος Καμπούρης.
Ο Γεώργιος Π. Αγγελόπουλος πήγε το 1903, σε ηλικία 17 ετών, με προορισμό το Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν. Εργάστηκε 5 χρόνια και το 1908 επέστρεψε στην πατρίδα. Το 1914 έκανε δεύτερο ταξίδι.
Ο Γεώργιος Καμπούρης πήγε το ίδιο έτος (1903), σε ηλικία 25 ετών σε τόπο της πολιτείας Μοντάνα. Εργάστηκε 10 χρόνια και το 1913 επέστρεψε. Το 1916 έκανε και δεύτερο ταξίδι.
(ii) Μία μεμονωμένη αναχώρηση στο 1905
Έγινε από το Δημήτριο Χριστόπουλο. Από την Ελλάδα πήγε με πλοίο μέχρι το γαλλικό λιμάνι της Χάβρης. Από εκεί, ταξίδεψε με το ατμόπλοιο “La Gascogne” και στις 22 Μαρτίου 1905 έφτασε στην Αμερική. Ήταν τότε 37 ετών και παντρεμένος.
Άλλα στοιχεία ελλείπουν (από πρόβλημα του αμερικανικού αρχείου).
(iii) Μικρή αύξηση του αριθμού μεταναστών στο 1906
Στη συνέχεια του έτους έγιναν τρία μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (1 ομαδικό και 2 από μεμονωμένους) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 4 άτομα από το Ζωριάνο. Πιο συγκεκριμένα :
Η ομαδική αναχώρηση στο 1906 έγινε από δύο άτομα, τους Ηλία και Κων. Χριστόπουλο. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 5 Ιουνίου επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Erny” και στις 27 Ιουνίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Τα υπάρχοντα στοιχεία αναφέρουν ότι:
· Ο Ηλίας Χριστόπουλος ήταν 16 ετών. Γράφτηκε ως σπουδαστής (student). Με 12 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα, πήγαινε στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν για να συναντήσει τον πατέρα του Γεώργιο Χριστόπουλο.
· Ο Κωνσταντίνος Χριστόπουλος ήταν 31 ετών και παντρεμένος. Αναζητούσε δουλειά εργάτη, με 12 $ μαζί του, στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, κοντά στον αδελφό του Γεώργιο Χριστόπουλο.
Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1906 έγινε από τον Αθανάσιο Ηλιόπουλο. Από την Ελλάδα ταξίδεψε με πλοίο μέχρι το γαλλικό λιμάνι του Χερβούργου. Από εκεί, στις 15 Σεπτεμβρίου αναχώρησε με το πλοίο “Saint Louis” και στις 22 Σεπτεμβρίου αφίχθηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 21 ετών. Με 20 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Σικάγο, όπου ήταν ο συμπατριώτης του Σ. Μπούσουλας[4].
 |
| Ατμόπλοιο “Saint Louis” (Photo: Andreas Hernandez Collection) |
Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1906 έγινε από τον Ιωάννη Ρήγα. Στις 20 Νοεμβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας έφυγε με το πλοίο “Gerty” και στις 11 Δεκεμβρίου έφτασε στην Αμερική. Ήταν 24 ετών. Προορισμός του για δουλειά (με 12 $) ήταν το Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, κοντά στον αδελφό του Βασίλειο Ρήγα.
Επιπλέον αυτών γνωρίζουμε ότι το 1906 πήγαν στην Αμερική και οι:
· Ιωάννης Καμπούρης, σε ηλικία 25 ετών, με προορισμό το Καστλ Γκέιτ της Γιούτα. Έμεινε 1 χρόνο και επέστρεψε. Το 1909 έκανε και δεύτερο ταξίδι.
· Βασίλειος Ρήγας, σε ηλικία 36 ετών, με προορισμό το Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν. Έμεινε 6 χρόνια και επέστρεψε. Το 1915 έκανε και δεύτερο ταξίδι.
· Ο Γεώργιος Δ. Αγγελόπουλος, σε ηλικία 32 ετών, με προορισμό το Σικάγο. Δεν είναι γνωστό πόσα χρόνια παρέμεινε στο α’ ταξίδι. Ξαναπήγε το 1920.
(iv) Κορύφωση του μεταναστευτικού ρεύματος στο 1907
Στη συνέχεια του έτους έγιναν οκτώ μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (5 ομαδικά και 3 από μεμονωμένους) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 31 άτομα από το Ζωριάνο. Αναλυτικά:
Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1907 ήταν η μεγαλύτερη σε αριθμό, στη μικρή μεταναστευτική ιστορία του χωριού. Αριθμούσε 13 άτομα και περιλάμβανε τους: Νικ. Αγγελόπουλο, Νικ. Ανδρεόπουλο, Χαρ. Ανδρεόπουλο, Αριστ. Γεωργακόπουλο, Ιωάν. Γεωργακόπουλο, Απ. Καμπούρη, Αριστ. Μπαμπάκο, Κων. Μπαμπάκο, Νικ. Μπέλλο, Δημ. Ρήγα, Γεώρ. Σταθόπουλο, Δημ. Σταθόπουλο και Νικ. Χριστόπουλο. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 25 Μαρτίου 1907, ανέβηκαν στο ατμόπλοιο “Sicilian Prince” και στις 13 Απριλίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Τα διαθέσιμα στοιχεία του αρχείου μας πληροφορούν ότι:
· Ο Νικόλαος Αγγελόπουλος ήταν 38 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Με 12 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ο αδελφός του Αντ. Αγγελόπουλος.
· Ο Νικόλαος Ανδρεόπουλος ήταν 18 ετών. Αναζητούσε δουλειά, με 20 $ μαζί του στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, κοντά στο θείο του Γεώργιο Χριστόπουλο.
· Ο Χαράλαμπος Ανδρεόπουλος ήταν 31 ετών και παντρεμένος. Με 20 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ο ξάδερφός του Κωνστ. Χριστόπουλος.
· Ο Αριστομένης Γεωργακόπουλος ήταν 18 ετών και παντρεμένος. Προορισμός του για δουλειά (με 16 $) ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Κωνσταντίνος Γριβάκης.
· Ο Ιωάννης Γεωργακόπουλος ήταν 25 ετών. Με 17 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ιωάννης Τσατής.
· Ο Απόστολος Καμπούρης ήταν 24 ετών. Αναζητούσε δουλειά, με 24 $ μαζί του, στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, κοντά στον ξάδερφό του Α. Αγγελόπουλο[5].
· Ο Αριστείδης Μπαμπάκος ήταν 35 ετών και παντρεμένος. Προορισμός του για δουλειά (με 20 $) ήταν το Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ιωάν. Κοντόνιας (;).
· Ο Κωνσταντίνος Μπαμπάκος ήταν 19 ετών. Με 20 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ιωάν. Κοντόνιας[6] (;).
· Ο Νικόλαος Μπέλλος ήταν 20 ετών. Αναζητούσε δουλειά, με 17 $ μαζί του, στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, κοντά στο θείο του Βασίλειο Ρήγα.
· Ο Δημοσθένης Ρήγας ήταν 30 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Με 15 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ο ξάδερφός του Βασίλειος Ρήγας.
· Ο Γεώργιος Σταθόπουλος ήταν 20 ετών. Προορισμός του για δουλειά (με 22 $) ήταν το Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, κοντά στον ξάδερφός του Αθανάσιο Τσόντζολο.
· Ο Δημήτριος Σταθόπουλος ήταν 18 ετών. Με 18 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, κοντά στο θείο του Κωνσταντίνο Χριστόπουλο.
· Ο Νικόλαος Χριστόπουλος ήταν 31 ετών και παντρεμένος. Αναζητούσε δουλειά, με 17 $ μαζί του. Στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ο αδερφός του Γεώργιος Χριστόπουλος.
Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1907 έγινε από το Χρήστο Τσαλτάκη (Tsaletakis). Από την Ελλάδα έφυγε με πλοίο μέχρι το γαλλικό λιμάνι του Χερβούργου. Από εκεί, στις 6 Απριλίου ταξίδεψε με το πλοίο “Saint Louis” και στις 15 Απριλίου αφίχθηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 23 ετών. Με 20 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Σικάγο, όπου ήταν ο φίλος του Π. Χάρακας.
Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1907 αριθμούσε έξη άτομα, τους : Αθ. Αγγελόπουλο, Σωτ. Βάγια, Αναστ. Ηλιόπουλο, Γεώρ. Καμπούρη, Κων. Καρκαβίτσα και Ανδρ. Πέγκα (ή Ρήγα). Στις 12 Μαΐου, από το λιμάνι της Πάτρας, επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Laura” και στις 30 Μαΐου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Το αρχειακό υλικό μας γνωρίζει επιπλέον ότι:
· Ο Αθανάσιος Αγγελόπουλος ήταν 32 ετών και παντρεμένος. Προορισμός του για δουλειά (με 15 $) ήταν το Σικάγο, όπου ήταν ο φίλος του Σωτήριος Μπούσουλας.
· Ο Σωτήριος Βάγιας ήταν 17 ετών. Με 12 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε στην πόλη Μέμφις του Τεννεσί, κοντά στο θείο του Κωνστ. Ηλιόπουλο.
· Ο Αναστάσιος Ηλιόπουλος ήταν 40 ετών και παντρεμένος. Αναζητούσε δουλειά, με 4 $ μαζί του, στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ο ξάδερφός του Μπιλ Ρήγας.
· Ο Γεώργιος Καμπούρης ήταν 19 ετών. Με 15 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Σικάγο, όπου ήταν ο φίλος του Σωτήριος Μπούσουλας.
· Ο Κωνσταντίνος Καρκαβίτσας ήταν 29 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Προορισμός του για δουλειά (με 12 $) ήταν το Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ο ξάδερφός του Αθαν. Αγγελόπουλος.
· Ο Ανδρέας Πέγκας[7] (ή Ρήγας) ήταν 30 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Με 14 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, κοντά στον ξάδερφό του Γεώργιο Ηλιόπουλο.
 |
| Ατμόπλοιο Laura (Photo: Peabody Essex Museum) |
Η τρίτη ομαδική αναχώρηση στο 1907 έγινε από δύο άτομα, τους Αθαν. Ρήγα και Γεώρ. Τσόντζολο. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 28 Ιουλίου έφυγαν με το ατμόπλοιο “Gerty” και στις 20 Αυγούστου έφτασαν στην Αμερική. Είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε ότι:
· Ο Αθανάσιος Ρήγας ήταν τότε 23 ετών. Αναζητούσε δουλειά, με 15 $ μαζί του, στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ιωάννης Καστρίτσης.
· Ο Γεώργιος Τσόντζολος ήταν 20 ετών. Προορισμός του για δουλειά (με 15 $) ήταν το Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν,κοντά στον ξάδερφό του Γεώργιο Ηλιόπουλο
Η τέταρτη ομαδική αναχώρηση στο 1907 έγινε από ομάδα πέντε ατόμων. Ήταν οι: Γεώρ. Ζωγράφος, Δήμ. Καμπούρης, Ιωάν. Κοϊτσάνος, Δημ. Ρήγας και Γεώρ. Χριστόπουλος. Στις 17 Αυγούστου, από το λιμάνι της Πάτρας, ανέβηκαν στο ατμόπλοιο “Laura” και στις 3 Σεπτεμβρίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Τα υπάρχοντα στοιχεία του αρχείου μας πληροφορούν ακόμη ότι :
· Ο Γεώργιος Ζωγράφος ήταν 17 ετών. Ο πατέρας του στο χωριό λεγόταν Αθανάσιος. Με 15 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά εργάτη σε φάρμα στο Ποκατέλλο του Αϊντάχο, όπου ήταν ο θείος του Βασίλειος Αγγελόπουλος.
· Ο Δήμος Καμπούρης ήταν 20 ετών. Ο πατέρα του λεγόταν Δημήτριος. Προορισμός του για δουλειά εργάτη σε φάρμα (με 17 $) ήταν το Ποκατέλλο του Αϊντάχο, κοντά στο θείο του Βασίλειο Αγγελόπουλο.
· Ο Ιωάννης Κοϊτσάνος (Coitsanos) ήταν 40 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο Ζωριάνο λεγόταν Πολυξένη. Με 10 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά εργάτη σε φάρμα στο Ποκατέλλο του Αϊντάχο, όπου ήταν ο ξάδερφός του Βασίλειος Αγγελόπουλος.
· Ο Δημήτριος Ρήγας ήταν 32 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Θανασώ. Αναζητούσε δουλειά εργάτη σε φάρμα, με 12 $ μαζί του, στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, κοντά στον ξάδερφό του Βασίλειο Ρήγα.
· Ο Γεώργιος Χριστόπουλος ήταν 40 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Τασούλα. Προορισμός του για δουλειά εργάτη σε φάρμα (με 12 $) ήταν το Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, όπου εήταν ο συνονόματος ξάδερφός του Γεώργιος Χριστόπουλος.
Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1907 έγινε από τον Αριστείδη Ηλιόπουλο. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 30 Αυγούστου ταξίδεψε με το ατμόπλοιο “Alice” και στις 16 Σεπτεμβρίου “πάτησε πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 20 ετών και αναλφάβητος. Ο πατέρας του στο χωριό λεγόταν Κωνσταντίνος. Με 10 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, κοντά στον ξάδερφό του Γεώργιο Χριστόπουλο.
Η πέμπτη ομαδική αναχώρηση στο 1907 έγινε από δύο άτομα, τους Βασ. Χριστόπουλο και Σπ. Χριστόπουλο. Από το λιμάνι της Πάτρας επιβιβάστηκαν στο ελληνόκτητο πλοίο “Moraitis” και στις 24 Σεπτεμβρίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ξέρουμε επιπλέον ότι:
· Ο Βασίλειος Χριστόπουλος ήταν 28 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Παρασκευή. Προορισμός του για δουλειά (με 11 $) ήταν το Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ο αδερφός του Γεώργιος Χριστόπουλος.
· Ο Σπύρος Χριστόπουλος ήταν 15 ετών. Γράφτηκε ως μαθητής (pupil). Η μητέρα του στο Ζωριάνο λεγόταν Μαρία. Με 27 $ για τα πρώτα το έξοδα, πήγαινε (μαζί με το θείο του Βασίλειο Χριστόπουλο) στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, για να συναντήσει τον πατέρα του Γεώργιο Χριστόπουλο.
 |
| Ατμόπλοιο “Moraitis” |
Η τρίτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1907 έγινε από τον Αθανάσιο Τσόντζολο (Tsotzolos). Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 25 Οκτωβρίου έφυγε με το πλοίο “Moraitis” και στις 15 Νοεμβρίου αφίχθηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 23 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στην πατρίδα λεγόταν Αναστασία. Αναζητούσε δουλειά, με 16 $ μαζί του, στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ο ξάδερφός του Βασ. Ρήγας.
Επιπλέον αυτών γνωρίζουμε ότι πήγαν το ίδιο έτος (1907) στην Αμερική και οι επόμενοι:
· Δημήτριος Χριστόπουλος, σε ηλικία 13 ετών, με προορισμό το Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν. Έμεινε 5 χρόνια και επέστρεψε. Το 1913 έκανε κι άλλο ταξίδι.
· Αριστείδης Αγγελόπουλος, σε ηλικία 18 ετών, με προορισμό την πόλη Πέντλετον (Pendleton) του Όρεγκον. Έμεινε 5 χρόνια και επέστρεψε. Το 1914 όμως έκανε κι άλλο ταξίδι.
· Λεωνίδας Γεωργακόπουλος, σε ηλικία 19 ετών, με προορισμό τον τόπο Στάρμπακ της πολιτείας Ουάσινγκτον. Έμεινε 5 χρόνια και επέστρεψε. Το 1914 έκανε κι άλλο ταξίδι.
· Κωνσταντίνος Λουκόπουλος, σε ηλικία 20 ετών, με προορισμό έναν τόπο του Όρεγκον. Έμεινε 5 χρόνια και επέστρεψε. Το 1917 όμως έκανε και δεύτερο ταξίδι.
(v) Μία ομαδική αναχώρηση στο 1908
Περιλάμβανε δύο άτομα, τους Κων. Αγγελόπουλο και Παν. Παπαχρήστου. Στις 13 Ιουλίου 1908, από το λιμάνι της Πάτρας αναχώρησαν με το πλοίο “Martha Washington” και στις 27 Ιουλίου έφτασαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Επιπλέον στοιχεία μας αναφέρουν ότι:
· Ο Κωνσταντίνος Αγγελόπουλος ήταν 16 ετών. Γράφτηκε ως μαθητής (scholar). Η μητέρα του στο Ζωριάνο λεγόταν Παρασκευή. Με 12 $ μαζί του πήγαινε στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, για να συναντήσει τον πατέρα του Αθανάσιο.
· Ο Παναγιώτης Παπαχρήστου ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ανδρέας. Με 10 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, κοντά στον αδερφό του Χρήστο Παπαχρήστου.
(vi) Μεγάλη αύξηση του αριθμού μεταναστών στο 1909
Κατά τη διάρκεια του έτους έγιναν 9 μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (5 ομαδικά και 4 από μεμονωμένους) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 17 άτομα από το Ζωριάνο. Πιο συγκεκριμένα:
Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1909 έγινε από δύο άτομα, τους Νικ. Νικολόπουλο και Σπ. Χριστόπουλο. Στις 2 Φεβρουαρίου, από το λιμάνι της Πάτρας ανέβηκαν στο πλοίο “Martha Washington” και στις 16 Φεβρουαρίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Για τους μετανάστες αυτούς γνωρίζουμε ακόμη ότι:
· Ο Νικόλαος Νικολόπουλος ήταν 18 ετών. Στο Ζωριάνο είχε τη μητέρα του Μαρία. Προορισμός του για δουλειά (με 16 $) ήταν το Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ο θείος του Αριστείδης Μπαμπάκος.
· Ο Σπύρος Χριστόπουλος ήταν 16 ετών. Γράφτηκε ως μαθητής (scholar). Η μητέρα του λεγόταν Μαρία. Με 20 $ μαζί του, πήγαινε στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, για να συναντήσει τον πατέρα του Γεώργιο Χριστόπουλο.
Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1909 έγινε από το Γεώργιο Αγγελόπουλο. Στις 23 Φεβρουαρίου, από το λιμάνι της Πάτρας, έφυγε με το πλοίο “Atlanta” και στις 25 Μαρτίου έφτασε στην Αμερική. Ήταν 25 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Παναγιώτης. Αναζητούσε δουλειά, με 15 $ μαζί του, στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, κοντά στον αδελφό του Αριστείδη Αγγελόπουλο.
Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1909 αριθμούσε τέσσερα άτομα. Ήταν οι: Αθαν. Ανδρεόπουλος, Χαρ. Ανδρεόπουλος, Γεώρ. Βασιλάκης και Ιωάν. Σταθόπουλος. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 22 Μαρτίου επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Alice” και στις 9 Απριλίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Το αρχειακό υλικό μας αναφέρει ότι:
· Ο Αθανάσιος Ανδρεόπουλος (Andriopulos) ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Γεώργιος. Με 28 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Σποκέιν (Spokane) της πολιτείας Ουάσινγκτον, κοντά στον αδελφό του Γεώργιο Ανδρεόπουλο.
· Ο Χαράλαμπος Ανδρεόπουλος (Andriopulos) ήταν 35 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο χωριό λεγόταν Δήμητρα. Προορισμός του για δουλειά (με 10 $) ήταν το Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ο ανεψιός του Ι. Παπαδημητρίου.
 |
| Ατμόπλοιο “Alice” (Photo: Eric Johnson) |
· Ο Γεώργιος Βασιλάκης[8] (Vassilakos) ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Σπύρος. Με 10 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ο ξάδερφός του Κώστας Βασιλάκης.
· Ο Ιωάννης Σταθόπουλος ήταν 20 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Νικόλαος. Αναζητούσε δουλειά, με 15 $ μαζί του, στην πόλη Σποκέιν (Spokane) της πολιτείας Ουάσινγκτον, κοντά στον αδελφό του Γεώργιο Σταθόπουλο.
Η τρίτη ομαδική αναχώρηση στο 1909 έγινε από τρία άτομα τους : Γεώρ. Αγγελόπουλο, Χαρ. Βλάχο και Γεώρ. Σταθόπουλο. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 27 Μαρτίου, ταξίδεψαν με το πλοίο “Columbia” και στις 15 Απριλίου αφίχθησαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Για τους μετανάστες αυτούς γνωρίζουμε επιπλέον ότι:
· Ο Γεώργιος Αγγελόπουλος ήταν 30 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο Ζωριάνο λεγόταν Αγλαΐα. Έψαχνε για δουλειά, με 15 $ στην τσέπη, στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, κοντά στον αδελφό του Αθανάσιο Αγγελόπουλο.
· Ο Χαράλαμπος Βλάχος ήταν 24 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ζήσω. Με 15 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ο κουνιάδος του Κων/νος Μπαμπάκος.
· Ο Γεώργιος Σταθόπουλος ήταν 17 ετών. Η μητέρα του στο χωριό λεγόταν Μάνθα. Αναζητούσε δουλειά, με 15 $ μαζί του, στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, κοντά στο θείο του Δημοσθένη Ρήγα.
Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1909 έγινε από το Νικόλαο Τσιότσολα. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 19 Απριλίου έφυγε με το πλοίο “Martha Washington” και στις 4 Μαΐου έφτασε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν τότε 27 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Μαρία. Με 13 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, κοντά στον αδερφό του Αθαν. Τσιόντσολα.
Η τρίτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1909 έγινε από το Γεώργιο Ζωγράφο. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 16 Μαΐου ταξίδεψε με το ελληνόκτητο ατμόπλοιο “Patris” και στις 2 Ιουνίου “πάτησε πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 40 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο Ζωριάνο λεγόταν Θανασώ. Προορισμός του για δουλειά (με 15 $) ήταν το Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ο συγγενής του Αθανάσιος Αγγελόπουλος.
Η τέταρτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1909 έγινε από το Γεώργιο Παπαχρήστου. Στις 5 Ιουλίου, από το λιμάνι της Πάτρας επιβιβάστηκε στο πλοίο “Laura” και στις 20 Ιουλίου αποβιβάστηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 17 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ανδρέας. Αναζητούσε δουλειά, με 10 $ μαζί του, στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, κοντά στον αδελφό του Χρήστο Παπαχρήστου.
 |
| Ατμόπλοιο “Argentina” |
Η τέταρτη ομαδική αναχώρηση στο 1909 έγινε από τους Ιωάν. Καμπούρη και Νικ. Καμπούρη. Από το λιμάνι της Πάτρας αναχώρησαν με το πλοίο “Argentina” και στις 14 Οκτωβρίου έφτασαν στην Αμερική. Το υπάρχον αρχειακό υλικό μας πληροφορεί ότι:
· Ο Ιωάννης Καμπούρης ήταν 28 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Κωνσταντίνα. Με 40 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά εργάτη σε φάρμα, στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Ιωάν. Γουργούμης. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Ιωάννης Καμπούρης την περίοδο 1906-07 και εργάστηκε στο Καστλ Γκέιτ της Γιούτα.
· Ο Νικόλαος Καμπούρης ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του στο χωριό λεγόταν Κων/νος. Αναζητούσε δουλειά εργάτη σε φάρμα, με 50 $ μαζί του, στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Ιωάν. Γουργούμης.
Η πέμπτη ομαδική αναχώρηση στο 1909 έγινε από δύο άτομα, τους: Νικ. Βασιλάκη και Γεώρ. Ηλιόπουλο. Στις 8 Νοεμβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας ανέβηκαν στο πλοίο “Oceania” και στις 24 Νοεμβρίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ξέρουμε επίσης :
· Ο Νικόλαος Βασιλάκης ήταν 23 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Απόστολος. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, κοντά στον ξάδερφό του Αναστ. Ηλιόπουλο.
· Ο Γεώργιος Ηλιόπουλος ήταν 43 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ελένη. Προορισμός του για δουλειά (με 25 $) ήταν το Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ο αδελφός του Αναστ. Ηλιόπουλος.
(vii) Μείωση του μεταναστευτικού ρεύματος στο 1910
Κατά τη διάρκεια του έτους έγιναν 2 ομαδικά μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 7 άτομα από το Ζωριάνο. Αναλυτικά έχουμε:
Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1910 αριθμούσε επτά άτομα και περιλάμβανε τους: Γεώρ. Ανδρεόπουλο, Δημ. Ανδρεόπουλο, Ιωάν. Ανδρεόπουλο, Κων. Βασιλάκη, Βασ. Γεωργακόπουλο, Κων. Παπαχρήστου και Κων. Ρήγα. Στις 9 Μαρτίου, από το λιμάνι της Πάτρας επιβιβάστηκαν στο ελληνόκτητο πλοίο “Athinai” και στις 28 Μαρτίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Τα διαθέσιμα στοιχεία του αρχείου μας αναφέρουν ότι:
· Ο Γεώργιος Ανδρεόπουλος ήταν 22 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ζωίτσα. Με 23 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Σποκέιν (Spokane) της πολιτείας Ουάσινγκτον, όπου ήταν ο κουνιάδος του Δημήτριος Σταθόπουλος.
· Ο Δημήτριος Ανδρεόπουλος ήταν 19 ετών. Ως πλησιέστερο συγγενή του στο Ζωριάνο ανάφερε τον αδελφό του Ιωάννη. Αναζητούσε δουλειά, με 54 $ μαζί του, στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, κοντά στον ξάδερφό του Βασίλειο Χριστόπουλο.
· Ο Ιωάννης Ανδρεόπουλος ήταν 24 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ασπασία. Με 24 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Σποκέιν (Spokane) της πολιτείας Ουάσινγκτον, όπου ήταν ο ξάδερφός του Τομ Νίτσος.
· Ο Κωνσταντίνος Βασιλάκης ήταν 19 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Παρασκευή. Προορισμός του για δουλειά (με 23 $) ήταν η πόλη Σποκέιν της πολιτείας Ουάσινγκτον, κοντά στον ξάδερφό του Τομ Τσαλτάκη.
 |
| Ατμόπλοιο “Athinai” (1910) |
· Ο Βασίλειος Γεωργακόπουλος ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Κωνσταντίνος. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Πέντλετον (Pendleton) του Όρεγκον, όπου ήταν ο αδερφός του Ιωάννης Γεωργακόπουλος.
· Ο Κωνσταντίνος Παπαχρήστου ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του στο Ζωριάνο λεγόταν Πάνος. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, στην πόλη Σποκέιν της πολιτείας Ουάσινγκτον, όπου ήταν ο ξάδερφός του Τομ Τσαλτάκης.
· Ο Κωνσταντίνος Ρήγας ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Κωνσταντίνος. Με 23 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, κοντά στο θείο του Δημοσθένη Ρήγα.
Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1910 έγινε από δύο άτομα, τους : Κων. Καραβίδα και Ιωάν. Νικόπουλο. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 25 Οκτωβρίου ταξίδεψαν με το πλοίο “Athinai” και στις 11 Οκτωβρίου αφίχθησαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ξέρουμε ακόμη ότι:
· Ο Κωνσταντίνος Καραβίδας ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ευάγγελος. Προορισμός του για δουλειά (με 23 $) ήταν το Ποκατέλλο του Αϊντάχο, όπου ήταν ο ξάδερφός του Δήμος Καμπούρης.
· Ο Ιωάννης Νικόπουλος ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Γεώργιος. Με 26 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ο θείος του Βασίλειος Ρήγας.
(viii) Νέα μείωση του αριθμού μεταναστών στο 1911
Κατά τη διάρκεια του έτους έγιναν τρία μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (1 ομαδικό και 2 από μεμονωμένους) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 5 άτομα από το Ζωριάνο. Πιο συγκεκριμένα:
Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1911 έγινε από τον Ιωάννη Σταθόπουλο. Στις 27 Μαρτίου, από το λιμάνι της Πάτρας, έφυγε με το πλοίο “Oceania” και στις 12 Απριλίου “πάτησε πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 20 ετών. Στο χωριό είχε τον πατέρα του Χαράλαμπο. Αναζητούσε δουλειά εργάτη σε φάρμα, με 25 $ μαζί του, στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ο φίλος του Γεώργιος Χριστόπουλος.
Η ομαδική αναχώρηση στο 1911 έγινε από τριμελή ομάδα, που περιλάμβανε τους: Δημ. Ανδρεόπουλο, Κων. Ανδρεόπουλο και Κων. Νικόπουλο. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 8 Μαΐου ανέβηκαν στο ελληνόκτητο πλοίο “Themistocles” και στις 26 Μαΐου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Τα υπάρχοντα στοιχεία του αρχείου μας πληροφορούν ότι:
· Ο Δημήτριος Ανδρεόπουλος (Andreopulos) ήταν 39 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο χωριό λεγόταν Μαρία. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Σικάγο, κοντά στο γιο του Κωνσταντίνο Ανδρεόπουλο.
· Ο Κωνσταντίνος Ανδρεόπουλος ήταν 30 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Βασιλική. Προορισμός του για δουλειά (με 25 $) ήταν το Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ο ξάδερφός του Χαράλαμπος Βλάχος.
· Ο Κωνσταντίνος Νικόπουλος ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Γεώργιος. Με 26 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, κοντά στο θείο του Αριστ. Μπαμπάκο.
Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1911 έγινε από το Γεώργιο Ζωγράφο. Στις 19 Μαΐου, από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψε με το πλοίο “Patris” και στις 3 Ιουνίου έφτασε στην Αμερική. Ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Κωνσταντίνος. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, στην πόλη Μέμφις του Τεννεσί, όπου ήταν ο ξάδερφός του Σπύρος Καλαντζής.
(ix) Σημαντική αύξηση του αριθμού μεταναστών στο 1912
Κατά τη διάρκεια του έτους έγιναν πέντε μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (4 ομαδικά και 1 από μεμονωμένο) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 13 άτομα από το Ζωριάνο. Αναλυτικά έχουμε:
Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1912 αριθμούσε τέσσερα άτομα. Ήταν οι: Γεώρ. Αγγελόπουλος, Κων. Βασιλάκης, Νικ. Ζωγράφος και Μιλτ. Καραβίδας. Την 1η Απριλίου, από το λιμάνι της Πάτρας επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Athinai” και στις 18 Απριλίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Για τους μετανάστες αυτούς γνωρίζουμε ότι:
· Ο Γεώργιος Αγγελόπουλος ήταν 17 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Αικατερίνη. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην Ουματίλλα (Umatilla) του Όρεγκον, κοντά στον πατέρα του Νικόλαο Αγγελόπουλο.
· Ο Κωνσταντίνος Βασιλάκης ήταν 26 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο χωριό λεγόταν Αικατερίνη. Προορισμός του για δουλειά (με 25 $) ήταν η πόλη Λα Γκράντε (La Grande) του Όρεγκον, όπου ήταν ο αδερφός του Αθαν. Βασιλάκης.
· Ο Νικόλαος Ζωγράφος ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Δημήτριος. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην Ουματίλλα (Umatilla) του Όρεγκον, όπου ήταν ο ξάδερφός του Γεώργιος Αγγελόπουλος.
· Ο Μιλτιάδης Καραβίδας ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ευάγγελος. Αναζητούσε δουλειά, με 21 $ μαζί του, στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, κοντά στο θείο του Γεώργιο Ηλιόπουλο.
Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1912 κατέγραψε τέσσερα άτομα. Αυτά ήταν οι: Ιωάν. Αντωνόπουλος, Ιωάν. Καραγεώργος, Βασ. Νικόπουλος και Απ. Ρήγας. Στις 16 Μαΐου, από το λιμάνι της Πάτρας, αναχώρησαν με το ελληνόκτητο πλοίο “Macedonia” και στις 31 Μαΐου αφίχθησαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Από το υλικό του αρχείου ξέρουμε ότι:
· Ο Ιωάννης Αντωνόπουλος ήταν 18 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ζωίτσα. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ο κουνιάδος του Γεώργιος Αγγελόπουλος.
· Ο Ιωάννης Καραγεώργος ήταν 20 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ευθυμία. Προορισμός του για δουλειά (με 25 $) ήταν το Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, κοντά στον ξάδερφό του Σπύρο Χριστόπουλο.
· Ο Βασίλειος Νικόπουλος ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Γεώργιος. Με 35 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ο αδελφός του Ιωάννης Νικόπουλος.
· Ο Απόστολος Ρήγας[9] ήταν 17 ετών. Γράφτηκε ως μαθητής (scholar). Η μητέρα του στο χωριό λεγόταν Βασιλική. Με 25 $ μαζί του, πήγαινε στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, για να συναντήσει τον πατέρα του Δημοσθένη Ρήγα.
Η τρίτη ομαδική αναχώρηση στο 1912 έγινε από δύο άτομα, τους: Κων. Γκούνη και Δημ. Λουκόπουλο. Στις 23 Ιουνίου, από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψαν με το πλοίο “Macedonia” και στις 8 Ιουλίου έφτασαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Γνωρίζουμε ακόμη ότι:
· Ο Κωνσταντίνος Γκούνης ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Δημήτριος. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, στην Ουματίλλα (Umatilla) του Όρεγκον, κοντά στον αδερφό του Παναγιώτη Γκούνη.
· Ο Δημήτριος Λουκόπουλος ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Νικόλαος. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην Ουματίλλα του Όρεγκον, όπου ήταν ο ξάδερφός του Κώστας Αγγελόπουλος.
Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1912 έγινε από τον Αθανάσιο Καρκαβίτσα. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 5 Αυγούστου έφυγε με το πλοίο “Themistocles” και στις 23 Αυγούστου αφίχθηκε στις ΗΠΑ. Ήταν 30 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Αικατερίνη. Προορισμός του για δουλειά (με 29 $) ήταν η Νέα Υόρκη[10], όπου ήταν ο συγγενής του Γ. Πάππας.
Η τέταρτη ομαδική αναχώρηση στο 1912 έγινε από διμελή ομάδα, με τους: Χρ. Λουκόπουλο και Βασ. Χριστόπουλο. Στις 4 Σεπτεμβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας ανέβηκαν στο πλοίο “Athinai” και στις 22 Σεπτεμβρίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Για τους μετανάστες αυτούς γνωρίζουμε ακόμη ότι :
· Ο Χρήστος Λουκόπουλος ήταν 19 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Ζωίτσα. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στη μικρή πόλη Ουματίλλα (Umatilla) του Όρεγκον, όπου ήταν ο ξάδερφός του Κωνσταντίνος Λουκόπουλος.
· Ο Βασίλειος Χριστόπουλος ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ναούμ. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, στη μικρή πόλη Έλυ (Ely) της Νεβάδα, όπου ήταν ο κουνιάδος του Ιωάννης Μπέρκας.
(x) Πέντε μεμονωμένες αναχωρήσεις μεταναστών στο 1913
Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1913 έγινε από το Δημήτριο Χριστόπουλο. Στις 3 Φεβρουαρίου, από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψε με το πλοίο “Oceania” και στις 26 Φεβρουαρίου έφτασε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 18 ετών. Δήλωσε έμπορος (merchant). Ο πατέρας του λεγόταν Γεώργιος. Με 20 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ο αδερφός του Σπύρος Χριστόπουλος. Αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι του Δημητρίου Χριστοπούλου στις ΗΠΑ. Πρωτοπήγε την περίοδο 1907-12 και εργάστηκε[11] πάλι στο Μιλγουώκι.
Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1913 έγινε από τον Ιωάννη Ηλιόπουλο. Στις 19 Μαΐου, από το λιμάνι της Πάτρας έφυγε με το πλοίο “Oceania” και στις 5 Ιουνίου “πάτησε πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν μόλις 16 ετών. Γράφτηκε ως μαθητής (pupil). Η μητέρα του στο Ζωριάνο λεγόταν Ελένη. Προορισμός του για δουλειά (με 22 $) ήταν η μικρή πόλη Ουματίλλα του Όρεγκον, κοντά στον πατέρα του Γεώργιο Ηλιόπουλο.
Η τρίτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1913 έγινε από τον Αθανάσιο Τσόντζολο. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 14 Ιουνίου ανέβηκε στο πλοίο “Patris” και στις 30 Ιουνίου κατέβηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν τότε 17 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Θανασώ. Με 24 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην τοποθεσία Μάρεϊ (Murray) του Αϊντάχο, όπου ήταν ο αδερφός του Γεώργιος Τσόντζολος.
Η τέταρτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1913 έγινε από τον Ανδρέα Παπαχρήστου. Στις 16 Αυγούστου, από το λιμάνι της Πάτρας επιβιβάστηκε στο πλοίο “Athinai” και την 1η Σεπτεμβρίου αποβιβάστηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 54 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ζωίτσα. Αναζητούσε δουλειά, με 50 $ μαζί του στη Μιννεάπολη της Μινεσότα, κοντά στο γιο του Γεώργιο.
Η πέμπτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1913 έγινε από τον Ιωάννη Καμπούρη. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 28 Οκτωβρίου αναχώρησε με το πλοίο “Pannonia” και στις 18 Νοεμβρίου αφίχθηκε στις ΗΠΑ. Ήταν 17 ετών. Ως τόπο γέννησης και διαμονής δήλωσε αόριστα “Δωρίς”. Ο πατέρας του λεγόταν Δημήτριος. Με 22 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε στο Ποκατέλλο του Αϊντάχο, κοντά στον αδερφό[12] του.
(xi) Αναζωπύρωση του μεταναστευτικού ρεύματος στο 1914
Στη διάρκεια του έτους έγιναν επτά μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (2 ομαδικά και 5 από μεμονωμένους) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 11 άτομα από το Ζωριάνο. Πιο συγκεκριμένα:
Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1914 έγινε από το Σπυρίδωνα Χριστόπουλο. Στις 4 Φεβρουαρίου, από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψε με το πλοίο “Franconia” και στις 18 Φεβρουαρίου έφτασε στο λιμάνι της Νέας Υόρκη. Ήταν τότε 19 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Γεώργιος. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ο αδελφός του Δημήτριος Χριστόπουλος. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Σπυρ. Χριστόπουλος την περίοδο 1909-13 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο προορισμό.
Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1914 έγινε από τον Ιωάννη Μπέλλο. Στις 2 Μαρτίου, από το λιμάνι της Πάτρας αναχώρησε με το πλοίο “Martha Washington” και στις 16 Μαρτίου έφτασε στην Αμερική. Ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Κωνσταντίνος. Αναζητούσε δουλειά, με 30 $ μαζί του στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ο φίλος του Λουκάς Κατσικάς[13].
 |
| Ατμόπλοιο “Πατρίς” (Patris) |
Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1914 έγινε από δύο άτομα, τους Αθ. Τσαλτάκη και Νικ. Χριστόπουλο. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 18 Μαρτίου ανέβηκε στο πλοίο “Patris” και στις 5 Απριλίου κατέβηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Τα υπάρχοντα στοιχεία του αρχείου μας αναφέρουν ότι :
· Ο Αθανάσιος Τσαλτάκης ήταν 34 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο Ζωριάνο λεγόταν Παρασκευή. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ο ξάδερφός του Γεώργιος Δ. Αγγελόπουλος. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Αθανάσιος Τσαλτάκης, την περίοδο 1908-12 και εργάστηκε στο Μιλγουώκι.
· Ο Νικόλαος Χριστόπουλος ήταν 37 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Θεοδώρα. Προορισμός του για δουλειά (με 25 $) ήταν το Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ο φίλος του Ηλίας Ζωγράφος. Για το Νικόλαο Χριστόπουλο ήταν το δεύτερο ταξίδι που έκανε στην Αμερική. Πρωτοπήγε την περίοδο 1908-12 και εργάστηκε πάλι στο Μιλγουώκι.
Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1914 αριθμούσε τέσσερα άτομα και περιλάμβανε τους: Αρ. Αγγελόπουλο, Γεώρ. Αγγελόπουλο, Αθ. Ηλιόπουλο και Ζώη Λουκόπουλο. Στις 2 Μαΐου, από το λιμάνι της Πάτρας επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Laconia (1912)” και στις 17 Μαΐου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Για τους μετανάστες αυτούς γνωρίζουμε επιπλέον ότι:
· Ο Αριστείδης Αγγελόπουλος ήταν 25 ετών. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν μπακάλης (grocer). Ο πατέρας του στο χωριό λεγόταν Παναγιώτης. Με 30 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Πέντλετον (Pendleton) του Όρεγκον, κοντά στον ξάδερφό του Νικόλαο Ζωγράφο. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Αριστείδης Αγγελόπουλος, την περίοδο 1907-12 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο προορισμό.
· Ο Γεώργιος Αγγελόπουλος ήταν 28 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Παναγιώτης. Αναζητούσε δουλειά, με 35 $ μαζί του, στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ο συνονόματος ξάδερφός του Γεώργιος Αγγελόπουλος. Επίσης ήταν δεύτερο ταξίδι για τον μετανάστη που μιλάμε, εφόσον πρωτοπήγε την περίοδο 1903-12 και εργάστηκε πάλι στο Μιλγουώκι.
 |
| Πλοίο Laconia (1912) [Photo: Hisashi Noma Collection] |
· Ο Αθανάσιος Ηλιόπουλος ήταν 27 ετών. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν πανδοχέας (inn keeper). Ο πατέρας του λεγόταν Κωνσταντίνος. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Μέμφις του Τεννεσί, κοντά στον αδερφό του Γεώργιο Ηλιόπουλο. Ο Αθανάσιος Ηλιόπουλος είχε ξαναπάει στην Αμερική, την περίοδο 1906-12 και εργάστηκε πάλι στην πόλη Μέμφις.
· Ο Ζώης Λουκόπουλος ήταν 17 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Νικόλαος. Προορισμός του για δουλειά (με 25 $) ήταν η πόλη Πέντλετον του Όρεγκον, όπου ήταν ο αδερφός του Δημήτριος Λουκόπουλος.
Η τρίτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1914 έγινε από το Λεωνίδα Γεωργακόπουλο. Στις 18 Μαΐου, από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψε με το πλοίο “Saxonia” και στις 3 Ιουνίου έφτασε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 26 ετών. Το επάγγελμα που δήλωσε είναι δυσανάγνωστο. Ο πατέρας του λεγόταν Κώστας. Με 30 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε στην πόλη Στάρμπακ της πολιτείας Ουάσινγκτον, όπου ήταν ο αδερφός του Βασίλειος. Για τον Λεωνίδα Γεωργακόπουλο, αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ. Ξαναπήγε την περίοδο 1907-12 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο προορισμό.
Η τέταρτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1914 έγινε από τον Αθανάσιο Σερέλη. Στις 18 Ιουλίου, από το λιμάνι της Πάτρας, έφυγε με το πλοίο “Pannonia” και στις 6 Αυγούστου αφίχθηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 26 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Βιολέτα. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του στο Σικάγο, όπου ήταν ο ξάδερφός του Αθανάσιος Ανδρεόπουλος. Ο Αθανάσιος Σερέλης είχε ξαναπάει στην Αμερική την περίοδο 1909-12 και εργάστηκε στον τόπο Έλυ της Νεβάδα.
Η πέμπτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1914 έγινε από τον Ιωάννη Καμπούρη. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 23 Οκτωβρίου αναχώρησε με το πλοίο “Athinai” και στις 13 Νοεμβρίου “πάτησε πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 33 ετών και παντρεμένος. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν μάγειρος (cook). Η γυναίκα του λεγόταν Κωνσταντίνα. Με 35 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Ράουνταπ (Roundup) της Μοντάνα, όπου ήταν ο κουνιάδος του Κωνσταντίνος Λουκόπουλος. Αυτό ήταν δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ για τον Ιωάννη Καμπούρη. Είχε ξαναπάει την περίοδο 1906-08 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο τόπο.
(xii) Μία ομαδική αναχώρηση μεταναστών στο 1915
Έγινε από τριμελή ομάδα, που περιλάμβανε τους : Δημ. Ανδριόπουλο, Βασ. Ρήγα και Γεώρ. Σταθόπουλο. Στις 21 Απριλίου, από το λιμάνι της Πάτρας, ανέβηκαν στο πλοίο “Athinai” και στις 10 Μαΐου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ξέρουμε επιπλέον ότι:
· Ο Δημήτριος Ανδριόπουλος ήταν 25 ετών. Ως πλησιέστερο συγγενή του στο Ζωριάνο δήλωσε τον αδελφό του Ιωάννη. Προορισμός του για δουλειά (με 100 $) ήταν το Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ο αδελφός του Γεώργιος Ανδριόπουλος. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Ιωάννης Ανδριόπουλος την περίοδο 1910-13 και εργάστηκε πάλι στο Μιλγουώκι.
· Ο Βασίλειος Ρήγας ήταν 45 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Αικατερίνη. Με 50 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ο ξάδερφός του Δημοσθένης Ρήγας. Για το Βασίλειο Ρήγα, αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ. Πρωτοπήγε την περίοδο 1906-12 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο προορισμό.
· Ο Γεώργιος Σταθόπουλος ήταν 28 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Νικόλαος. Αναζητούσε δουλειά, με 55 $ μαζί του, στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ο φίλος του Γεώργιος Ζωγράφος. Ο Γεώργιος Σταθόπουλος είχε ξαναπάει στην Αμερική την περίοδο 1907-12 και εργάστηκε πάλι στο Μιλγουώκι.
(xiii) Μικρός αριθμός μεταναστών στο 1916
Στη διάρκεια του έτους έγιναν δύο μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (1 ομαδικό και 1 από μεμονωμένο) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 3 άτομα από το Ζωριάνο. Αναλυτικά:
Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1916 έγινε από τον Ανδρέα Ρήγα. Στις 17 Φεβρουαρίου, από το λιμάνι του Πειραιά ταξίδεψε με το ελληνόκτητο πλοίο “Vasilefs Constantinos” και στις 7 Μαρτίου έφτασε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 47 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Μαγδάλω. Με 40 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Μέμφις του Τεννεσί, όπου ήταν και ο κουνιάδος του Γεώργιος Ηλιόπουλος (Elas). Για τον Ανδρέα Ρήγα ήταν το δεύτερο ταξίδι που έκανε στις ΗΠΑ. Είχε ξαναπάει την περίοδο 1908-14 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο προορισμό.
Η ομαδική αναχώρηση στο 1916 έγινε από δύο άτομα, το ζεύγος Γεώργιος και Βασιλική Καμπούρη. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 9 Σεπτεμβρίου έφυγαν με το πλοίο “Vasilefs Constantinos” και στις 24 Σεπτεμβρίου αφίχθησαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Τα στοιχεία του αρχείου μας πληροφορούν επίσης ότι:
· Ο Γεώργιος Καμπούρης ήταν 38 ετών και παντρεμένος. Ως πλησιέστερο συγγενή του στο Ζωριάνο δήλωσε τον αδελφό του Δημήτριο. Προορισμός του για δουλειά (με 200 $, για 2 άτομα) ήταν η πόλη Millie City, της Μοντάνα, όπου ήταν ο κουνιάδος του Κωνστ. Λούκας[14]. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Γεώργιος Καμπούρης, την περίοδο 1903-13 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο τόπο.
· Η Βασιλική Καμπούρη ήταν 22 ετών, αναλφάβητη και παντρεμένη. Επάγγελμα “οικιακά”. Μαζί με το σύζυγό της Γεώργιο (και 40 $ μαζί της) πήγαινε στην Millie City, της Μοντάνα.
 |
| Πλοίο “Vasilefs Constantinos” (Photo: Richard Faber Collection) |
(xiv) Μία ομαδική αναχώρηση στο 1917
Η ομάδα αριθμούσε πέντε άτομα. Ήταν οι: Κων. Λουκόπουλος, Αθ. Ρήγας, Νικ. Ρήγας, Γεώρ. Σταθόπουλος και Κων. Χριστόπουλος. Από την Ελλάδα πήγαν με πλοίο μέχρι το ιταλικό λιμάνι της Γένοβα. Από εκεί, στις 19 Ιουλίου επιβιβάστηκαν στο ατμόπλοιο “Dante Alighieri” και στις 3 Αυγούστου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Για τους μετανάστες αυτούς το υλικό του αρχείου μας αναφέρει ότι:
· Ο Κωνσταντίνος Λουκόπουλος ήταν 30 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο χωριό λεγόταν Γιαννούλα. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Ντόβερ της Νέας Υόρκης, όπου ήταν ο φίλος του Γεώργιος Καρράς. Για τον Κων/νο Λουκόπουλο ήταν δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ, εφόσον ξαναπήγε την περίοδο 1907-12 και εργάστηκε σε τόπο του Όρεγκον.
· Ο Αθανάσιος Ρήγας ήταν 32 ετών και παντρεμένος. Ως τόπο γέννησης και διαμονής δήλωσε αόριστα “Δωρίς”. Η γυναίκα του πρέπει να λεγόταν Όλγα[15]. Αναζητούσε δουλειά, με 35 $ μαζί του, στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Γκας Δημόπουλος[16]. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Αθανάσιος Ρήγας το 1907 και εργάστηκε για 6 χρόνια, σε τόπο[17] του Ουισκόνσιν.
· Ο Νικόλαος Ρήγας ήταν 32 ετών και παντρεμένος. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν τσαγκάρης (shoe maker). Ως τόπο γέννησης και διαμονής δήλωσε αόριστα “Δωρίς”. Η γυναίκα του λεγόταν Αγγελική. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, κοντά στον ξάδερφό του Κων. Δημόπουλο.
· Ο Γεώργιος Σταθόπουλος ήταν 31 ετών και παντρεμένος. Ως τόπο γέννησης και διαμονής δήλωσε αόριστα “Δωρίς”. Η γυναίκα του λεγόταν Ασήμω. Προορισμός του για δουλειά (με 25 $) ήταν η πόλη Σπρίνγκφιλντ της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Γκας Μπακλέσης. Για το Γεώργιο Σταθόπουλο ήταν το δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ. Ξαναπήγε και εργάστηκε σε τόπο του Ουισκόνσιν (μάλλον Μιλγουώκι), αλλά δεν μας είναι γνωστή η περίοδος που παρέμεινε στο α’ ταξίδι του.
· Ο Κωνσταντίνος Χριστόπουλος ήταν 37 ετών και παντρεμένος. Ως τόπο γέννησης και διαμονής δήλωσε αόριστα “Δωρίς”. Η γυναίκα του λεγόταν Θεώνη. Με 25 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Σπρίνγκφιλντ (Springfield) της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Ηλίας Παπαθανασίου[18]. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Κων/νος Χριστόπουλος την περίοδο 1909-12 και εργάστηκε πάλι σε τόπο της Μασαχουσέτης.
(xv) Άλλη μία ομαδική αναχώρηση στο 1920
Περιλάμβανε πέντε άτομα, τους: Γεώρ. Αγγελόπουλο, Γεώρ. Δ. Αγγελόπουλο, Κων. Μπαμπάκο, Αθ. Ρήγα και Βασ. Χριστόπουλο. Στις 14 Μαΐου, από το λιμάνι της Πάτρας ανέβηκαν στο ατμόπλοιο “Susquehanna” και στις 2 Ιουνίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Από το αρχειακό υλικό πληροφορούμαστε επιπλέον ότι:
· Ο Γεώργιος Αγγελόπουλος ήταν 28 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Αγλαΐα. Αναζητούσε δουλειά, με 30 $ μαζί του, στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Κωνσταντίνος Δημόπουλος. Αυτό ήταν άλλο ένα ταξίδι στις ΗΠΑ που έκανε ο Γεώργιος Αγγελόπουλος. Είχε ξαναπάει την περίοδο 1908-15 και εργάστηκε στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν.
· Ο Γεώργιος Δ. Αγγελόπουλος ήταν 46 ετών και παντρεμένος[19]. Ο πατέρας του στο χωριό λεγόταν Δημήτριος. Προορισμός του για δουλειά ήταν η Νέα Υόρκη. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο μετανάστης αυτός, από το 1906 και εργάστηκε στο Σικάγο. Άλλα στοιχεία ελλείπουν.
· Ο Κωνσταντίνος Μπαμπάκος ήταν 52 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Αγγέλω. Με 50 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Σπρίνγκφιλντ της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Κωνσταντίνος Μπακλέσης. Ο Κων/νος Μπαμπάκος είχε ξαναπάει στην Αμερική την περίοδο 1909-14 και εργάστηκε σε τόπο που δεν μας είναι γνωστός.
· Ο Αθανάσιος Ρήγας ήταν 35 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Αθανασία. Με 28 $ για τα πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, κοντά στον ανεψιό του Κωνσταντίνο Δημόπουλο. Για τον Αθανάσιο Ρήγα αυτό πρέπει να ήταν το τρίτο ταξίδι στις ΗΠΑ. Την προηγούμενη φορά πήγε την περίοδο 1906-13 και εργάστηκε στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν.
· Ο Βασίλειος Χριστόπουλος ήταν 28 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Παρασκευή. Αναζητούσε δουλειά, με 28 $ μαζί του, στην πόλη Σπρίνγκφιλντ της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Κωνσταντίνος Μπακλέσης. Είχε κάνει και άλλο ταξίδι στην Αμερική ο Βασίλειος Χριστόπουλος την περίοδο 1912-13 και εργάστηκε στη Νεβάδα του Ιλινόις.
 |
| Πλοίο “Susquehanna” |
(xvi) Μεταναστευτικός επίλογος στο 1921
Στη διάρκεια του έτους έγιναν δύο μεμονωμένες αναχωρήσεις προς την Αμερική. Πιο συγκεκριμένα:
Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1921 έγινε από το Γεώργιο Ηλιόπουλο. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 15 Απριλίου ταξίδεψε με το ελληνόκτητο πλοίο “King Alexander” και στις 2 Μαΐου έφτασε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 56 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο Ζωριάνο λεγόταν Ελένη. Με 194 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Μέμφις του Τεννεσί, όπου ήταν και ο γιος του Ιωάννης Έλις (Ηλιόπουλος). Αυτό ήταν άλλο ένα ταξίδι στις ΗΠΑ για το Γεώργιο Ηλιόπουλο, που είχε ξαναπάει την περίοδο 1909-20 και εργάστηκε στο Ποκατέλλο του Αϊντάχο.
Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1921 έγινε από το Νικόλαο Καμπούρη. Την 1η Ιουνίου, από το λιμάνι της Πάτρας επιβιβάστηκε στο ελληνόκτητο πλοίο “Acropolis”και στις 25 Ιουνίου αποβιβάστηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 27 ετών. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν έμπορος (merchant). Ο πατέρας του στην πατρίδα λεγόταν Κωνσταντίνος. Προορισμός του για δουλειά (με 180 $) ήταν το Φορθ Σμιθ του Αρκάνσας, όπου ήταν ο ξάδερφός του Θεόδωρος Καντάς[20]. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Νικόλαος Καμπούρης την περίοδο 1909-20 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο προορισμό.
Ατμόπλοιο “King
Alexander”
----------------------------
Βιβλιογραφία-Αναφορές-Ιστοσελίδες
1. Αρχείο EllisIsland, της Υπηρεσίας Μετανάστευσης των ΗΠΑ.
2. Β.Δ. 3/15-12-1833
3. Διάταγμα 29-8-1912 (ΦΕΚ 261/1912)
4. Απογραφές πληθυσμού 1889, 1896, 1920.
5. Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “ Μετανάστες στην Αμερική από την περιοχή Λαμίας (1902-1922)” / Περιοδικό ΦΘΙΩΤΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ ετών 2012-2013, Λαμία. Αναρτήθηκε στο μπλογκ amfictyon.blogspot.gt από τις 7-7-2014 (α’ μέρος) και 14-7-2014 (β’ μέρος).
6. Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “Από την περιοχή Δωρίδας, μετανάστες στην Αμερική (1897-1921)”. Ανέκδοτη εργασία από το Μάρτιο 2016. Αναρτήθηκε στο amfictyon.blogspot.gr από τις 20-3-2016 (Α’ & Β’ μέρη).
7. Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “Από την Άμφισσα Φωκίδας, μετανάστες στην Αμερική (1894-1921)”. Ανέκδοτη εργασία από το Φεβρουάριο 2017. Αναρτήθηκε στο amfictyon.blogspot.gr στις 25 Φεβ. 2017.
8. Ιστοσελίδα : www.amfictyon.blogspot.gr
9. Ιστοσελίδα https://www.eetaa.gr
10. περ. «Οικονομικός Ταχυδρόμος», ειδικό τεύχος, σελ. 54, 1997.
11. εφ. Η ΕΠΑΡΧΙΑ, ετών 1927-1934, Λαμίας.
12. «Οδηγός του Μετανάστου», 1910, Αθήνα.
13. Θ. Ανθογαλίδου «Η ελληνική μετανάστευση στις ΗΠΑ (1900-1925)», στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http://www.auth.gr/virtualschool/1.2/Praxis/BoravouProject.html
14. Θανάση Καλαφάτη «1880-1920, η πρώτη εν Αμερική μετανάστευσις», 2-5-2004, από το Διαδίκτυο.
15. Ιστοσελίδα : http://orinidorida.blogspot.com/
16. Βικιπαίδεια
ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
[1] Όταν λέμε Αμερική εννοούμε τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής (ΗΠΑ).
[2] Στο σύνολο των 116 μεταναστών από το Ζωριάνο, βρέθηκαν 9 αναλφάβητοι (ποσοστό 8 %).
[3] Δεν καταγράφηκαν και δεν περιλαμβάνονται σ’ αυτή την εργασία όσοι μετανάστες ήρθαν στις ΗΠΑ, αλλά από άλλα λιμάνια της.
[4] Δήλωσε την Αθήνα ως τόπο καταγωγής του. Πήγε στην Αμερική το 1901, σε ηλικία 24 ετών. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν μπακάλης (grocer). Προορισμός του ήταν η πόλη Ατλάντα της Τζώρτζια.
[5] Πιθανά στον Αριστείδη Αγγελόπουλο (που πρωτοπήγε το 1907).
[6] Στο χειρόγραφο αρχείο είναι κακογραμμένο και δυσανάγνωστο.
[7] Είναι λάθος γραμμένο το επώνυμο (Pegas). Το σωστό πρέπει να είναι Ρήγας.
[8] Γράφτηκε ως Βασιλάκος, αλλά - νομίζω - ότι το σωστό είναι Βασιλάκης.
[9] Βρέθηκαν δύο εγγραφές με το ίδιο πλοίο και στις ίδιες ημερομηνίες. Η ηλικία του μετανάστη όμως στη μία γράφτηκε 16 ετών και στην άλλη 17 ετών.
[10] Πρέπει να έγινε αλλαγή του τόπου προορισμού, αλλά είναι δυσανάγνωστη.
[11] Αφού δήλωσε ότι πρωτοπήγε το 1907, θα ήταν τότε 13 ετών. Δεν δείχνει σωστό. Ίσως κάτι να μην δηλώθηκε σωστά, πιθανά η ηλικία των 18 ετών, ή το έτος 1907 της πρώτης αποδημίας.
[12] Το μικρό όνομα είναι δυσανάγνωστο. Πάντως το επώνυμο είναι Καμπούρης.
[13] Από τους Πενταγιούς. Πήγε στην Αμερική το 1909, σε ηλικία 17 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ιωάννης. Προορισμός του ήταν το Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν.
[14] Οι αμερικανοί έκοβαν τα μεγάλα επώνυμα. Το Λούκας που γράφτηκε, πιθανά ήταν Λουκόπουλος.
[15] Στο χειρόγραφο αρχείο, το όνομα αυτό είναι κακογραμμένο και δυσανάγνωστο. Το γράφω με επιφύλαξη.
[16] Βρέθηκε στο αρχείο ένας Κωνσταντίνος Δημόπουλος, που πήγε στην Αμερική το 1906, σε ηλικία 34 ετών και παντρεμένος. Ως τόπο καταγωγής του δήλωσε αόριστα “Παρνασσίδα”. Προορισμός του ήταν το Πόρτλαντ του Όρεγκον.
[17] Συγκεκριμένα στο Μιλγουώκι.
[18] Από το Γαλαξίδι. Επάγγελμα ναυτικός (seaman). Πήγε για πρώτη φορά στην Αμερική την περίοδο 1904-06 και εργάστηκε στη Νέα Υόρκη. Ξαναπήγε το 1906, σε ηλικία 33 ετών, με προορισμό πάλι τη Νέα Υόρκη.
[19] Δεν είναι βέβαιο ότι ήταν παντρεμένος, επειδή δήλωσε το όνομα του πατέρα του στο χωριό. Αν ήταν παντρεμένος θα δήλωνε το όνομα της συζύγου.
[20] Από την Παλαιοκατούνα. Πήγε στην Αμερική το 1909, σε ηλικία 24 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Χαράλαμπος. Προορισμός του ήταν η πόλη Σπρίνγκφιλντ της Μασαχουσέτης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου