Προλεγόμενα
Τα Φιδάκια είναι ορεινό χωριό του νομού Ευρυτανίας, σε υψόμετρο 920 μέτρων, στις πλαγιές του όρους Χελιδόνα. Είναι παραδοσιακός οικισμός με αρκετά πετρόκτιστα πανέμορφα δίπατα σπίτια. Υπάρχει μια άποψη ότι εκεί βρισκόταν η αρχαία Οιχαλία, που ήταν η πρωτεύουσα των Ευρυτάνων. Δεν είναι γνωστή η προέλευση του ονόματος Φιδάκια.
Η παρούσα εργασία αναφέρεται στη μετανάστευση προς την Αμερική στο πρώτο τέταρτο του 20ού αι. Υπήρξε όμως κι άλλη μετανάστευση, που έγινε μεταπολεμικά και μείωσε σημαντικά τον πληθυσμό του χωριού. Δεν είναι όμως αντικείμενο τούτης της εργασίας.
 |
| Τα Φιδάκια (φωτογραφία akisdrakis) |
Μελετώντας τους Έλληνες μετανάστες που πήγαν στην Αμερική, εδώ και αρκετά χρόνια, κατέγραψα και όσους προήλθαν από τα Φιδάκια. Η συγκέντρωση του υλικού άρχισε πριν από χρόνια και βρέθηκαν αναλυτικά στοιχεία για 47 άτομα. Η εργασία ολοκληρώθηκε τον Απρίλιο του 2021.
Για το αποτέλεσμα αυτό χρειάστηκαν πολλές μέρες και ώρες εντατικής απασχόλησης. Με βοήθησε πολύ, μέσω του Διαδικτύου, το εξαιρετικό αμερικανικό αρχείο μετανάστευσης του νησιού Έλλις (Ellis Island). Η έρευνα απέδωσε 22 μεταναστευτικά ταξίδια (κάποιοι μετανάστες έκαναν και διπλά ταξίδια), ώστε τελικά ανευρέθηκαν 47 μετανάστες. Ίσως να διέφυγαν κάποια ονόματα που δεν εντόπισα ή μπορεί να έγραψαν άλλο τόπο γέννησης και προηγούμενης διαμονής. Θυμίζω τη (συνήθη) περίπτωση που κάποιοι, τότε στις ΗΠΑ, δήλωναν ότι γεννήθηκαν ή ότι διέμεναν στη μεγαλύτερη πόλη (π.χ. Καρπενήσι, Λαμία). Κάτι τέτοιο όμως, θα πρέπει να το συμπληρώσει κάποιος που ξέρει τα ντόπια επώνυμα, κι αν είναι μεγαλύτερης ηλικίας (με καλή μνήμη) ακόμα καλύτερα.
Η εργασία-μελέτη αυτή θέλει να τιμήσει τους ανθρώπους από τα Φιδάκια, για την τόλμη και την απόφαση να φύγουν στα ξένα (μερικοί ίσως να μην ξαναδούν τον τόπο τους), θυσιάζοντας τα καλύτερά τους χρόνια για να ζήσει η γονική οικογένεια και οι ίδιοι καλύτερα.
Μετά από έναν αιώνα, η προσπάθεια αυτή αποτείνεται στο θυμικό όσων έζησαν ή έχουν εικόνες από τα χρόνια της μετανάστευσης στην Αμερική. Είναι όμως μια αναγκαία κατάθεση μνήμης για τους νεότερους, στους οποίους και αφιερώνεται.
Κωνσταντίνος Αθαν. Μπαλωμένος
φυσικός
-----
Αυτοδιοικητικά
Οικισμός Φιδάκια
Στις 16 Οκτωβρίου 1940, το όνομα του οικισμού από Φειδάκια διορθώθηκε σε Φιδάκια. Στις 22 Μαρτίου 1943 η κοινότητα Φιδάκια αποσπάστηκε από το νομό Αιτωλοακαρνανίας και υπάγεται πλέον στο νομό Ευρυτανίας.
Στις 4 Δεκεμβρίου 1997 (σχέδιο “Καποδίστριας”), η κοινότητα Φιδάκια καταργήθηκε και ο ομώνυμος οικισμός προσαρτήθηκε στο δήμο Καρπενησίου.
Στην απογραφή του 2011, είχε 27 κατοίκους.
1. Στοιχεία για τη μετανάστευση από τα Φιδάκια στην Αμερική[1]
Το ποσοστό που μετανάστευσε ήταν 23 % του πληθυσμού, που είναι σχεδόν 3πλάσιο από το γενικό μέσο όρο της ελληνικής μετανάστευσης (ήταν 8%). Η περιοχή είχε μόνο κτηνοτροφία, ήταν πολύ ορεινή και δυσκόλευε πολύ τη ζωή[2] των κατοίκων της.
Οι μετανάστες ήταν κυρίως άρρενες (αλλά υπήρχαν και 5 θήλεις). Μελετώντας την ηλικιακή κατανομή συμπεραίνουμε ότι οι παραγωγικές ηλικίες 21-30 ετών (με 16 άτομα) ήταν ίσες με τις μικρότερες ηλικίες έως και 20 ετών. Ακολούθησαν οι μεγαλύτερες ηλικίες 31-40 ετών (με 11 άτομα). Η κατανομή σε ομάδες ηλικιών των μεταναστών από τα Φιδάκια, δίνεται στον πίνακα 3.
Μικρότερες ηλικίες μεταναστών :
(β) Πιστόλης Κωνσταντίνος, ετών 17 (πήγε το 1907)
Μεγαλύτερες ηλικίες μεταναστών :
(α) Παπαδοπούλου Παρασκευή, ετών 58 (πήγε το 1914)
(γ) Τσάμης Δημήτριος, ετών 42 (πήγε το 1920)
(δ) Χόνδρος Δημήτριος, ετών 41 (πήγε το 1923)
Ο μέσος όρος ηλικιών όλων των μεταναστών είναι 26 έτη.
Οι περισσότεροι μετανάστες από τα Φιδάκια ήταν άγαμοι. Πιο συγκεκριμένα, από τους 47 μετανάστες, οι 29 ήταν άγαμοι (ποσοστό 62 %), οι δε υπόλοιποι 18 ήταν έγγαμοι.
Από τις οικογένειες του χωριού αυτού, τα περισσότερα (αριθμητικά) ταξίδια των μεταναστών στην Αμερική κατέγραψαν τα επώνυμα :
Η επιλογή του πλοίου δεν είχε κάποια ιδιαίτερη σημασία, εκτός από το κόστος του εισιτηρίου και την πυκνότητα των δρομολογίων. Τα ελληνόκτητα πλοία ήταν λιγότερα σε σχέση με τα ξένα. Στην προκείμενη περίπτωση οι περισσότεροι μετανάστες από τα Φιδάκια έφυγαν με ξένα πλοία. Με ελληνικά πλοία έφυγαν 15 άτομα.
Σε ένα ταξίδι, από το λιμάνι της Πάτρας, το 1907 έφυγαν 6 μετανάστες από τα Φιδάκια με το πλοίο “Laura”. Το 1911 με το πλοίο “Martha Washington” και από το ίδιο λιμάνι, σε ένα ταξίδι έφυγαν 5 μετανάστες.
Σε σύγκριση, τα μεμονωμένα και τα ομαδικά ταξίδια ήταν ακριβώς ίσα. Συγκεκριμένα, έγιναν 11 μεμονωμένα και 11 ομαδικά ταξίδια.
Αναλυτικά στοιχεία για τα πλοία δίνονται στον Πίνακα 6, που παρατίθεται.
Φτάνοντας στο λιμάνι της Νέας Υόρκης, οι μετανάστες περνούσαν από υγειονομικό έλεγχο επάνω στο πλοίο. Μετά κατέβαιναν και μαζί με τις αποσκευές τους περίμεναν στη σειρά για την τελική καταγραφή και έλεγχο της υπηρεσίας Μετανάστευσης, στο κτίριο του Ellis Island (νησιού Έλλις), που οι Έλληνες το έλεγαν «Καστιγγάρι».
Οι άρρωστοι, όσοι είχαν κάποια καταδίκη (κλοπή ή έγκλημα), όσοι δεν είχαν συγγενείς ή φίλους στην Αμερική κι όσοι δεν είχαν λίγα χρήματα για εισιτήριο στον τόπο προορισμού, υποχρεωτικά επέστρεφαν στο πλοίο για επαναπατρισμό.
Οι πολιτείες προορισμού που επέλεξαν οι μετανάστες από τα Φιδάκια φαίνονται στον Πίνακα 7. Κυριάρχησε η πολιτεία της Νέας Υόρκης, με 19 άτομα (ποσοστό 40 %)! Ακολούθησε η πολιτεία της Βόρειας Καρολίνας με 15 άτομα. Μικρότερες προτιμήσεις καταγράφηκαν στις πολιτείες Δυτική Βιρτζίνια και Νότια Καρολίνα. Τα αριθμητικά στοιχεία των προορισμών φαίνονται στον παρατιθέμενο πίνακα 7.
Αναλυτικά, οι μετανάστες επέλεξαν τους επόμενους τόπους (σε παρένθεση είναι ο αριθμός μεταναστών) :
ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΙ-ΤΟΠΟΙ
|
ΠΟΛΙΤΕΙΑ |
ΤΟΠΟΙ |
|
Νέα Υόρκη (N.Y.) |
New York (18), Albany (1) |
|
Βόρ. Καρολίνα (N.C.) |
Charlotte (1), Wilmington (1), Asheville (4), Raleigh (3), Winston Salem (1), Clinton (2), Fayetteville (2) |
|
Δυτ. Βιρτζίνια (W.Va.) |
Bluefield (5) |
|
Νότ. Καρολίνα (S.C.) |
Laurence (3) |
|
Μασαχουσέτη (Mass.) |
Boston (2) |
|
Τζώρτζια (Ga.) |
Elberton (2) |
|
Πενσυλβάνια (Pa.) |
Pittsburg (1) |
|
ΣΥΝΟΛΟ |
47 |
2. Επαγγέλματα των μεταναστών
Ο μεγαλύτερος αριθμός μεταναστών από τα Φιδάκια, 26 άτομα (ή ποσοστό 55 %) δήλωσε εργάτης (laborer, worker, workman). Εκτός όμως αυτών, δηλώθηκαν: εργάτες σε φάρμα, αγρότης-κτηματίας, έμπορος, αλλά και άλλα επαγγέλματα, κυρίως της εστίασης, όπως : ξενοδόχος, μάγειρος, εστιάτορες, πανδοχέας, κ.ά.
Αριθμητικά στοιχεία αυτών ακολουθούν:
|
επάγγελμα |
αριθ. |
|
εργάτης (laborer, workman, worker) |
26 |
|
εργάτης σε φάρμα (farm laborer) |
5 |
|
αγρότης (farmer) |
1 |
|
μάγειρος (cook) |
1 |
|
ξενοδόχος (hotel keeper) |
1 |
|
εστιάτορας (restaurant keeper, lunch room) |
3 |
|
πανδοχέας (Inn keeper) |
1 |
|
μαθητής (pupil) |
1 |
|
έμπορος (merchant) |
1 |
|
οικιακά (house wife) |
3 |
|
άνευ |
4 |
|
ΣΥΝΟΛΟ |
47 |
Σημείωση : Ξενοδόχος (Σερ. Χόνδρος), μάγειρος & πανδοχέας (Κωνστ. Κυρίτσης), εστιάτορες (Σερ. Τσάμης, Γεώρ. Χόνδρος, Αριστ. Κάντζος), έμπορος (Δημ. Χόνδρος).
3. Διπλά ταξίδια στην Αμερική
Από το σύνολο των μεταναστών, εντοπίστηκαν 9 άτομα που έκαναν διπλό ταξίδι στην Αμερική. Ο συνήθης λόγος ήταν η στράτευση για τους Βαλκανικούς πολέμους 1912-13 και μετά έφυγαν πάλι. Άλλος λόγος ήταν για τη συνοδεία άλλων μελών της οικογένειας.
Περισσότερα χρόνια στο α’ ταξίδι τους έμειναν και εργάστηκαν οι :
Ø Αριστείδης Κάντζος, 15 χρόνια
Ø Δημήτριος Χόνδρος, 15 χρόνια
Ø Κων/νος Κυρίτσης, 12 χρόνια
Τα ονόματα και οι πολλαπλοί προορισμοί ακολουθούν:
1. Κωνσταντίνος Κάντζιος : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1906-10 σε τόπο του Όρεγκον (που δεν μας είναι γνωστός). Το β’ ταξίδι έγινε το 1911 στην πόλη Άσβιλ (Asheville) της Βόρειας Καρολίνας.
2. Ευάγγελος Χόνδρος : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1907-10 στη Νέα Υόρκη. Το β’ ταξίδι έγινε το 1911 πάλι στον ίδιο προορισμό.
3. Ιωάννης Παπαδόπουλος : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1907-12 στη Νέα Υόρκη. Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 πάλι στον ίδιο προορισμό.
4. Σεραφείμ Χόνδρος : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1909-13 στην πόλη Λώρενς (Laurence) της Νότιας Καρολίνας. Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 πάλι στον ίδιο προορισμό.
5. Γεώργιος Χόνδρος : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1912-21 στην πόλη Ουίνστον Σάλεμ (Winston Salem) της Βόρειας Καρολίνας. Το β’ ταξίδι έγινε το 1921 πάλι στον ίδιο προορισμό.
6. Δημήτριος Χόνδρος : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1906-21 στην πόλη Λορίν της Νότιας Καρολίνας. Το β’ ταξίδι έγινε το 1923 στην πόλη Μπλούφιλντ (Bluefield) της Δυτ. Βιρτζίνια.
7. Ελένη Χόνδρου : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1912-21 στην πόλη Λορίν της Νότιας Καρολίνας. Το β’ ταξίδι έγινε το 1923 στην πόλη Μπλούφιλντ (Bluefield) της Δυτ. Βιρτζίνια.
8. Κωνσταντίνος Κυρίτσης : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1911-23 στην Φαγιέτβιλ (Fayetteville) της Βόρειας Καρολίνας. Το β’ ταξίδι έγινε το 1924 πάλι στον ίδιο προορισμό.
9. Αριστείδης Κάντζος : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1908-23 στη Νέα Υόρκη. Το β’ ταξίδι έγινε το 1924 στην πόλη Άσβιλ (Asheville) της Βόρειας Καρολίνας.
4. Αλφαβητικός πίνακας των μεταναστών από τα Φιδάκια
Από το αμερικανικό αρχείο του νησιού Έλλις (Ellis island) μέσω του Διαδικτύου (internet) βρέθηκαν οι περισσότεροι μετανάστες από τα Φιδάκια που έφτασαν στις Η.Π.Α. και καταγράφηκαν. Από το 1892 έως το 1924, περισσότεροι από 22 εκατομμύρια μετανάστες, επιβάτες, και μέλη πληρώματος των πλοίων ήρθαν στις ΗΠΑ μέσω του νησιού Ellis και του λιμένα της Νέας Υόρκης και έχουν καταγραφεί[3]. Τα βασικά στοιχεία των μεταναστών από τα Φιδάκια δίνονται συνοπτικά στον παρακάτω πίνακα (με αλφαβητική σειρά και έτσι ακριβώς, όπως τα κατέγραψαν στην Υπηρεσία Μετανάστευσης των ΗΠΑ):
α/α Ονοματεπώνυμο χρ. άφιξης ηλικία έγγαμος Πλοίο ταξιδιού Λιμάνι αναχ.
1 Κάντζιος Κωνσταντίνος 24-10-1911 35 ναι Martha Washington Πάτρα
2 Κάντζος Αριστείδης Ι. 8-6-1908 20 όχι Martha Washington Πάτρα
3 Κάντζος Αριστείδης Ι. 4-3-1914 36 όχι Kaiser Franz Josef I Πάτρα
4 Κάντζος Αριστείδης 12-10-1924 35 όχι Byron Πειραιεύς
5 Κάντσιος Δημήτριος 27-10-1906 30 όχι Giulia Πάτρα
6 Κάντσιος Κωνσταντίνος 27-10-1906 30 ναι Giulia Πάτρα
7 Κυρίτση Ειρήνη Κ. 18-6-1924 19 ναι King Alexander Πειραιεύς
8 Κυρίτσης Γεώργιος 28-4-1910 18 όχι Patris Πάτρα
9 Κυρίτσης Κωνσταντίνος 18-6-1924 30 ναι King Alexander Πειραιεύς
10 Κυρίτσης Κώστας 8-11-1911 20 όχι Alice Πάτρα
11 Κυρίτσης Νικόλαος 24-10-1911 38 ναι Martha Washington Πάτρα
12 Κωτσόπουλος Ιωάννης 11-8-1920 42 ναι Pannonia Πάτρα
13 Παπαδόπουλος Αθανάσ. 13-7-1911 32 ναι Themistocles Πάτρα
14 Παπαδόπουλος Βασίλειος 30-5-1907 23 όχι Laura Πάτρα
15 Παπαδόπουλος Ιωάννης 19-6-1914 36 ναι Corcovado Πάτρα
16 Παπαδόπουλος Σεραφείμ 24-10-1911 32 ναι Martha Washington Πάτρα
17 Παπαδόπουλος Σπυρίδων 27-10-1906 18 όχι Giulia Πάτρα
18 Παπαδοπούλου Παρασκ. 19-6-1914 58 ναι Corcovado Πάτρα
19 Πιστόλης Γεώργιος Ι. 13-7-1911 15 όχι Themistocles Πάτρα
20 Πιστόλης Ευάγγελος 30-5-1907 23 όχι Laura Πάτρα
21 Πιστόλης Ιωάννης 30-5-1907 30 όχι Laura Πάτρα
22 Πιστόλης Κωνσταντίνος 30-5-1907 17 όχι Laura Πάτρα
23 Τσάμης Γεώργιος 3-6-1907 30 όχι Sicilian Prince Πάτρα
24 Τσάμης Δημήτριος 11-8-1920 42 ναι Pannonia Πάτρα
25 Τσάμης Κωνσταντίνος 28-4-1910 18 όχι Patris Πάτρα
26 Τσάμης Σεραφείμ 23-6-1907 24 όχι Gerty Πάτρα
27 Τσάμης Σεραφείμ 11-8-1920 38 ναι Pannonia Πάτρα
28 Τσανής Κωνσταντίνος 1-6-1910 19 όχι Alice Πάτρα
29 Χόνδρος Αθανάσιος 14-10-1909 23 όχι Argentina Πάτρα
30 Χόνδρος Αθανάσιος 24-10-1911 37 ναι Martha Washington Πάτρα
31 Χόνδρος Βλάσιος 3-8-1912 18 όχι Pannonia Πάτρα
32 Χόνδρος Γεώργιος 1-5-1913 19 όχι Martha Washington Πάτρα
33 Χόνδρος Γεώργιος 1-10-1921 28 ναι Megali Hellas Πειραιεύς
34 Χόνδρος Δημήτριος 30-5-1907 24 όχι Laura Πάτρα
35 Χόνδρος Δημήτριος 2-10-1923 41 ναι Constantinople Πειραιεύς
36 Χόνδρος Ευάγγελος 30-5-1907 33 όχι Laura Πάτρα
37 Χόνδρος Ευάγγελος 24-10-1911 35 ναι Martha Washington Πάτρα
38 Χόνδρος Ηλίας 1-6-1910 23 όχι Alice Τεργέστη
39 Χόνδρος Ηλίας 3-2-1914 27 όχι Martha Washington Πάτρα
40 Χόνδρος Κώστας 3-8-1912 18 όχι Pannonia Πάτρα
41 Χόνδρος Κώστας Δ. 2-10-1923 8 όχι Constantinople Πειραιεύς
42 Χόνδρος Σεραφείμ 27-6-1914 24 όχι Kaiser Franz Josef I Πάτρα
43 Χόνδρος Σεραφείμ Δ. 2-10-1923 1 όχι Constantinople Πειραιεύς
44 Χόνδρος Σπύρος Δ. 2-10-1923 6 όχι Constantinople Πειραιεύς
45 Χόνδρου Γεωργία Γ. 2-10-1923 1 όχι Constantinople Πειραιεύς
46 Χόνδρου Ελένη Δ. 2-10-1923 28 ναι Constantinople Πειραιεύς
47 Χόνδρου Ευθαλία 2-10-1923 25 ναι Constantinople Πειραιεύς
5. Χρονικό μετανάστευσης από τα Φιδάκια Ευρυτανίας
i. Οι πρωτοπόροι του 1906
Ήταν μια τριμελής ομάδα που τόλμησε να φύγει πρώτη και να ανοίξει το δρόμο προς την Αμερική. Περιλάμβανε τους : Δημ. Κάντσιο (ή Κάντζο), Κων. Κάντσιο (ή Κάντζο) και Σπυρ. Παπαδόπουλο. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 6 Οκτωβρίου 1906 αναχώρησαν με το ατμόπλοιο “Giulia” και στις 27 Οκτωβρίου έφτασαν στην Αμερική. Τα υπάρχοντα στοιχεία του αρχείου μας πληροφορούν ότι :
· Ο Δημήτριος Κάντσιος (Cantsias) ήταν 30 ετών. Με 10 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, κοντά στον αδερφό του Βασίλειο.
· Ο Κωνσταντίνος Κάντσιος (Cantsios) ήταν 30 ετών. Αναζητούσε δουλειά, με 7 $ μαζί του, στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Σεραφείμ Κλίτσης.
· Ο Σπυρίδων Παπαδόπουλος[4] ήταν 18 ετών. Με 10 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, κοντά στον αδελφό του Κωνσταντίνο Πάπας (Παπαδόπουλο).
Το ίδιο έτος (1906) πήγε και ο Δημήτριος Χόνδρος, στο πρώτο ταξίδι του. Προορισμός του για δουλειά ήταν η πόλη Λορίν της Νότιας Καρολίνας, όπου έμεινε πολλά χρόνια.
ii. Πρώτη σημαντική αύξηση του αριθμού μεταναστών στο 1907
Στη διάρκεια του έτους έγιναν 3 μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (1 ομαδικό και 2 από μεμονωμένους) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 8 άτομα από τα Φιδάκια. Συγκεκριμένα:
Η ομαδική αναχώρηση στο 1907 αριθμούσε έξι άτομα και περιλάμβανε τους : Βασ. Παπαδόπουλο, Ευάγ. Πιστόλη, Ιωάν. Πιστόλη, Κων. Πιστόλη, Δημ. Χόνδρο και Ευάγ. Χόνδρο. Στις 13 Μαΐου, από το λιμάνι της Πάτρας επιβιβάστηκαν στο ατμόπλοιο “Laura” και στις 30 Μαΐου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Το διαθέσιμο αρχειακό υλικό μας αναφέρει επιπλέον ότι :
· Ο Βασίλειος Παπαδόπουλος ήταν 23 ετών. Προορισμός του για δουλειά (με 12 $ μαζί του) ήταν το Ώλμπανυ (Albany) της Νέας Υόρκης, όπου ήταν ο ανεψιός του Κωνστ. Παπαδόπουλος.
 |
| Ατμόπλοιο Laura (Photo: Peabody Essex Museum) |
· Ο Ευάγγελος Πιστόλης (Pistiolis) ήταν 23 ετών. Με 12 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Στυλιανός Σόλων.
· Ο Ιωάννης Πιστόλης (Pistiolis) ήταν 17 ετών. Αναζητούσε δουλειά, με 12 $ μαζί του, στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Νικόλ. Γρανίτσας[5].
· Ο Κωνσταντίνος Πιστόλης (Pistiolis) ήταν 17 ετών. Με 12 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Νικόλ. Γρανίτσας.
· Ο Δημήτριος Χόνδρος ήταν 24 ετών. Προορισμός του για δουλειά (με 12 $ μαζί του) ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Γεώργ. Μανδραγώνης[6].
· Ο Ευάγγελος Χόνδρος ήταν 33 ετών. Με 12 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Γεώργ. Μανδραγώνης.
Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1907 έγινε από το Γεώργιο Τσάμη. Στις 14 Μαΐου, από το λιμάνι της Πάτρας, ταξίδεψε με το πλοίο “Sicilian Prince” και στις 3 Ιουνίου αφίχθηκε στις ΗΠΑ. Ήταν 30 ετών. Αναζητούσε δουλειά, με 10 $ μαζί του, στη Νέα Υόρκη, κοντά στον ξάδερφό του Γεώργιο Δουλαβέρη[7].
Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1907 έγινε από το Σεραφείμ Τσάμη. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 31 Μαΐου έφυγε με το ατμόπλοιο “Gerty” και στις 23 Ιουνίου έφτασε στην Αμερική. Ήταν 24 ετών. Με 13 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Σεραφείμ Καντερές.
iii. Μεμονωμένες αναχωρήσεις στα έτη 1908 και 1909
Η μεμονωμένη αναχώρηση του 1908 έγινε από τον Αριστείδη Κάντζο. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 25 Μαΐου 1908 ταξίδεψε με το πλοίο “Martha Washington” και στις 8 Ιουνίου “πάτησε πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν τότε 20 ετών. Ο πατέρας του στα Φιδάκια λεγόταν Ιωάννης. Προορισμός του για δουλειά (με 10 $ μαζί του) ήταν η πόλη Σάρλοτ (Charlotte) της Βόρειας Καρολίνας, όπου ήταν ο ξάδερφός του Αθανάσιος Κάντζος.
Η μεμονωμένη αναχώρηση του 1909 έγινε από τον Αθανάσιο Χόνδρο. Στις 27 Σεπτεμβρίου 1909 έφυγε με το ατμόπλοιο “Argentina” και στις 14 Οκτωβρίου έφτασε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 23 ετών και αναλφάβητος. Ο πατέρας του λεγόταν Κωνσταντίνος. Με 15 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε για δουλειά στο Πίτσμπουργκ της Πενσυλβάνια, κοντά στον αδερφό του Παναγιώτη Χόνδρο.
 |
|
Ατμόπλοιο “Argentina” |
iv. Αύξηση του αριθμού μεταναστών στο 1910
Στη διάρκεια του έτους έγιναν 2 ομαδικά μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 4 άτομα από τα Φιδάκια. Πιο αναλυτικά :
Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1910 έγινε από διμελή ομάδα, με τους: Γεώρ. Κυρίτση και Κων. Τσάμη. Στις 13 Απριλίου, από το λιμάνι της Πάτρας ανέβηκαν στο ελληνόκτητο πλοίο “Patris” και στις 28 Απριλίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ξέρουμε ακόμη γι’ αυτούς ότι :
· Ο Γεώργιος Κυρίτσης ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του στο χωριό λεγόταν Βασίλειος. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο συμπατριώτης του Κώστας Παπαδόπουλος.
· Ο Κωνσταντίνος Τσάμης ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Σπύρος. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Νέας Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Σπύρος Παπαδόπουλος.
 |
| Ατμόπλοιο “Πατρίς” (Patris) |
Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1910 έγινε από δύο άτομα, τους: Κων. Τσανή και Ηλ. Χόνδρο. Από το λιμάνι της Πάτρας, επιβιβάστηκαν στο ατμόπλοιο “Alice” και την 1η Ιουνίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Τα ελλιπή στοιχεία του αρχείου μας γνωρίζουν ότι :
· Ο Κωνσταντίνος Τσανής ήταν 19 ετών. Προορισμός του για δουλειά (με 25 $) ήταν η Βοστώνη (Boston) της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Νικόλαος Μαριώτης.
· Ο Ηλίας Χόνδρος[8] ήταν 23 ετών. Με 25 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, κοντά στον αδελφό του Σπύρο Χόνδρο.
v. Κορύφωση του αριθμού μεταναστών στο 1911
Στη διάρκεια του έτους έγιναν 3 μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (2 ομαδικά και 1 από μεμονωμένο) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 8 άτομα από τα Φιδάκια. Συγκεκριμένα:
Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1911 έγινε από διμελή ομάδα, με τους Αθαν. Παπαδόπουλο και Γεώρ. Πιστόλη. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 26 Ιουνίου ταξίδεψαν με το ελληνόκτητο πλοίο “Themistocles” και στις 13 Ιουλίου έφτασαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Γνωρίζουμε ακόμη ότι:
· Ο Αθανάσιος Παπαδόπουλος ήταν 32 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στα Φιδάκια λεγόταν Μαρία. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, στην πόλη Ουίλμινγκτον (Wilmington) της Βόρειας Καρολίνας, όπου ήταν ο κουνιάδος του Ιωάννης Πιστόλης.
· Ο Γεώργιος Πιστόλης ήταν 15 ετών. Γράφτηκε ως μαθητής (pupil).Η μητέρα του λεγόταν Κωνστάντω. Τον συνόδευε ο θείος του Αθαν. Παπαδόπουλος. Με 25 $ στην τσέπη, πήγαινε στην πόλη Ουίλμινγκτον της Βόρειας Καρολίνας, όπου ήταν ο πατέρας του Ιωάννης Πιστόλης.
Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1911 αριθμούσε πέντε άτομα. Ήταν οι: Κων. Κάντζιος, Νικ. Κυρίτσης, Σερ. Παπαδόπουλος, Αθαν. Χόνδρος και Ευάγ. Χόνδρος. Στις 9 Οκτωβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας επιβιβάστηκαν στο ατμόπλοιο “Martha Washington” και στις 24 Οκτωβρίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Το αρχειακό υλικό μας αναφέρει επίσης ότι:
· Ο Κωνσταντίνος Κάντζιος (Cadzios) ή Κάντζος ήταν 35 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο χωριό λεγόταν Ελένη. Με 25 $ μαζί του, έψαχνε για δουλειά εργάτη σε φάρμα, στην πόλη Άσβιλ (Asheville) της Βόρειας Καρολίνας, κοντά στον αδελφό του Αθανάσιο. Ο Κων/νος Κάντζιος είχε ξαναπάει στην Αμερική την περίοδο 1906-10 και εργάστηκε σε τόπο του Όρεγκον.
· Ο Νικόλαος Κυρίτσης ήταν 38 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Βασιλική. Προορισμός του για δουλειά εργάτη σε φάρμα (με 25 $ μαζί του) ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Αλέξιος Γιαννιώτης.
· Ο Σεραφείμ Παπαδόπουλος ήταν 32 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Μαρία. Με 24 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά εργάτη σε φάρμα στη Νέα Υόρκη, κοντά στον αδερφό του Γκας Πάππας (Κωνσταντίνο Παπαδόπουλο).
 |
| Ατμόπλοιο “Martha Washington” (Photo: Richard Faber Collection) |
· Ο Αθανάσιος Χόνδρος ήταν 37 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Βασιλική. Αναζητούσε δουλειά εργάτη σε φάρμα, με 25 4 μαζί του, στην πόλη Άσβιλ (Asheville) της Βόρειας Καρολίνας, κοντά στον ξάδερφό του Αθανάσιος Κάντζιο.
· Ο Ευάγγελος Χόνδρος ήταν 35 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στα Φιδάκια λεγόταν Αγγελική. Με 23 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά εργάτη σε φάρμα στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Γκας Πάππας. Για τον Ευάγγελο Χόνδρο, αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ. Πρωτοπήγε την περίοδο 1907-10 και εργάστηκε πάλι στη Νέα Υόρκη.
Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1911 έγινε από τον Κώστα Κυρίτση. Στις 23 Οκτωβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας έφυγε με το ατμόπλοιο “Alice” και στις 8 Νοεμβρίου αφίχθηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν τότε 20 ετών. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν μάγειρος (cook). Ο πατέρας του στο χωριό λεγόταν Σπύρος. Προορισμός του (με 24 $ μαζί του) ήταν η πόλη Έλβερτον (Elberton) της Τζώρτζια, όπου ήταν ο ξάδερφός του Άγγ. Κυρίτσης.
 |
| Ατμόπλοιο “Alice” (Photo: Eric Johnson) |
vi. Ελάχιστοι μετανάστες στα έτη 1912 και 1913
Στη διάρκεια του 1912 καταγράφηκε μόνο ένα ομαδικό ταξίδι από δύο άτομα. Ήταν οι: Βλ. Χόνδρος και Κώσ. Χόνδρος. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 15 Ιουλίου 1912 ανέβηκαν στο πλοίο “Pannonia” και στις 3 Αυγούστου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Επιπλέον στοιχεία του αρχείου μας γνωρίζουν ότι :
· Ο Βλάσιος Χόνδρος ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Βασίλειος. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Έλμπερτον (Elberton) της Τζώρτζια, όπου ήταν ο αδελφός του Α. Χόνδρος.
· Ο Κώστας Χόνδρος ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Σεραφείμ. Δήλωσε αγρότης-κτηματίας. Αναζητούσε δουλειά, με 20 $ μαζί του στην πόλη Λώρενς (Laurence) της Νότιας Καρολίνας, κοντά στον ξάδερφό του Σεραφείμ Χόνδρο.
Στη διάρκεια του 1913, έγινε μία μεμονωμένη αναχώρηση από το Γεώργιο Χόνδρο. Στις 14 Απριλίου 1913, από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψε με το ατμόπλοιο “Martha Washington” και την 1η Μαΐου “πάτησε πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του στο χωριό λεγόταν Σπύρος. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Βοστώνη (Boston) της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Θωμάς Πλακιάς.
vii. Μικρή αύξηση του αριθμού μεταναστών στο 1914
Στη διάρκεια του έτους έγιναν τέσσερα μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (1 ομαδικό και 3 μεμονωμένα) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 5 άτομα από τα Φιδάκια. Αναλυτικά:
Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1914 έγινε από τον Ηλία Χόνδρο. Στις 19 Ιανουαρίου, από το λιμάνι της Πάτρας έφυγε με το ατμόπλοιο “Martha Washington” και στις 3 Φεβρουαρίου έφτασε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 27 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Βασίλειος. Προορισμός του (με 25 $) για δουλειά ήταν η πόλη Λώρενς (Laurence) της Νότιας Καρολίνας, όπου ήταν ο ανεψιός του Σερ. Χόνδρος.
Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1914 έγινε από τον Αριστείδη Κάντζο. Από το λιμάνι της Πάτρας στις 16 Φεβρουαρίου ανέβηκε στο ατμόπλοιο “Kaiser Franz Josef I” και στις 4 Μαρτίου κατέβηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 26 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ιωάννης. Με 85 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Άσβιλ[9] (Asheville) της Βόρειας Καρολίνας.
 |
| Πλοίο “Corcovado” |
Η ομαδική αναχώρηση στο 1914 έγινε από δύο άτομα, τους Ιωάν. Παπαδόπουλο και Παρ. Παπαδοπούλου. Στις 2 Ιουνίου, από το λιμάνι της Πάτρας επιβιβάστηκαν στο ατμόπλοιο “Corcovado” και στις 19 Ιουνίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Γι’ αυτούς ξέρουμε ότι:
· Ο Ιωάννης Παπαδόπουλος ήταν 36 ετών και παντρεμένος. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν μάγειρος (cook). Γεννήθηκε στα Φιδάκια, αλλά ως τόπο προηγούμενης διαμονής δήλωσε το Μικρό Χωριό. Ως δικό του άνθρωπο δήλωσε το Σεραφείμ Παπαδόπουλο. Αναζητούσε δουλειά, με 40 $ μαζί του, στη Νέα Υόρκη, κοντά στον αδερφό του Κ. Πάππας. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Ιωάννης Παπαδόπουλος την περίοδο 1907-12 και εργάστηκε πάλι στη Νέα Υόρκη.
· Η Παρασκευή Παπαδοπούλου ήταν 58 ετών, αναλφάβητη και παντρεμένη. Επάγγελμα “οικιακά”. Ως πλησιέστερο συγγενή της στο χωριό δήλωσε τον αδελφό της Γεώργιο Παπαδόπουλο. Πήγαινε στη Νέα Υόρκη, για να συναντήσει το γιο της Κ. Πάππας[10].
Η τρίτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1914 έγινε από το Σεραφείμ Χόνδρο. Στις 15 Ιουνίου, από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψε με το ατμόπλοιο “Kaiser Franz Josef I” και στις 27 Ιουνίου αφίχθηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 24 ετών. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν ξενοδόχος (hotel keeper). Ο πατέρας του λεγόταν Βασίλειος. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Λώρενς (Laurence) της Νότιας Καρολίνας, κοντά στον ξάδερφό του Αθανάσιο Χόνδρο. Για το Σεραφείμ Χόνδρο ήταν δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ, εφόσον είχε πρωτοπάει την περίοδο 1909-13 και εργάστηκε πάλι στην ίδια πόλη.
viii.Μία ομαδική αναχώρηση στο 1920
Έγινε από τριμελή ομάδα, που περιλάμβανε τους : Ιωάν. Κωτσόπουλο, Δημ. Τσάμη και Σερ. Τσάμη. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 18 Ιουλίου επιβιβάστηκαν στο ατμόπλοιο “Pannonia” και στις 11 Αυγούστου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Το διαθέσιμο αρχειακό υλικό μας αναφέρει ακόμη ότι:
· Ο Ιωάννης Κωτσόπουλος ήταν 42 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στα Φιδάκια λεγόταν Μαρία. Προορισμός του για δουλειά (με 40 $ μαζί του) ήταν η πόλη Ρέιλι (Raleigh) της Βόρειας Καρολίνας, όπου ήταν ο συγγενής του Ευάγγελος Τσάμης.
· Ο Δημήτριος Τσάμης ήταν 42 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ελένη. Με 40 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε για δουλειά εργάτη σε φάρμα στην πόλη Ρέιλι (Raleigh) της Βόρειας Καρολίνας, κοντά στον αδερφό του Αθανάσιο Τσάμη.
· Ο Σεραφείμ Τσάμης ήταν 38 ετών και παντρεμένος. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν εστιάτορας (restaurant keeper). Η γυναίκα του στο χωριό λεγόταν Παρασκευή. Αναζητούσε δουλειά, με 40 $ μαζί του, στην πόλη Ρέιλι (Raleigh) της Βόρειας Καρολίνας, κοντά στον αδερφό του Αθανάσιο Τσάμη.
ix. Δύο οικογενειακές αναχωρήσεις στα έτη 1921 και 1923
Δόθηκε με μία μεμονωμένη αναχώρηση στο 1921 και σε μία ομαδική αναχώρηση των μελών δύο οικογενειών στο 1923. Πιο συγκεκριμένα λοιπόν :
Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1921 έγινε από το Γεώργιο Χόνδρο. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 12 Σεπτεμβρίου ταξίδεψε με το ελληνόκτητο ατμόπλοιο “Megali Hellas” και την 1η Οκτωβρίου έφτασε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 28 ετών και παντρεμένος. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν εστιάτορας[11] (restaurant keeper). Η γυναίκα του στην πατρίδα λεγόταν Ευθαλία. Αναζητούσε ανάλογη δουλειά, με 100 $ μαζί του, στην πόλη Ουίνστον Σάλεμ (Winston Salem) της Βόρειας Καρολίνας, όπου ήταν τα αδέρφια του Ευάγγελος και Αθανάσιος Χόνδρος. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Γεώργιος Χόνδρος την περίοδο 1912-21 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο τόπο.
Η ομαδική αναχώρηση στο 1923 έγινε από τα μέλη δύο οικογενειών, του Δημητρίου Χόνδρου και του Γεωργίου Χόνδρου. Η πρώτη οικογένεια περιλάμβανε τους Δημήτριο, Ελένη, Κώστα, Σπύρο και Σεραφείμ. Η άλλη οικογένεια του Γεωργίου Χόνδρου περιλάμβανε την Ευθαλία και Γεωργία. Στις 11 Σεπτεμβρίου 1923, από το λιμάνι του Πειραιά επιβιβάστηκαν στο ελληνόκτητο ατμόπλοιο “Constantinople” και στις 2 Οκτωβρίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ξέρουμε επίσης ότι :
· Ο Δημήτριος Χόνδρος ήταν 41 ετών και παντρεμένος. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν έμπορος (merchant). Ο πατέρας του λεγόταν Σπύρος. Δήλωσε ότι ο τόπος γέννησης και διαμονής του είναι το Καρπενήσι. Με 1.000 $ στην τσέπη, πήγαινε με όλη την οικογένειά του στην πόλη Μπλούφιλντ (Bluefield) της Δυτικής Βιρτζίνια, όπου ήταν ο κουνιάδος του Κώστας Πιστόλης. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Δημήτριος Χόνδρος την περίοδο 1906-1921 και εργάστηκε στην πόλη Λορίν της Νότιας Καρολίνας.
 |
| Πλοίο Constantinople (Photo: Andreas Hernandez Collection) |
· Η Ελένη Χόνδρου ήταν 28 ετών, αναλφάβητη και παντρεμένη με το Δημήτριο. Επάγγελμα “οικιακά”. Δήλωσε ότι ο τόπος γέννησης και διαμονής της είναι το Καρπενήσι. Μαζί με τα 3 παιδιά της πήγαινε στην πόλη Μπλούφιλντ (Bluefield) της Δυτικής Βιρτζίνια. Είχε κι αυτή κάνει και προηγούμενο ταξίδι στις ΗΠΑ, την περίοδο 1912-1921, στην πόλη Λορίν της Νότιας Καρολίνας.
· Ο Κώστας Χόνδρος ήταν 8 ετών, παιδί του Δημητρίου και της Ελένης Χόνδρου. Είχε γεννηθεί το 1915 στην Αμερική (στην πόλη Λορίν της Νότιας Καρολίνας).
· Ο Σπύρος Χόνδρος ήταν 6 ετών, άλλο παιδί του Δημητρίου και της Ελένης Χόνδρου. Είχε γεννηθεί το 1917 στην Αμερική (στην πόλη Λορίν της Νότιας Καρολίνας).
· Ο Σεραφείμ Χόνδρος ήταν μωρό 1 έτους, παιδί του Δημητρίου και της Ελένης Χόνδρου. Είχε γεννηθεί στην Ελλάδα (δηλώθηκε το Καρπενήσι).
· Η Ευθαλία Χόνδρου ήταν 25 ετών και παντρεμένη με το Γεώργιο Χόνδρο. Επάγγελμα “οικιακά”. Ο πατέρας της στο Καρπενήσι λεγόταν Αθανάσιος. Ως τόπο γέννησης και διαμονής δήλωσε το Καρπενήσι. Με 100 $ στην τσέπη, πήγαινε στην πόλη Κλίντον (Clinton) της Βόρειας Καρολίνας για να συναντήσει το σύζυγό της Γεώργιο.
· Η Γεωργία Χόνδρου ήταν μωρό 1 έτους, παιδί του Γεωργίου και της Ευθαλίας.
x.
Μεταναστευτικός
επίλογος στο 1924
Έγιναν 2 αναχωρήσεις (1 ομαδική και 1 μεμονωμένα) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν τρία άτομα από τα Φιδάκια. Αναλυτικά :
Η ομαδική αναχώρηση στο 1924 έγινε από το έγγαμο ζευγάρι Κων/νου και Ειρήνης Κυρίτση. Στις 25 Μαΐου, από το λιμάνι του Πειραιά ανέβηκαν στο ελληνόκτητο πλοίο “King Alexander” και στις 18 Ιουνίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Γνωρίζουμε ακόμη:
· Ο Κωνσταντίνος Κυρίτσης ήταν 30 ετών και παντρεμένος. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν πανδοχέας (Inn keeper). Ο πατέρας του στα Φιδάκια λεγόταν Σπύρος. Με 700 $ μαζί του (μαζί με τη σύζυγό του) πήγαινε στην Φαγιέτβιλ (Fayetteville) της Βόρειας Καρολίνας, όπου ήταν το κατάστημά του (his shop), που το έλεγαν “New York Café”. Για τον Κωνσταντίνο Κυρίτση αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στην Αμερική. Πρωτοπήγε την περίοδο 1911-1923 και εργάστηκε πάλι στην ίδια πόλη.
· Η Ειρήνη Κυρίτση ήταν 19 ετών και παντρεμένη. Μαζί με το σύζυγό της Κων/νο πήγαινε στην Φαγιέτβιλ της Βόρειας Καρολίνας.
Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1924 έγινε από τον Αριστείδη Κάντζο. Στις 25 Σεπτεμβρίου, από το λιμάνι του Πειραιά έφυγε με το ατμόπλοιο “Byron” και στις 12 Οκτωβρίου έφτασε στο λιμάνι της Πέας Υόρκης. Ήταν 35 ετών. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν εστιάτορας για ελαφρά γεύματα (lunch room). Ως πλησιέστερο συγγενή του στο χωριό δήλωσε τον αδερφό του Αθανάσιο Κάντζο. Με 500 $ στην τσέπη, πήγαινε - όπως δήλωσε - στη δουλειά του (his work) στην πόλη Άσβιλ (Asheville) της Βόρειας Καρολίνας. Είχε ξαναπάει κι άλλη μια φορά πριν στην Αμερική, την περίοδο 1908-1923 και εργάστηκε αυτά τα 15 χρόνια στη Νέα Υόρκη.
------------------
Βιβλιογραφία- Αναφορές-Ιστοσελίδες
1. Αρχείο EllisIsland, της Υπηρεσίας Μετανάστευσης των ΗΠΑ.
2. Β.Δ. 3/15-12-1833
3. Διάταγμα 29-8-1912 (ΦΕΚ 261/1912)
4. Απογραφές πληθυσμού 1889, 1896, 1920.
5. Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “ Μετανάστες στην Αμερική από την περιοχή Λαμίας (1902-1922)” / Περιοδικό ΦΘΙΩΤΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ ετών 2012-2013, Λαμία. Αναρτήθηκε στο μπλογκ amfictyon.blogspot.gt από τις 7-7-2014 (α’ μέρος) και 14-7-2014 (β’ μέρος).
6. Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “Ευρυτάνες μετανάστες στην Αμερική (1899-1924)”, από Οκτ. 2015, σε μπλογκ www.amfictyon.blogspot.gr
7. Ιστοσελίδα https://www.eetaa.gr
8. περ. «Οικονομικός Ταχυδρόμος», ειδικό τεύχος, σελ. 54, 1997.
9. εφ. Η ΕΠΑΡΧΙΑ, ετών 1927-1934, Λαμίας.
10. «Οδηγός του Μετανάστου», 1910, Αθήνα.
11. Θ. Ανθογαλίδου «Η ελληνική μετανάστευση στις ΗΠΑ (1900-1925)», στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http://www.auth.gr/virtualschool/1.2/Praxis/BoravouProject.html
12. Θανάση Καλαφάτη «1880-1920, η πρώτη εν Αμερική μετανάστευσις», 2-5-2004, από το Διαδίκτυο.
13. Ιστοσελίδα https://travel.eleftheriaonline.gr/
14. Ιστοσελίδα https://www.karpenissi.gr
15. Ιστοσελίδα https://www.romfea.gr
16. Ιστοσελίδα https://www.anexitilo.net/
17. Ιστοσελίδα https://www.greece.com
18. Βικιπαίδεια
ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
[1] Όταν λέμε Αμερική εννοούμε τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής (ΗΠΑ).
[2] Στο σύνολο των 47 μεταναστών από τα Φιδάκια, βρέθηκαν 2 θήλεις αναλφάβηιες. Εκτός αυτών υπήρχαν και 3 μικρά παιδιά.
[3] Δεν καταγράφηκαν και δεν περιλαμβάνονται σ’ αυτή την εργασία όσοι μετανάστες ήρθαν στις ΗΠΑ, αλλά από άλλα λιμάνια της.
[4] βλ. εισήγηση της Ρένας Κεράνη-Παπαθανασιάδη, με τίτλο “Σπύρος και Φωτεινή Παπαδοπούλου, δύο απόδημοι Ευρυτάνες ευεργέτες” στο Επιστημονικό Συνέδριο με τίτλο “Των Αποδήμων Ευρυτάνων έργα …”, που έγινε στις 18-20 Οκτωβρίου 2012 σε Καρπενήσι και Κερασοχώρι. Τόμος Πρακτικών, στις σελ. 475-478.
[5] Πήγε στην Αμερική το 1906, σε ηλικία 20 ετών, με προορισμό τη Νέα Υόρκη. Ως τόπο καταγωγής δήλωσε αόριστα “Ευρυτανία”. Ξαναπήγε το 1927, σε ηλικία 42 ετών και παντρεμένος, με προορισμό της Μασαχουσέτη.
[6] Από το Παπαρρούσι. Πήγε στην Αμερική το 1906 σε ηλικία 18 ετών, με προορισμό τη Νέα Υόρκη.
[7] Από το Λάστοβο (Χελιδόνα). Πήγε το 1904 στην Αμερική, σε ηλικία 19 ετών, με προορισμό τη Νέα Υόρκη. Εργάστηκε 4 χρόνια και επέστρεψε. Το 1909 έκανε και δεύτερο ταξίδι πάλι στον ίδιο προορισμό.
[8] Επιβιβάστηκε στο πλοίο “Alice” όχι από το λιμάνι της Πάτρας, αλλά από αυτό της Τεργέστης (μετεπιβίβαση).
[9] Αρχικά είχε γραφεί ως προορισμός N.Y. New York.
[10] Στην Αμερική συντόμευαν τα μεγάλα επώνυμα. Έτσι το Παπαδόπουλος έγινε Πάππας.
[11] Αρχικά είχε δηλώσει έμπορος (merchant) αλλά το άλλαξε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου