Το Ορφανοτροφείο Θηλέων Λαμίας

Μετά από 75 χρόνια  προσφοράς

Πρόλογος

    Υπήρξε ένας ευεργέτης του τόπου μας, που τελευταία  επιθυμία του ήταν να δημιουργήσει Ορφανοτροφείο Θηλέων στη Λαμία. Ήταν ο Κωνσταντίνος Μουστάκας (1839-1899) που έγραψε στη διαθήκη του :

“ … ν’ άγορασθή οίκόπεδον είς τό άνατολικόν άκρον τής πόλεως Λαμίας καί ν’ άνεγερθή, έπ’ αύτού κατάστημα, όπερ νά χρησιμεύση ώς Όρφανοτροφείον τών Θηλέων τής πόλεως Λαμίας …”

   Τα χρήματα από τόκους που συγκεντρώθηκαν στη 10ετία του ’30 δεν έφταναν για το σκοπό αυτό. Έτσι η επιθυμία του δεν πραγματοποιήθηκε.

   Στα χρόνια της Κατοχής όμως ευαίσθητα άτομα της χριστιανικής ορθόδοξης εκκλησίας μας ίδρυσαν Ορφανοτροφείο Θηλέων στη Λαμία, που ανταποκρίθηκε εξαιρετικά στο σκοπό των δημιουργών του. Η προσπάθεια αυτή θα δοθεί στην παρούσα εργασία, με όσο γίνεται σύντομο, αλλά περιεκτικό τρόπο.

              Κωνσταντίνος Αθαν. Μπαλωμένος

                                 φυσικός

 

Χορωδία κοριτσιών του Ιδρύματος σε εκδήλωση (21 Μαρτίου 2019)

Η φωτογραφία ελήφθη από την ιστοσελίδα https://www.tideon.org

1.    Ο Ηθικοθρησκευτικός Σύλλογος Λαμίας “Ο Ευαγγελιστής Λουκάς”

   Πρώτα χρόνια της Κατοχής στην Ελλάδα. Ήταν τότε που μικρή ομάδα ευλαβών χριστιανών της Λαμίας αποφάσισε να ιδρύσει έναν ακόμη Σύλλογο, με ιδιαίτερο χαρακτήρα. Στην προσπάθεια αυτή ήταν πολύ σημαντική η συμβολή του αειμνήστου αρχιμανδρίτη Παμφίλου Παπαγιάννη, Ιεροκήρυκα της Ι. Μητροπόλεως Φθιώτιδος, ο οποίος πρωτοστάτησε.

   Με την ευλογία του τότε μητροπολίτη Φθιώτιδος Αμβροσίου Νικολαΐδη,  ιδρύθηκε ο τοπικός Ηθικοθρησκευτικός Σύλλογος μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, με τίτλο “Ο Ευαγγελιστής Λουκάς” και έδρα τη Λαμία. Ο Σύλλογος ήταν συνδεδεμένος με την ορθόδοξη χριστιανική Αδελφότητα Θεολόγων “Η Ζωή”, που είχε ιδρυθεί το 1907 και είχε έδρα την Αθήνα.

   Το 1960, ο Σύλλογος “Ο Ευαγγελιστής Λουκάς” συνδέθηκε με το Παράρτημα[1] της ΓΕΧΑ[2] Λαμίας (που ήταν Τμήμα της Πανελλήνιας Ένωσης), συνεργαζόμενο με τη νεοϊδρυθείσα Αδελφότητα Θεολόγων “Ο Σωτήρ”[3]. Τη δεκαετία του ’90 ιδρύθηκε και το Παράρτημα Λαμίας του Πανελληνίου Συλλόγου “Μέγας Βασίλειος”. Όλοι οι παραπάνω Σύλλογοι συνεργάζονται κάτω από το όνομα “Χριστιανική Εστία Λαμίας”.

 

2.    Η ίδρυση του Ορφανοτροφείου Θηλέων

   Το χειμώνα του 1943, ο αρχιμ. Πάμφιλος Παπαγιάννης, που προαναφέρθηκε, κάλεσε σε συγκέντρωση  το προεδρείο του προαναφερθέντος Συλλόγου, αλλά και άλλα στελέχη της χριστιανικής κοινότητας της πόλης. Η συγκέντρωση έγινε στο γυναικωνίτη του Ι. Ν. Αγίου Νικολάου. Σκοπός αυτής ήταν η δημιουργία ενός νέου Ιδρύματος κοινωνικού χαρακτήρα.

   Αυτό ήταν το Ορφανοτροφείο Θηλέων Λαμίας, που έγινε στο όνομα του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου. Προφανώς το Ίδρυμα αυτό ανήκει διοικητικά στο Σύλλογο “Ο Ευαγγελιστής Λουκάς”.

   Στη συγκέντρωση αυτή συμμετείχαν εκτός του Παμφ. Παπαγιάννη[4], ο Ιωάννης Τσότρας, επιθεωρ. Δημοτικής Εκπαίδευσης και τότε πρόεδρος του Ηθικοθρησκευτικού Συλλόγου “Ο Ευαγγελιστής Λουκάς”, ο έμπορος γυαλικών Λαμίας Σίμος Σίμου και μέλος του Δ.Σ. του Συλλόγου, η Ευμορφία Κυρώζη και η Μαρία Κουλαμά υπεύθυνες των γυναικείων τμημάτων και προνοίας και οι νεότερες Βασιλική Κουλαμά και Αθανασία Δελούση[5], απόφοιτες τότε του 6ταξίου “Μουστακείου” Γυμνασίου Λαμίας.

   Με τη σύμφωνη θέση και ευλογία του τότε μητροπολίτη Φθιώτιδος Αμβροσίου Νικολαΐδη, αποφασίστηκε η ίδρυση Ορφανοτροφείου Θηλέων Λαμίας, εφόσον υπήρχε ήδη το κρατικό Ορφανοτροφείο Αρρένων Λαμίας σε λειτουργία από το έτος 1938. Το Ορφανοτροφείο Θηλέων θα κάλυπτε τη φιλανθρωπική ανάγκη περίθαλψης των ορφανών και απόρων κοριτσιών, που ήταν θύματα του πολέμου και της Κατοχής.

  Πιο συγκεκριμένα, έπρεπε να καλύψει τις ανάγκες όσων κοριτσιών έχασαν τους προστάτες τους γονείς, προστατεύοντας τις ορφανές ελληνοπούλες από τους κινδύνους της ζωής και να τους δώσει όραμα και προοπτική ζωής και εργασίας.

   Το Ορφανοτροφείο θα δεχόταν ορφανά ορθόδοξα χριστιανικά κορίτσια, από νηπιακή ηλικία μέχρι 12 ετών. Κατά την παραμονή τους στο Ίδρυμα θα παρείχε στέγη, τροφή, και θα κάλυπτε τις άλλες ανάγκες διαβίωσης. Τα κορίτσια θα φοιτούσαν στα δημόσια σχολεία. Επίσης θα τους παρείχε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, φροντιστήρια για τις σχολικές ανάγκες σε μαθήματα και ξένες γλώσσες, όπως και κατάλληλη ψυχαγωγία. Όσα μπορούσαν θα ακολουθούσαν ανώτερες σπουδές, που θα τα υποστήριζε. Όταν θα παντρεύονταν θα τα προίκιζε. Όλα αυτά ήταν ενταγμένα σ’ ένα χριστιανικό περιβάλλον.

  

3.    Τα πρώτα δύσκολα χρόνια - Η μεταπολεμική προσπάθεια μέχρι το 1960

   Από το τέλος της Κατοχής άρχισε η λειτουργία του Ορφανοτροφείου, χωρίς τη στοιχειώδη υποδομή, αλλά με μεγάλη ψυχική διάθεση προσφοράς. Τα πρώτα κορίτσια φιλοξενήθηκαν σε διάφορες κατοικίες της Λαμίας. Επιλεγμένες χριστιανικές οικογένειες βοήθησαν εθελοντικά και στήριξαν τις πρώτες ανάγκες.

   Επόμενο βήμα ήταν η συγκέντρωση χρημάτων με σκοπό τη δημιουργία ιδιόκτητης στέγης. Έγιναν πολλαπλοί έρανοι, αλλά υπήρξαν και οικονομικές προσφορές και δωρεές. Μέχρι και το λεγόμενο “δίλεπτο της χήρας” συνέβαλε στη συγκέντρωση του αναγκαίου ποσού. Τελικά αποκτήθηκε ένα οικόπεδο στην οδό Υψηλάντου 113. Στις 15 Φεβρουαρίου 1948, από τον τότε μητροπολίτη Φθιώτιδος Αμβρόσιο Νικολαΐδη τέθηκε ο θεμέλιος λίθος του Ορφανοτροφείου.

   Στη λειτουργία του Ορφανοτροφείου και για επίλυση των προβλημάτων και πολλών αναγκών του, συνέβαλε διαρκώς το Δ.Σ. του Συλλόγου “Ο Ευαγγελιστής Λουκάς”. Θυμίζουμε ότι είχε όχι μόνο τη διοίκηση, αλλά και την οικονομική διαχείριση του Ορφανοτροφείου. Οι Πρόεδροι του Συλλόγου που διετέλεσαν ήταν οι :

·         Ιωάν. Τσότρας, επιθεωρ. Δημοτ. Εκπ/σης

·         Ιωάν. Παπαευσταθίου, συνταξ. στρατιωτικός

·         Αναστ. Αναστασίου, συνταξ. δάσκαλος

·         Θεόδ. Αγγελής, συνταξ. έμπορος, κ.ά.

   Πολύ σημαντική ήταν η συμβολή του αρχιμ. Αμβροσίου Αντωνάρα[6], πνευματικού και ιεροκήρυκα για 35ετία της Ι. Μητρόπολης Φθιώτιδος.

   Μέχρι την κατασκευή της ιδιόκτητης στέγης, το Ορφανοτροφείο στεγαζόταν σ’ ένα παλιό σπίτι. Είχε τότε 40 ορφανά κορίτσια. Φαγητό δεν υπήρχε. Όλα ήταν τότε πολύ δύσκολα. Η επαρχιακή κοινωνία της Λαμίας ήταν κλειστή και φυσικά φτωχή, όπως όλη η μεταπολεμική Ελλάδα στην περιφέρεια.

   Αργότερα το Ίδρυμα άρχισε να φιλοξενεί και παιδιά από πολύτεκνες οικογένειες, που δεν είχαν τα αναγκαία χρήματα για τη συντήρηση των οικογενειών τους, όπως και παιδιά εγκαταλειμμένα από γονείς, ή παιδιά από χωρισμένους γονείς, κ.ά.

   Πρώτη υπεύθυνη του Ορφανοτροφείου ανέλαβε η Ευσταθία Κυριάκου. Πρώτη διευθύντρια ορίστηκε η Παναγιώτα Κιτσοπανίδου, τότε νεαρή απόφοιτη 3ταξίου Γυμνασίου. Διέμενε στο Ίδρυμα μόνιμα μαζί με τα κορίτσια και το λοιπό προσωπικό. Από τότε η λειτουργία του Ορφανοτροφείου ήταν πλέον κανονική και σε ικανοποιητικό βαθμό υποδειγματική. Η Παναγιώτα Κιτσοπανίδου παρέμεινε στη θέση αυτή μέχρι το 1960.

4.    Η σταθερή πορεία του Ορφανοτροφείου Θηλέων από το 1960 και πλέον

   Από το τέλος του 1959 το Ίδρυμα αναζήτησε νέα Διευθύντρια. Το 1960 ήρθε η δασκάλα Σταυρούλα Πελέκη (που ήταν τότε 22 ετών). Ήρθε για 1 χρόνο, αλλά έμεινε όλα τα χρόνια  μέχρι σήμερα! Όπως έχει δηλώσει σε συνέντευξη η ίδια :

Δοκιμάστηκε στα δύσκολα πρώτα χρόνια και πολλές φορές σκέφτηκε να φύγει, αλλά δεν μπορούσε να αφήσει τα ορφανά. Τα πρώτα 10 χρόνια ήταν γι’ αυτήν πολύ δύσκολα, αλλά με πολύν αγώνα, με επιμονή και αξιοπρέπεια τα κατάφερε.

   Στο Ίδρυμα, τα κορίτσια δεν αποξενώνονταν από τις οικογένειές τους. Στις σημαντικές γιορτές και το καλοκαίρι πήγαιναν στα πατρικά σπίτια τους. Τη θερινή περίοδο διαβιούσαν σε ορεινή κατασκήνωση ή έκαναν θαλάσσια λουτρά.

   Όσα κορίτσια είχαν αδέρφια αγόρια, που βρίσκονταν στην ίδια οικογενειακή ή οικονομική κατάσταση με αυτά, καλύπτονταν από το αντίστοιχο Κέντρο Παιδικής Μέριμνας Αρρένων Λαμίας (πρώην Ορφανοτροφείο). Φυσικά μπορούσαν τα αδέρφια να επικοινωνούν, όπως και με τους γονείς  ή συγγενείς (εάν υπήρχαν) συμβάλλοντας στον καλό ψυχισμό τους.

   Η σχέση με την ορθόδοξη χριστιανική πίστη είναι προφανής. Τα κορίτσια συμμετείχαν στα μυστήρια της εκκλησίας, με τακτικό εκκλησιασμό και κατήχηση. Δίπλα στο χώρο του Ιδρύματος υπάρχει το Ιερό Παρεκκλήσιο του Αγ. Ιωάννη του Θεολόγου, όπου κάθε Σάββατο τελείται Θεία Λειτουργία. Το Ίδρυμα  είναι κάτω από την ευλογία του εκάστοτε μητροπολίτη Φθιώτιδας.

   Θυμίζουμε ότι το Ορφανοτροφείο Θηλέων δεν έχει καμία κρατική οικονομική ή άλλου είδους υποστήριξη. Στηρίζεται στην αγάπη και προσφορά των χριστιανών. Μέχρι σήμερα δεν έλειψε στα παιδιά τίποτε από τα αναγκαία. Η συμβολή των διοικούντων και διδασκόντων έφτασε σε βαθμό αυταπάρνησης, η δε εξαιρετική επιμέλεια που δείχνουν είναι συγκινητική. Ως επί το πλείστον το προσωπικό εργάζεται αφιλοκερδώς. Όλα αυτά ανέδειξαν το Ορφανοτροφείο Θηλέων Λαμίας πέραν των τοπικών συνόρων σε Πρότυπο Ίδρυμα.

Βάγια Κόκκαλη

   Το μικρότερο σε ηλικία παιδί στην ιστορία το Ιδρύματος ήταν ένα κοριτσάκι ηλικίας 6 μηνών, που το έφεραν στο Ορφανοτροφείο το 2013. Συγκινητική περίπτωση είναι και η Βάγια Κόκκαλη. Ήταν μία από τις 40 ορφανές του 1960. Η καταγωγή της είναι από το Πολυδένδρι Δομοκού. Μεγάλωσε στο ίδρυμα, έφυγε το 1965 για να εργαστεί στον Άγιο Σάββα και επέστρεψε στο Ίδρυμα για να προσφέρει εθελοντικά. Το 2014 ήταν 81 ετών. Δεν έκανε οικογένεια και όπως έλεγε : “εδώ είναι το σπίτι της”.

   Το 2014 υπήρχαν στο Ίδρυμα 23 κορίτσια. Εκτός της διευθύντριας κας Σταυρούλας Πελέκη, στη λειτουργία του Ορφανοτροφείου συμβάλλει και η κα Δήμητρα Οικονόμου, θεολόγος και μουσικός. Ανήκουν[7] στην Αδελφότητα καθηγητριών και διδασκαλισσών “Θεού Οικοδομή”, με έδρα στην Αθήνα. Η αδελφότητα αυτή συνεργάζεται με την Αδελφότητα[8] Θεολόγων “Ο Σωτήρ”.

   Το έτος 2018, το Ορφανοτροφείο Θηλέων Λαμίας κατέγραφε στη δύναμή του 25 κορίτσια με ηλικίες 3,5 – 22 ετών.

 

5.    Το Ορφανοτροφείο Θηλέων στα δύσκολα χρόνια της οικονομικής κρίσης

   Μετά το 2010 που η Ελλάδα άγγιξε τη χρεοκοπία, η ζωή του Ιδρύματος δυσκολεύτηκε. Ευτυχώς οι προσφορές των επαγγελματιών, εταιριών και απλών πολιτών της πόλης και περιοχής Λαμίας δεν έπαψαν. Καθημερινά έστελναν και στέλνουν τρόφιμα κάθε είδους. Τα φροντιστήρια των κοριτσιών είναι δωρεάν. Το ιδιωτικό νηπιαγωγείο “Ονειροδρόμιο” φιλοξένησε δωρεάν όλα τα μικρά παιδιά προσχολικής ηλικίας του Ιδρύματος.

  Υπήρξαν στις 10ετίες που πέρασαν ευεργεσίες προς το Ίδρυμα, από άτομα που κληροδότησαν την περιουσία τους σ’ αυτό. Μας είναι γνωστά τα επόμενα κληροδοτήματα[9]: (α) Αφροδίτης Γερογιώργη, (β) Βασιλικής Τσιβόγλου ή Τζιβόγλου, (γ) Ηλία Χασούρα, (δ) Γεωργίου Λιάρου ή Λάρου, (ε) Αγγελικής χήρας Σταύρου Σουγιουτζόγλου ή Σουγιουλτζόγλου, (στ) Ελένη Πιτσιώτη, (ζ) Dean Tileson και (η) αδελφών Κων/νου & Βασιλείου Μαλαμάκη. Στο Ορφανοτροφείο Θηλέων Λαμίας ανήκει και το κτήμα του Φραντζόμυλου, με το κατάστημα “Ονειρόμυλος”.

   Όλα τα περιουσιακά στοιχεία αυτών δεν είναι γνωστά, αλλά – όπως γράφτηκε - είναι χωράφια, βοσκοτόπια, διαμερίσματα και 4 μαγαζιά στη Λαμία. Τα εισοδήματα δεν μας είναι γνωστά, αλλά ίσως είναι οριακά για να καλύψουν τις ανάγκες του μη κρατικού αυτού Ιδρύματος. Η επιβολή στα τελευταία χρόνια μετά το 2014, του ΕΝΦΙΑ ήταν καταστροφική για όλα τα κοινωφελή ιδρύματα. Συγκεκριμένα στο Άσυλο Ανιάτων στην Αθήνα το 2017, επιβλήθηκε φόρος[10] 962.941€! Στο Ορφανοτροφείο Θηλέων Λαμίας ζητήθηκε να καταβάλει ποσό ΕΝΦΙΑ 96.000 € το χρόνο!

   Τον Οκτώβριο του 2017 άρχισαν οι κατασχέσεις των ενοικίων από τα διαμερίσματα, που αποτελούσαν περιουσία του ιδρύματος και κύρια πηγή εσόδων για τα 16 κορίτσια που έμεναν στη Λαμία και άλλα 4 που σπούδαζαν. Έτσι το Ορφανοτροφείο Θηλέων Λαμίας αναγκάστηκε να ζητήσει την οικονομική βοήθεια όλων για να συνεχίσει.

   Ο πρόεδρος του Ορφανοτροφείου Θηλέων Νικ. Ντούρος άνοιξε λογαριασμούς σε 2 τράπεζες, για όποιους μπορούσαν να βοηθήσουν οικονομικά. Έκανε έκκληση στους πολίτες να αγοράσουν κουπόνια με 2 €, κληρώνοντας ένα ποδήλατο και 2 κινητά. Ο τοπικός έντυπος και ηλεκτρονικός τύπος πρόβαλαν το θέμα. Οι βουλευτές του νομού που ενημερώθηκαν σχετικά, δεν έκαναν τίποτα για απαλλαγή των φιλανθρωπικών ιδρυμάτων από την άδικη φορολογία.

   Η μητρόπολη Φθιώτιδας έδειξε την έντονη ενόχλησή της θεωρώντας ότι αγνοήθηκε από το Δ.Σ. του Συλλόγου. Με δελτίο τύπου, έθετε το ερώτημα: “Γιατί δεν εζητήθη η συνδρομή της Ιεράς Μητροπόλεως για το Ορφανοτροφείο Θηλέων Λαμίας;” Θυμίζουμε ότι το Δελτίο Τύπου της Μητρόπολης εκδόθηκε μετά την οικονομική εξόρμηση του Συλλόγου υπέρ του Ορφανοτροφείου Θηλέων.

   Σε απαντητική επιστολή[11], ο Σύλλογος “Ο Ευαγγελιστής Λουκάς” αναφέρει ότι δεν απευθύνθηκε στη Μητρόπολη Φθιώτιδας επειδή :

“είναι γνωστή η διάθεσή της να προσαρτήσει το Ορφανοτροφείο στα Ιδρύματα της κεντρικής διοικήσεως της Μητροπόλεως. …

 … Όμως το Καταστατικό του Συλλόγου δεν επιτρέπει καμία παραχώρηση του Ορφανοτροφείου Θηλέων, που ανήκει και είναι ενωμένο με τον Ηθικοθρησκευτικό Σύλλογο “Ο Ευαγγελιστής Λουκάς”. Δεν υπήρξε επιθυμία ή σκέψη παραγκωνισμού της Μητρόπολης, και του μητροπολίτη. Εξάλλου στην εξόρμηση συμμετείχαν και βοήθησαν εκτός της Διευθύντριας και ιερείς της ενορίας, 3 ηγούμενοι Μονών, οι βουλευτές, ο δήμαρχος, οι αντιδήμαρχοι, ο αντιπεριφερειάρχης, κ.ά.”

   Ο Σύλλογος κλείνει την επιστολή του ζητώντας και τώρα τη βοήθεια της τοπικής μητρόπολης. Δεν υπήρξε συνέχεια στο θέμα αυτό.

   Η “κόντρα” ανάμεσα στην τοπική εκκλησία και τη διοίκηση του Ορφανοτροφείου Θηλέων Λαμίας είναι παλιότερη και η αιτία της οφείλεται στην αντιπαλότητα των παραθρησκευτικών ορθοδόξων οργανώσεων “ΖΩΗ” και  “Σωτήρ”, που έχει οικονομική βάση. Όπως έγραψε ο δημοσιογράφος Γ. Παλαμιώτης[12] στην τοπική εφ. “ΣΕΝΤΡΑ”, η διοίκηση το Συλλόγου “Ο Ευαγγελιστής Λουκάς” ανήκει στην οργάνωση “Σωτήρ”, ενώ ο πρώην μητροπολίτης Νικόλαος Πρωτοπαπάς ανήκε στην οργάνωση “ΖΩΗ”. Για να βοηθήσει η μητρόπολη Φθιώτιδας το Ορφανοτροφείο Θηλέων, ζήτησε να αποκτήσει την ιδιοκτησία του, προσαρτώντας το στα Ιδρύματα[13] της κεντρικής Διοικήσεως. Παράλληλα, ο Σύλλογος “Ο Ευαγγελιστής Λουκάς” ανέφερε ότι “ουδέποτε κατατέθηκαν χρήματα στο Σύλλογό μας εκ μέρους της Ιεράς Μητροπόλεως”.

   Το Μάιο του 2018, ο δήμος Λαμίας μαζί με το φοιτητικό Σύλλογο του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας οργάνωσε και πραγματοποίησε με επιτυχία φιλανθρωπική συναυλία[14] για οικονομική στήριξη του Ορφανοτροφείου Θηλέων Λαμίας.

6.    Η διευθύντρια κα Σταυρούλα Πελέκη

Σταυρούλα Πελέκη

   Γεννήθηκε στη Ναύπακτο. Το 1957 τελείωσε δασκάλα και το 1960 σε ηλικία 22,5 ετών ήρθε ως διευθύντρια στο Ορφανοτροφείο Λαμίας. Η οικογένειά της ήταν αρνητική, αλλά εκείνη ήταν αποφασισμένη. Της στοίχισε που πίκρανε τη μάνα της (πέθανε τον επόμενο χρόνο), αν και πριν πεθάνει τη συγχώρεσε. Τα πρώτα χρόνια δοκιμάστηκε σε άγνωστο τόπο, με δύσκολες καταστάσεις και κορίτσια μικρότερης ή μεγαλύτερης ηλικίας απ’ αυτήν. Το πρώτο τρίμηνο έκλαιγε μόνη της και πολλές φορές θέλησε να φύγει. Όμως δεν μπορούσε να αφήσει τα κορίτσια. Για 10 χρόνια προσπάθησε να κάνει το Ίδρυμα βιώσιμο και αξιοπρεπές. Από το 1970 και μετά βελτιώθηκαν τα πράγματα. Ποτέ όμως δεν άφησε τα κορίτσια να πεινάσουν.

   Δεν απέκτησε παιδιά, αλλά έδωσε και εισέπραξε από τα παιδιά πολλή αγάπη. Δεν θέλει τα κορίτσια να την αποκαλούν “μαμά”, γιατί για κάθε παιδί υπήρξε κάποια πραγματική του μητέρα. Είναι σκληρή η ορφάνια. Επίσης, πιο σκληρό κι από το θάνατο είναι η εγκατάλειψη του παιδιού από τους γονείς.

  Παλιότερα στα κορίτσια μάθαιναν μοδιστρική, αλλά η κα Πελέκη προτίμησε όσα κορίτσια θέλουν να σπουδάζουν. Το ζητούμενο για τα κορίτσια είναι να ευτυχήσουν. Νοιάζεται γι’ αυτά μέχρι να παντρευτούν. Διατηρεί επαφή και μετά το γάμο τους. Της φέρνουν τα παιδιά τους και μερικές θέλουν να τα βαπτίσουν Σταυρούλα.

  Το απόσταγμα της προσφοράς της αποτυπώνεται (μετά από ερώτημα μιας δημοσιογράφου) στην επόμενη προσωπική εξομολόγηση της κας Σταυρούλας Πελέκη:

“Εγώ παιδιά δεν έκανα, αλλά νομίζω πως όλα τα παιδιά που πέρασαν από το ορφανοτροφείο, κοντά στα 540, τα αγάπησα σαν δικά μου. Τα τάισα, τα κοίμισα, τα βάφτισα, τα σπούδασα, τα πήγα νυφάδες στην εκκλησία με παρανυφάκια μικρότερα κοριτσάκια, για να αισθάνονται πως δεν είναι μόνες, ότι έχουν μία οικογένεια που πάντα θα τις αγαπά και θα τις νοιάζεται. ”

  Έχει πολύ καλά λόγια να πει για τη σημαντική βοήθεια των ανθρώπων της Λαμίας αρκετά χρόνια προς το Ίδρυμα. Είπε :

“Να' ναι καλά ο κόσμος, οι άγιοι Λαμιώτες, οι άγιοι Φθιώτες κι όλοι οι άγιοι των περιχώρων που μας βοηθάνε. Κάθε βδομάδα μας στέλνουν τρόφιμα, το μόνο που με ενδιαφέρει στην παρούσα φάση είναι να μην πεινάσουν τα αγγελούδια μου. Και δεν θα πεινάσουν”.

   Για τα δύσκολα οικονομικά των τελευταίων ετών είπε :

“Οι συνθήκες με ανάγκασαν να κάνω έκκληση στην πολιτεία αλλά δεν με άκουσε κανείς. Αν χρωστάμε; Πολλά! Μας έχει τρελάνει η εφορία, πάνω από 96.000 το χρόνο.”

“Πληρώνουμε ΕΝΦΙΑ για ό,τι χωράφια μας έχει προσφέρει ο κόσμος - βοσκοτόπια που κανείς δεν εκμεταλλεύεται - και για 4 μαγαζιά στη Λαμία εκ των οποίων λαμβάνουμε ενοίκιο μόνο από ένα, για ό,τι μπορείτε να φανταστείτε. Σε κάποια από τις εκκλήσεις μου είχαν ανταποκριθεί τρία τέσσερα άτομα από την παρούσα κυβέρνηση. Ήρθαν εδώ. Τους παρακάλεσα: “Κάντε ό,τι μπορείτε για να μας βοηθήσετε, σας παρακαλώ”. Μου απάντησαν ότι το θέμα μας θα διευθετηθεί και ο ένας εξ αυτών μου έδωσε 450 ευρώ για τις ανάγκες των παιδιών. Πέρασαν μήνες, τους τηλεφώνησα, μου απάντησαν: “Κυρία Πελέκη, δεν μπορεί να γίνει τίποτα”.”

   Για τη στάση της εκκλησίας σε σχέση με τα οικονομικά προβλήματα του Ιδρύματος, με λακωνικό τρόπο είπε :

“Άνθρωπος της εκκλησίας είμαι και πάω κάθε βδομάδα τα παιδιά για εκκλησιασμό. Αλλά σε παρακαλώ. Μη με ρωτάς για την εκκλησία. Οι άνθρωποι να είναι καλά. Οι απλοί καθημερινοί άνθρωποι που από το υστέρημά τους προσφέρουν ό,τι μπορούν σ' αυτά τα παιδιά. Μόνο αυτό το τελευταίο να γράψεις κορίτσι μου. Τίποτε άλλο. Και να κάνεις μία προσευχή για τα παιδιά μου ...”

Σταυρούλα Πελέκη, Νικόλαος Σταυρογιάννης

   Το 2014, η κα Σταυρούλα Πελέκη είχε συμπληρώσει 54 χρόνια. Στο διάστημα αυτό πέρασαν 500 κορίτσια και πλέον από το  Ίδρυμα και βρήκαν την αποκατάσταση στη ζωή τους. Αυτός είναι ο πλέον τιμητικός απολογισμός της προσφοράς της. Όπως γράφτηκε[15] πολύ σωστά σε δημοσίευμα γι’ αυτήν στο έτος 2014, ήταν “η Ελληνίδα με τις 500 κόρες”. Το 2019, σε άλλο δημοσίευμα για την κα Σταυρούλα Πελέκη, την επιγράφει “η πολυμάνα με τις 540 κόρες”!

   Το Μάρτιο του 2019, ο δήμαρχος Λαμίας κ. Νικ. Σταυρογιάννης, με ανάρτηση στο Facebook, την παγκόσμια ημέρα της γυναίκας, έγραψε για την κα Σταυρούλα Πελέκη, την επόμενη τιμητική δήλωση (που συνοδεύεται από φωτογραφία):

“Στο πρόσωπό της, αντικατοπτρίζεται η μάνα, η αδελφή, η φίλη.
Στο πρόσωπό της, βλέπεις την προσφορά, την αγάπη, την τρυφερότητα, την καθοδήγηση.
Είναι γυναίκα και είναι φωτεινό παράδειγμα Ανθρώπου.
Η κ. Σταυρούλα Πελέκη είναι γυναίκα και είναι πρότυπο για όλους μας.
Με αφορμή τη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα, ας αποδώσουμε το σεβασμό, την αναγνώριση και την αγάπη στις γυναίκες που διαχρονικά κάνουν τον κόσμο μας καλύτερο!”

Προς το μέλλον

Το μικρότερο ορφανό με την

κα Σταυρούλα Πελέκη (10-5-2014)

   Περνώντας το κατώφλι ζωής και αδιάλειπτης προσφοράς ¾ αιώνα, το Ορφανοτροφείο Θηλέων Λαμίας, αποδεικνύει τη διαρκή ανάγκη ύπαρξης κοινωφελών ιδρυμάτων, εφόσον η δυστυχία, οι ασθένειες, ο θάνατος προσφιλών προσώπων και η συνεπακόλουθη ορφάνια δεν θα πάψει απ’ τον κόσμο. Ταυτόχρονα αναδεικνύεται και η επιβαλλόμενη κοινωνική αλληλεγγύη που θα υποστηρίζει τέτοιες φιλάνθρωπες προσπάθειες. Όλα αυτά όμως μεγιστοποιούν το τελικό αποτέλεσμα, όταν διευθύνονται από χαρισματικά και ευαίσθητα άτομα, όπως η κα Σταυρούλα Πελέκη, με ταπεινότητα, αυταπάρνηση, διάθεση αυτοθυσίας, διαρκούς προσφοράς και απέραντης αγάπης στο συνάνθρωπο.

   Στα 82 χρόνια της η ακμαιότατη κα Σταυρούλα Πελέκη παραμένοντας στη θέση της, θα συνεχίσει να προσφέρει. Μακάρι, με τη βοήθεια του Θεού, να βρεθεί ανάλογη διάδοχος στη θέση της, που θα αναλάβει το δύσκολο αλλά σημαντικό ανθρωπιστικό κοινωνικό έργο της.

   Θεωρώ βέβαιο και εγκάρδια της εύχομαι το 7χρονο ορφανό κορίτσι, που είναι μαζί της από μωρό 6 μηνών (από το έτος 2012), να το μεγαλώσει και να το αποκαταστήσει …

---------------------------------------

 

Βιβλιογραφία-Αναφορές-Ιστοσελίδες

1.    Θανάση Χαραμή : “Η ιστορία της Ελληνίδας με τις 500 κόρες”, στις 10 Μαΐου 2014, στην ιστοσελίδα www.lifo.gr

2.    Παναγιώτης Ντούρος : “Μια διπλή επέτειος”, 21 Απριλίου 2019, στην ιστοσελίδα https://www.tideon.org

3.    “SOS από το Ορφανοτροφείο Θηλέων για το ΕΝΦΙΑ και τους φόρους”, αναρτήθηκε στις 19 Δεκεμβρίου 2017, στην  Ιστοσελίδα  http://www.lamiareport.gr

4.    “ Ορφανοτροφείο Θηλέων Λαμίας – Βοηθήστε μας να συνεχίσουμε…”, αναρτήθηκε στις 19 Δεκ. 2017 στην  ιστοσελίδα  http://www.mag24.gr/orfanotrofeio-thileon-lamias

5.    Παρασκευή Σπυρίδου : “Γιατί δεν ζητήθηκε συνδρομή για το Ορφανοτροφείο Λαμίας;” Δελτίο Τύπου της Ι. Μητροπόλεως Φθιώτιδος,  13 Φεβρουαρίου 2018.

6.    Σπύρος Καρανάσιος : “ Έκκληση για να μην κλείσει το ορφανοτροφείο θηλέων Λαμίας ”, στις 19 Οκτωβρίου 2017, στην ιστοσελίδα  https://tvstar.gr/fthiotida

7.    Κληροδοτήματα  Ορφανοτροφείου Θηλέων Λαμίας (έγγραφο αναρτημένο στο Διαδίκτυο, αριθ. πρωτ. 24067/ 26 Απριλίου 2017)

8.    Ορφανοτροφείο Θηλέων, σε https://sites.google.com/site/xrestia/orphanotropheio 

9.    Γιώργος Παλαμιώτης : “Ορφανοτροφείο Θηλέων Λαμίας”, εφ. ΣΕΝΤΡΑ, φ. 1537, σελ. 2-3, 26 Φεβ. 2018.

10.  Ορφανοτροφείο Θηλέων Λαμίας “Ο Ευαγγελιστής Λουκάς”, Νικολέτα Κουλέτσιου, στην Ιστοσελίδα  http://www.enallaktikos.gr/

11.  Φιλανθρωπική συναυλία για οικονομική στήριξη του Ορφανοτροφείου Θηλέων Λαμίας, στην εφ. ΛΑΜΙΑΚΟΣ ΤΥΠΟΣ, σ. 4, 23-5-2018, Λαμία.

12.  Νικόλαος Σταυρογιάννης, δήμαρχος Λαμίας : “Τιμή στην κα Πελέκη”, ανάρτηση σε facebook στις 8 Μαρτίου 2019 (με φωτογραφία).

13.  Απάντηση του Δ.Σ. του Συλλόγου “Ο Ευαγγελιστής Λουκάς”, στο Δελτίο Τύπου της Ι. Μητρόπολης Φθιώτιδος, στις 14 Φεβ. 2018, στην ιστοσελίδα  LamiaNow News

14.  Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “Μουστάκειο Κληροδότημα Λαμίας (Ορφανοτροφείο Θηλέων και Γυμνάσιο)”, στην εφ. ΛΑΜΙΑΚΟΣ ΤΥΠΟΣ, σε 3 συνέχειες, αρχίζοντας από το Σάββατο 30-6-2012 έως 4-7-2012, Λαμία. Επίσης από τις 25 Μαΐου 2015 είναι αναρτημένο στο www. amfictyon.blogspot.gr

15.  Ρομίνα Ξύδα : “Η ‘πολυμάνα» με τις 540 κόρες”, στις 12 Μαΐου 2019, στην ιστοσελίδα  https://www.protothema.gr

16.  Βικιπαίδεια

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

---

[1] Ο Σύλλογος αυτός, ως Παράρτημα Λαμίας, ιδρύθηκε στα μέσα της δεκαετίας του ’30 (στις 17-2-1935) από τον αρχιμ. Δανιήλ Βασιλόπουλο.

[2] Πανελλήνια Ένωση Γονέων “Η Χριστιανική Αγωγή” (ΓΕΧΑ), είναι θρησκευτική οργάνωση με έδρα την Αθήνα. Είναι τμήμα της Αδελφότητας Θεολόγων “Ο Σωτήρ” (από τις ισχυρότερες παραθρησκευτικές οργανώσεις στην Ελλάδα.

[3] Ιδρύθηκε το 1960 από μέλη της αδελφότητας Θεολόγων “Η ΖΩΗ”, που αποχώρησαν απ’ αυτήν. Είναι ορθόδοξη χριστιανική ιεραποστολική αδελφότητα, με έδρα στην Αθήνα (οδός Ισαύρων 42). Πρώτος επικεφαλής αυτής ήταν ο αρχιμ. Γεώργιος Δημόπουλος. Σήμερα είναι ο αρχιμ. Αστέριος Χατζηνικολάου.

[4] Καταγόταν από το Αγρίνιο. Ήταν μέλος της χριστιανικής αδελφότητος “ΖΩΗ”.

[5] Σπούδασε μετά κι έγινε φιλόλογος. Υπηρέτησε ως καθηγήτρια στη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση και συνταξιοδοτήθηκε με το βαθμό της Λυκειάρχου.

[6] Από παλαιά ήταν μέλος της Αδελφότητας Θεολόγων “Ο Σωτήρ”.

[7] όπως και η κα Αθανασία Δελούση.

[8] Η ιεραποστολική προσφορά των χριστιανικών Αδελφοτήτων είναι σημαντική, τόσο στην Ελλάδα, όσο και στην Αφρική (π.χ. στο Κονγκό), σε συνεργασία με τις εκεί μητροπόλεις.

[9] Από έγγραφο της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Θεσσαλίας-Στερεάς Ελλάδας, Γεν. Διεύθυνση εσωτερικής λειτουργίας, Διεύθυνση Κοινωφελών Περιουσιών,  Τμήμα Εποπτείας, που αναρτήθηκε στο Διαδίκτυο, με αριθ. πρωτ. 23067/26-4-2017.

[10] Αντιστοιχούσε στο 130% επί των εισπραχθέντων ενοικίων του!

[11] εφ. “Λαμιακός Τύπος”, φ. 21529, σ. 3, Λαμία.

[12] Γ. Παλαμιώτης : “Ορφανοτροφείο Θηλέων Λαμίας”, εφ. ΣΕΝΤΡΑ, φ. 1537, σ. 2-3, 26 Φεβ. 2018, Λαμία.

[13] Ανακοίνωση του Δ.Σ. του Ορφανοτροφείου Θηλέων Λαμίας, ως απάντηση στο Δελτίο Τύπου της Μητροπόλεως Φθιώτιδας (ανάρτηση στην ιστοσελίδα LamiaNow News, στις 13-2-2018).

[14] εφ. ΛΑΜΙΑΚΟΣ ΤΥΠΟΣ, 23 Μαΐου 2018, Λαμία.

[15] Θανάση Χαραμή : “Η ιστορία της Ελληνίδας με τις 500 κόρες”, στις 10 Μαΐου 2014, στην ιστοσελίδα www.lifo.gr