Προλεγόμενα
Η Βράχα
είναι ορεινό χωριό του νομού Ευρυτανίας, σε υψόμετρο 880 μέτρων, στα βόρεια του
Καρπενησίου. Χαρακτηριστικό της Βράχας είναι οι πολλές βρύσες και τα
πετρόκτιστα σπίτια της. Στα βόρεια του χωριού βρίσκεται η Ιερά Μονή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος (από το 1660). Κατά την επανάσταση
του 1821 ήταν ορμητήριο και καταφύγιο των Ελλήνων αγωνιστών. Μετά το σεισμό του
1966 στην περιοχή, πολλοί κάτοικοι μετοίκησαν και ίδρυσαν τη Νέα Βράχα, κοντά
στο χωριό Σταυρός (Μπεκή) Φθιώτιδας.
 |
| Το καθολικό της Ι.Μ. Μεταμόρφωσης του Σωτήρος στη Βράχα (από karpenissi.gr) |
Μελετώντας τους Έλληνες μετανάστες που πήγαν στην Αμερική, εδώ και αρκετά χρόνια, κατέγραψα και όσους προήλθαν απ’ τη Βράχα. Η συγκέντρωση του υλικού άρχισε πριν από χρόνια και βρέθηκαν αναλυτικά στοιχεία για 104 άτομα. Η εργασία ολοκληρώθηκε το Σεπτέμβριο του 2019.
Για το αποτέλεσμα αυτό χρειάστηκαν πολλές
μέρες και ώρες εντατικής απασχόλησης. Με βοήθησε πολύ, μέσω του Διαδικτύου, το
εξαιρετικό αμερικανικό αρχείο μετανάστευσης του νησιού Έλλις (Ellis Island). Η έρευνα απέδωσε 42
μεταναστευτικά ταξίδια (κάποιοι μετανάστες έκαναν πολλαπλά ταξίδια) και τελικά
ανευρέθηκαν 104 μετανάστες. Ίσως να διέφυγαν κάποια ονόματα που δεν εντόπισα ή μπορεί
να έγραψαν άλλο τόπο γέννησης και προηγούμενης διαμονής. Θυμίζω τη (συνήθη)
περίπτωση που κάποιοι, τότε στις ΗΠΑ, δήλωναν ότι γεννήθηκαν ή ότι διέμεναν στη
μεγαλύτερη πόλη (π.χ. Καρπενήσι, Λαμία). Κάτι τέτοιο όμως, θα πρέπει να το
συμπληρώσει κάποιος που ξέρει τα ντόπια επώνυμα, κι αν είναι μεγαλύτερης
ηλικίας (με καλή μνήμη) ακόμα καλύτερα.
Η εργασία-μελέτη αυτή θέλει να τιμήσει τους
ανθρώπους από τη Βράχα, για την τόλμη και την απόφαση να φύγουν στα ξένα
(μερικοί ίσως να μην ξαναδούν τον τόπο τους), θυσιάζοντας τα καλύτερά τους
χρόνια για να ζήσει η γονική οικογένεια
και οι ίδιοι καλύτερα.
Μετά από έναν αιώνα, η προσπάθεια αυτή
αποτείνεται στο θυμικό όσων έζησαν ή έχουν εικόνες από τα χρόνια της
μετανάστευσης στην Αμερική. Είναι όμως μια αναγκαία κατάθεση μνήμης για τους
νεότερους, στους οποίους και αφιερώνεται.
Κωνσταντίνος Αθαν. Μπαλωμένος
φυσικός
---
ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ
Οικισμός
Βράχα
Από τις 30 Σεπτεμβρίου 1835, ο οικισμός
Βράχα προσαρτήθηκε στο δήμο Κτημενίων του νομού Ακαρνανίας και Αιτωλίας. Το
1899 αποσπάστηκε από το νομό Ακαρνανίας και Αιτωλίας και υπήχθηκε στο νομό
Ευρυτανίας, ενώ το 1909 έγινε το
αντίθετο και επέστρεψε στο νομό Αιτωλοακαρνανίας.
Από τις 22 Μαρτίου 1943 ο οικισμός
αποσπάστηκε από το νομό Αιτωλοακαρνανίας
και πλέον υπάγεται στο νομό Ευρυτανίας.
Από τις 4 Δεκεμβρίου 1997 (σχέδιο “Καποδίστριας”) ο οικισμός Βράχας
αποσπάστηκε από την ομώνυμη κοινότητα, η οποία καταργήθηκε και προσαρτήθηκε στο
δήμο Φουρνάς.
Από τις 7 Ιουνίου 2010 (σχέδιο “Καλλικράτης”), ο δήμος Φουρνάς
καταργήθηκε και ο οικισμός Βράχας προσαρτήθηκε στο δήμο Καρπενησίου.
Στην απογραφή του 2011 η Βράχα είχε 98 κατοίκους.
 |
|
Υπεραιωνόβιος πλάτανος στη Βράχα
(Ελήφθη από την ιστοσελίδα www.anexitilo,net) |
Από τους 104 μετανάστες που τελικά εντόπισε η παρούσα εργασία, οι
περισσότεροι (23) έφυγαν το έτος 1909 (ποσοστό 22%). Το έτος 1907 είχαν φύγει
άλλα 22 άτομα. Συνολικά έγιναν 42 μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (ομαδικά και
μεμονωμένα). Βρέθηκαν 15 μετανάστες που έκαναν πολλαπλά ταξίδια (2πλά και 3πλά).
Το ποσοστό που μετανάστευσε ήταν 15 % του πληθυσμού, που είναι σχεδόν
2πλάσιο από το γενικό μέσο όρο της ελληνικής μετανάστευσης (ήταν 8%). Η περιοχή
είχε μόνο κτηνοτροφία, ήταν πολύ ορεινή και δυσκόλευε τη ζωή[2] των κατοίκων
της.
Οι μετανάστες ήταν μόνο άρρενες. Μελετώντας την ηλικιακή κατανομή
συμπεραίνουμε ότι κυριάρχησαν οι παραγωγικές ηλικίες 21-30 ετών (με 39 άτομα).
Ακολούθησαν οι μεγαλύτερες ηλικίες 31-40 ετών (με 31 άτομα) και μετά οι ηλικίες
οι μικρότερες ηλικίες έως και 20 ετών (με 24 άτομα), έως και 20 ετών Η κατανομή
σε ομάδες ηλικιών των μεταναστών από τη Βράχα, δίνεται στον πίνακα 3.
Μικρότερες ηλικίες μεταναστών :
(α) Πολύμερος Δημήτριος, ετών 17 (πήγε
το 1907)
(β) Ράντης Δημήτριος, ετών 17 (πήγε το
1909)
(γ) Χούπας Κωνσταντίνος, ετών 17 (πήγε
το 1907)
Μεγαλύτερες ηλικίες μεταναστών :
(α) Σκοτίδας Παναγιώτης, ετών 48 (πήγε
το 1920)
(β) Μάλλιος Ιωάννης, ετών 47 (πήγε το 1920)
(γ) Χαλιάσος Γεώργιος, ετών 46 (πήγε
το 1920)
(δ) Μπλέτσας Κωνσταντίνος, ετών 44
(πήγε το 1920)
Ο μέσος όρος ηλικιών όλων των μεταναστών είναι 29 έτη.
Οι περισσότεροι μετανάστες της Βράχας ήταν έγγαμοι. Πιο συγκεκριμένα,
από τους 104 μετανάστες, οι 60 ήταν έγγαμοι (ποσοστό 58 %), οι υπόλοιποι 43
ήταν άγαμοι και ένας ήταν σε χηρεία.
Από τις οικογένειες της Βράχας, τα περισσότερα (αριθμητικά) ταξίδια των
μεταναστών στην Αμερική κατέγραψαν τα επώνυμα :
Συνολικά έγιναν 42 μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων, που διακίνησαν τους
104 μετανάστες από τη Βράχα. Οι περισσότεροι μετανάστες (61 άτομα) έφυγαν το
λιμάνι της Πάτρας (ποσοστό 59 %), ενώ από το λιμάνι του Πειραιά έφυγαν 34
μετανάστες. Οι υπόλοιποι έφυγαν από ξένα λιμάνια (βλ. πίνακα 5). Τα ταξίδια
διαρκούσαν 2-3 εβδομάδες, ανάλογα με το πλοίο.
Η επιλογή του πλοίου δεν είχε κάποια ιδιαίτερη σημασία, εκτός από το
κόστος του εισιτηρίου και την πυκνότητα των δρομολογίων. Τα ελληνόκτητα πλοία
ήταν λιγότερα σε σχέση με τα ξένα. Στην προκείμενη περίπτωση οι περισσότεροι
μετανάστες της Βράχας έφυγαν με ξένα πλοία. Με ελληνικά πλοία έφυγαν 22 άτομα.
Το ίδιο έτος 1907, σε ένα ταξίδι,
έφυγαν 8 μετανάστες από το λιμάνι του Πειραιά, με το πλοίο “Gallia”. Το έτος 1909, από το ίδιο λιμάνι και με το ίδιο
πλοίο έφυγαν 12 άτομα της Βράχας.
Το 1912 από το λιμάνι της Πάτρας, σε
ένα ταξίδι, έφυγαν 5 άτομα της Βράχας με το πλοίο “Pannonia”.
Το 1914 πάλι από το λιμάνι της Πάτρας έφυγαν σε ένα ταξίδι, 4 άτομα της Βράχας με το πλοίο “Argentina”.
Το 1920 έφυγαν από το λιμάνι της Πάτρας, 6 άτομα της Βράχας με το ελληνόκτητο
πλοίο “Patris”.
Σε σύγκριση, τα μεμονωμένα και τα ομαδικά ταξίδια ήταν περίπου ίσα.
Συγκεκριμένα, έγιναν 20 μεμονωμένα και 22 ομαδικά ταξίδια.
Αναλυτικά στοιχεία για τα πλοία δίνονται στον Πίνακα 6, που παρατίθεται.
Φτάνοντας στο λιμάνι της Νέας Υόρκης, οι μετανάστες περνούσαν από
υγειονομικό έλεγχο επάνω στο πλοίο. Μετά κατέβαιναν και μαζί με τις αποσκευές
τους περίμεναν στη σειρά για την τελική καταγραφή και έλεγχο της υπηρεσίας
Μετανάστευσης, στο κτίριο του Ellis Island (νησιού Έλλις), που οι Έλληνες το έλεγαν
«Καστιγγάρι».
Οι άρρωστοι, όσοι είχαν κάποια καταδίκη (κλοπή ή έγκλημα), όσοι δεν
είχαν συγγενείς ή φίλους στην Αμερική κι όσοι δεν είχαν λίγα χρήματα για
εισιτήριο στον τόπο προορισμού, υποχρεωτικά επέστρεφαν στο πλοίο για
επαναπατρισμό.
Στη Νέα Υόρκη δεν έμεναν πολύ (ήταν πολύ ακριβή πόλη). Με ένα ποσό γύρω
στα 20 δολάρια, αγόραζαν το εισιτήριο και έτρωγαν κάτι στη διαδρομή μέχρι τον
τόπο προορισμού.
Αναλυτικά, οι μετανάστες επέλεξαν τους επόμενους τόπους (σε παρένθεση
είναι ο αριθμός μεταναστών) :
ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΙ-ΤΟΠΟΙ
ΠΟΛΙΤΕΙΑ
|
ΤΟΠΟΙ
|
Νέα Υόρκη (N.Y.)
|
New York (76)
|
Ουάσιγκτον (Wash.)
|
Spokane (9), Toppenish
(4), Pasco (1)
|
Δυτ.
Βιρτζίνια (W.Va.)
|
Bluefield (7)
|
Νότ.
Καρολίνα (S.C.)
|
Columbia (4), Sumter (1)
|
δ. α.
|
2
|
ΣΥΝΟΛΑ
|
104
|
2. Επαγγέλματα
των μεταναστών
Ο μεγάλος όγκος των μεταναστών 74 άτομα (ποσοστό 71 %) δήλωσε εργάτης (laborer, worker,
workman). Εκτός όμως των ανειδίκευτων εργατών,
δηλώθηκαν: εργάτες σε φάρμα, αγρότες-κτηματίες και άλλα επαγγέλματα, όπως : ξενοδόχος
(Νικόλαος Στ. Μάγκας), μάγειρος (Δημήτριος Μάλλιος), ξυλουργός (Αθανάσιος Τσιρίγκας) και ράπτης (Μάρκος Γ. Κακιώρος).
Αριθμητικά στοιχεία αυτών ακολουθούν:
επάγγελμα
|
αριθ.
|
εργάτης (laborer, workman, worker)
|
74
|
εργάτης σε
φάρμα (farm laborer)
|
18
|
αγρότης (farmer, farm land)
|
4
|
μάγειρος (cook)
|
1
|
ξυλουργός (carpenter)
|
1
|
ξενοδόχος (hotel keeper)
|
1
|
ράπτης (tailor)
|
1
|
μαθητής (scholar)
|
1
|
σπουδαστής (student)
|
1
|
δ. α.
|
2
|
ΣΥΝΟΛΟ
|
104
|
3.
Πολλαπλά ταξίδια στην
Αμερική
Από το σύνολο των μεταναστών, εντοπίστηκαν 15 άτομα που έκαναν πολλαπλό
(διπλό και μερικά τριπλό) ταξίδι στην Αμερική. Ο συνήθης λόγος ήταν η στράτευση
για τους Βαλκανικούς πολέμους 1912-13 και μετά έφυγαν πάλι. Άλλος λόγος ήταν
για τη συνοδεία άλλων μελών της οικογένειας.
Τα ονόματα και οι πολλαπλοί προορισμοί
ακολουθούν:
1. Ιωάννης Μάλλιος : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1907-09 σε διάφορα
μέρη των ΗΠΑ. Το β’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1910-13 στην πόλη Σποκέιν (Spokane) της πολιτείας Ουάσινγκτον. Το γ’
ταξίδι έγινε το 1920 στην πόλη Κολούμπια της Νότ. Καρολίνας.
2. Δημήτριος Ράγκος : Το α’
ταξίδι έγινε την περίοδο 1904-09 στη Νέα Υόρκη. Το β’ ταξίδι έγινε το
1912 πάλι στον ίδιο προορισμό.
3. Νικόλαος Μάγκας : Το α’
ταξίδι έγινε την περίοδο 1907-12 στην πόλη Κολούμπια της Νότ. Καρολίνας.
Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 πάλι στον ίδιο προορισμό.
4. Δημήτριος Αναγνώστου : Το α’
ταξίδι έγινε την περίοδο 1906-12 στην πόλη Πάσκο της πολιτείας
Ουάσινγκτον. Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 πάλι στον ίδιο προορισμό.
5. Δημήτριος Μάλλιος : Το α’
ταξίδι έγινε την περίοδο 1910-13 στη Νέα Υόρκη. Το β’ ταξίδι έγινε την
περίοδο 1914-19 σε τόπο, που δεν μας είναι γνωστός. Το γ’ ταξίδι έγινε το 1920
στη Νέα Υόρκη.
6. Νικόλαος Ράγκος : Το α’
ταξίδι έγινε την περίοδο 1907-12 στη Νέα Υόρκη. Το β’ ταξίδι έγινε το
1914 πάλι στον ίδιο προορισμό.
7. Νικόλαος Ράμμος : Το α’
ταξίδι έγινε την περίοδο 1907-12 στην πόλη Γκραν Ράπιντς του Μίτσιγκαν.
Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 στη Νέα Υόρκη.
8. Νικόλαος Ι. Μάγκας
: Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1907-12 στην πόλη
Κολούμπια της Νότ. Καρολίνας. Το β’ ταξίδι έγινε το 1915 πάλι στην πόλη
Κολούμπια της Νότιας Καρολίνας. Το γ’ ταξίδι έγινε το 1922 πάλι στον ίδιο
προορισμό.
9. Νικόλαος Ράγκος : Το α’
ταξίδι έγινε την περίοδο 1905-12 στη Νέα Υόρκη. Το β’ ταξίδι έγινε το
1920 πάλι στον ίδιο προορισμό.
10. Παναγιώτης Σκοτίδας : Το α’
ταξίδι έγινε την περίοδο 1906-11 σε τόπο της πολιτείας Ουάσινγκτον. Το
β’ ταξίδι έγινε το 1920 στη Νέα Υόρκη.
11. Σπύρος Τζιώρας : Το α’
ταξίδι έγινε την περίοδο 1905-12 στη Νέα Υόρκη. Το β’ ταξίδι έγινε το
1920 πάλι στον ίδιο προορισμό.
12. Αθανάσιος Τσιρίγκας : Το α’
ταξίδι έγινε την περίοδο 1911-13 σε τόπο της πολιτείας Ουάσινγκτον. Το
β’ ταξίδι έγινε το 1920 στην πόλη Μπλούφιλντ (Bluefield)
της Δυτικής Βιρτζίνια.
13. Γεώργιος Χαλιάσος : Το α’
ταξίδι έγινε την περίοδο 1909-12 σε τόπο της πολιτείας Ουάσινγκτον. Το
β’ ταξίδι έγινε το 1920 στην πόλη Μπλούφιλντ (Bluefield)
της Δυτικής Βιρτζίνια.
14. Μιχαήλ Χαλιάσος : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1907-13 σε τόπο της
πολιτείας Ουάσινγκτον. Το β’ ταξίδι έγινε το 1920 στην πόλη Μπλούφιλντ της
Δυτικής Βιρτζίνια.
15. Γεώργιος Τσιτσικάος : Το α’
ταξίδι έγινε την περίοδο 1906-11 στην πόλη Σποκέιν (Spokane) της πολιτείας Ουάσινγκτον. Το β’
ταξίδι έγινε το 1920 στην πόλη Μπλούφιλντ της Δυτικής Βιρτζίνια.
4. Αλφαβητικός
πίνακας των μεταναστών της Βράχας
Από το αμερικανικό αρχείο του νησιού Έλλις (Ellis
island) μέσω του Διαδικτύου (internet)
βρέθηκαν οι περισσότεροι μετανάστες της Βράχας που έφτασαν στις Η.Π.Α. και
καταγράφηκαν. Από το 1892 έως το 1924, περισσότεροι από 22 εκατομμύρια
μετανάστες, επιβάτες, και μέλη πληρώματος των πλοίων ήρθαν στις ΗΠΑ μέσω του
νησιού Ellis και του λιμένα της Νέας Υόρκης και έχουν καταγραφεί[3]. Τα βασικά στοιχεία
των μεταναστών της Βράχας δίνονται συνοπτικά στον παρακάτω πίνακα (με
αλφαβητική σειρά και έτσι ακριβώς, όπως τα κατέγραψαν στην Υπηρεσία
Μετανάστευσης των ΗΠΑ):
α/α Ονοματεπώνυμο χρ. άφιξης ηλικία έγγαμος Πλοίο ταξιδιού Λιμάνι αναχώρ.
1 Αναγνώστου Δημήτριος 28-9-2906 22 όχι Sofia Hohenberg Πάτρα
2 Αναγνώστου Δημήτριος 10-4-1914 30 όχι Argentina
Πάτρα
3 Αναγνώστου Ιωάννης 3-8-1912 28 ναι Pannonia
Πάτρα
4 Αναγνώστου Κώστας Γ. 22-12-1911 19 όχι Oceania Πάτρα
5 Αναγνώστου Σπυρίδων 10-4-1914 28 όχι Argentina
Πάτρα
6 Γαλάνης Γεώργιος 30-3-1909 25 ναι Gallia Πειραιεύς
7 Γαλάνης Δημήτριος 3-4-1912 36 ναι Laura Πάτρα
8 Γεωργακόπουλος Δημήτρ. 18-6-1907 18 όχι Gallia Πειραιεύς
9 Γεωργακόπουλος Κώστας 25-3-1911 40 ναι Argentina Πάτρα
10 Ευγένιος Γεώργιος 20-5-1912 19 όχι Martha Washington Πάτρα
11 Ζανιάς Κωνσταντίνος 15-4-1909 28 ναι Laura Πάτρα
12 Κακιώρας Κωνσταντίνος 10-5-1907 28 ναι Sofia Hohenberg Πάτρα
13 Κακιώρος Δημήτριος 30-3-1909 27 ναι Gallia Πειραιεύς
14 Κακιώρος Μάρκος 30-3-1909 20 όχι Gallia Πειραιεύς
15 Καντζέλης (Καγκέλης)
Νικ. 14-6-1909 23 όχι Martha Washington Πάτρα
16 Καρβέλης Κωνσταντίνος 22-11-1909 30 ναι Patris Πειραιεύς
17 Καρκάνης Γεώργιος 24-3-1920 35 ναι Argentina
Πάτρα
18 Καρκάνης Θεμιστοκλής 18-6-1907 35 ναι Gallia Πειραιεύς
19 Καρκάνης Νικολαος 18-6-1907 43 ναι Gallia Πειραιεύς
20 Καρκάνης Νικολαος 30-3-1909 40 ναι Gallia Πειραιεύς
21 Κατσίποδος Ηλίας 30-3-1909 25 ναι Gallia Πειραιεύς
22 Κατσίφας Κωνσταντίνος 12-4-1910 25 όχι Manuel Calvo Νάπολη
23 Κυρίτσης Δημήτριος 10-5-1907 18 όχι Sofia Hohenberg Πάτρα
24 Κυρίτσης Κωνσταντίνος 15-4-1909 18 όχι Laura Πάτρα
25 Κωστέλος Γρηγόριος 10-5-1907 18 όχι Sofia Hohenberg Πάτρα
26 Κωστέλος Νικόλαος 14-7-1920 35 ναι Patris Πάτρα
27 Μάγκας Γεώργιος Στ 22-11-1909 19 όχι Patris Πειραιεύς
28 Μάγκας Νικόλαος 18-6-1907 18 όχι Gallia Πειραιεύς
29 Μάγκας Νικόλαος Στ. 4-3-1914 28 όχι Athinai
Πειραιεύς
30 Μάγκας Νικόλαος Ι. 23-8-1915 25 όχι Themistocles Πάτρα
31 Μάγκας Νικόλαος 2-8-1922 38 ναι Constantinople Πειραιεύς
32 Μάλλιος Δημήτριος 27-4-1910 30 ναι Oceania
Πάτρα
33 Μάλλιος Δημήτριος 10-4-1914 36 ναι Argentina
Πάτρα
34 Μάλλιος Δημήτριος 4-10-1920 42 ναι Megali Hellas Πειραιεύς
35 Μάλλιος Ιωάννης 30-3-1907 33 ναι Napolitan Prince Πειραιεύς
36 Μάλλιος Ιωάννης 27-4-1910 37 ναι Oceania
Πάτρα
37 Μάλλιος Ιωάννης 4-10-1920 47 ναι Megali Hellas Πειραιεύς
38 Μάλλιος Κωνσταντίνος 22-11-1909 35 ναι Patris Πειραιεύς
39 Μανώλης Κωνσταντής 13-5-1909 38 ναι Argentina
Πάτρα
40 Μήτσιος Γεώργιος 30-3-1909 32 ναι Gallia Πειραιεύς
41 Μήτσιος Νικόλαος 30-3-1909 30 όχι Gallia Πειραιεύς
42 Μητσόπουλος Γεώργιος 28-9-1906 32 ναι Sofia Hohenberg Πάτρα
43 Μπασδέκης Στυλιανός 10-5-1907 19 όχι Sofia Hohenberg Πάτρα
44 Μπλάνης Γεώργιος 22-10-1910 35 ναι Columbia (1908) Πάτρα
45 Μπλέτσας Κωνσταντίνος 25-11-1920 44 ναι Megali Hellas Πειραιεύς
46 Μπλέτσος Κων/νος Α. 30-3-1909 28 ναι Gallia Πειραιεύς
47 Μπλέτσος Κων/νος Γ. 30-3-1909 20 όχι Gallia Πειραιεύς
48 Παπαθέος Δημήτριος 12-4-1910 33 ναι Manuel Calvo Νάπολη
49 Παπαθέος Κωνσταντίνος 3-8-1912 20 όχι Pannonia Πάτρα
50 Παπαθέου Νικόλαος 26-4-1911 30 όχι Martha Washington Πάτρα
51 Παππάς Δημήτριος 3-8-1912 36 ναι Pannonia
Πάτρα
52 Πολύμερος Γεώργιος 28-9-1906 18 όχι Sofia Hohenberg Πάτρα
53 Πολύμερος Δημήτριος 29-9-1907 17 όχι Francesca
Πάτρα
54 Πολύμερος Ιωάννης 16-2-1907 34 ναι Gerty Πάτρα
55 Ράγκος Γεώργιος 25-9-1905 - όχι La Gascogne Χάβρη
56 Ράγκος Δημήτριος 3-8-1912 42 ναι Pannonia
Πάτρα
57 Ράγκος Δημήτριος 12-4-1914 37 ναι Kaiser Franz Josef I Πάτρα
58 Ράγκος Κώστας 9-9-1910 19 όχι Argentina
Πάτρα
59 Ράγκος Νικόλαος 1 25-11-1920 23 όχι Megali Hellas Πειραιεύς
60 Ράγκος Νικόλαος 2 24-3-1920 37 ναι Argentina
Πάτρα
61 Ράγκος Νικόλαος 18-6-1907 21 όχι Gallia Πειραιεύς
62 Ράγκος Νικόλαος Κ. 10-4-1914 26 όχι Argentina
Πάτρα
63 Ράγκος Σπυρίδων Γ. 10-5-1907 18 όχι Sofia Hohenberg Πάτρα
64 Ράγκος Χαράλαμπος 18-6-1907 26 όχι Gallia Πειραιεύς
65 Ράμμος Κωνσταντίνος 15-4-1909 25 όχι Laura Πάτρα
66 Ράμμος Νικόλαος 8-6-1914 36 ναι Athinai
Πειραιεύς
67 Ράμμος Νικόλαος 10-5-1907 28 όχι Sofia Hohenberg Πάτρα
68 Ράντης Γεώργιος 30-3-1909 18 όχι Gallia Πειραιεύς
69 Ράντης Δημήτριος 28-9-1906 28 ναι Sofia Hohenberg Πάτρα
70 Ράντης Δημήτριος 25-2-1909 17 όχι Laura Πάτρα
71 Ράντης Θεοφάνης 6-9-1934 35 ναι Byron Πειραιεύς
72 Ράπτης Νικόλαος 16-2-1907 37 ναι Gerty Πάτρα
73 Σκοτίδας Παναγιώτης 7-7-1906 33 ναι Dora Τεργέστη
74 Σκοτίδας Παναγιώτης 14-7-1920 48 ναι Patris Πάτρα
75 Σπανός Ηλίας 29-6-1910 18 όχι Argentina
Πάτρα
76 Στόκας Κωνσταντίνος 29-9-1907 30 ναι Francesca
Πάτρα
77 Τζιώρας Κωνσταντίνος 27-6-1927 24 όχι Edison
Πειραιεύς
78 Τζιώρας Σπυρίδων 8-10-1905 19 όχι La Bretagne Χάβρη
79 Τζιώρας Σπύρος 14-7-1920 33 ναι Patris Πάτρα
80 Τζιώρας Σταύρος 1-6-1906 19 όχι Roma Νάπολη
81 Τζιώρας Χαράλαμπος 12-4-1910 38 ναι Manuel Calvo Νάπολη
82 Τουμπούκης Κωνσταντ. 10-5-1907 27 ναι Sofia Hohenberg Πάτρα
83 Τσέλος Γεώργιος 22-12-1911 28 ναι Oceania
Πάτρα
84 Τσέλος Γεώργιος 4-3-1914 37 ναι Athinai
Πάτρα
85 Τσέλος Δημήτριος 18-6-1907 18 όχι Gallia Πειραιεύς
86 Τσέλος Δημήτριος 3-4-1912 30 ναι Laura Πάτρα
87 Τσιρίγκας Αθανάσιος 3-4-1912 29 ναι Laura Πάτρα
88 Τσιρίγκας Αθανάσιος 14-7-1920 40 ναι Patris Πάτρα
89 Τσιρίγκας Κώστας 20-7-1912 33 ναι Kaiser Franz Josef I Πάτρα
90 Τσιρώνης Ιωάννης 20-7-1912 37 ναι Kaiser Franz Josef I Πάτρα
91 Τσιρώνης Χρήστος 3-8-1912 30 ναι Pannonia
Πάτρα
92 Τσιρώνης Χρήστος 25-11-1920 40 ναι Megali Hellas Πειραιεύς
93 Τσιτσικάος Γεώργιος 3-12-1906 25 ναι Hudson
Χάβρη
94 Τσιτσικάος Γεώργιος 4-10-1920 42 ναι Megali Hellas Πάτρα
95 Τσιτσικάος Δημήτριος 5-4-1910 27 όχι Niagara
Χάβρη
96 Τσούτσικας Κωνσταντ. 16-2-1907 21 όχι Gerty Πάτρα
97 Τσούτσικας Νικόλαος 13-5-1909 30 ναι Argentina
Πάτρα
98 Τσούτσικας Σπυρίδων 3-3-1909 18 όχι Gallia Πειραιεύς
99 Τσούτσικας Χαράλαμπος 13-5-1909 25 ναι Argentina Πάτρα
100 Χαλιάς (Χαλιάσος) Γεώργ. 30-3-1909 30 ναι Gallia Πειραιεύς
101 Χαλιάσος Γεώργιος 14-7-1920 46 ναι Patris Πάτρα
102 Χαλιάσος Μιχαήλ 14-7-1920 43 ναι Patris Πάτρα
103 Χαλιάσος Μιχαήλ Μ. 18-6-1907 28 ναι Gallia Πειραιεύς
104 Χούπας Κωνσταντίνος 10-5-1907 17 όχι Sofia Hohenberg Πάτρα
5. Χρονικό
μετανάστευσης από τη Βράχα Ευρυτανίας
1. Ο πρωτοπόρος του 1904 – Δύο μεμονωμένες
αναχωρήσεις στο 1905
Ο άνθρωπος που τόλμησε να φύγει πρώτος πρέπει να ήταν ο Δημήτριος Ράγκος. Σε ηλικία 34 ετών και
παντρεμένος, πήγε το 1904 στην Αμερική, ως εργάτης με προορισμό τη Νέα Υόρκη.
Το επόμενο έτος κάλεσε το γιο του Γεώργιο.
Το επόμενο έτος (1905) έγιναν δύο μεμονωμένες αναχωρήσεις. Συγκεκριμένα
:
Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση
έγινε από το Γεώργιο Ράγκο[4]. Από την
Ελλάδα έφυγε με πλοίο μέχρι το γαλλικό λιμάνι της Χάβρης, απ’ όπου στις 10
Σεπτεμβρίου 1905 αναχώρησε με το πλοίο “La
Gascogne” και στις 25 Σεπτεμβρίου έφτασε στην Αμερική.
Προορισμός του (με 18 $ για τα πρώτα του έξοδα) ήταν η Νέα Υόρκη, όπου
συνάντησε τον πατέρα του.
 |
| Πλοίο “La Bretagne” (Photo: Frank Richardo Collection) |
Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση
στο 1905 έγινε από το Σπυρίδωνα
Τζιώρα (Tzioras).Το ταξίδι
του έγινε τμηματικά. Από την Ελλάδα ταξίδεψε με πλοίο μέχρι το γαλλικό λιμάνι
της Χάβρης. Από εκεί, στις 30 Σεπτεμβρίου πήρε το πλοίο “La Bretagne”
και στις 8 Οκτωβρίου αφίχθηκε στις ΗΠΑ. Ήταν 19 ετών. Δήλωσε αγρότης-κτηματίας
(farmer). Με 12 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Νέα
Υόρκη, με γνωστό του στην Αμερική έναν ξάδερφό του στο Σικάγο.
Το ίδιο έτος[5] (1905) πήγε
στην Αμερική και ο Νικόλαος Ράγκος.
Ήταν τότε 22 ετών και έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη. Έμεινε 7 χρόνια, μέχρι
το 1912 που επέστρεψε.
2. Μικρή αύξηση αναχωρήσεων στο 1906
Στη διάρκεια του έτους έγιναν 4 μεταναστευτικά ταξίδια (1 ομαδικό και 3
από μεμονωμένους) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 7 άτομα της Βράχας. Πιο
αναλυτικά :
Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1906 έγινε από το Σταύρο Τζιώρα. Το ταξίδι του έγινε τμηματικά, δηλ. από την Ελλάδα
έφυγε με πλοίο μέχρι το ιταλικό λιμάνι της Νάπολης, απ’ όπου στις 17 Μαΐου
ανέβηκε στο πλοίο “Roma” και την 1η
Ιουνίου κατέβηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν τότε 19 ετών. Με 14 $ για τα
πρώτα έξοδα πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, κονά στον αδερφό του Βασίλειο
Τζιώρα.
Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1906 έγινε από
τον Παναγιώτη Σκοτίδα (Scotidis). Από την
Ελλάδα πήγε πρώτα στο λιμάνι της Τεργέστης, απ’ όπου έφυγε με το πλοίο “Dora” και στις 7 Ιουλίου αφίχθηκε στις ΗΠΑ. Ήταν 35
ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Αναζητούσε δουλειά, με 47 $ μαζί του, στη
Νέα Υόρκη, κοντά στον ανεψιό του Νικόλαο Ράγκο.
Η ομαδική αναχώρηση στο 1906
έγινε από τέσσερα άτομα, τους: Δημ. Αναγνώστου, Γεώρ. Μητσόπουλο, Γεώρ.
Πολύμερο και Δημ. Ράντη. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις11 Σεπτεμβρίου ανέβηκαν
στο πλοίο “Sofia Hohenberg”
και στις 28 Σεπτεμβρίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Το υπάρχον
αρχειακό υλικό μας πληροφορεί επιπλέον ότι :
·
Ο
Δημήτριος Αναγνώστου ήταν 22 ετών.
Γεννήθηκε στη Βράχα, αλλά ως τόπο διαμονής δήλωσε το Καρπενήσι. Με 10 $ στην
τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο γνωστός του Ηλίας Μάλλιος.
·
Ο
Γεώργιος Μητσόπουλος ήταν 32 ετών
και παντρεμένος. Προορισμός του για δουλειά (με 20 $) ήταν η Νέα Υόρκη, όπου
ήταν ο ξάδερφός του Νικόλαος Ράγκος.
·
Ο
Γεώργιος Πολύμερος ήταν 18 ετών. Με
20 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, κοντά στο θείο
του Σεραφείμ …………………[6]
·
Ο
Δημήτριος Ράντης ήταν 28 ετών και
παντρεμένος. Με 20 $ για τα πρώτα έξοδα πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου
ήταν ο ξάδερφός του Νικόλαος Ράγκος.
Η τρίτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1906 έγινε από το Γεώργιο Τσιτσικάο. Με πλοίο πήγε από την Ελλάδα μέχρι το γαλλικό
λιμάνι της Χάβρης, απ’ όπου στις 17 Νοεμβρίου έφυγε με το πλοίο “Hudson” και στις 3 Δεκεμβρίου έφτασε στην Αμερική. Ήταν
25 ετών και παντρεμένος. Ως τόπο προηγούμενης κατοικίας δήλωσε το Καρπενήσι.
Προορισμός του για δουλειά (με 70 $) ήταν η Νέα Υόρκη, κοντά στον ξάδερφό του
Γ. Ράγκο.
3. Πρώτη κορύφωση της μετανάστευσης στο 1907
Στη διάρκεια του έτους έγιναν 5 μεταναστευτικά ταξίδια (4 ομαδικά και 1
μεμονωμένα) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 22 άτομα της Βράχας. Αναλυτικά :
Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1907
έγινε από τρία άτομα, τους: Ιωάν. Πολύμερο, Νικ. Ράπτη και Κων. Τσούτσικα. Στις
22 Ιανουαρίου, από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψαν με το πλοίο “Gerty” και στις 16 Φεβρουαρίου έφτασαν στην Αμερική.
Ξέρουμε ακόμη ότι :
·
Ο
Ιωάννης Πολύμερος ήταν 34 ετών,
αναλφάβητος και παντρεμένος. Αναζητούσε δουλειά, με 15 $ μαζί του, στη Νέα
Υόρκη, όπου ήταν ο ανεψιός του Βασίλειος Τζιώρας.
·
Ο
Νικόλαος Ράπτης ήταν 37 ετών και
παντρεμένος. Με 35 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο
συμπατριώτης του Σ. Καντερές.
·
Ο
Κωνσταντίνος Τσούτσικας ήταν 21
ετών. Προορισμός του (με 15 $) για δουλειά ήταν η Νέα Υόρκη, κοντά στον ξάδερφό
του Ηλία Μάλλιο.
Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1907
έγινε από τον Ιωάννη Μάλλιο. Στις 9
Μαρτίου, από το λιμάνι του Πειραιά έφυγε με το πλοίο “Napolitan Prince” και στις30
Μαρτίου αφίχθηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 33 ετών και παντρεμένος. Με
19 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, κοντά στον
αδερφό του Ηλία Μάλλιο.
 |
| Πλοίο Napolitan Prince (Photo: World Ship Society) |
Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο
1907 αριθμούσε οκτώ άτομα και περιλάμβανε τους: Κων. Κακιώρα, Δημ. Κυρίτση,
Γρηγ. Κωστέλο, Στυλ. Μπασδέκη, Σπυρ. Ράγκο, Νικ. Ράμμο, Κων. Τουμπούκη και Κων.
Χούπα. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 22 Απριλίου επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Sofia Hohenberg”
και στις 10 Μαΐου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Το υλικό του
αρχείου μας πληροφορεί ακόμη ότι :
·
Ο
Κωνσταντίνος Κακιώρας ήταν 28 ετών,
αναλφάβητος και παντρεμένος. Αναζητούσε δουλειά εργάτη σε φάρμα, με 10 $ μαζί
του, στη Νέα Υόρκη, κοντά στον ανεψιό του Κωνσταντίνο Τσούτσικα.
·
Ο
Δημήτριος Κυρίτσης ήταν 18 ετών. Με
10 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά εργάτη σε φάρμα στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο
ξάδερφός του Βασίλειος Τζιώρας.
·
Ο
Γρηγόριος Κωστέλος ήταν 18 ετών.
Προορισμός του (με 10 $) για δουλειά εργάτη σε φάρμα, ήταν η Νέα Υόρκη, κοντά
στον ξάδερφό του Βασίλειο Τζιώρα.
·
Ο
Στυλιανός Μπασδέκης ήταν 19 ετών. Με
10 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά εργάτη σε φάρμα στη Νέα
Υόρκη, όπου ήταν ο θείος του Ηλίας Μάλλιος.
·
Ο
Σπυρίδων Γ. Ράγκος (Spiridon G. Rangos) ήταν 18 ετών. Αναζητούσε δουλειά εργάτη σε
φάρμα, με 12 $ μαζί του, στη Νέα Υόρκη, κοντά στον αδερφό του Νικόλαο Ράγκο.
·
Ο
Νικόλαος Α. Ράμμος (Nicol A. Ramos) ήταν 28 ετών. Με 12 $ στην τσέπη, έψαχνε για
δουλειά εργάτη σε φάρμα στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Σπυρ. Τσιώρας.
·
Ο
Κωνσταντίνος Τουμπούκης (Tubukes) ήταν 27 ετών, αναλφάβητος και
παντρεμένος. Ο τελικός προορισμός του (με 10 $) για δουλειά εργάτη σε φάρμα
ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Κωνστ. Τσούτσικας.
·
Ο
Κωνσταντίνος Χούπας ήταν 17 ετών. Με
12 $ για τα πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά εργάτη σε φάρμα στη Νέα Υόρκη,
κοντά στον ξάδερφό του Σταύρο Τσιώρα.
Η τρίτη ομαδική αναχώρηση στο 1907
αριθμούσε οκτώ άτομα και συγκροτήθηκε από τους: Δημ. Γεωργακόπουλο, Θεμ.
Καρκάνη, Νικ. Καρκάνη, Νικ. Μάγκα, Νικ. Ράγκο, Χαρ. Ράγκο, Δημ. Τσέλο και Μιχ. Χαλιάσο.
Στις 25 Μαΐου, από το λιμάνι του Πειραιά ανέβηκαν στο πλοίο “Gallia” και στις 18 Ιουνίου κατέβηκαν στο λιμάνι της
Νέας Υόρκης. Επιπλέον στοιχεία του αρχείου μας αναφέρουν ότι :
·
Ο
Δημήτριος Γεωργακόπουλος ήταν 18
ετών και αναλφάβητος. Αναζητούσε δουλειά, με 12 $ μαζί του, στη Νέα Υόρκη, όπου
ήταν ο ξάδερφός του Ηλίας Κόρδης (Gordis).
·
Ο
Θεμιστοκλής Καρκάνης ήταν 35 ετών
και παντρεμένος. Με 11 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, κοντά
στον ανεψιό του Χρήστο Σκορδά[7].
·
Ο
Νικόλαος Καρκάνης ήταν 43 ετών και παντρεμένος. Προορισμός του (με 12 $) για
δουλειά ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ανεψιός του Χρήστος Σκορδάς.
·
Ο
Νικόλαος Μάγκας ήταν 18 ετών. Με 10
$ για τα πρώτα έξοδα πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός
του Σταύρος Τζιώρας.
·
Ο
Νικόλαος Ράγκος ήταν 21 ετών.
Αναζητούσε δουλειά (με 17 $ μαζί του) στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο συμπατριώτης
του Σπύρος Τζιώρας.
·
Ο
Χαράλαμπος Ράγκος ήταν 26 ετών. Με 15 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Νέα
Υόρκη, όπου ήταν ο συμπατριώτης του Ηλίας Μάλλιος.
·
Ο
Δημήτριος Τσέλος ήταν 18 ετών.
Προορισμός του (με 12 $) για δουλειά ήταν η Νέα Υόρκη, κοντά στον ξάδερφό του
Βασίλειο Τζιώρα.
·
Ο
Μιχαήλ Μ. Χαλιάσος ήταν 28 ετών και
παντρεμένος. Με 12 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά στη Νέα
Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Δημήτριος Αναγνώστου.
Η τέταρτη ομαδική αναχώρηση στο
1907 έγινε από δύο άτομα, τους : Δημ. Πολύμερο και Κων. Στόκα. Από το λιμάνι
της Πάτρας έφυγαν με το πλοίο “Francesca” και στις 29
Σεπτεμβρίου έφτασαν στην Αμερική. Τα ελλιπή στοιχεία (από πρόβλημα του αρχείου)
μας γνωρίζουν ότι :
·
Ο
Δημήτριος Πολύμερος ήταν 17 ετών.
·
Ο
Κωνσταντίνος Στόκας ήταν 30 ετών και
παντρεμένος.
 |
| Πλοίο “Francesca” (Photo: Maurizio Eliseo Collection) |
4. Δεύτερη κορύφωση της μετανάστευσης στο 1909
Στη διάρκεια του έτους έγιναν 6 μεταναστευτικά ταξίδια (4 ομαδικά και 2
από μεμονωμένους) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 23 άτομα της Βράχας.
Συγκεκριμένα:
Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο
1909 έγινε από το Δημήτριο Ράντη.
Στις 10 Φεβρουαρίου, από το λιμάνι της Πάτρας, ταξίδεψε με το πλοίο “Laura” και στις 25 Φεβρουαρίου αφίχθηκε στις ΗΠΑ. Ήταν
17 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Ελένη. Αναζητούσε δουλειά (με 15 $ μαζί του) στην
πόλη Μπλούφιλντ της Δυτικής Βιρτζίνια, όπου ήταν ο πατέρας του Αριστείδης
Ράντης.
 |
| Ατμόπλοιο Laura (Photo: Peabody Essex Museum) |
Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο
1909 ήταν η αριθμητικά μεγαλύτερη στην ιστορία της μετανάστευσης της
Βράχας. Περιλάμβανε 12 άτομα. Αυτοί ήταν οι : Γεώρ. Γαλάνης, Δημ. Κακιώρος,
Μάρκ. Κακιώρος, Νικ. Καρκάνης, Ηλ. Κατσίποδος, Γεώρ. Μητσιός, Νικ. Μητσιός,
Κων. Α. Μπλέτσας, Κων. Γ. Μπλέτσας, Γεώρ. Ράντης, Σπ. Τσούτσικας και Γεώργ.
Χαλιάς. Στις 6 Μαρτίου, από το λιμάνι του Πειραιά επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Gallia” και στις 30 Μαρτίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της
Νέας Υόρκης. Τα διαθέσιμα στοιχεία του αρχείου μας αναφέρουν ακόμη ότι :
·
Ο
Γεώργιος Γαλάνης ήταν 25 ετών,
αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του στη Βράχα λεγόταν Ελένη. Με 10 στην
τσέπη έψαχνε για δουλειά στην πόλη Σποκέιν (Spokane)
της πολιτείας Ουάσινγκτον, όπου ήταν ο ξάδερφός του Κωστ. Μάλλιος.
·
Ο
Δημήτριος Κακιώρος/ας (Kakioros) ήταν 27 ετών, αναλφάβητος και
παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Σταυρούλα. Προορισμός του (με 10 $) για
δουλειά ήταν η Νέα Υόρκη, κοντά στον ξάδερφό του Βασίλειο Τζιώρα.
·
Ο
Μάρκος Κακιώρος/ας ήταν 20 ετών. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν ράπτης (tailor). Ο πατέρας του στο χωριό λεγόταν Γεώργιος. Με 10
$ για τα πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός
του Λούης Τζιώρας.
·
Ο
Νικόλαος Καρκάνης ήταν 40 ετών και
παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ελένη. Αναζητούσε δουλειά (με 32 $ μαζί του)
στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο συμπατριώτης του Νικόλαος Ράγκος.
·
Ο
Ηλίας Κατσίποδος (Catsipodos) ήταν 25
ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Αικατερίνη. Με 14 $
στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, κοντά στον ξάδερφό του Δημήτριο Κυρίτση.
·
Ο
Γεώργιος Μητσιός ή Μήτσιος ήταν 32
ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στην πατρίδα λεγόταν Ευφροσύνη. Προορισμός
του (με 10 $) για δουλειά ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Σπύρος
Τζιώρας.
·
Ο
Νικόλαος Μητσιός ή Μήτσιος ήταν 30
ετών. Η μητέρα στη Βράχα λεγόταν Ελένη. Με 11 $ για τα πρώτα έξοδα, πήγαινε για
δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Σπύρος Τζιώρας.
·
Ο
Κωνσταντίνος Α. Μπλέτσας ή Μπλέτσος
(Constantin Α. Bletsos) ήταν 28
ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Μαρία. Αναζητούσε
δουλειά (με 9 $ μαζί του) στη Νέα Υόρκη, κοντά στον ξάδερφό του Νικόλαο Ράγκο.
·
Ο
Κωνσταντίνος Γ. Μπλέτσος ή Μπλέτσας
(Constantin G. Bletsos) ήταν 20 ετών
και αναλφάβητος. Ο πατέρας του λεγόταν Γεώργιος. Με 10 $ στην τσέπη, έψαχνε για
δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Νικόλαος Ράγκος.
·
Ο
Γεώργιος Ράντης ήταν 18 ετών. Η
μητέρα του λεγόταν Μαρία. Προορισμός (με 12 $) για δουλειά ήταν η Νέα Υόρκη,
κοντά στον ξάδερφό του Νικόλαο Ράγκο.
·
Ο
Σπυρίδων Τσούτσικας ήταν 18 ετών. Ο
πατέρας του στο χωριό λεγόταν Νικόλαος. Με μόλις 4 $ για τα πρώτα του έξοδα,
πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Δημ. Κυρίτσης.
·
Ο
Γεώργιος Χαλιάς ή Χαλιάσος (Hallias)
ήταν 30 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ελένη.
Αναζητούσε δουλειά (με 11 $ μαζί του) στη Νέα Υόρκη, κοντά στον ανεψιό του
Δημήτριο Κυρίτση.
Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο
1909 έγινε από τριμελή ομάδα, την οποία αποτελούσαν οι : Κων. Ζανιάς, Κων.
Κυρίτσης και Κων. Ράμμος. Στις 29 Μαρτίου, από το λιμάνι της Πάτρας ανέβηκαν
στο πλοίο “Laura” και στις 15 Απριλίου κατέβηκαν στο λιμάνι της
Νέας Υόρκης. Ξέρουμε επιπλέον ότι :
·
Ο
Κωνσταντίνος Ζανιάς ήταν 28 ετών και
παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Αγαπούλα. Αναζητούσε δουλειά (με 15 $ μαζί
του) στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Σεραφείμ Μπακόλας.
·
Ο
Κωνσταντίνος Κυρίτσης ήταν 18 ετών.
Η μητέρα του λεγόταν Αικατερίνη. Με 10 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Νέα
Υόρκη, κοντά στο θείο του Γεώργιο Παπαντωνίου.
·
Ο
Κωνσταντίνος Ράμμος ήταν 25 ετών και
παντρεμένος. Η γυναίκα του στη Βράχα λεγόταν Φώτω. Προορισμός του (με 10 $) για
δουλειά ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Γεώργιος Παπαδονίκος[8].
Η τρίτη ομαδική αναχώρηση στο
1909 έγινε από τρία άτομα, τους: Κων. Μανώλη, Νικ. Τσούτσικα και Χαρ.
Τσούτσικα. Από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψαν με το πλοίο “Argentina” και στις 13 Μαΐου έφτασαν στην
Αμερική. Επιπλέον στοιχεία μας γνωρίζουν ότι:
·
Ο
Κωνσταντής Μανώλης ήταν 38 ετών και
παντρεμένος. Η γυναίκα του στο χωριό λεγόταν Παρασκευή. Με 33 $ για τα αναγκαία
πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Δημήτριος
Γεωργακόπουλος.
·
Ο
Νικόλαος Τσούτσικας ήταν 30 ετών,
αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Αγλαΐα. Αναζητούσε δουλειά
(με 15 $ μαζί του) στη Νέα Υόρκη, κοντά στον κουνιάδο του Κώστα Κόρπα.
·
Ο
Χαράλαμπος Τσούτσικας ήταν 25 ετών, αναλφάβητος
και παντρεμένος. Η γυναίκα του στην πατρίδα λεγόταν Σταυρούλα. Με 16 $ στην
τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Κώστας Χούπας.
Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση
στο 1909 έγινε από το Νικόλαο
Καντζέλη (ή Καγκέλη). Στις 14
Ιουνίου, από το λιμάνι της Πάτρας, έφυγε με το πλοίο “Martha
Washington” και στις 14 Ιουνίου αφίχθηκε στις
ΗΠΑ. Ήταν 23 ετών. Γράφτηκε ως μαθητής (scholar).
Ο πατέρας του στο χωριό λεγόταν Κωνσταντίνος. Προορισμός του (με 15 $) ήταν η
Νέα Υόρκη, κοντά στον ξάδερφό του Δημήτριο Γεωργακόπουλο.
 |
|
Ατμόπλοιο “Martha Washington”
(Photo: Richard Faber
Collection) |
Η τέταρτη ομαδική αναχώρηση στο
1909 έγινε από τρία άτομα, τους: Κων. Καρβέλη, Γεώρ. Μάγκα και Κων. Μάλλιο.
Στις 3 Νοεμβρίου, από το λιμάνι του Πειραιά, ανέβηκαν στο ελληνόκτητο πλοίο “Patris” και στις 22 Νοεμβρίου κατέβηκαν στο λιμάνι της
Νέας Υόρκης. Τα υπάρχοντα στοιχεία μας
γνωστοποιούν ότι :
·
Ο
Κωνσταντίνος Καρβέλης ήταν 30 ετών
και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Αγαπούλα. Με 20 $ για τα πρώτα του έξοδα
πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Νικόλαος Ράγκος.
·
Ο
Γεώργιος Μάγκας ήταν 19 ετών και
αναλφάβητος. Ο πατέρας του στο χωριό λεγόταν Στέλιος. Αναζητούσε δουλειά, με 25
$ μαζί του, στη Νέα Υόρκη, κοντά στον ξάδερφό του Κωνστ. Χούπα.
·
Ο
Κωνσταντίνος Μάλλιος ήταν 35 ετών,
αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ευαγγελία. Με 25 $ στην
τσέπη έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Νικόλαος Ράγκος.
5. Μεγάλη ελάττωση του μεταναστευτικού ρεύματος στο
1910
Στη διάρκεια του έτους έγιναν 6 μεταναστευτικά ταξίδια (2 ομαδικά και 4
από μεμονωμένους) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 9 άτομα της Βράχας.
Αναλυτικά :
Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο
1910 έγινε από το Δημήτριο Τσιτσικάο.
Από την Ελλάδα ταξίδεψε με πλοίο μέχρι το γαλλικό λιμάνι της Χάβρης, απ’ όπου
στις 26 Μαρτίου έφυγε με το πλοίο “Niagara” και στις 5
Απριλίου έφτασε στην Αμερική. Ήταν τότε 27 ετών και αναλφάβητος. Ο πατέρας του
στη Βράχα λεγόταν Σωτήρης. Με 25 $ για τα πρώτα αναγκαία έξοδα πήγαινε για
δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Νικόλαος Ράγκος.
Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1910 έγινε από τρία άτομα, τους : Κων.
Κατσίφα, Δημ. Παπαθέο και Χαρ. Τζιώρα. Από την Ελλάδα πήγαν με πλοίο μέχρι το
ιταλικό λιμάνι της Νάπολης, απ’ όπου στις 23 Μαρτίου έφυγαν με το πλοίο “Manuel Calvo”
και στις 12 Απριλίου αφίχθησαν στις ΗΠΑ. Το αρχειακό υλικό μας πληροφορεί
επιπλέον ότι :
·
Ο
Κωνσταντίνος Κατσίφας ήταν 25 ετών
και αναλφάβητος. Γεννήθηκε στη Βράχα, αλλά ως τόπο προηγούμενης διαμονής δήλωσε
αόριστα “Ευρυτανία”. Ο πατέρας λεγόταν Χαράλαμπος. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $
μαζί τους, στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Επαμεινώνδας Μπαλάφας.
·
Ο
Δημήτριος Παπαθέος ήταν 33 ετών και
παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Πηνελόπη. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για
δουλειά στη Νέα Υόρκη, κοντά στον κουνιάδο του Βασίλειο Τσιώρα.
·
Ο
Χαράλαμπος Τζιώρας ήταν 38 ετών και
παντρεμένος. Προορισμός του για δουλειά (με 25 $) ήταν το Φλάσινγκ[9] (Flushing) της Νέα Υόρκης, κοντά στο γιό του
Σταύρο Τζιώρα.
Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1910 έγινε από
δύο άτομα, τους: Δημ. Μάλλιο και Ιωάν. Μάλλιο. Στις 8 Απριλίου, από το λιμάνι
της Πάτρας επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Oceania” και στις 27
Απριλίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ξέρουμε ακόμη ότι:
·
Ο
Δημήτριος Μάλλιος ήταν 30 ετών και
παντρεμένος. Ως τόπο γέννησης και κατοικίας δήλωσε το Καρπενήσι. Αναζητούσε
δουλειά (με 25 $ μαζί του) στη Νέα Υόρκη, κοντά στον ξάδερφό του Δ.
Γεωργακόπουλο.
·
Ο
Ιωάννης Μάλλιος ήταν 37 ετών και
παντρεμένος. Κι αυτός ως τόπο γέννησης και διαμονής δήλωσε το Καρπενήσι. Η
γυναίκα του λεγόταν Αθηνά. Με 25 $ στην τσέπη έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη,
όπου ήταν ο ξάδερφός του Ν. Ράγκος. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Ιωάννης
Μάλλιος την περίοδο 1906-1909 και εργάστηκε σε διάφορα μέρη των ΗΠΑ.
Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση
στο 1910 έγινε από τον Ηλία Σπανό.
Στις 13 Ιουνίου, από το λιμάνι της Πάτρας ανέβηκε στο πλοίο “Argentina” και στις 29 Ιουνίου κατέβηκε στο
λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του στη Βράχα λεγόταν Γεώργιος.
Προορισμός του (με 25 $) για δουλειά ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο θείος του Σ.
Τζιώρας.
Η τρίτη μεμονωμένη αναχώρηση στο
1910 έγινε από τον Κώστα Ράγκο.
Στις 24 Αυγούστου, από το λιμάνι της Πάτρας αναχώρησε με το πλοίο “Argentina” και στις 9 Σεπτεμβρίου “πάτησε πόδι”
στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 19 ετών. Ως πλησιέστερο συγγενή του στο χωριό
δήλωσε την αδερφή του Ελένη. Με 25 $ για τα πρώτα έξοδα πήγαινε για δουλειά
εργάτη σε φάρμα στην πόλη Σποκέιν (Spokane) της πολιτείας
Ουάσινγκτον, κοντά στον πατέρα του Γεώργιο Ράγκο.
Η τέταρτη μεμονωμένη αναχώρηση
στο 1910 έγινε από το Γεώργιο Μπλάνη.
Στις 3 Οκτωβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψε με το πλοίο “Columbia (1908)” και στις 22 Οκτωβρίου
αφίχθηκε στις ΗΠΑ. Ήταν 35 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του
στην πατρίδα λεγόταν Ευανθία. Αναζητούσε δουλειά (με 25 $ μαζί του) στη Νέα
Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Γ. Σταθογιάννης.
 |
|
Πλοίο “Columbia (1908)”
(Photo: Maurizio Eliseo
Collection) |
6. Νέα ελάττωση του αριθμού μεταναστών στο 1911
Στη διάρκεια του έτους έγιναν 3 μεταναστευτικά ταξίδια (1 ομαδικό και 2
από μεμονωμένους) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 4 άτομα της Βράχας.
Συγκεκριμένα :
Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο
1911 έγινε από τον Κώστα
Γεωργακόπουλο. Στις 8 Μαρτίου, από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψε με το
πλοίο “Argentina” και στις 25 Μαρτίου έφτασε στην
Αμερική. Ήταν 40 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Μαρία. Με 37 $
στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά εργάτη σε φάρμα στη Νέα Υόρκη, κοντά στον ανεψιό
του Δ. Γεωργακόπουλο.
Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση
στο 1911 έγινε από το Νικόλαο
Παπαθέο (Papatheou). Στις 10
Απριλίου, από το λιμάνι της Πάτρας ανέβηκε στο πλοίο “Martha
Washington” και στις 26 Απριλίου κατέβηκε στο
λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν τότε 30 ετών. Ο πατέρας του στη Βράχα λεγόταν
Αθανάσιος. Προορισμός του (με 25 $) για δουλειά εργάτη σε φάρμα, ήταν η Νέα
Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Δ. Παπαθέος.
Η ομαδική αναχώρηση στο 1911
έγινε από δύο άτομα, τους : Κώσ. Αναγνώστου και Γεώρ. Τσέλο. Στις 4 Δεκεμβρίου,
από το λιμάνι της Πάτρας έφυγαν με το πλοίο “Oceania”
και στις 22 Δεκεμβρίου αφίχθηκαν στις ΗΠΑ. Από το αρχειακό υλικό ξέρουμε επίσης
ότι:
·
Ο
Κώστας Αναγνώστου ήταν 19 ετών. Ο
πατέρας του λεγόταν Γεώργιος. Με 25 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα πήγαινε για
δουλειά εργάτη σε φάρμα στη Νέα Υόρκη, κοντά στον ξάδερφό του Κ. Χούπα.
·
Ο
Γεώργιος Τσέλος ήταν 28 ετών,
αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο χωριό λεγόταν Αθηνά. Αναζητούσε
δουλειά εργάτη σε φάρμα (με 25 $ μαζί του) στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός
του Δ. Τσέλος.
7. Αύξηση του αριθμού μεταναστών στο 1912
Στη διάρκεια του έτους έγιναν 4 μεταναστευτικά ταξίδια (1 ομαδικό και 3
από μεμονωμένους) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 11 άτομα της Βράχας.
Αναλυτικά :
Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1912
έγινε από τριμελή ομάδα, από τους: Δημ. Γαλάνη, Δημ. Τσέλο και Αθ. Τσιρίγκα.
Στις 18 Μαρτίου, από το λιμάνι της Πάτρας επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Laura” και στις 3 Απριλίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της
Νέας Υόρκης. Το αρχειακό υλικό μας πληροφορεί ακόμη ότι:
·
Ο
Δημήτριος Γαλάνης ήταν 36 ετών και
παντρεμένος. Γεννήθηκε στη Βράχα, αλλά ως τόπο προηγούμενης διαμονής δήλωσε τη
Λαμία. Η γυναίκα του λεγόταν Γιαννούλα. Με 30 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά
εργάτη σε φάρμα στην πόλη Σποκέιν (Spokane) της
πολιτείας Ουάσινγκτον, κοντά στο γιο του Νικόλαο Γαλάνη.
·
Ο
Δημήτριος Τσέλος ήταν 30 ετών και παντρεμένος.
Η γυναίκα του λεγόταν Αικατερίνη. Προορισμός του (με 25 $) για δουλειά εργάτη
σε φάρμα, ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Δ. Τσέλος.
·
Ο
Αθανάσιος Τσιρίγκας ήταν 29 ετών και
παντρεμένος. Η γυναίκα του στο χωριό λεγόταν Σταυρούλα. Με 30 $ για τα πρώτα
έξοδα πήγαινε για δουλειά εργάτη σε φάρμα, στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός
του Σταύρος Τζιώρας.
Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1912
έγινε από το Γεώργιο Ευγένιο (Eugenios). Στις 20
Μαΐου, από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψε με το πλοίο “Martha
Washington” και στις 20 Μαΐου “πάτησε πόδι” στο
λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 19 ετών και αναλφάβητος. Η μητέρα του λεγόταν
Παρασκευή. Αναζητούσε δουλειά (με 25 $ μαζί του) στην πόλη Σποκέιν της
πολιτείας Ουάσινγκτον, όπου ήταν ο πατέρας του Χαράλαμπος Ευγένιος.
 |
|
Ατμόπλοιο “Kaiser Franz Josef I”
(Photo: Richard Faber Collection) |
Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο
1912 έγινε από δύο άτομα, τους : Κώσ. Τσιρίγκα και Ιωάν. Τσιρώνη. Στις 8
Ιουλίου, από το λιμάνι της Πάτρας ανέβηκαν στο πλοίο[10] “Kaiser Franz
Josef I”
και στις 20 Ιουλίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ξέρουμε ακόμη ότι:
·
Ο
Κώστας Τσιρίγκας ήταν 33 ετών και
παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Κωστάντω. Με 25 $ στην τσέπη έψαχνε για
δουλειά εργάτη σε φάρμα στην πόλη Σποκέιν (Spokane)
της πολιτείας Ουάσινγκτον, όπου ήταν ο ξάδερφός του Γ. Ράγκος.
·
Ο
Ιωάννης Τσιρώνης ήταν 37 ετών και
παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Παρασκευή. Προορισμός του (με 25 $) για
δουλειά εργάτη σε φάρμα ήταν η πόλη Σποκέιν, της πολιτείας Ουάσινγκτον, όπου
ήταν ο συγγενής του Κ. Μπλέτσος.
Η τρίτη ομαδική αναχώρηση στο 1912
αριθμούσε πέντε άτομα και περιλάμβανε τους: Ιωάν. Αναγνώστου, Κων. Παπαθέο,
Δημ. Παππά, Δημ. Ράγκο και Χρ. Τσιρώνη. Στις 15 Ιουλίου, από το λιμάνι της
Πάτρας επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Pannonia” και στις 3
Αυγούστου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Για τους μετανάστες αυτούς
είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε επιπλέον ότι:
·
Ο
Ιωάννης Αναγνώστου ήταν 28 ετών και
παντρεμένος. Δήλωσε αγρότης-κτηματίας (farmer).
Η γυναίκα του λεγόταν Ελένη. Με 25 $ για τα πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά
στη μικρή πόλη Τόπενις (Toppenish) της
πολιτείας Ουάσινγκτον, όπου ήταν ο φίλος του Σπ. Τζιώρας.
·
Ο
Κωνσταντίνος Παπαθέος[11] ήταν 20 ετών.
Ο πατέρας του λεγόταν Λάμπρος. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, στη μικρή
πόλη Τόπενις (Toppenish) της πολιτείας Ουάσινγκτον, κοντά
στον αδερφό του Βάϊο Παπαθέο.
·
Ο
Δημήτριος Παππάς ήταν 36 ετών και
παντρεμένος. Δήλωσε αγρότης-κτηματίας (farmer).
Η γυναίκα του λεγόταν Ελισάβετ. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη
μικρή πόλη Τόπενις (Toppenish) της
πολιτείας Ουάσινγκτον, όπου ήταν ο κουνιάδος του Χαρ. Ευγένιος.
·
Ο
Δημήτριος Ράγκος ήταν 42 ετών και
παντρεμένος. Στη Βράχα είχε το γιο του Νικόλαο. Προορισμός του (με 99 $) για
δουλειά ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Δ. Γεωργακόπουλος. Αυτό ήταν το
δεύτερο ταξίδι του Δημητρίου Ράγκου στις ΗΠΑ. Είχε ξαναπάει την περίοδο
1904-1909 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο προορισμό.
·
Ο
Χρήστος Τσιρώνης[12] ήταν 30 ετών
και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Σταυρούλα. Με 25 $ για τα πρώτα έξοδα
πήγαινε για δουλειά στη μικρή πόλη Τόπενις (Toppenish)
της πολιτείας Ουάσινγκτον, κοντά στον ξάδερφό του Κωνστ. Ράγκο.
 |
|
Πλοίο “Pannonia”
(Photo: Frank Pichardo
Collection) |
8. Λιγότεροι μετανάστες στο 1914
Μετά τη λήξη των εθνικοαπελευθερωτικών πολέμων 1912-13 όπου συμμετείχαν
και μετανάστες της Αμερικής, ακολούθησε η αποστράτευση. Κάποιοι αποφάσισαν να
ξαναφύγουν σε δεύτερο ταξίδι. Παράλληλα έφυγαν κι άλλοι που πήγαιναν για πρώτη
φορά.
Στη διάρκεια του 1914 έγιναν 4 μεταναστευτικά ταξίδια (2 ομαδικά και 2
από μεμονωμένους) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 8 άτομα της Βράχας.
Συγκεκριμένα:
Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1914
έγινε από δύο άτομα, τους: Νικ. Μάγκα και Γεώρ. Τσέλο. Στις 7 Φεβρουαρίου, από
το λιμάνι του Πειραιά ταξίδεψαν με το ελληνόκτητο πλοίο “Athinai” και στις 4 Μαρτίου έφτασαν στο
λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ξέρουμε ακόμη:
·
Ο
Νικόλαος Μάγκας ήταν 28 ετών. Το
επάγγελμα που δήλωσε ήταν ξενοδόχος (hotel keeper). Ο πατέρας του στο χωριό λεγόταν Στυλιανός.
Προορισμός του (με 41 $) ήταν η πόλη Κολούμπια της Νότιας Καρολίνας, όπου ήταν
ο συγγενής του Νικόλαος Φλέγκας. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Νικόλαος Μάγκας
την περίοδο 1907-1912 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο προορισμό.
·
Ο
Γεώργιος Τσέλος ήταν 37 ετών και
παντρεμένος. Δήλωσε αγρότης-κτηματίας (farmer).
Η γυναίκα του λεγόταν Ελένη. Αναζητούσε δουλειά (με 25 $ μαζί του) στην πόλη
Κολούμπια της Νότιας Καρολίνας, κοντά στον ξάδερφό του Γεώργιο Μάγκα.
 |
| Ατμόπλοιο “Athinai” (1910) |
Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο
1914 αριθμούσε τέσσερα άτομα. Περιλάμβανε τους: Δημ. Αναγνώστου, Σπ.
Αναγνώστου, Δημ. Μάλλιος και Νικ. Ράγκος. Στις 23 Μαρτίου, από το λιμάνι της
Πάτρας επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Argentina” και στις 10
Απριλίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Το αρχειακό υλικό μας
αναφέρει ότι:
·
Ο
Δημήτριος Αναγνώστου ήταν 30 ετών,
Ως τόπο γέννησης και προηγούμενης διαμονής δήλωσε τη Φουρνά. Ο πατέρας του
λεγόταν Κώστας. Με 40 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Πάσκο της
πολιτείας Ουάσινγκτον, όπου ήταν ο ξάδερφός του Χαράλ. Ευγένης. Για το Δημήτριο
Αναγνώστου αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ. Την πρώτη φορά πήγε την
περίοδο 1906-1912 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο προορισμό.
·
Ο
Σπυρίδων Αναγνώστου ήταν 28 ετών και
αναλφάβητος. Ο πατέρας του στη Βράχα λεγόταν Κώστας. Με 40 $ για τα αναγκαία
πρώτα έξοδα πήγαινε για δουλειά στην πόλη Πάσκο της πολιτείας Ουάσινγκτον, όπου
ήταν ο ξάδερφός του Χαράλ. Ευγένης.
·
Ο
Δημήτριος Μάλλιος ήταν 36 ετών και
παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Βασιλική. Αναζητούσε δουλειά (με 25 $ μαζί
του) στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ζ. Μπασάκης. Είχε ξαναπάει ο
Δημήτριος Μάλλιος στην Αμερική την περίοδο 1910-1913 και εργάστηκε πάλι στη Νέα
Υόρκη.
·
Ο
Νικόλαος Ράγκος ήταν 26 ετών. Ο
πατέρας του λεγόταν Κωνσταντίνος. Με 30 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη
Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Χ. Σπανός. Για το Νικόλαο Ράγκο αυτό ήταν
το δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ. Πρωτοπήγε την περίοδο 1907-1912 και εργάστηκε πάλι
στη Νέα Υόρκη.
 |
| Ατμόπλοιο “Argentina” |
Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο
1914 έγινε από το Δημήτριο Ράγκο.
Στις 30 Μαρτίου, από το λιμάνι της Πάτρας έφυγε με το πλοίο “Kaiser Franz
Josef I”
και στις 2 Απριλίου έφτασε στην Αμερική. Ήταν 37 ετών και παντρεμένος. Η
γυναίκα του λεγόταν Παρασκευή. Προορισμός του (με 22 $) για δουλειά ήταν η πόλη
Σποκέιν (Spokane) της πολιτείας Ουάσινγκτον, κοντά
στον ξάδερφό του Κ. Ράγκο.
Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση
στο 1914 έγινε από το Νικόλαο Ράμμο.
Στις 19 Μαΐου, από το λιμάνι του Πειραιά ταξίδεψε με το ελληνόκτητο πλοίο “Athinai” και στις 8 Ιουνίου αφίχθηκε στις
ΗΠΑ. Ήταν 36 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο χωριό λεγόταν Ελισάβετ. Με
25 $ για τα πρώτα έξοδα πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός
του Βασίλειος Τζιώρας. Ο Νικόλαος Ράμμος είχε ξαναπάει στην Αμερική την περίοδο
1907-1912 και εργάστηκε στην πόλη Γκραν Ράπιντς (Grand
Rapids, Mich.).
9. Μία μεμονωμένη αναχώρηση στο 1915
Έγινε από το Νικόλαο Μάγκα (Magas). Στις 2 Αυγούστου, από το λιμάνι της Πάτρας
αναχώρησε με το ελληνόκτητο πλοίο “Themistocles” και στις 23
Αυγούστου “πάτησε πόδι” στην Αμερική. Ήταν τότε 25 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν
Ιωάννης. Αναζητούσε δουλειά (με 41 $ μαζί του) στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο
ξάδερφός του Δημήτριος Γεωργακόπουλος. Για το Νικόλαο Μάγκα, αυτό ήταν το
δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ. Είχε ξαναπάει την περίοδο 1907-1912 και εργάστηκε στην
πόλη Κολούμπια της Νότιας Καρολίνας.
10. Νέα αύξηση του αριθμού μεταναστών στο 1920
Στη διάρκεια του έτους έγιναν 4 μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (όλα
ομαδικά) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 14 άτομα της Βράχας. Πιο αναλυτικά
έχουμε :
Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1920
έγινε από δύο άτομα, τους: Γεώρ. Καρκάνη και Νικ. Ράγκο. Στις 11 Μαρτίου, από
το λιμάνι της Πάτρας ανέβηκαν στο πλοίο “Argentina”
και στις 24 Μαρτίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ξέρουμε ακόμη ότι :
·
Ο
Γεώργιος Καρκάνης ήταν 35 ετών και
παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Αγγελική. Με 70 $ στην τσέπη, έψαχνε για
δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Δημήτριος Γεωργακόπουλος.
·
Ο
Νικόλαος Ράγκος ήταν 37 ετών και
παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Βασιλική. Προορισμός του (με 60 $) για
δουλειά ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο γνωστός του Δημήτριος Γεωργακόπουλος.
Είχε κάνει και προηγούμενο ταξίδι στην Αμερική ο Νικόλαος Ράγκος την περίοδο
1905-1912 και εργάστηκε στον ίδιο προορισμό.
Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο
1920 αριθμούσε έξι άτομα και περιλάμβανε τους: Νικ. Κωστέλο, Παν. Σκοτίδα,
Σπ. Τζιώρη, Αθ. Τσιρίγκα, Γεώρ. Χαλιάσο και Μιχ. Χαλιάσο. Στις 25 Ιουνίου, από
το λιμάνι της Πάτρας επιβιβάστηκαν στο ελληνόκτητο πλοίο “Patris” και στις 14 Ιουλίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της
Νέας Υόρκης. Τα διαθέσιμα στοιχεία του αρχείου μας πληροφορούν ότι :
·
Ο
Νικόλαος Κωστέλος (Koustelos) ήταν 35 ετών και παντρεμένος. Η
γυναίκα του λεγόταν Αγορίτσα. Με 40 $ για τα πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά
στη Νέα Υόρκη, κοντά στον ξάδερφό του Δημ. Γεωργακόπουλο.
·
Ο
Παναγιώτης Σκοτίδας ήταν 48 ετών και
παντρεμένος. Η γυναίκα του στο χωριό λεγόταν Μαρία. Αναζητούσε δουλειά, με 50 $
μαζί του, στη Νέα Υόρκη, κοντά στον ανεψιό του Δημ. Γεωργακόπουλο. Αυτό ήταν
δεύτερο ταξίδι του Παναγιώτη Σκοτίδα στις ΗΠΑ. Ξαναπήγε την περίοδο 1906-1911
και εργάστηκε σε τόπο της πολιτείας Ουάσινγκτον.
·
Ο
Σπύρος Τζιώρας[13] (Djoris) ήταν 33 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του
λεγόταν Αγγελική. Με 35 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου
ήταν ο φίλος του Δημ. Γεωργακόπουλος. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Σπύρος
Τζιώρας, την περίοδο 1905-1912 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο προορισμό.
·
Ο
Αθανάσιος Τσιρίγκας ήταν 40 ετών και
παντρεμένος. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν ξυλουργός (carpenter).
Η γυναίκα του λεγόταν Σταυρούλα. Προορισμός του (με 60 $) ήταν η πόλη
Μπλούφιλντ (Bluefield) της Δυτικής Βιρτζίνια, κοντά στον
ανεψιό του Ηλία Σπανό. Για τον Αθανάσιο Τσιρίγκα αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι
στις ΗΠΑ, εφόσον είχε ξαναπάει την περίοδο 1911-1913 και εργάστηκε σε τόπο της
πολιτείας Ουάσινγκτον.
·
Ο
Γεώργιος Χαλιάσος ήταν 46 ετών και
παντρεμένος. Η γυναίκα του στη Βράχα λεγόταν Ελένη. Με 49 $ για τα πρώτα έξοδα,
πήγαινε για δουλειά στην πόλη Μπλούφιλντ της Δυτικής Βιρτζίνια, όπου ήταν ο
ξάδερφός του Δημ. Ράντης. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Γεώργιος Χαλιάσος την
περίοδο 1909-1912 και εργάστηκε σε τόπο της πολιτείας Ουάσινγκτον.
·
Ο
Μιχαήλ Χαλιάσος ήταν 43 ετών και
παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ευαγγελή. Αναζητούσε δουλειά εργάτη σε
φάρμα, με 57 $ μαζί του, στην πόλη Μπλούφιλντ (Bluefield)
της Δυτικής Βιρτζίνια, κοντά στον ανεψιό του Ηλία Σπανό. Δεύτερο ταξίδι για το
Μιχαήλ Χαλιάσο, που πρωτοπήγε στις ΗΠΑ την περίοδο 1907-1913 και εργάστηκε σε
τόπο της πολιτείας Ουάσινγκτον.
 |
| Ατμόπλοιο Πατρίς (Patris) |
Η τρίτη ομαδική αναχώρηση στο 1920
έγινε από τριμελή ομάδα, με τους: Δημ. Μάλλιο, Ιωάν. Μάλλιο και Γεώρ.
Τσιτσικάο. Στις 14 Σεπτεμβρίου, από το λιμάνι του Πειραιά ταξίδεψαν με το
ελληνόκτητο πλοίο “Megali Hellas” και στις 4 Οκτωβρίου έφτασαν στην Αμερική. Το
υπάρχον υλικό του αρχείου μας αναφέρει επιπλέον ότι:
·
Ο
Δημήτριος Μάλλιος ήταν 42 ετών και
παντρεμένος. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν μάγειρος (cook).
Η γυναίκα του λεγόταν Βασιλική. Με 40 στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Νέα
Υόρκη όπου ήταν ο ξάδερφός του Δημήτριος Γεωργακόπουλος. Είχε ξαναπάει στην
Αμερική ο Δημήτριος Μάλλιος την περίοδο 1914-1919 και εργάστηκε σε τόπο που δεν
μας είναι γνωστός.
·
Ο
Ιωάννης Μάλλιος ήταν 47 ετών και
παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Αθηνά. Τελικός προορισμός του (με 50 $) για
δουλειά ήταν η πόλη Κολούμπια της Νότιας Καρολίνας, όπου ήταν ο αδερφός του
Λούης. Για τον Ιωάννη Μάλλιο ήταν το τρίτο ταξίδι στις ΗΠΑ. Την προηγούμενη
περίοδο 1909-1913 πήγε και εργάστηκε στο Σποκέιν (Spokane)
της πολιτείας Ουάσινγκτον.
·
Ο
Γεώργιος Τσιτσικάος ήταν 42 ετών και
παντρεμένος. Η γυναίκα του στο χωριό λεγόταν Σταυρούλα. Με 40 $ για τα πρώτα
έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Μπλούφιλντ (Bluefield)
της Νότιας Καρολίνας, όπου ήταν ο φίλος του Τζέιμς Ράντης. Ο Γεώργιος
Τσιτσικάος είχε ξαναπάει στην Αμερική την περίοδο 1906-1911 και εργάστηκε στην
πόλη Σποκέιν (Spokane) της πολιτείας Ουάσινγκτον.
Η τέταρτη ομαδική αναχώρηση στο
1920 έγινε από τρία άτομα, τους: Κων. Μπλέτσα, Νικ. Ράγκο και Χρ. Τσιρώνη.
Στις 8 Νοεμβρίου, από το λιμάνι του Πειραιά έφυγαν με το πλοίο “Megali Hellas”
και στις 25 Νοεμβρίου αφίχθησαν στο λιμάνι της Νέα Υόρκης. Για τους μετανάστες
αυτούς ξέρουμε ακόμη ότι :
·
Ο
Κωνσταντίνος Μπλέτσας ήταν 44 ετών
και παντρεμένος. Η γυναίκα του στη Βράχα λεγόταν Μαρία. Αναζητούσε δουλειά (με
30 $ μαζί του) στη Νέα Υόρκη, όπου είχε τον ξάδερφό του Τζέιμς Γεωργακόπουλο.
·
Ο
Νικόλαος Ράγκος ήταν 23 ετών. Ο
πατέρας του λεγόταν Δημήτριος. Με 43 $ στην τσέπη, πήγαινε για δουλειά στη
μικρή πόλη Σάμτερ (Sumter) της Νότιας
Καρολίνας, κοντά στον αδερφό του Κωνσταντίνο Ράγκο.
·
Ο
Χρήστος Τσιρώνης ήταν 40 ετών και
παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Σταυρούλα. Προορισμός του (με 30 $) για
δουλειά ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ανεψιός του Τζέιμς Γεωργακόπουλος. Αυτό
ήταν το δεύτερο ταξίδι του Χρήστου Τσιρώνη στις ΗΠΑ. Είχε πάει την περίοδο
1910-1912 και εργάστηκε στο Γουαϊόμινγκ.
 |
|
Πλοίο Megali Hellas
(Photo: Richard Faber
Collection) |
11. Μία μεμονωμένη αναχώρηση στο 1922
Έγινε από το Νικόλαο Μάγκα.
Στις 30 Ιουνίου 1922, από το λιμάνι της Πάτρας πήγε το ελληνόκτητο πλοίο “Constantinople” και στις 2 Αυγούστου “πάτησε πόδι”
στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 38 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στη
Βράχα λεγόταν Σοφία. Με 65 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα πήγαινε για δουλειά
στην πόλη Κολούμπια (Columbia) της Νότιας
Καρολίνας, όπου ήταν ο αδερφός του Γεώργιος Μάγκας. Ο Νικόλαος Μάγκας είχε
ξαναπάει στην Αμερική την περίοδο 1907-1914 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο
προορισμό.
12. Δύο μεμονωμένες αναχωρήσεις στα έτη 1927 και 1934
- Επίλογος
Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1927
έγινε από τον Κωνσταντίνο Τζιώρα.
Στις 9 Ιουνίου, από το λιμάνι του Πειραιά επιβιβάστηκε στο πλοίο “Edison” και στις 27 Ιουνίου αποβιβάστηκε στο λιμάνι της
Νέας Υόρκης. Ήταν 24 ετών. Δηλώθηκε ως σπουδαστής (student).
Ως τόπο προηγούμενης διαμονής δήλωσε το Καρπενήσι. Ο πατέρας του πίσω στην
πατρίδα λεγόταν Χαράλαμπος. Με 750 $ πήγαινε στην πόλη Μπλούφιλντ (Bluefield) της Δυτικής Βιτζίνια, όπου ήταν ο
αδερφός του Στήβ Τζιώρας.
Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1934
έγινε από το Θεοφάνη Ράντη. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις
21 Ιουλίου έφυγε με το ελληνόκτητο πλοίο “Byron”
και στις 6 Αυγούστου έφτασε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 35 ετών και
παντρεμένος. Ο πατέρας του στη Βράχα λεγόταν Αριστείδης. Με 40 $ στην τσέπη,
έψαχνε για δουλειά στην πόλη Μπλούφιλντ της Δυτικής Βιτζίνια, κοντά στον αδερφό
του Τζέιμς Ράντη.
---
Βιβλιογραφία-Αναφορές-Ιστοσελίδες
1.
Αρχείο
EllisIsland, της Υπηρεσίας Μετανάστευσης των ΗΠΑ.
2.
Β.Δ. 3/15-12-1833
3.
Διάταγμα
29-8-1912 (ΦΕΚ 261/1912)
4.
Απογραφές
πληθυσμού 1889, 1896, 1920.
5.
Κωνσταντίνου
Αθ. Μπαλωμένου : “ Μετανάστες στην Αμερική από την περιοχή Λαμίας
(1902-1922)” / Περιοδικό ΦΘΙΩΤΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ ετών 2012-2013, Λαμία. Αναρτήθηκε στο
μπλογκ amfictyon.blogspot.gt από τις 7-7-2014 (α’ μέρος) και 14-7-2014 (β’ μέρος).
6.
Κωνσταντίνου
Αθ. Μπαλωμένου : “Ευρυτάνες μετανάστες
στην Αμερική (1899-1924)”, από Οκτ. 2015, σε μπλογκ www.amfictyon.blogspot.gr
7.
Ιστοσελίδα
https://www.eetaa.gr
8.
περ.
«Οικονομικός Ταχυδρόμος», ειδικό τεύχος, σελ. 54, 1997.
9.
εφ.
Η ΕΠΑΡΧΙΑ, ετών 1927-1934, Λαμίας.
10.
«Οδηγός
του Μετανάστου», 1910, Αθήνα.
11.
Θ. Ανθογαλίδου
«Η ελληνική μετανάστευση στις ΗΠΑ (1900-1925)», στην ηλεκτρονική
διεύθυνση:
http://www.auth.gr/virtualschool/1.2/Praxis/BoravouProject.html
12.
Θανάση
Καλαφάτη «1880-1920, η πρώτη εν Αμερική μετανάστευσις», 2-5-2004, από το Διαδίκτυο.
13.
Ιστοσελίδα
http://vraha.blogspot.com/
14.
Ιστοσελίδα
https://www.karpenissi.gr
15.
Ιστοσελίδα https://www.romfea.gr
16.
Ιστοσελίδα
https://www.anexitilo.net/
17.
Ιστοσελίδα https://www.greece.com
18.
Βικιπαίδεια
ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
[1] Όταν λέμε Αμερική εννοούμε τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής (ΗΠΑ).
[2] Στο σύνολο των 104 μεταναστών από τη
Βράχα, βρέθηκαν 18 αναλφάβητοι (ποσοστό 17 % των μεταναστών).
[3] Δεν καταγράφηκαν και
δεν περιλαμβάνονται σ’ αυτή την εργασία όσοι μετανάστες ήρθαν στις ΗΠΑ,
αλλά από άλλα λιμάνια της.
[4] Στο αμερικανικό
αρχείο δεν έχει γραφεί η ηλικία του.
[5] Τα στοιχεία είναι
ελλιπή.
[6] Δυστυχώς το
επώνυμο είναι δυσανάγνωστο.
[7] Από το Μαραθιά.
Πήγε στην Αμερική το 1905, σε ηλικία 33 ετών και παντρεμένος. Αρχικός
προορισμός του ήταν η Νέα Υόρκη. Εργάστηκε στο Ρήνοκ (Roanoke)
της Βιρτζίνια μέχρι το 1912 που επέστρεψε. Το 1914 έκανε και δεύτερο ταξίδι. Το
επάγγελμα που δήλωσε ήταν έμπορος (merchand).
[8] Από το Καρπενήσι.
Πήγε στην Αμερική το 1907, σε ηλικία 29 ετών και παντρεμένος. Προορισμός του
ήταν η Νέα Υόρκη.
[10] Πιθανότατα είναι
διπλοεγγραφή, δηλ. οι μετανάστες γράφτηκαν να ταξιδέψουν στο πλοίο αυτό, αλλά
μάλλον γράφτηκαν και στο πλοίο “Pannonia”, με το οποίο
και τελικά ταξίδεψαν.
[11] Βρέθηκε και 2η εγγραφή με το
πλοίο “Kaiser Franz Josef I”, που αναχώρησε από την
Πάτρα στις 8 Ιουλίου και έφτασε στη Νέα Υόρκη στις 20 Ιουλίου 1912. Όλα τα άλλα
στοιχεία είναι ίδια.
[13] Νομίζω ότι το
σωστό είναι Τζιώρας κι όχι Τζιώρης, όπως γράφτηκε στο Βιβλίο του πλοίου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου