Απ’ το Δαδί (Αμφίκλεια) Φθιώτιδος, μετανάστες στην Αμερική (1906-1923)

                                          Μέρος Β'

συνέχεια από το Α' μέρος

5. Μεταναστευτικό Χρονικό του Δαδιού

Α. Οι πρωτοπόροι

   Η αρχή έγινε στο 1906 από μια διμελή ομάδα, που την αποτέλεσαν ο Ταξιάρχης Δερβέναγας και ο Ιωάννης Δ. Στρογγύλης. Από αυτό το λιμάνι της Πάτρας στις 25 Σεπτεμβρίου 1906 αναχώρησαν με το πλοίο “Gerty” και στις 18 Οκτωβρίου έφτασαν στην Αμερική. Για τους πρωτοπόρους αυτούς ξέρουμε ότι :

·       Ο Ταξιάρχης Δερβέναγας ήταν τότε 22 ετών. Με 20 $ μαζί του πήγαινε για δουλειά εργάτη στο Χάβερχιλ (Haverhill) της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο θείος του Γεώργιος Δερβέναγας.

·       Ο Ιωάννης Δ. Στρογγύλης ήταν 29 ετών. Κι αυτός αναζητούσε δουλειά εργάτη στο Χάβερχιλ, όπου είχε ένα φίλο του το Γεώργιο Σταθόπουλο.

Β. Σχετική αύξηση του μεταναστευτικού ενδιαφέροντος στο 1907

   Στη διάρκεια του έτους αυτού έγιναν 3 μεταναστευτικά ταξίδια, τα δύο ήταν ομαδικά και 1 μεμονωμένο. Συνολικά έφυγαν 8 άτομα στη διάρκεια του 1907. Πιο συγκεκριμένα :

   Η πρώτη ομαδική αναχώρηση του 1907 έγινε από τέσσερα άτομα, τους :  Ευάγ. Γκρινιάτσο, Ηλ. Δαρδιώτη, Παν. Δαρδιώτη και Πέτρ. Κωστόπουλο. Στις 14 Ιουνίου 1907, από το λιμάνι της Πάτρας επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Sofia Hohenberg” και στις 2 Ιουλίου αποβιβάστηκαν στην Αμερική. Από τα διαθέσιμα στοιχεία για τους μετανάστες αυτούς γνωρίζουμε ότι :

·       Ο Ευάγγελος Γκρινιάτσος ήταν τότε 19 ετών. Δήλωσε εργάτης και με 40 $ στην τσέπη θα πήγαινε στη Νέα Υόρκη, όπου είχε τον ξάδερφό του Άγγελο Μακρυκώστα.

·       Ο Ηλίας Δαρδιώτης ήταν 20 ετών. Τελικός του προορισμός το Πρόβιντενς (Providence) της Νέα Υόρκης για δουλειά εργάτη, κοντά στον αδερφό του Ιωάννη Δαρδιώτη.

·       Ο Παναγιώτης Δαρδιώτης ήταν ο πιο νεαρός αδερφός του Ηλία, μόλις 17 ετών. Κι αυτός πήγαινε στον ίδιο προορισμό κοντά τον αδερφό του Ιωάννη.

·       Ο Πέτρος Κωστόπουλος ήταν 23 ετών. Δήλωσε κι αυτός εργάτης και ήθελε να πάει στο Χάβερχιλ της Μασαχουσέτης, όπου είχε τον ξάδερφό του Κωνστ. Σταθόπουλο.

Η μοναδική μεμονωμένη αναχώρηση στο 1907 έγινε από τον Αλέκο Παπασταθόπουλο. Στις 2 Σεπτεμβρίου 1907, από το λιμάνι του Πειραιά, ταξίδεψε με το ελληνόκτητο ατμόπλοιο “Moraïtis” και μετά από 3 βδομάδες ταξίδι, στις 24 Σεπτεμβρίου πάτησε πόδι στην Αμερική. Για τον μετανάστη γνωρίζουμε ότι ήταν 19 ετών και με 20 $ μαζί του αναζητούσε δουλειά στο Χάβερχιλ της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο θείος του Ιωάν. Σοκόπουλος.

Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση του 1907 έγινε από τρία άτομα, τους : Ιωάν. Δρούκαλη, Παν. Πανουργιά και Λουκ. Σταμάτη. Στις 6 Νοεμβρίου από το λιμάνι του Πειραιά αναχώρησαν με το πλοίο “Sicilian Prince” και στις 27 Νοεμβρίου έφτασαν στις ΗΠΑ. Επιπλέον γνωρίζουμε ότι :

·       Ο Ιωάννης Δρούκαλης ήταν 30 ετών και παντρεμένος. Με 70 $ μαζί του πήγαινε για δουλειά εργάτη στο Σικάγο, όπου ήταν ο ξάδερφός του Χρ. Μπουρνάζος.

·       Ο Παναγιώτης Ε. Πανουργιάς ήταν τότε 19 ετών. Δήλωσε ράπτης (tailor) και πήγαινε στην πόλη Τακόμα (Tacoma) της πολιτείας Ουάσιγκτον, κοντά στο φίλο του Ν. Δρούκαλη.

·       Ο Λουκάς Σταμάτης ήταν 32 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο Δαδί λεγόταν Αργυρή. Δήλωσε εργάτης και πήγαινε στο ίδιο προορισμό (Tacoma, Wash.) με τον Παν. Πανουργιά, όπου είχαν τον κοινό φίλο Ν. Δρούκαλη (στην πόλη Χόκβιαμ της πολιτείας Ουάσιγκτον).

   Επιπλέον αυτών, τεκμηριώνεται από τις καταγραφές των μεταναστών ότι ήρθαν το 1907 για πρώτη φορά στην Αμερική και οι : Σταμάτης Σαμάτης, Απόστολος Σασός και Λεωνίδας Κουρέπης.

Γ. Επιφυλακτικότητα μετανάστευσης  στα έτη 1908 και 1909

   Στη διάρκεια του 1908 δεν έφυγε κανείς. Στη διάρκεια του 1909 έγιναν 5 μεταναστευτικά ταξίδια, από τα οποία 2 ήταν ομαδικά, ενώ τα άλλα 3 ήταν μεμονωμένες αναχωρήσεις. Συνολικά στη διάρκεια του 1909 έφυγαν 7 άτομα. Πιο συγκεκριμένα :

   Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση έγινε από το Γεώργιο Μπαλωμένο. Στις 27 Μαρτίου από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψε με το πλοίο “Columbia” και στις 15 Απριλίου έφτασε στην Αμερική. Ήταν 30 ετών, δήλωσε εργάτης και με 14$ μαζί του πήγαινε στην πόλη Νασούα (Nashua) του Νιου Χαμσάιρ όπου ήταν ο θείος του Κώστας Σαμαράς.

   Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση έγινε από τον Ευστάθιο Νικαλέξη. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 4 Σεπτεμβρίου επιβιβάστηκε στο πλοίο “Martha Washington” και στις 17  Σεπτεμβρίου αποβιβάστηκε στις ΗΠΑ. Ήταν τότε 18 ετών. Ο πατέρας του στο Δαδί λεγόταν Γεώργιος. Αναζητούσε δουλειά εργάτη στο Πόρτλαντ, όπου είχε ένα φίλο τον Παναγ. Μίγκο.

   Η τρίτη μεμονωμένη αναχώρηση έγινε από το Δημήτριο Κανίρο. Το Σεπτέμβριο από το λιμάνι της Πάτρας, ταξίδεψε με το πλοίο “Patris” και στις 10 Οκτωβρίου έφτασε στις ΗΠΑ. Ήταν 24 ετών και παντρεμένος. Τελικός προορισμός του η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο συμπατριώτης του Κώστας Τσάρας.

Ατμόπλοιο Athinai, 1910

    Η πρώτη ομαδική αναχώρηση του 1909 ήταν διμελής και την απάρτιζαν ο Ιωάν.-Δημ. Σαγιάς και ο Λουκ. Σερφές. Από το λιμάνι του Πειραιά, την 1η Νοεμβρίου έφυγαν με το ελληνόκτητο ατμόπλοιο “Athinai” και στις 23 Νοεμβρίου πάτησαν πόδι την Αμερική. Γνωρίζουμε επιπλέον ότι :

·       Ο Ιωάννης-Δημήτριος [1] Σαγιάς ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του στο Δαδί λεγόταν Νικόλαος. Δήλωσε γραμματέας (clark) με προορισμό το Πόρτλαντ του Όρεγκον. Ως συγγενή του στην Αμερική δήλωσε το θείο του Ιωάννη Χρυσικό.

·       Ο Λουκάς Σερφές ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του στο Δαδί λεγόταν Αθανάσιος. Αναζητούσε δουλειά εργάτη και πήγαινε στο Πόρτλαντ του Όρεγκον κοντά στο θείο του Ιωάννη Χρυσικό.

   Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση του 1909 περιλάμβανε δύο άτομα τον Ιωάν. Γκρινιάτσο και το Δημ. Ξηρομερίτη. Στις 6 Δεκεμβρίου από το λιμάνι της Πάτρας, αναχώρησαν με το πλοίο “Martha Washington” και στις 21 Δεκεμβρίου έφτασαν στις ΗΠΑ. Τα στοιχεία μας πληροφορούν ότι :

·       Ο Ιωάννης Γκρινιάτσος ήταν τότε 19 ετών. Ο πατέρας του πίσω στην πατρίδα λεγόταν Γεώργιος. Ήταν εργάτης και πήγαινε για δουλειά στο Μπράντφορντ (Bradford, Pa.) της Πενσυλβάνια, κοντά στο αδερφό του Ευάγγελο Γκρινιάτσο.

·       Ο Δημήτριος Ξηρομερίτης ήταν επίσης 19 ετών. Ο πατέρας του στο Δαδί λεγόταν Παναγιώτης. Με 25 $ μαζί του αναζητούσε δουλειά εργάτη στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Α. Π. Παρασκούλης.

   Επιπλέον αυτών, τεκμηριώνεται από τις καταγραφές των μεταναστών ότι το 1909 ήρθε για πρώτη φορά στην Αμερική και ο Δημήτριος Παπαναστασίου.

Δ. Μεγάλη αύξηση του μεταναστευτικού ρεύματος στο 1910

   Στη διάρκεια του έτους αυτού έγιναν 11 μεταναστευτικά ταξίδια, από τα οποία τα 6 ήταν ομαδικά. Συνολικά έφυγαν 30 μετανάστες. Πιο συγκεκριμένα :

   Η πρώτη ομαδική αναχώρηση του 1910 ήταν τριμελής και την απαριθμούσαν οι : Ιωάν. Γιαννούκος, Γεώρ. Μίχος και Ιωάν. Πούλος. Στις 15 Δεκεμβρίου 1909, από το λιμάνι του Πειραιά, επιβιβάστηκαν στο ελληνόκτητο ατμόπλοιο “Patris” και στις 6 Ιανουαρίου 1910 αποβιβάστηκαν στην Αμερική. Για τους μετανάστες αυτούς γνωρίζουμε ότι :

·       Ο Ιωάννης Γιαννούκος ήταν 23 ετών. Ο πατέρας του πίσω στο Δαδί λεγόταν Αντώνιος. Δήλωσε εργάτης με προορισμό το Χάβερχιλ της Μασαχουσέτης, όπου είχε το φίλο Δημήτριο Γιαννούκο.

·       Ο Γεώργιος Μίχος ήταν τότε 18 ετών, ο δε πατέρας του λεγόταν Δημήτριος. Με 35 $ στην τσέπη πήγαινε για δουλειά εργάτη στο Χάβερχιλ, όπου ήταν ο φίλος του Δημήτριος Γιαννούκος.

·       Ο Ιωάννης Πούλος ήταν 22 ετών. Ο πατέρας του στην πατρίδα λεγόταν Δημήτριος. Κι αυτός πήγαινε στο Χάβερχιλ, κοντά στον κοινό φίλο Δημήτριο Γιαννούκο.

   Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση του 1910 έγινε από το Σωτήριο Μίχο[2]. Στις 7 Φεβρουαρίου, από το λιμάνι του Πειραιά, έφυγε με το πλοίο “Themistocles” και στις 13 Μαρτίου αφίχθηκε στις ΗΠΑ. Ήταν τότε 20 ετών, ο δε πατέρας του στο Δαδί λεγόταν Γεώργιος. Προορισμός του το Πόρτλαντ του Μέην για δουλειά εργάτη, κοντά στον αδερφό του Αριστείδη Μίχο.

      Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση του 1910 ήταν διμελής και περιλάμβανε τον Ιωάν. Οικονόμου και τον Παν. Παπαευαγγελίου. Στις 7 Μαρτίου, από το λιμάνι του Πειραιά, επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Athinai” και στις 28 Μαρτίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Τα διαθέσιμα στοιχεία για τους μετανάστες αυτούς μας πληροφορούν ότι :

·       Ο Ιωάννης Οικονόμου ήταν τότε 21 ετών. Ο πατέρας του πίσω στο Δαδί λεγόταν Αθανάσιος. Αναζητούσε δουλειά εργάτη στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Κώστας Μαυροειδής.

·       Ο Παναγιώτης Παπαευαγγελίου ήταν τότε 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ευάγγελος. Κι αυτός πήγαινε στη Νέα Υόρκη για δουλειά εργάτη κοντά στο φίλο του Τριαντάφυλλο Παππά.

      Η τρίτη ομαδική αναχώρηση του 1910 αριθμούσε πέντε άτομα, τους : Νικ. Κόντο, Αθ. Μίχο, Δημ. Παπακωνσταντίνου, Γεώρ. Πεντεδέκα και Δημ. Σφυρή. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 23 Μαΐου, αναχώρησαν με το πλοίο “Eugenia” και στις 11 Ιουνίου έφτασαν στην Αμερική. Επιπλέον για τους μετανάστες αυτούς γνωρίζουμε ότι :

·       Ο Νικόλαος Κόντος ήταν τότε 20 ετών. Στο Δαδί είχε τον αδερφό του Γεώργιο. Ήταν εργάτης και πήγαινε στο Πόρτλαντ του Μέην για δουλειά, κοντά στον ξάδερφό του Δ. Παπαναστασίου.

·       Ο Αθανάσιος Μίχος ήταν 26 ετών. Ο πατέρας του στο Δαδί λεγόταν Δημήτριος. Με 26 $ μαζί του είχε ως τελικό προορισμό το Πόρτλαντ του Μέην κοντά σε ξάδερφό του.

·       Ο Δημήτριος Παπακωνσταντίνου ήταν 22 ετών. Πίσω στο Δαδί είχε τον αδερφό του Παναγιώτη. Αναζητούσε δουλειά εργάτη στο Πόρτλαντ του Μέην, όπου είχε τον ξάδερφό του Ιωάννη Χρυσικό.

·       Ο Γεώργιος Πεντεδέκας ήταν 20 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ιωάννης. Πήγαινε για δουλειά εργάτη στο Τολέδο του Οχάιο, όπου ήταν ο αδερφός του Δ. Πεντεδέκας.

·       Ο Δημήτριος Σφυρής ήταν 22 ετών και ο πατέρας του στην πατρίδα λεγόταν Νικόλαος. Ως εργάτης πήγαινε κι αυτός στο Πόρτλαντ του Μέην, όπου είχε τον ξάδερφό του Σωτήρη Μίχο.

Ατμόπλοιο Eugenia (Photo: Maurizio Eliseo Collection)

   Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση του 1910 έγινε από τον Κώστα Δημόπουλο. Στα μέσα Ιουνίου από το λιμάνι του Πειραιά έφυγε με το πλοίο “Themistocles” και στις 30 Ιουνίου έφτασε στις ΗΠΑ. Ήταν τότε 19 ετών. Άλλα στοιχεία ελλείπουν.

      Η τέταρτη ομαδική αναχώρηση του 1910 αριθμούσε  τέσσερα άτομα τους : Γεώρ. Κατσικούρη, Αναστ. Στιβαχτή, Γεώρ. Σφυρή και Δημ. Τσουρομπή. Στις 3 Σεπτεμβρίου, από το λιμάνι του Πειραιά, επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Athinai” και στις 22 Σεπτεμβρίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Επιπλέον στοιχεία μας πληροφορούν ότι :

·       Ο Γεώργιος Κατσικούρης ήταν 27 ετών. Ο πατέρας του στο Δαδί λεγόταν Πέτρος. Προορισμός για δουλειά εργάτη ήταν το Χάβερχιλ της Μασαχουσέτης, όπου είχε τον ξάδερφό του Γκόλφη Μαγγίνη[3].

·       Ο Ιωάννης Παπακούσουλας ήταν 31 ετών. Πήγαινε στο Πόρτλαντ του Μέην, όπου είχε το φίλο Αριστ. Μίχο.

·       Ο Αναστάσιος Στιβαχτής ήταν 24 ετών. Ο πατέρας του πίσω στην πατρίδα λεγόταν Δημήτριος. Με 40 $ μαζί του πήγαινε για δουλειά εργάτη στο Σικάγο, όπου ήταν ο φίλος του Στάθης Σταμόπουλος.

·       Ο Γεώργιος Σφυρής ήταν 19 ετών. Ελλείπουν άλλα στοιχεία.

·       Ο Δημήτριος Τσουρομπής ήταν 20 ετών. Ο πατέρας του στο Δαδί λεγόταν Γεώργιος. Με 45 $ για τα πρώτα έξοδα αναζητούσε δουλειά εργάτη στο Πόρτλαντ του Μέην, όπου είχε το φίλο του Λ. Παπαμπούλα.

      Η πέμπτη ομαδική αναχώρηση του 1910 ήταν πολυπληθέστερη. Αριθμούσε 7 άτομα, τους : Ευστ. Καλπύρη, Αθ. Κογιάτσο, Αντ. Παπαναστασίου, Λεων. Ριζομάρκο, Κων. Σαμαρά, Δημ. Τσίτσο και Ιωάν. Φλώρο. Στις αρχές Οκτωβρίου, από το λιμάνι του Πειραιά, η ομάδα αναχώρησε με το πλοίο “Themistocles” και στις 21 Οκτωβρίου έφτασε στην Αμερική. Αναλυτικότερα ξέρουμε ότι:

·       Ο Ευστάθιος Δ. Καλπύρης ήταν τότε 19 ετών. Στο Δαδί ήταν ο πατέρας του. Δήλωσε εργάτης με προορισμό το Γκόραμ (Gorham) του Μέην, όπου είχε ένα φίλο του.

·       Ο Αθανάσιος Κογιάτσος ήταν 20 ετών, ο δε πατέρας του λεγόταν Σπύρος. Αναζητούσε δουλειά εργάτη στο Πόρτλαντ του Μέην, κοντά σε ένα φίλο του.

·       Ο Αντώνιος Παπαναστασίου ήταν 27 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ευάγγελος. Πήγαινε για δουλειά εργάτη στο Φρήχολτ (Freehold, NJ) του Νιου Τζέρσεϋ, όπου είχε τον αδερφό του Δημ.

·       Ο Λεωνίδας Ριζομάρκος ήταν 20 ετών. Στο Δαδί είχε τον πατέρα του Λουκά. Κι αυτός πήγαινε για δουλειά εργάτη στο Γκόραμ (Gorham) του Μέην, όπου ήταν ο φίλος του Λεωνίδας Κουρέπης.

·       Ο Κωνσταντίνος Γ. Σαμαράς ήταν 19 ετών. Τελικός προορισμός του για δουλειά εργάτη ήταν η πόλη Νασούα (Nashua, N.H.) του Νιου Χαμσάιρ, όπου είχε το θείο του Κωνστ. Σαμαρά.

·       Ο Δημήτριος Τσίτσος ήταν 22 ετών. Στο Δαδί ζούσε η μητέρα του. Δήλωσε την πόλη Γκόραμ (Gorham) του Μέην ως προορισμό για δουλειά εργάτη, όπου ήταν ο φίλος του Λ. Κουρέπης.

·       Ο Ιωάννης Φλώρος ήταν 30 ετών και παντρεμένος. Πίσω στην πατρίδα ήταν η γυναίκα του. Αναζητούσε δουλειά εργάτη στο Φρήχολντ (Freehold, N.J.) του Νιου Τζέρσεϋ, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ι. Παπαναστασίου.

   Η τρίτη μεμονωμένη αναχώρηση του 1910 έγινε από τον Αχιλλέα Κουρέπη. Στις 9 Οκτωβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας, ταξίδεψε με το πλοίο “Eugenia” και στις 29 Οκτωβρίου έφτασε στις ΗΠΑ. Ήταν τότε 23 ετών. Στο Δαδί, ο πατέρας του λεγόταν Κώστας. Με 28 $ μαζί του πήγαινε για δουλειά εργάτη στο Πόρτλαντ του Μέην, όπου είχε τον ξάδερφό του Αθαν. Μίχο.

   Η τέταρτη μεμονωμένη αναχώρηση του 1910 έγινε από τον Σταμάτη Γεωργίου. Από την Ελλάδα με πλοίο πέρασε στη Γαλλία. Στις 18 Οκτωβρίου, από το λιμάνι της Μασσαλίας, αναχώρησε με το πλοίο “Venezia” και την 1η Νοεμβρίου πάτησε πόδι στην Αμερική. Ο Σταμάτιος Γεωργίου ήταν τότε 18 ετών. Η μητέρα του στο Δαδί λεγόταν Κωνσταντίνα. Ο μετανάστης δήλωσε καλλιεργητής/αγρότης, που έψαχνε για δουλειά στο Πόρτλαντ του Μέην, κοντά στον πατέρα του Ιωάννη Γεωργίου.

      Η έκτη ομαδική αναχώρηση του 1910 ήταν τετραμελής και την απαριθμούσαν οι : Δημ. Καραπετσάνος, Νικ. Κωνσταντίνου, Ευστ. Παπαδημητρόπουλος και Νικ. Σκαλίγκας. Στις 24 Οκτωβρίου από το λιμάνι της Πάτρας, ταξίδεψαν με το πλοίο “Laura” και στις 10 Νοεμβρίου έφτασαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Για τους μετανάστες αυτούς γνωρίζουμε ότι :

·       Ο Δημήτριος Καραπετσάνος ήταν 20 ετών. Η μητέρα του στο Δαδί λεγόταν Παναγιώτα. Ο μετανάστης δήλωσε αγρότης/κτηματίας (farmer), με προορισμό το Πόρτλαντ του Μέην[4], όπου ήταν ο ξάδερφός του Γ. Γεωργίου.

·       Ο Νίκος Κωνσταντίνου ήταν επίσης 20 ετών. Στην πατρίδα η μητέρα του λεγόταν Χρυσούλα. Δήλωσε κι αυτός αγρότης που ζητούσε δουλειά στο Ολίαν (Olean, N.Y.) της Νέας Υόρκης, με γνωστό του στην Αμερική το φίλο του Γ. Γεωργίου.

·       Ο Ευστάθιος Παπαδημητρόπουλος ήταν 26 ετών και αναλφάβητος. Η μητέρα του στο Δαδί λεγόταν Γεωργούλα. Ως αγρότης αναζητούσε δουλειά στο Πόρτλαντ του Μέην, όπου ήταν ο φίλος του Ευστάθιος Σιάτρας.

·       Ο Νικόλαος Σκαλίγκας ήταν τότε 20 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Γεώργιος. Ο προορισμός του μετανάστη ήταν ίδιος όπως και των προηγούμενων, δηλ. το Πόρτλαντ του Μέην, για δουλειά αγρότη (farmer) κοντά στο φίλο του Αθανάσιο Μίχο.

   Η πέμπτη μεμονωμένη αναχώρηση του 1910 έγινε από το Θεμιστοκλή Κοτσάνη. Στις 24 Νοεμβρίου από το λιμάνι του Πειραιά, αναχώρησε με το πλοίο “Themistocles” και στις 18 Δεκεμβρίου έφτασε στην Αμερική. Ήταν τότε 38 ετών και ανύπαντρος. Στο Δαδί είχε τον αδερφό του Κωνσταντίνο. Για δουλειά εργάτη πήγαινε στο Πόρτλαντ του Μέην, όπου ήταν ο ανεψιός του Παναγιώτης Παπαευαγγελίου.

   Επιπλέον αυτών, τεκμηριώνεται από τις καταγραφές των μεταναστών ότι το 1910 ήρθαν για πρώτη φορά στην Αμερική και οι : Κωνσταντίνος Ματζιώτης, Αθανάσιος Σακελλαρίου, Αχιλλέας Κουρέπης και Σωτήριος Μίχος.

Ε. Διατήρηση του μεταναστευτικού ρεύματος στο 1911

      Στη διάρκεια του έτους έγιναν 7 αναχωρήσεις από τις οποίες οι 5 ήταν ομαδικές. Η αριθμητικά μεγαλύτερη ομάδα με 10 μετανάστες έφυγε προς το τέλος του έτους. Συνολικά στο 1911, έφυγαν 28 μετανάστες για την Αμερική. Αναλυτικότερα :

   Η πρώτη ομαδική αναχώρηση του 1911 περιλάμβανε 7 άτομα, τους :  Κων. Κανίρο, Λουκ. Κόντο, Γεώρ. Ματσώτα, Δημ. Μπαθρά, Ιωάν. Πλαγιώτη, Ηρ. Σκουφά και Ιωάν. Στρογγύλη. Στις 18 Δεκεμβρίου του 1910, από το λιμάνι του Πειραιά, επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Patris” και στις 4 Ιανουαρίου 1911 αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Τα γνωστά στοιχεία μας πληροφορούν ότι :

·       Ο Κωνσταντίνος Κανίρος ήταν 19 ετών και αναλφάβητος. Ο πατέρας του λεγόταν Λουκάς. Ήταν εργάτης και πήγαινε στο Σωλτ Λέικ (Salt Lake) της Γιούτα, κοντά στο αδερφό του Δημ. Κανίρο.

·       Ο Λουκάς Κόντος ήταν τότε 19 ετών. Ο πατέρας του στο Δαδί λεγόταν Τηλέμαχος. Προορισμός του για δουλειά εργάτη ήταν το Πόρτλαντ του Μέην, όπου ήταν ο ξάδερφός του Νικόλαος Κόντος.

·       Ο Γεώργιος Ματσώτας ήταν 24 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Νικόλαος. Με 25 $ μαζί του πήγαινε στο Μπόιν Φωλς (Boyne Falls, Mich.) του Μίτσιγκαν, όπου είχε ένα φίλο τον Κωνστ. Μπουράκο.

·       Ο Δημήτριος Μπαθράς ήταν 23 ετών. Στο Δαδί είχε τον πατέρα του Ευθύμιο. Αναζητούσε δουλειά εργάτη στο Πόρτλαντ του Μέην, κοντά στον ξάδερφό του Δημ. Παπακωνσταντίνου.

·       Ο Ιωάννης Πλαγιώτης ήταν 26 ετών. Ο πατέρας του πίσω στην πατρίδα λεγόταν Παναγιώτης. Δήλωσε αγρότης-καλλιεργητής (cultivator) με προορισμό τη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Παν. Δημάκης.

·       Ο Ηρακλής Σκουφάς ήταν 24 ετών. Στο Δαδί ήταν ο πατέρας του Ευστάθιος. Αναζητούσε δουλειά εργάτη στο Πόρτλαντ του Μέην, όπου ήταν ο φίλος του Δ. Παπακωνσταντίνου.

·       Ο Ιωάννης Στρογγύλης ήταν επίσης 24 ετών. Πίσω στην πατρίδα είχε τον αδερφό του Δημήτριο. Ως εργάτης πήγαινε στη Νέα Υόρκη, κοντά σ’ ένα φίλο του.

Ατμόπλοιο Patris

   Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση του 1911 ήταν τριμελής και την αποτελούσε η οικογένεια Ιωάν. Μίχου με τη μικρή κόρη τους. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 9 Ιανουαρίου έφυγαν με το πλοίο “Martha Washington” και τστις 23 Ιανουαρίου έφτασαν στις ΗΠΑ. Επιπλέον αναφέρουμε ότι :

·       Ο Ιωάννης Μίχος ήταν 28 ετών και παντρεμένος. Ο πατέρας του λεγόταν Γεώργιος. Δήλωσε εργάτης σε φάρμα και με 50 $ μαζί του (για όλη την οικογένεια) πήγαινε στο Πόρτλαντ του Μέην, όπου είχε τον αδερφό του Αριστείδη Μίχο.

·       Η Ελένη Μίχου ήταν 28 ετών και σύζυγος του Ιωάννη.

·       Η Ασπασία Μίχου ήταν βρέφος 11 μηνών, παιδί του ζεύγους.

   Η τρίτη ομαδική αναχώρηση του 1911 αριθμούσε 4 άτομα. Ήταν οι :  Ιωάν. Μπακοστάμος, Ιωάν. Πανουργιάς, Γεώρ. Τραστόγιαννος και Γεώρ. Λ. Τραστόγιαννος. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 4 Φεβρουαρίου, αναχώρησαν με το πλοίο “Athinai” και στις 26 Φεβρουαρίου έφτασαν στην Αμερική. Τα διαθέσιμα στοιχεία μας γνωρίζουν ότι :

·       Ο Ιωάννης Μπακοστάμος ήταν τότε 18 ετών. Η μητέρα του πίσω στην πατρίδα λεγόταν Αγγελική. Προορισμός του ήταν το Πόρτλαντ του Μέην για δουλειά εργάτη κοντά στον ξάδερφό του Αριστείδη Μίχο.

·       Ο Ιωάννης Πανουργιάς ήταν 25 ετών και παντρεμένος. Στο Δαδί, ο πατέρας του λεγόταν Λεωνίδας. Αναζητούσε δουλειά εργάτη στην πόλη Έβερετ (Everett) της πολιτείας Ουάσιγκτον, όπου ήταν ο φίλος του Χ. Κρίγκας.

·       Ο Γεώργιος Τραστόγιαννος ήταν 29 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Γεωργία. Ως αγρότης (farmer) πήγαινε κι αυτός για δουλειά στην πόλη Έβερετ (Everett) της πολιτείας Ουάσιγκτον, με τον ίδιο όπως πριν φίλο Χ. Κρίγκα.

·       Ο Γεώργιος Λ. Τραστόγιαννος ήταν 28 ετών. Στο Δαδί ζούσε ο πατέρας του Λεωνίδας. Προορισμός του η πόλη Γκόραμ (Gorham, Me.) του Μέην για δουλειά αγρότη, όπου ήταν ο φίλος του Γεώργιος Γιαννακός.

   Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1911 έγινε από το Λουκά Μπαλωμένο. Στα μέσα Μαρτίου, από το λιμάνι του Πειραιά, ταξίδεψε με το πλοίο “Themistocles” και στις 4 Απριλίου έφτασε στον προορισμό του. Ήταν 25 ετών και με 26 $ μαζί του πήγαινε στην πόλη Αμπερντήν (Aberdeen) της πολιτείας Ουάσιγκτον, όπου ήταν ο ξάδερφός του Γεώργιος Μπαλωμένος.

   Η τέταρτη ομαδική αναχώρηση του 1911 ήταν διμελής και την αποτέλεσαν οι : Παν. Ζαχαρής και Γεώρ. Ξηρομερίτης. Στις 29 Μαρτίου, από το λιμάνι του Πειραιά, επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Athinai” και στις 17 Απριλίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Αναφέρουμε ότι :

·       Ο Παναγιώτης Ζαχαρής ήταν τότε 19 ετών. Ο πατέρας του στο Δαδί λεγόταν Ιωάννης. Ως εργάτης πήγαινε στο Πόρτλαντ του Μέην, κοντά στον ξάδερφό του Γεώρ. Γιαννακό.

·       Ο Γεώργιος Ξηρομερίτης ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Νικόλαος. Τελικός προορισμός του για δουλειά εργάτη ήταν το Πόρτλαντ του Μέην, όπου ήταν ένας ξάδερφός του.

   Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1911 έγινε από τον Ιωάννη Καραπετσάνο. Στις 7 Μαΐου, από το λιμάνι του Γυθείου, πήρε το πλοίο “Themistocles” και στις 26 Μαΐου έφτασε στην Αμερική. Ήταν τότε 20 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Νικόλαος. Ως εργάτης σε φάρμα πήγαινε στο Πόρτλαντ του Μέην, κοντά στο ξάδερφό του Δημήτριο Καραπετσάνο.

   Η πέμπτη (και τελευταία) ομαδική αναχώρηση του 1911 ήταν η πολυπληθέστερη του έτους, με 10 άτομα! Την αποτέλεσαν οι : Παν. Αδάμ, Λουκ. Αυγερινός, Κων. Γεωργίου, Λουκ. Ζαχαρής, Ιωάν. Ζυγούρος, Γεώρ. Κόντος, Λεων. Κουρέπης, Αρ. Λιοκαντώνης, Λουκ. Μπακαλάμος και Γεώρ. Τσακρής. Στις 20 Νοεμβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας, η ομάδα έφυγε με το πλοίο “Martha Washington” και στις 5 Δεκεμβρίου έφτασε στην Αμερική. Τα διαθέσιμα στοιχεία μας πληροφορούν:

·       Ο Παναγής Αδάμ ήταν τότε 20 ετών. Η μητέρα του πίσω στην πατρίδα λεγόταν Παναγιώτα. Ως εργάτης σε φάρμα αναζητούσε δουλειά στη Βοστώνη (Boston) της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο ξάδερφός του Θ. Μέρμηγκας.

·       Ο Λουκάς Αυγερινός ήταν 25 ετών. Στο Δαδί ήταν ο πατέρας του Βασίλειος. Με 20 $ στην τσέπη πήγαινε για δουλειά εργάτη σε φάρμα στην πόλη Αμπερντήν (Aberdeen) της πολιτείας Ουάσιγκτον, όπου είχε το φίλο του Ιωάν. Πανουργιά.

·       Ο Κώστας Γεωργίου ήταν 21 ετών. Ως επάγγελμα δήλωσε ράπτης (tailor). Η μητέρα του στην πατρίδα λεγόταν Αικατερίνη. Προορισμός η Βοστώνη (Boston) της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Α. Μίχος.

·       Ο Λουκάς Ζαχαρής ήταν 22 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ιωάννης. Αναζητούσε δουλειά εργάτη στη Βοστώνη (Boston), όπου ήταν ο αδερφός του Παν. Ζαχαρής.

·       Ο Ιωάννης Ζυγούρος ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Λεωνίδας. Δήλωσε εργάτης σε φάρμα και πήγαινε στη Βοστώνη, όπου ήταν ο φίλος του Λ. Κουρέπης.

·       Ο Γεώργιος Κόντος ήταν 30 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο Δαδί λεγόταν Ευγενία. Προορισμός του για δουλειά εργάτη σε φάρμα ήταν η πόλη Αμπερντήν της πολιτείας Ουάσιγκτον, όπου ήταν ο συγγενής του Ιωάν. Πανουργιάς.

Ατμόπλοιο “Martha Washington”  (Photo: Richard Faber Collection)

·       Ο Λεωνίδας Κουρέπης ήταν 19 ετών. Στο Δαδί, ο πατέρας του λεγόταν Οδυσσεύς. Κι αυτός πήγαινε στη Βοστώνη της Μασαχουσέτης για δουλειά εργάτη σε φάρμα, κοντά στον ομώνυμο ξάδερφό του Λ. Κουρέπη.

·       Ο Αριστείδης Λιοκαντώνης ήταν 19 ετών. Πίσω στην πατρίδα είχε τον αδερφό του Ηλία. Ο Αριστείδης δήλωσε ξυλουργός (carpenter) με προορισμό τη Νέα Υόρκη, όπου είχε το φίλο του Θ. Κακαμπά.

·       Ο Λουκάς Μπακαλάμος ήταν επίσης 19 ετών. Στο Δαδί ανέφερε ως συγγενή του τον αδερφό του Ιωάννη. Με 21 $ μαζί του πήγαινε για δουλειά εργάτη σε φάρμα στη Βοστώνη (Boston, Mass.), με γνωστό στην Αμερική τον ξάδερφό του Ι. Μπακαλάμο, στο Πόρτλαντ του Μέην.

·       Ο Γεώργιος Τσακρής ήταν 34 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του ήταν πίσω στο Δαδί. Ως εργάτης πήγαινε τον προορισμό Τσεχάλις (Chehalis, Wash.) της πολιτείας Ουάσιγκτον, με γνωστό του στην Αμερική τον κουνιάδο του Ελ. Πριόβολο.

   Επιπλέον αυτών, τεκμηριώνεται από τις καταγραφές των μεταναστών ότι το 1911 ήρθαν για πρώτη φορά στην Αμερική και οι : Δημήτριος Μαθράς, Δημήτριος Παπακαρούλος, Ιωάννης Αναρίκας, Λουκάς Αυγερινός, Ιωάννης Βήττας, Ιωάννης Πανουργιάς και Κωνσταντίνος Στεργίου.

Στ. Κορύφωση του μεταναστευτικού ρεύματος στο 1912

   Στη διάρκεια του 1912, το κύμα της μετανάστευσης από το Δαδί κορυφώνεται. Σε 11 ταξίδια από τα οποία τα 7 ομαδικά και τα 4 μεμονωμένα, έφυγαν συνολικά 69 άτομα! Μάλιστα, σε τρία ταξίδια (από τα 7 ομαδικά) έφυγαν αντίστοιχα 20, 14 και 13 άτομα του Δαδιού! Μεγάλοι αριθμοί. Ας γίνουμε όμως πιο συγκεκριμένοι και αναλυτικοί :

   Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1912 περιλάμβανε 13 άτομα. Αυτοί ήταν : Δημ. Ανανίκας, Δημ. Κυριαζάκος, Γεώρ. Λιακομάριος, Δημ. Νίκας, Παν. Οικονόμου, Δημ. Παπακωνσταντίνου, Νικ. Παπαλάμπρος, Δημ. Πούλος, Αθ. Ρέπος, Δημ. Στιβαντής, Δημ. Τομαράς, Δημ. Τσάρας και Αθ. Φλώρος. Η ομάδα έφυγε από την Ελλάδα και με πλοίο έφτασε στη Γαλλία. Από το λιμάνι της Χάβρης, στις Νορμανδικές ακτές της βόρειας Γαλλίας στις 10 Φεβρουαρίου, επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Chicago” και στις 19 Φεβρουαρίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Από τα αρχεία πληροφορούμαστε επιπλέον ότι :

·       Ο Δημήτριος (Jemi) Ανανίκας ήταν 23 ετών. Πίσω στην πατρίδα είχε τον αδελφό του Λουκά. Δήλωσε εργάτης με προορισμό το νότιο Γουίνταμ (S. Windham), όπου είχε το φίλο του Σωτήριο Πιαμάκο.

·       Ο Δημήτριος Κυριαζάκος ήταν 27 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο Δαδί λεγόταν Σταθού. Με 50 $ στην τσέπη αναζητούσε δουλειά εργάτη στο Σάνισάιντ (Sunnyside) της Γιούτα, όπου ήταν ο φίλος του Ηλίας Λιακόπουλος.

·       Ο Γεώργιος Λιακομάριος ήταν 20 ετών. Στην πατρίδα ήταν ο πατέρας του Ιωάννης. Προορισμός του για δουλειά εργάτη το Πόρτλαντ του Μέην, όπου είχε τον ξάδερφό του Λουκά Παύλου.

·       Ο Δημήτριος Νίκας ήταν 32 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Αικατερίνη. Δήλωσε εργάτης και πήγαινε στο Κονκρέτε (Concrete) της πολιτείας Ουάσιγκτον, όπου ήταν ο φίλος του Γεώργιος Τραστόγιαννος.

·       Ο Παναγιώτης Οικονόμου ήταν 25 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο Δαδί λεγόταν Ανθούλα. Με 40 $ μαζί του αναζητούσε δουλειά εργάτη στο Χάβερχιλ (Haverhill) της Μασαχουσέτης, κοντά στο φίλο του Ηλία Λιακόπουλο.

Ατμόπλοιο Chicago (Photo: Frank Pichardo Collection)

·       Ο Δημήτριος Παπακωνσταντίνου ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του πίσω στην πατρίδα λεγόταν Αθανάσιος. Ως εργάτης πήγαινε στο Γουίνταμ (Windham) του Μέην, όπου ήταν ο ξάδερφός του Δημ Σφυρής.

·       Ο Νικόλαος Παπαλάμπρος ήταν 24 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο Δαδί λεγόταν Παναγιού. Τελικός του προορισμός για δουλειά εργάτη ήταν το Γκόραμ (Gorham) του Μέην, όπου ήταν ο φίλος του Αθανάσιος Μίχος.

·       Ο Δημήτριος Πούλος ήταν 19 ετών, ο δε πατέρας του στο Δαδί λεγόταν Αθανάσιος. Δήλωσε εργάτης και πήγαινε στο Δυτικό Μπρουκ (W. Brook) της Μασαχουσέτης, κοντά στο φίλο του Δημήτριο Βαθειά.

·       Ο Αθανάσιος Ρέπος ήταν 23 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ιωάννης. Αναζητούσε δουλειά εργάτη στο Μπίνγκαμ (Bingham) της Γιούτα, όπου ήταν ο φίλος του Ιωάννης Στρογγύλης.

·       Ο Δημήτριος Στιβαντής (ή Στιβαχτής) ήταν 20 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Γεώργιος. Προορισμός του για δουλειά εργάτη ήταν το Πόρτλαντ του Μέην, όπου είχε το φίλο του Αριστ. Μηλιό.

·       Ο Δημήτριος Τομαράς ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του πίσω στο Δαδί λεγόταν Γεώργιος. Με 25 $ μαζί του θα ταξίδευε μέχρι το Κονκρέτε (Concrete) της πολιτείας Ουάσιγκτον για δουλειά εργάτη κοντά στο φίλο του Γεώργιο Τραστόγιαννο.

·       Ο Αθανάσιος Φλώρος ήταν 25 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του Γαρυφαλλιά (Garovefo) ήταν στο Δαδί. Τελικός προορισμός ήταν το Γκόραμ (Gorham) του Μέην, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ιωάννης Φλώρος.

      Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1912 ήταν ολιγομελής από 2 άτομα. Αυτοί ήταν : Ευστ. Στασινός και Λουκ. Στασινός. Στα μέσα Φεβρουαρίου από το λιμάνι του Πειραιά έφυγαν με το πλοίο “Athinai” και την 1η Μαρτίου έφτασαν στις ΗΠΑ. Από ελλιπή στοιχεία ξέρουμε ότι :

·       Ο Ευστράτιος Στασινός ήταν 28 ετών και ανύπαντρος. Τελικός προορισμός του η πόλη Άκρον (Akron) του Οχάιο, όπου είχε ένα φίλο το Νικ. Τυμπερλή.

·       Ο Λουκάς Στασινός ήταν 27 ετών. Κι αυτός αναζήτησε δουλειά στην πόλη Άκρον του Οχάιο, αναφέροντας τον ίδιο όπως πριν κοινό φίλο.

      Η τρίτη ομαδική αναχώρηση στο 1912 ήταν ομοίως ολιγομελής από 2 άτομα, τους : Λουκ. Γκαγκάνη και Ιωάν. Σαγιά. Στα μέσα του Μαρτίου, οι μετανάστες αυτοί με πλοίο από την Ελλάδα πήγαν στην Ιταλία. Από το λιμάνι της Νάπολης, στις 15 Μαρτίου, αναχώρησαν με το πλοίο “Kaiserin Auguste Victoria” και στις 28 Μαρτίου αφίχθηκαν στην Αμερική. Μερικά στοιχεία αναφέρουν ότι :

·       Ο Λουκάς Γκαγκάνης ήταν 39 ετών και παντρεμένος. Δήλωσε εργάτης σε φάρμα με προορισμό το Μπίνγκαμ της πολιτείας Μέην, όπου είχε τον κουνιάδο του Ιωάννη Στρογγύλη.

·       Ο Ιωάννης Σαγιάς ήταν 20 ετών. Ο πατέρας του στο Δαδί λεγόταν Νικόλαος. Αναζητούσε δουλειά εργάτη σε φάρμα στη Μοντάνα, σε χωριό, όπου βρισκόταν ο φίλος του Γεώργιος Γιαννούκος.

   Ακολούθησε η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1912 από το Λουκά Ζερντέ. Στις αρχές Απριλίου με πλοίο πέρασε από την Ελλάδα στη γειτονική Ιταλία. Από το λιμάνι της Γένοβας (Genoa), στις 5 Απριλίου ταξίδεψε με το πλοίο “Cincinnati” και στις 17 Απριλίου έφτασε στο Νέο Κόσμο (ΗΠΑ). Ο Λουκάς Ζερδές ήταν 23 ετών, η δε μητέρα του πίσω στο Δαδί λεγόταν Λελούδα. Δήλωσε εργάτης και με 100 $ μαζί του πήγαινε στο Χάβερχιλ[5] της Μασαχουσέτης, όπου είχε έναν ξάδερφό του.

   Η τέταρτη ομαδική αναχώρηση στο 1912 ήταν πάλι διμελής από τους : Λουκ. Μουτζίνη και Νικ. Παναγιωτόπουλο. Στις 18 Απριλίου από το λιμάνι του Πειραιά, έφυγαν με το πλοίο “Patris” και στις 6 Μαΐου αφίχθησαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Πιο αναλυτικά :

·       Ο Λουκάς Μουτζίνης ήταν τότε 19 ετών. Στο Δαδί είχε τη μητέρα του Χρυσάφω. Ως εργάτης αναζητούσε δουλειά στο Πόρτλαντ του Μέην, όπου είχε τον ξάδερφό του Λεωνίδα Ριζομάρκο.

·       Ο Νικόλαος Παναγιωτόπουλος ήταν 20 ετών. Δυστυχώς άλλα στοιχεία ελλείπουν.

   Η πέμπτη ομαδική αναχώρηση στο 1912 ήταν η πολυαριθμότερη στην ιστορία της μετανάστευσης από το Δαδί. Έφυγαν μαζί 20 άτομα! Στη μεγάλη αυτή ομάδα μετείχαν οι : Ευστ. Αγγελής, Αθαν. Δ. Ανδρίτσος, Δημ. Αυγερινός, Κων. Λ. Δάρας, Νικ. Κ. Δάρας, Ιωάν. Ζαχαρής, Δημ. Ζερδές, Λουκ. Ζήρος, Τηλ. Κόντος, Δήμ. Κρικώνης, Ευστ. Μακρυγιάννης, Κων. Ματζιώτας, Λουκ. Μουτζουρογιώργος, Ιωάν. Πέρσιμος, Σταμ. Σακελλαρίου, Ιωάν. Σινάνης, Νικ. Σταυρόπουλος, Δημ. Στιβαχτής, Λουκ. Τζούτζος και Λουκ. Φλωράκος. Την τελευταία βδομάδα του Απριλίου, η ομάδα έφυγε από την Ελλάδα με πλοίο και κατέβηκε στο ιταλικό λιμάνι της Νάπολης, απ’ όπου στις 25 Απριλίου αναχώρησαν με το πλοίο “Italia” και στις 11 Μαΐου έφτασαν στην Αμερική. Για τους μετανάστες αυτούς δίνουμε μερικά ακόμα στοιχεία :

·       Ο Ευστάθιος Αγγελής ήταν τότε 19 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ιωάννης. Προορισμός του για δουλειά εργάτη ήταν το Ουάιτχωλ (Whitehall) του Μίτσιγκαν, όπου ήταν ο ξάδερφός του Δημήτριος Καραπετσάνος.

·       Ο Αθανάσιος Δ. Ανδρίτσος ήταν 21 ετών. Ο πατέρας του στο Δαδί λεγόταν Δημήτριος. Δήλωσε εργάτης και πήγαινε στο Ουίνταμ (Windham) της Νέας Υόρκης, όπου ήταν και ο φίλος του Ευστάθιος Καλπύρης.

·       Ο Δημήτριος Αυγερινός ήταν 20 ετών. Στο Δαδί είχε τη μητέρα του Δρόσω. Ως επάγγελμα δήλωση σαμαράς (saddle maker). Με 38 $ μαζί του πήγαινε στο Ντάνβερς Φορτ (Danvers Fort) της Μασαχουσέτης, όπου είχε ένα θείο του τον Λουκά Σακελλίου.

·       Ο Κωνσταντίνος Λ. Δάρας ήταν 20 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Λουκάς. Προορισμός του ήταν το Πόρτλαντ του Μέην για δουλειά εργάτη, κοντά στο φίλο του Ιωάννη Καραπετσάνο.

·       Ο Νικόλαος Κ. Δάρας ήταν 23 ετών. Στο Δαδί ήταν ο πατέρας του Νικόλαος. Ως επάγγελμα δήλωσε κτίστης (mason) και με 29 $ αναζητούσε δουλειά στο Πόρτλαντ του Μέην, όπου ήταν ο κοινός φίλος Ιωάννης Καραπετσάνος.

·       Ο Ιωάννης Ζαχαρής (γράφτηκε Zagaris) ήταν 20 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ευστάθιος. Προορισμός του ήταν το Ουέστμπρουκ (West Brook) του Μέην, για δουλειά εργάτη, κοντά στο ξάδερφό του Παναγιώτη Ζαχαρή.

·       Ο Δημήτριος Ζερντές ήταν 28 ετών. Στο Δαδί ζούσε ο πατέρας του Λεωνίδας. Δήλωσε κτίστης και με 50 $ μαζί του πήγαινε στο Γκόραμ (Gorham) του Μέην, όπου ήταν ο φίλος του Ιωάννης Χρυσικός.

·       Ο Λουκάς Ζήρος ήταν 27 ετών. Πίσω στην πατρίδα ήταν η μητέρα του Παρασκευή. Αναζητούσε δουλειά εργάτη στο Γκόραμ (Gorham) του Μέην, κοντά στο φίλο του Ιωάννη Χρυσικό.

·       Ο Τηλέμαχος Κόντος ήταν 40 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο Δαδί λεγόταν Φροσύνη. Προορισμός του για δουλειά εργάτη ήταν το Ουάιτχωλ (Whitehall) του Μίτσιγκαν όπου ήταν ένας γνωστός του.

·       Ο Δήμος Κρικώνης ήταν 22 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Δρόσω. Ως εργάτης πήγαινε για δουλειά στην πόλη Χέλπερ (Helper) της Γιούτα, όπου ήταν ο φίλος του Πέτρ. Τσούφλανος.

·       Ο Ευστάθιος Μακρυγιάννης ήταν 26 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ευστάθιος. Κι αυτός ήταν εργάτης με προορισμό το Ουάιτχωλ (Whitehall) του Μίτσιγκαν, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ιωάννης Ξύδης.

·       Ο Κωνσταντίνος Ματζιώτας ήταν 27 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Μαρία. Με 45 $ μαζί του πήγαινε για δουλειά εργάτη στο Χόκβιαμ (Hoquiam) της πολιτείας Ουάσιγκτον, όπου ήταν ο αδερφός του Γεώργιος Ματζιώτας.

·       Ο Λουκάς Μουτζουρογιώργος ήταν 34 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Σταθούλα. Προορισμός του ήταν το Πόρτλαντ του Μέην για δουλειά εργάτη, όπου είχε φίλο του τον Κωνστ. Κουλαβάτο.

·       Ο Ιωάννης Πέρσιμος ήταν 24 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Λουκάς. Ως εργάτης πήγαινε στο Ντάνβερσφοντ (Danversfort) της Μασαχουσέτης όπου ήταν ο φίλος του Νικόλαος Σκαλίγκας.

·       Ο Σταμάτης Σακελλαρίου ήταν 19 ετών. Πίσω στην πατρίδα ήταν ο πατέρας του Ιωάννης. Αναζητούσε δουλειά εργάτη στο Πόρτλαντ του Μέην, όπου ήταν ο συγγενής του (brother-in-law) Κώστας Άνταμος.

·       Ο Ιωάννης Σινάνης ήταν τότε 19 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Κώστας. Ως εργάτης πήγαινε στη Βοστώνη (Boston) της Μασαχουσέτης, κοντά στον ξάδερφό του Νίκο Μαργαρίτη.

·       Ο Νικόλαος Σταυρόπουλος ήταν 20 ετών. Στο Δαδί ήταν ο πατέρας του Ιωάννης. Αναζητούσε δουλειά εργάτη στο Ντάνβερσφοντ (Danversfort) της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Νικόλαος Σκαλίγκας.

·       Ο Δημήτριος Στιβαχτής ήταν 39 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Μαλάμω. Με 30 $ στην τσέπη πήγαινε στο Ουάιτχωλ (Whitehall) του Μίτσιγκαν για δουλειά εργάτη, όπου ήταν ο φίλος του Λουκάς Κόντος.

·       Ο Λουκάς Τζούτζος ήταν 20 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Γεώργιος. Είχε μαζί του 50 $ και έψαχνε για δουλειά εργάτη στο Ντάνβερσφοντ (Danversfort) της Μασαχουσέτης, κοντά στον αδερφό του Σεραφείμ Τζούτζο.

·       Ο Λουκάς Φλωράκος ήταν 20 ετών και αναλφάβητος. Στο Δαδί ζούσε ο πατέρας του Αθανάσιος. Ως εργάτης δήλωσε για προορισμό του το Ουάιτχωλ (Whitehall) του Μίτσιγκαν, όπου ήταν ο φίλος του Δημήτριος Καραπετσάνος.

   Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1912 έγινε από τον Παναγιώτη Τσιτσιπή. Στις 29 Απριλίου, από το λιμάνι της Πάτρας, αναχώρησε με το πλοίο “Oceania” και στις 15 Μαΐου έφτασε στην Αμερική. Ήταν τότε 25 ετών. Πίσω στο Δαδί είχε τον αδερφό του Λουκά. Ως επάγγελμα δήλωσε iron molder (δηλ. τεχνίτης σε χυτήριο ατσαλιού). Τελικός προορισμός ήταν η Βοστώνη της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Αθανάσιος Μίχος.

   Η έκτη ομαδική αναχώρηση στο 1912 έγινε από 2 άτομα, τους Λεων. Καλπύρη και Λουκ. Χρυσικό. Στις 6 Μαΐου από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψαν με το πλοίο “Martha Washington” και στις 20 Μαΐου “πάτησαν πόδι” στην Αμερική. Επιπλέον στοιχεία μας πληροφορούν ότι :

·         Ο Λεωνίδας Καλπύρης ήταν 30 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Ευανθία. Με25 $ μαζί του αναζητούσε δουλειά εργάτη στο Ουάιτ Χάλλερ (White Haller) του Μίτσιγκαν, κοντά στον ξάδερφό του Κωνσταντίνο Βακράκο.

·         Ο Λουκάς Χρυσικός ήταν τότε 30 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο Δαδί λεγόταν Μαρία. Ως απασχόληση δήλωσε γλύπτης (sculptor). Πήγαινε για δουλειά στο Ουάιτχωλ (White Hall) του Μίτσιγκαν, κοντά στο φίλο του Κωνσταντίνο Βακράκο.

   Η έβδομη ομαδική αναχώρηση στο 1912 περιλάμβανε 12 άτομα, τους : Γεώρ. Αγγελή, Δημ. Βήττα, Παν. Γιαννακό, Δημ, Καραμερτζάκη, Δημ. Μπακοστάμο, Λουκ. Μπαρλά, Στυλ. Πηρέτη, Νικ. Πολίτη, Χαρ. Πολίτη, Ιωάν. Σκλαβούνο, Εμμ. Σταματόπουλο και Ευστ. Σταματόπουλο. Στις 13 Μαΐου από το λιμάνι της Πάτρας, επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Laura” και στις 29 Μαΐου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Επιπλέον[6] γνωρίζουμε ότι :

·       Ο Γεώργιος Αγγελής ήταν 23 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Γαρυφαλλιά. Ως ασχολία δήλωσε εργάτης σε φάρμα. Τελικός[7] προορισμός ήταν το Χάβερχιλ (Haverhill) της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Ιωάννης Γιαννούκος.

·       Ο Δημήτριος Βήττας ήταν 38 ετών και παντρεμένος. Τη γυναίκα του στο Δαδί την έλεγαν Ελένη. Ως εργάτης σε φάρμα, πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη. Γνωστό στην Αμερική δήλωσε τον Αχιλλέα Κουρέπη στο Γκόραμ (Gorham) του Μέην.

·       Ο Παναγιώτης Γιαννακός ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του πίσω στην πατρίδα λεγόταν Κωνσταντίνος. Ήταν εργάτης και αναζητούσε δουλειά στο Σάουθ Γουίνταμ (South Windham) του Μέην, όπου ήταν ο αδελφός του Σ. Γιαννακός.

·       Ο Δημήτριος Καραμερτζάκης ήταν 20 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Αφροδίτη. Με 34 $ μαζί του αναζητούσε δουλειά στο Χάβερχιλ της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ι. Γιαννούκος.

·       Ο Δημήτριος Μπακοστάμος ήταν 18 ετών. Η μητέρα του στο Δαδί λεγόταν Αγγελική. Ως ασχολία δήλωσε ράπτης (tailor). Τελικός προορισμός του το Σάουθ Γουίνταμ του Μέην, όπου ήταν ο αδερφός του Ιωάννης Μπακοστάμος.

·       Ο Λουκάς Μπαρλάς ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Αθανάσιος. Ως επάγγελμα δήλωσε υπηρέτης (servant) που πήγαινε για δουλειά στη Βοστώνη της Μασαχουσέτης, κοντά στο φίλο του Νικόλαο Δρούκαλη.

·       Ο Στυλιανός Πηρέτης ήταν 19 ετών και αναλφάβητος. Ο πατέρας του λεγόταν Βασίλειος. Αναζητούσε δουλειά εργάτη σε φάρμα στο Πόρτλαντ του Μέην, όπου ήταν ο ξάδερφός του Λουκάς Ψύλλος.

·       Ο Νικόλαος Πολίτης ήταν 27 ετών και παντρεμένος. Τη γυναίκα του στο Δαδί έλεγαν Παγώνα. Με 30 $ μαζί του πήγαινε για δουλειά εργάτη στο Ουέστμπρουκ (Westbrook) του Μέην, εκεί όπου ήταν ο φίλος του Νικόλαος Δρούκαλης.

·       Ο Χαράλαμπος Πολίτης ήταν 30 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ιωάννης. Δήλωσε εργάτης με προορισμό το Χάβερχιλ της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Ιωάννης Γιαννούκος.

·       Ο Ιωάννης Σκλαβούνος ήταν 25 ετών. Πίσω στο Δαδί ζούσε ο πατέρας του Γεώργιος. Αναζητούσε δουλειά εργάτη στο Σάουθ Γουίνταμ (South Windham) του Μέην, κοντά στο φίλο του Δημήτριο Κατσάνο.

·       Ο Εμμανουήλ Σταματόπουλος ήταν 37 ετών και παντρεμένος. Τη γυναίκα του έλεγαν Λελούδα. Ήταν εργάτης σε φάρμα και αρχικά δήλωσε ως τόπο προορισμού του τη Νέα Υόρκη, αλλά άλλαξε γνώμη και επέλεξε το Κονκρέτε (Concrete) της πολιτείας Ουάσινγτον, όπου ήταν ο φίλος του Λουκάς Σταματόπουλος.

·       Ο Ευστάθιος Σταματόπουλος ήταν 40 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο Δαδί λεγόταν Παναγιώτα. Κι αυτός, όπως ο προηγούμενος, επέλεξαν για δουλειά εργάτη σε φάρμα την πόλη Κονκρέτε της πολιτείας Ουάσιγκτον, όπου ήταν ο αδελφός του Λουκάς Σταματόπουλος.

   Η όγδοη (και τελευταία) ομαδική αναχώρηση στο 1912 αριθμούσε 14 άτομα, τους : Αθαν. Βήττα, Ιωακείμ Γεωργαρή, Κων. Γεώργαρο, Αθαν. Κόντο, Λεων. Κουρέπη, Ιωάν. Λαζάρου, Ζαχ. Λυκαυγέρη, Ευστ. Μέρμηγκα, Πέτρ. Μίχο, Γεώργ. Νικαλέξη, Ιωάν. Πανουργιά, Ιωάν. Παπαευαγγελίου, Αθαν. Σκουρολιάκο και Λουκ. Χρυσικό. Η ομάδα στις 15 Ιουλίου, από το λιμάνι της Πάτρας, επιβιβάστηκε στο πλοίο “Pannonia” και στις 3 Αυγούστου αποβιβάστηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Τα αρχειακά στοιχεία μας πληροφορούν ότι :

·       Ο Αθανάσιος Βήττας ήταν τότε 18 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Χαρίκλεια. Ως ασχολία δήλωσε υπηρέτης και πήγαινε στο Ουέστμπρουκ (Westbrook) του Μέην, κοντά στον πατέρα του Δ. Βήττα.

·       Ο Ιωακείμ Γεωργαρής ήταν 23 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Αθανάσιος. Αναζητούσε δουλειά εργάτη σε φάρμα στο Ουέστμπρουκ (Westbrook) του Μέην, όπου ήταν ο φίλος του Ν. Ραϊνούλης.

Ατμόπλοιο Chicago (Photo: Frank Pichardo Collection)

·       Ο Κώστας Γεώργαρος ήταν 27 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του πίσω στο Δαδί λεγόταν Παναγιώτα. Δήλωσε ξυλουργός (carpenter) και πήγαινε στο Βάντεργκριφτ (Vandergrift) της Πενσυλβάνια. Γνωστός του στια ΗΠΑ ήταν ο φίλος του Αχ. Κουρέπης στο Γκόραμ (Gorham) του Μέην.

·       Ο Αθανάσιος Κόντος ήταν 20 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Γεώργιος. Ως επάγγελμα δήλωσε ξυλουργός και με 30 $ μαζί του πήγαινε στο Πόρτλαντ του Μέην, όπου ήταν ο φίλος του Κ. Γεωργίου.

·       Ο Λεωνίδας Κουρέπης ήταν 29 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Κωνσταντίνα. Ως επάγγελμα δήλωσε υποδηματοποιός (shoemaker). Με 100 $ μαζί του πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη. Ως γνωστό του στις ΗΠΑ, δήλωσε τον αδελφό του Αχιλλέα Κουρέπη στο Γκόραμ (Gorham) του Μέην. Για το μετανάστη Λεωνίδα Κουρέπη, αυτό ήταν το δεύτερο ταξί στην Αμερική, εφόσον είχε ξαναπάει και δούλεψε την περίοδο 1907-1912 πάλι στη Νέα Υόρκη.

·       Ο Ιωάννης Λαζάρου ήταν 19 ετών. Στο Δαδί είχε τον πατέρα του Αλέξανδρο. Ως εργάτης αναζητούσε δουλειά στο Πόρτλαντ του Μέην, όπου είχε ένα φίλο του.

·       Ο Ζαχαρίας Λυκαυγέρης ήταν 30 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Μαρία. Δήλωσε εργάτης σε φάρμα και πήγαινε στο Γουίνταμ (Windham) του Μέην, όπου είχε το συγγενή του Λ. Κουρέπη.

·       Ο Ευστάθιος Μέρμηγκας ήταν 27 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Λουκάς. Για δουλειά εργάτη, με 34 $ στην τσέπη, πήγαινε στο Πόρτλαντ του Μέην, όπου ήταν ο αδερφός του Θεμιστοκλής Μέρμηγκας.

·       Ο Πέτρος Μίχος ήταν 20 ετών. Πίσω στο Δαδί ο πατέρας του λεγόταν Γεώργιος. Ως εργάτης σε φάρμα πήγαινε στη Βοστώνη (Boston) της Μασαχουσέτης, κοντά στον αδερφό του.

·       Ο Γεώργιος Νικαλέξης ήταν 18 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Αικατερίνη. Κι αυτός δήλωσε εργάτης σε φάρμα με προορισμό το Ουέστμπρουκ (West Brook) του Μέην, όπου ήταν ο φίλος του Ι. Νικαλέξης.

·       Ο Ιωάννης Πανουργιάς ήταν 19 ετών. Στην πατρίδα είχε τη μητέρα του Γιαννούλα. Πήγαινε για δουλειά εργάτη σε φάρμα στο Χέλπερ (Helper) της Γιούτα. Ως γνωστό του στις ΗΠΑ δήλωσε τον ξάδερφό του Δ. Σφυρή, στο Strep Falls του Μέην.

·       Ο Ιωάννης Παπαευαγγελίου ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ευάγγελος. Αναζητούσε δουλειά εργάτη και με 70 $ μαζί του πήγαινε στο Πόρτλαντ του Μέην, όπου ήταν ο αδερφός του Παναγιώτης Παπαευαγγελίου.

·       Ο Αθανάσιος Σκουρολιάκος ήταν 20 ετών. Ο πατέρας του στην πατρίδα λεγόταν Δημήτριος. Ως επάγγελμα δήλωσε φανοποιός (lantern maker) και ο προορισμός του ήταν το Γκόραμ (Gorham) του Μέην, , κοντά στο φίλο του Αχιλλέα Κουρέπη.

·       Ο Λουκάς Χρυσικός ήταν 18 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Παναγιού. Δηλώθηκε ως μαθητής, με προορισμό το Γκόραμ του Μέην, όπου ήταν ο πατέρας του Ιωάννης Χρυσικός.

   Η τρίτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1912 έγινε από τον Αθανάσιο Βουγιουκλή. Στις 2 Σεπτεμβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας,  ταξίδεψε με το πλοίο “Pannonia” και στις 19 Σεπτεμβρίου έφτασε στην Αμερική. Ήταν τότε 27 ετών. Στο Δαδί είχε τον αδερφό του Ηλία. Δήλωσε αγρότης-κτηματίας (farmer) και με 18 $ στην τσέπη πήγαινε στη Φιλαδέλφεια της Πενσυλβάνια, κοντά στον ξάδερφό του Χ. Σοφιανό.

   Η τέταρτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1912 έγινε από τον Ιωάννη Σκλαβούνο. Στις 4 Οκτωβρίου, από το λιμάνι του Πειραιά, έφυγε με το πλοίο “Patris” και στις 22 Οκτωβρίου έφτασε στις ΗΠΑ. Ήταν τότε 30 ετών. Ο πατέρας του πίσω στο Δαδί λεγόταν Χρήστος. Ως εργάτης πήγαινε για δουλειά στο Σάουθ Γουίνταμ (South Windham) του Μέην, κοντά στον ξάδερφό του Ιωάννη Σκλαβούνο.

   Επιπλέον αυτών, από τις καταγραφές των μεταναστών τεκμηριώνεται ότι το 1912 ήρθαν για πρώτη φορά στην Αμερική και οι : Δημήτριος Κρικένης και Ιωάννης Λάλος.

Ζ. Κάμψη του μεταναστευτικού ρεύματος στο 1914

   Μετά τη φυγή του μεγάλου αριθμού μεταναστών στο 1912, ακολούθησε η αναμενόμενη μείωση στη συνέχεια. Θυμίζουμε τους εθνικοαπελευθερωτικούς αγώνες του Έθνους 1912-13, όπου κάποιοι μετανάστες επέστρεψαν και στρατεύτηκαν, για να ξαναφύγουν στο 1914. Στο έτος αυτό έγιναν 8 μεταναστευτικά ταξίδια στις ΗΠΑ, από τα οποία τα 6 ήταν ομαδικά. Συνολικά στο 1914 έφυγαν 30 μετανάστες. Πιο αναλυτικά :

   Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1914 περιλάμβανε 6 άτομα. Την αποτέλεσαν οι : Γεώρ. Κανίρος, Δημ. Μαθράς, Λουκ. Μπαρλάς, Δημ. Παπακαρούλος, Δημ. Παπαναστασίου και Γεώρ. Σταυρόπουλος. Στις 31 Ιανουαρίου, από το λιμάνι της Πάτρας, η ομάδα επιβιβάστηκε στο πλοίο “Ultonia” και στις 25 Φεβρουαρίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Για τους μετανάστες αυτούς γνωρίζουμε ότι:

·       Ο Γεώργιος Κανίρος ήταν τότε 27 ετών και αναλφάβητος. Η μητέρα του ονομαζόταν Μαρία. Με 60 $ μαζί του, πήγαινε στο Σακραμέντο της Καλιφόρνιας, για δουλειά εργάτη, κοντά στον αδελφό του Κωνσταντίνο Κανίρο.

·       Ο Δημήτριος Μαθράς ήταν 27 ετών. Ο πατέρας του ονομαζόταν Ευθύμιος. Δήλωσε εργάτης με προορισμό το Πόρτλαντ του Μέην, όπου είχε έναν ξάδερφό του. Για το Δημ. Μαθρά αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ, εφόσον είχε ξανάρθει την περίοδο 1911-13 και εργάστηκε στο Ουέστμπρουκ (Westbrook) της πολιτείας Μέην.

Ατμόπλοιο Ultonia (Photo: Hisashi Noma Collection)

·       Ο Λουκάς Μπαρλάς ήταν τότε 18 ετών. Ο πατέρας του πίσω στην πατρίδα λεγόταν Αθανάσιος. Ως εργάτης αναζητούσε δουλειά στο Σάουθ Γουίνταμ (South Windham) του Μέην, κοντά στον ξάδερφό του Δημήτριο Μπακοστάμο.

·       Ο Δημήτριος Παπακαρούλος ήταν 26 ετών και αναλφάβητος. Η μητέρα του ονομαζόταν Ευγενία. Προορισμός του για δουλειά εργάτη ήταν το Πόρτλαντ του Μέην, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ιωάννης Στρογγύλης. Για το μετανάστη Δημ. Παπακαρούλο αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ. Είχε έρθει την περίοδο 1911-12 και εργάστηκε πάλι στο Πόρτλαντ.

·       Ο Δημήτριος Παπαναστασίου ήταν 28 ετών. Στο Δαδί ήταν ο πατέρας του Ευστάθιος. Κι αυτός πήγαινε στο Πόρτλαντ του Μέην για δουλειά εργάτη. Αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ, εφόσον είχε ξανάρθει την περίοδο 1909-12 και εργάστηκε πάλι στο Πόρτλαντ.

·       Ο Γεώργιος Σταυρόπουλος ήταν 30 ετών. Ο πατέρας του ονομαζόταν Σταύρος. Με 49 $ μαζί του πήγαινε για δουλειά εργάτη στο Πόρτλαντ του Μέην, όπου ήταν ένας φίλος του.

   Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1914 ήταν αριθμητικά μεγαλύτερη. Αριθμούσε 10 άτομα και περιλάμβανε τους : Ιωάν. Αναρίκα, Λουκ. Αυγερινό, Διον. Βήττα, Ιωάν. Βήττα, Χαρ. Βήττα, Κων. Ματζιώτα, Γεώρ. Πανουργιά, Ιωάν. ΠανουργιάΔημ. Σφυρή και Χρ. Χρυσικό. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 16 Φεβρουαρίου ταξίδεψαν με το πλοίο “Kaiser Franz Josef I” και στις 4 Μαρτίου έφτασαν στην Αμερική. Για τους μετανάστες αυτούς ξέρουμε ότι :

·       Ο Ιωάννης Αναρίκας ήταν τότε 26 ετών. Στο Δαδί είχε τον αδελφό του Λουκά. Ήταν εργάτης και αρχικά δήλωσε ως προορισμό το Πόρτλαντ. Τον άλλαξε και επέλεξε το Σάουθ Γουίνταμ (South Windham) του Μέην, όπου ήταν ο φίλος του Παναγ. Γιαννακός. Ο μετανάστης Ιωάν. Αναρίκας είχε ξανάρθει στις ΗΠΑ και εργάστηκε την περίοδο 1911-12 στην πολιτεία Μέην.

·       Ο Λουκάς Αυγερινός ήταν 27 ετών. Ο πατέρας του ονομαζόταν Βασίλειος. Δήλωσε αγρότης-κτηματίας (farmer) και πήγαινε στο Χόκβιαμ (Hoquiam) της πολιτείας Ουάσιγκτον, όπου ήταν  ο φίλος του Δ. Οικονόμου. Για το Λουκά Αυγερινό αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στην Αμερική. Ξανάρθε την περίοδο 1911-12 και εργάστηκε στην ίδια πολιτεία.

·       Ο Διονύσιος Βήττας ήταν 45 ετών και παντρεμένος. Στο Δαδί ήταν η γυναίκα του Χαρίκλεια. Ως αγρότης-κτηματίας επέλεξε για προορισμό του το Πόρτλαντ του Μέην, κοντά στον αδερφό του Δ. Βήττα.

·       Ο Ιωάννης Βήττας ήταν 28 ετών. Η μητέρα του ονομαζόταν Κατίνα. Αναζητούσε δουλειά εργάτη στο Πόρτλαντ του Μέην, όπου ήταν ο ξάδερφός του Λεων. Κουρέπης. Ο Ιωάν. Βήττας είχε ξανάρθει στις ΗΠΑ την περίοδο 1911-13 και εργάστηκε στην ίδια πολιτεία του Μέην.

·       Ο Χαράλαμπος Βήττας ήταν τότε έφηβος 16 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Κατίνα. Μαζί με τον πατέρα του Ιωάννη, πήγαιναν στο Πόρτλαντ του Μέην για δουλειά, όπου είχε και τον ξάδερφό του Λεων. Βήττα.

·       Ο Κωνσταντίνος Ματζιώτας ήταν 29 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του ονομαζόταν Μαρία. Ως αγρότης επέλεξε για προορισμό του το Χόκβιαμ της πολιτείας Ουάσιγκτον, κοντά στο ξάδερφό του Κ. Οικονόμου. Αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι του μετανάστη στις ΗΠΑ. Είχε πρωτοέρθει την περίοδο 1910-11 και εργάστηκε πάλι στην ίδια πολιτεία.

Ατμόπλοιο “Kaiser Franz Josef I”  (Photo: Richard Faber Collection)

·       Ο Γεώργιος Πανουργιάς ήταν 29 ετών. Στο Δαδί ήταν ο πατέρας του Ιωάννης. Δήλωσε εργάτης και με 30 $ μαζί του πήγαινε για δουλειά στο Χόκβιαμ της πολιτείας Ουάσιγκτον, κοντά στο φίλο του Ν. Λύτρα.

·       Ο Ιωάννης Πανουργιάς ήταν 28 ετών. Ο πατέρας του ονομαζόταν Γεώργιος. Ως εργάτης αναζητούσε δουλειά στο Χόκβιαμ της πολιτείας Ουάσιγκτον, όπου ήταν ο ξάδερφός του Π. Πανουργιάς. Για το μετανάστη, αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στην Αμερική. Είχε έρθει την περίοδο 1911-12 και εργάστηκε στην ίδια πολιτεία.

·       Ο Δημήτριος Σφυρής[8] ήταν 27 ετών. Στο Δαδί είχε την αδερφή του Παγώνα. Δήλωσε αγρότης-κτηματίας (farmer) με αρχικό προορισμό το Πόρτλαντ. Άλλαξε όμως γνώμη και τελικά επέλεξε το Σάουθ Γουίνταμ (South Windham) του Μέην, κοντά στον ξάδερφό του Δ. Σφυρή.

·       Ο Χρήστος Χρυσικός ήταν 18 ετών. Ο πατέρας τους ονομαζόταν Δημήτριος. Αναζητούσε δουλειά αγρότη και αρχικά ήθελε να πάει στο Πόρτλαντ. Άλλαξε όμως γνώμη και επέλεξε το Στεπ Φωλς (Steep Falls) του Μέην, κοντά στον αδερφό του Ι. Χρυσικό.

   Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1914 έγινε από τον Αθανάσιο Σακελλαρίου. Στις 25 Φεβρουαρίου, από το λιμάνι της Πάτρας, έφυγε με το πλοίο “Caronia” και στις 10 Μαρτίου έφτασε στις ΗΠΑ. Ήταν τότε 18 ετών. Στο Δαδί ήταν η μητέρα του Παναγιού. Τελικός του προορισμός για δουλειά αγρότη ήταν το Πόρτλαντ του Μέην, κοντά στον ξάδερφό του Ε. Σακελλαρίου. Για τον Αθαν. Σακελλαρίου αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στην Αμεική, εφόσον είχε ξανάρθει την περίοδο 1910-12 και εργάστηκε στην ίδια πολιτεία.

   Η τρίτη ομαδική αναχώρηση στο 1914 έγινε από τετραμελή ομάδα, που αποτελούσαν οι : Σταμ. Σαμάτης, Απ. Σασός, Γεώρ. Σταμάτης και Εμμ. Σταμάτης. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 6 Μαρτίου επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Carpathia” και στις 22 Μαρτίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Για τους μετανάστες αυτούς δίνουμε μερικά επιπλέον στοιχεία :

·       Ο Σταμάτης Σαμάτης ήταν τότε 18 ετών. Ο πατέρας του ονομάζονταν Λουκάς. Ως ασχολία δήλωσε αγρότης (farmer) και πήγαινε στην πόλη Κονκρέτε (Concrete) της πολιτείας Ουάσινγκτον, όπου είχε ένα φίλο του τον Ιωάννη Φίλη. Αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι για το μετανάστη στις ΗΠΑ. Για πρώτη φορά ήρθε και εργάστηκε την περίοδο 1907-12, στην πόλη Νασούα (Nashua) του Νιου Χαμσάιρ.

Ατμόπλοιο “Carpathia”  (Photo: Richard Faber Collection)

·       Ο Απόστολος Σασσός ήταν 42 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Ήταν αγρότης. Η γυναίκα του πίσω στην πατρίδα ονομάζονταν Αικατερίνη. Προορισμός του ήταν η  πόλη Κονκρέτε της πολιτείας Ουάσινγκτον, όπου είχε φίλο του Σ. Κουνταριώτη. Για τον μετανάστη Απόστολο Σασσό ήταν το δεύτερο ταξίδι στην Αμερική, εφόσον ξανάρθε και εργάστηκε την περίοδο 1907-13 στον ίδιο πάλι προορισμό.

·       Ο Γεώργιος Σταμάτης ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ιωάννης. Δήλωσε αγρότης και αναζητούσε δουλειά στην πόλη Κονκρέτε της πολιτείας Ουάσινγκτον, όπου ήταν ένας φίλος ο Ιωάννης Φίλης.

·       Ο Εμμανουήλ Σταμάτης ήταν 42 ετών και παντρεμένος. Στο Δαδί ήταν η γυναίκα του Λελούδα. Με 35 $ μαζί του πήγαινε για δουλειά αγρότη στην πόλη Κονκρέτε της πολιτείας Ουάσινγκτον, όπου ήταν ένας κοινός φίλος ο Ιωάννης Φίλης.

   Η τέταρτη ομαδική αναχώρηση στο 1914 έγινε από διμελή ομάδα από τους Δημ. Αμπελουργό και Κωνστ. Πούλο. Στις 11 Μαρτίου από το λιμάνι της Πάτρας, ταξίδεψαν με το πλοίο “Themistocles” και στις 28 Μαρτίου αφίχθηκαν στην Αμερική. Επιπλέον γνωρίζουμε ότι :

·       Ο Δημήτριος Αμπελουργός ήταν 32 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Γεωργία. Ως εργάτης πήγαινε για δουλειά στο Owego της Νέας Υόρκης, όπου ήταν ο φίλος του Ιωάννης Δ. Πούλος.

·       Ο Κωνσταντίνος Πούλος ήταν 19 ετών. Στο Δαδί ήταν ο πατέρας του Δημήτριος. Αναζητούσε δουλειά εργάτη στο Owego της Νέας Υόρκης, όπου ήταν ο αδερφός του Ιωάννης Δ. Πούλος.

   Η πέμπτη ομαδική αναχώρηση στο 1914 έγινε από τετραμελή ομάδα στην οποία περιλαμβάνονταν οι : Κων. Κατσαρός, Δημ. Κρικένης, Ιωάν. Κρικένης και Χρ. Λύκος. Στις 27 Απριλίου από το λιμάνι της Πάτρας, η ομάδα έφυγε με το πλοίο “Belvedere” και στις 14 Μαΐου έφτασε στον προορισμό της, την Αμερική. Πιο συγκεκριμένα στοιχεία μας πληροφορούν ότι :

·       Ο Κωνσταντίνος Κατσαρός ήταν 18 ετών. Η μητέρα του στο Δαδί λεγόταν Πανάγω. Ως εργάτης αναζητούσε δουλειά στο Μπάφαλο (Buffalo) της Νέας Υόρκης, κοντά στο θείο του Γ. Γεωργίου.

·       Ο Δημήτριος Κρικένης ήταν 24 ετών. Στο Δαδί ήταν η μητέρα του Φρόσω. Δήλωσε εργάτης με προορισμό το Ντάνβερσπορτ (Danversport) της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο ξάδερφός του Α. Ρέπας. Για το μετανάστη αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι του στις ΗΠΑ. Την πρώτη φορά είχε πάει και εργαστεί την περίοδο 1912-13 στην πόλη Χέλπερ (Helper).

·       Ο Ιωάννης Κρικένης ήταν 18 ετών. Η μητέρα του στην πατρίδα λεγόταν Δρόσω[9]. Δήλωσε εργάτης και πήγαινε για δουλειά στο Ντάνβερσπορτ (Danversport) της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο ξάδερφός του Α. Ρέπας.

·       Ο Χρήστος Λύκος ήταν 19 ετών. Ο πατέρας ονομαζόταν Αντώνιος. Ήταν εργάτης και επέλεξε για δουλειά την πόλη Γιανγκστάουν (Youngstown) του Οχάιο, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ν. Πετόπουλος.

   Η έκτη (και τελευταία) ομαδική αναχώρηση στο 1914 έγινε διμελή ομάδα με τους Αχ. Κουρέπη και Σωτ. Μίχο. Στις 4 Μαΐου, από το λιμάνι της Πάτρας, ταξίδεψαν με το ατμόπλοιο “Kaiser Franz Josef I” και στις 16 Μαΐου πάτησαν πόδι στην Αμερική. Για τους μετανάστες αυτούς ξέρουμε ότι:

·       Ο Αχιλλέας Κουρέπης ήταν 25 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Κωνσταντίνος. Δήλωσε εργάτης και πήγαινε για δουλειά στο Ουέστμπρουκ (West Brook) του Μέην, κοντά στον αδερφό του Λ. Κουρέπη. Για τον Αχιλλέα αυτό ήταν το δεύτερο ταξί στην Αμερική. Είχε ξαναπάει την περίοδο 1910-12 και εργάστηκε στο Πόρτλαντ του Μέην.

·       Ο Σωτήριος Μίχος ήταν 25 ετών. Ο πατέρας του στην πατρίδα ονομαζόταν Γεώργιος. Ως επάγγελμα δήλωσε αρτοποιός και πήγαινε για δουλειά στη Βοστώνη (Boston) της Μασαχουσέτης, κοντά στο αδερφό του Μ. Μίχο. Για τον Σωτήριο Μίχο αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ. Την πρώτη φορά ήρθε για την περίοδο 1910-13 και εργάστηκε στο Σαν Φρανσίσκο.

   Η δεύτερη (και τελευταία) μεμονωμένη αναχώρηση στο 1914 έγινε από το Γεώργιο Μοσχολίνο. Στις 25 Μαΐου, από το λιμάνι της Πάτρας, αναχώρησε με το πλοίο “Martha Washington” και στις 9 Ιουνίου έφτασε στην Αμερική. Ήταν τότε 38 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο Δαδί ονομαζόταν Δέσποινα. Ήταν εργάτης και με 53 $ στην τσέπη είχε ως αρχικό προορισμό του τη Νέα Υόρκη. Άλλαξε όμως γνώμη και επέλεξε το Χάβερχιλ (Haverhill) της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο κουνιάδος του Κ. Κορδοπάτης.

Η. Μεμονωμένη ομαδική αναχώρηση στο 1916

   Στη διάρκεια του έτους αυτού έγινα 2 αναχωρήσεις (1 μεμονωμένη και 1 ομαδική). Στην Ευρώπη ήδη μαίνεται ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος, ενώ στην Ελλάδα έχουμε τον εθνικό διχασμό και μετά μπαίνει στον πόλεμο και η Ελλάδα. Συνολικά έφυγαν 4 άτομα. Ας δούμε τους μετανάστες :

   Η μεμονωμένη αναχώρηση έγινε από το Σωτήριο Γιαννακό. Το ταξίδι έγινε τμηματικά. Από την Ελλάδα με πλοίο πήγε στην Ιταλία. Από το λιμάνι της Νάπολης, στις 20 Αυγούστου έφυγε με το πλοίο “Giuseppe Verdi”  και στις 5 Σεπτεμβρίου έφτασε στις ΗΠΑ. Ήταν τότε 25 ετών. Δήλωσε εργάτης σε φάρμα και με 35 $ μαζί του πήγαινε στο Νιου Μπέντφορντ (New Bedford)  της Μασαχουσέτης, κοντά στον αδερφό του Γεώργιο Γιαννακό.

   Την τριμελή ομάδα μεταναστών αποτέλεσαν οι : Λουκ. Μαστρορομάρκος, Ευστ. Γερογεώργης και Ιωάν. Καραμπής. Στις αρχές Σεπτεμβρίου, από την Ελλάδα πέρασαν με πλοίο στην Ιταλία. Από το ιταλικό λιμάνι της Νάπολης στις 2 Σεπτεμβρίου επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Patria” και στις 19 Σεπτεμβρίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Γνωρίζουμε ότι :

·       Ο Λουκάς Μαστορομάρκος ήταν 26 ετών και αναλφάβητος. Ο πατέρας του λεγόταν Γεώργιος. Αναζητούσε δουλειά εργάτη στο Πόρτλαντ του Μέην, όπου ήταν ο ξάδερφός του Λούης Μπάρμπος.

·       Ο Ευστάθιος Γερογεώργης ήταν 25 ετών. Στο Δαδί είχε τη μητέρα του Ευσταθία. Δήλωσε εργάτης με προορισμό το Σάουθ Γουίνταμ (South Windham) του Μέην, όπου ήταν ένας φίλος του ο Τζέιμς Καράς.

·       Ο Ιωάννης Καραμπής ήταν 25 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Γαρέφω. Κι αυτός ως εργάτης πήγαινε για δουλειά στο Σάουθ Γουίνταμ, όπου ήταν ο φίλος του … Βήττας.

Θ. Μοναχικές μεμονωμένες αναχωρήσεις στα έτη 1919 και 1920

   Στο 1919 αναχώρησε μεμονωμένα ο Λουκάς Κανίρος. Στις 5 Δεκεμβρίου, από το λιμάνι του Πειραιά αναχώρησε με το πλοίο “Megali Hellas” και στις 23 Δεκεμβρίου αφίχθηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν τότε 36 ετών και παντρεμένος. Στην καταγραφή που έγινε αναφέρεται ως τελευταία διαμονή Δαδί, Αίγυπτος ! Προφανώς είναι λάθος. Ως εργάτης ο Λουκάς Κανίρος, με 50 $ μαζί του πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου είχε γνωστούς τους Αφούς Μπούρα. Αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στην Αμερική. Είχε ξαναπάει την περίοδο 1909-1912 και εργάστηκε στο Ώκλαντ.

   Πλησιάζοντας την εκπνοή της μετανάστευσης, στο 1920, αναχώρησε ο Κωνσταντίνος Στεργίου. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 25 Νοεμβρίου, έφυγε με το πλοίο “Themistocles” και στις 15 Δεκεμβρίου έφτασε στην Αμερική. Ήταν τότε 27 ετών και παντρεμένος. Ο πατέρας του λεγόταν Στέργιος. Με 60 $ μαζί του πήγαινε για δουλειά εργάτη στο Μάντσεστερ του Νιου Χαμσάιρ, όπου ήταν ο ξάδερφός του Φώτιος Γκάρος. Για το μετανάστη Κων. Στεργίου αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ, εφόσον είχε ξανάρθει την περίοδο 1911-14 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο τόπο.

Ι. Ο επίλογος της μετανάστευσης, στα έτη 1921 και 1923

   Στη διάρκεια του 1921 έγιναν δύο ομαδικές αναχωρήσεις, από 4 και 3 άτομα αντίστοιχα. Συνολικά έφυγαν 7 άτομα. Συγκεκριμένα :

   Η πρώτη ομαδική αναχώρηση έγινε από μία τετραμελής ομάδα, που την αποτέλεσαν οι : Ιωάν. Λάλος, Γεώρ. Μπαλωμένος, Ιωάν. Πολιτικός και Χαρ. Πούλος. Στην αλλαγή του χρόνου έγινε το ταξίδι. Στις 18 Δεκεμβρίου 1920, από το λιμάνι του Πειραιά, ταξίδεψαν με το πλοίο “King Alexander” και στις 5 Ιανουαρίου 1921 αφίχθηκαν στον προορισμό τους, στις ΗΠΑ. Τα διαθέσιμα στοιχεία μας πληροφορούν ότι :

·       Ο Ιωάννης Λάλος ήταν 28 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Βασιλική. Ως εργάτης, πήγαινε στο Πόρτλαντ του Μέην, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ιωάννης Χρυσικός. Για τον Ιωάννη Λάλο αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στην Αμερική. Στο πρώτο ήρθε κατά την περίοδο 1912-13 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο προορισμό.

·       Ο Γεώργιος Μπαλωμένος ήταν 45 ετών και παντρεμένος. Πίσω στην πατρίδα ήταν η γυναίκα του Βασιλική. Δήλωσε εργάτης και με 43 $ μαζί του πήγαινε στο Πόρτλαντ του Μέην, όπου είχε το φίλο του Αθαν. Λαγιά.

·       Ο Ιωάννης Πολιτικός ήταν 28 ετών. Ο πατέρας του ονομαζόταν Γεώργιος. Αναζητούσε δουλειά εργάτη στο Πόρτλαντ του Μέην, κοντά στον ξάδερφό του Κώστα Κολοβάτο.

·       Ο Χαράλαμπος Πούλος ήταν 27 ετών. Πίσω στην πατρίδα δήλωσε ως συγγενή του τον ξάδερφο Ευστάθιο Πούλο. Ήταν εργάτης και με 40 $ μαζί του αναζητούσε δουλειά στο Γουίνταμ (Windham) του Μέην, όπου ήταν ο ξάδερφός του Γεώργιος Σφυρής.

Ατμόπλοιο “King Alexander”

   Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1921 έγινε από 3 άτομα, τους : Ιωάν. Ματσώτα, Χρ. Τσουροπλή και Σταμ. Τσούτσο. Στις 12 Φεβρουαρίου, από το λιμάνι του Πειραιά, επιβιβάστηκαν στο ελληνόκτητο πλοίο “King Alexander” και στις 28 Φεβρουαρίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Γι’ αυτούς ξέρουμε ότι :

·       Ο Ιωάννης Ματσώτας ήταν 25 ετών. Η μητέρα του ονομαζόταν Ελένη. Δουλειά εργάτη αναζητούσε στο Ουέστπορτ (Westport) του Μέην, όπου είχε τον ξάδερφό του Ευστάθιο Χονδρίδη.

·       Ο Χρήστος Τσουροπλής ήταν 26 ετών. Στο Δαδί είχε τον πατέρα του Αθανάσιο. Πήγαινε για δουλειά εργάτη στο Πόρτλαντ του Μέην, κοντά στον ξάδερφό του Ιωάννη Νικαλέξη.

·       Ο Σταμάτης Τσούτσος ήταν 26 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Γεώργιος. Δήλωσε εργάτης με προορισμό το Ουέστμπρουκ (Westbrook) του Μέην, κοντά στον ξάδερφό του Ευστάθιο Καλπύρη.

Στη διάρκεια του 1923 έγιναν δύο μεμονωμένες αναχωρήσεις. Πιο συγκεκριμένα :

   Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση έγινε από το Δημήτριο Μπαρλά. Στις 12 Αυγούστου, από το λιμάνι του Πειραιά, ταξίδεψε με το πλοίο “Byron” και την 1η Σεπτεμβρίου έφτασαν στις ΗΠΑ. Ήταν τότε 26 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Αθανάσιος. Ως ασχολία δήλωσε υπάλληλος (clerk) και με 50 $ μαζί του πήγαινε για δουλειά στο Άλστον (Alston) της  Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο αδερφός του Λούης Μπαρλάς.

   Η δεύτερη (και τελευταία) μεμονωμένη αναχώρηση έγινε από τη Μαριγούλα Γεωργίου. Στις 11 Σεπτεμβρίου, από το λιμάνι του Πειραιά, έφυγε με το πλοίο “Constantinople” και στις 2 Οκτωβρίου ήταν στην Αμερική. Ήταν τότε 21 ετών. Στο Δαδί ήταν η μητέρα της Αικατερίνη. Ως ασχολία δήλωσε υπηρέτρια (maid). Τελικός προορισμός της η Νέα Υόρκη όπου ήταν ο αρραβωνιαστικός της Πέτρος Γκρένος.

6. Η ζωή του μετανάστη στην Αμερική

Ο

ι Έλληνες που μετανάστευαν στις υπερπόντιες χώρες, εκτός από τη σωματική ικανότητα, δε διέθεταν άλλο προσόν. Έφταναν στην Πάτρα ή στον Πειραιά και αντίκριζαν για πρώτη φορά θάλασσα και βαπόρια. Κάποιοι ήταν αγράμματοι, μερικοί είχαν τελειώσει το Δημοτικό, ήταν “άβγαλτοι” και αθώοι, στερημένοι άνθρωποι, πού δεν είχαν συνείδηση της δύναμής τους, ούτε φυσικά των δικαιωμάτων τους. Ήταν δηλαδή το κατάλληλο υλικό για εκμετάλλευση.

Έλληνες εργάτες στην Αμερική (1912)

Η ζωή στην Αμερική, ειδικά στην αρχή,  ήταν πολύ δύσκολη. Δεν ήξεραν τη γλώσσα, ήταν ανειδίκευτοι εργάτες ή αγρότες και αντιμετώπιζαν την άρνηση των ντόπιων. Αναλάμβαναν τις πιο ανθυγιεινές και σκληρές δουλειές (ορυχεία, σιδηροδρόμους, κ.ά.). Μερικοί έγιναν πλανόδιοι πωλητές (λαχανικά, φρούτα, γλυκά, λουλούδια). Αρκετοί έγιναν λούστροι (στο βορρά, οι περισσότεροι λούστροι ήταν Έλληνες).

Για να κάνουν οικονομία στα χρήματα έμεναν σε άθλια υπόγεια, σε  ένα δωμάτιο με πολλά κρεβάτια ή στο πάτωμα, χωρίς αερισμό και καθαριότητα. Να σημειωθεί ότι τότε «θέριζε» η φυματίωση.

Κάποιοι άλλαξαν[10] δουλειά και πόλη κι έγιναν εργάτες σε βιομηχανίες. Άλλοι από λαντζιέρηδες  μάζεψαν κάποια χρήματα και άνοιξαν δικό τους μαγαζί. Τελικά πλούτισαν. Το 1920 αρκετοί Έλληνες είχαν μικρές επιχειρήσεις με γλυκίσματα (ζαχαροπλαστεία), εστιατόρια, ανθοπωλεία, καπελάδικα, καθαριστήρια, τσαγκάρικα ή έκαναν (λιανικό ή χονδρικό) εμπόριο[11].

Το φθινόπωρο του 1912 άρχισε η επιστράτευση και αμέσως οι Βαλκανικοί Πόλεμοι. Η μετανάστευση σταμάτησε και οι νέοι μας ντύθηκαν το χακί και πήγαν στον πόλεμο εναντίον Τούρκων και Βουλγάρων, με πολλά θύματα. Αντίθετα, κάποιοι γύρισαν από την Αμερική και υπηρέτησαν τη θητεία τους ή ήταν επίστρατοι. Το 1914, μετά το τέλος του πολέμου έφυγαν ξανά.

Κάποιοι μπορεί να μην τα κατάφεραν, με βασικότερη αιτία την υγεία. Οι συνθήκες ζωής, η κούραση και η φύση της εργασίας (εργάτες ορυχείων, στις γραμμές του σιδηροδρόμου σε όλες τις καιρικές συνθήκες, ατυχήματα, ασθένειες[12], κ.ά.) με την κακή ψυχολογία από την έλλειψη της οικογένειας δεν οδήγησαν το μετανάστη στον «παράδεισο» της επιτυχίας. Έτσι αρρώστησαν και πέθαναν στα ξένα. Στην πατρίδα έστελναν για κάποια χρόνια όσα χρήματα επέτρεπε η οικονομική τους κατάσταση, βοηθώντας τη γονική οικογένεια. Άλλοι δεν μπόρεσαν να προσαρμοστούν στις ξένες συνθήκες ζωής ή ατύχησαν στους ανθρώπους και στον τόπο όπου βρέθηκαν.

     Αντίθετα, κάποιοι άλλοι μετανάστες της Αμφίκλειας ίσως πρόκοψαν τόσο επαγγελματικά, όσο και στην προσωπική τους ζωή. Να παντρεύτηκαν ελληνίδες ή ξένες γυναίκες αποκτώντας οικογένειες με παιδιά, που στη συνέχεια επίσης να ευδοκίμησαν στην Αμερική δημιουργώντας επιχειρήσεις και δημιουργώντας περιουσίες.

      Η έλλειψη γνώσης για πρόσωπα του τόπου δεν επιτρέπει να ξέρω την τύχη των μεταναστών, μετά από κάποια χρόνια στην Αμερική. Αποτελεί αντικείμενο μικρής επιπλέον έρευνας και συμπλήρωσης αυτής της προσπάθειας.

----

7. Προορισμοί – Τόποι εργασίας

   Μετά τον έλεγχο της υπηρεσίας Μετανάστευσης, οι άνθρωποι της  Αμφίκλειας, όπως και κάθε άλλος μετανάστης, έφευγαν για τον τόπο τελικού προορισμού, με σκοπό την εγκατάσταση και την εύρεση εργασίας. Με επιστολές είχαν από πριν συνεννοηθεί πού και πώς θα φτάσουν στον τόπο, όπου τους περίμενε ο συγγενής, συμπατριώτης ή φίλος τους.

   Οι πρωτοπόροι επέλεξαν τον τόπο εργασίας τους με τον ίδιο τρόπο (μέσω κάποιου γνωστού ή συγγενή) ή τυχαία.

    Το επάγγελμα που κυριάρχησε στους μετανάστες ήταν εργάτης σε 136 άτομα, ενώ 15 δήλωσαν εργάτες σε φάρμα και άλλοι 15 δήλωσαν αγρότες. Ξυλουργοί ήταν 3, υπηρέτες 3, ράπτες 2, καλλιεργητές 2 και γραμματείς 2. Τα μεμονωμένα επαγγέλματα ήταν υποδηματοποιός, κτίστης, αρτοποιός, φανοποιός, γλύπτης, σελλοποιός, τεχνίτης χυτηρίου και μαθητής. Οι 2 γυναίκες δήλωσαν οικιακά.

    Από τον παρατιθέμενο πίνακα φαίνεται ότι οι πλέον ζητούμενοι προορισμοί ήταν οι πολιτείες : Μέην, Μασαχουσέτης, Ουάσινγκτον και Νέας Υόρκης. Ακολούθησαν Μίτσιγκαν και Οχάιο. Για τους κυριότερους τελικούς προορισμούς και για τους ανθρώπους της Αμφίκλειας που βρέθηκαν εκεί, θα δοθεί ένα σύντομο χρονικό. Συγκεκριμένα :

   Στην πολιτεία Μέην (Maine) : Στις πόλεις Πόρτλαντ (κυρίως), Σάουθ Γουίνταμ, Γκόραμ και Ουέστμπρουκ ήρθαν οι περισσότεροι μετανάστες της Αμφίκλειας.

   Στο Πόρτλαντ (Portland) : Την αρχή έκανε το Μάρτιο του 1910 ο Σωτήριος Μίχος, που έφτασε εκεί μεμονωμένα, κοντά στον αδερφό του Αριστείδη.

    Το Ιούνιο 1910 ακολουθεί ομάδα από τους Νικόλαο Κόντο, Αθανάσιο Μίχο και Δημήτριο Σφυρή. Οι συγγενείς τους Ιωάν. Χρυσικός και Σωτ. Μίχος τους βοηθούν στην εκεί εγκατάστασή τους.

   Το Σεπτέμβριο 1910 καταφθάνουν ο Ιωάννης Παπακούσουλας και ο Δημήτριος Τσουρομπής, κοντά στο φίλο τους Αριστ. Μίχο. Τον επόμενο μήνα Οκτώβριο σημειώνεται η άφιξη του Αθανασίου Κογιάτσου. Καλοί φίλοι τους υποδέχονται εκεί. Τον ίδιο μήνα έρχεται μεμονωμένα ο Αχιλλέας Κουρέπης. Τον αναμένει ο ξάδερφός του Αθαν. Μίχος.

   Την 1η Νοεμβρίου 1910 φτάνει μεμονωμένα ο 18χρονος Σταμάτης Γεωργίου κοντά στον πατέρα του Ιωάν. Γεωργίου. Στον ίδιο μήνα ακολουθούν μαζί οι Δημήτριος Καραπετσάνος και Νικόλαος Σκαλίγκας. Τους βοηθούν στην εγκατάσταση οι συγγενείς Γ. Γεωργίου και Αθαν. Μίχος.

   Το Δεκέμβριο του 1910 έφτασε μεμονωμένα ο Θεμιστοκλής Κοτσάνης. Τον υποδέχτηκε ο ανεψιός του Παν. Παπαευαγγελίου.

   Στις αρχές Ιανουαρίου 1911 ακολούθησε ομάδα από τους Λουκά Κόντο,  Δημήτριο Μπαθρά και Ηρακλή Σκουφά. Τους βοήθησαν στην εκεί εγκατάστασή τους οι συγγενείς τους Νικ. Κόντος και Δημ. Παπακωνσταντίνου. Στον ίδιο μήνα κατέφθασε και η οικογένεια Ιωάννη Μίχου, με τη σύζυγό του Ελένη και τη μικρή κόρη τους Ασπασία. Ο αδερφός του Αριστ.  Μίχος τους βοήθησε.

   Το Φεβρουάριο του 1911 ήρθε ο Ιωάννης Μπακοστάμος, κοντά στον ξάδερφό Αριστείδη Μίχο. Τον Απρίλιο αφίχθηκε ομάδα από τους Παναγιώτη Ζαχαρή και Γεώργιο Ξηρομερίτη. Πάλι συγγενείς τους στάθηκαν αρωγοί (Γεώρ. Γιαννακός).

  Το Μάιο του 1911 ήρθε μεμονωμένα ο Ιωάννης Καραπετσάνος. Τον βοήθησε ο ξάδερφός του Δημ. Καραπετσάνος.

Δημαρχείο του Πόρτλαντ, Μέην (1910)

   Το Φεβρουάριο του 1912 κατέφθασε ο Γεώργιος Λιακομάριος. Ο ξάδερφός του Λουκ. Παύλου τον δέχτηκε. Στις αρχές Μαΐου αφίχθηκε ο Λουκάς Μουτζίνης, κοντά στον ξάδερφό του Λεων. Ριζομάρκο. Στον ίδιο μήνα ήρθαν οι : Κων-νος Λ. Δάρας, Νικόλαος Κ. Δάρας, Λουκάς Μουτζουρογιώργος και Σταμάτης Σακελλαρίου. Ο φίλος τους Ιωάννης Καραπετσάνος φρόντισε την εγκατάστασή τους. Πάντα στο μήνα Μάιο του 1912, αφίχθηκε ο Στυλιανός Πηρέτης, κοντά στον ξάδερφό του Λουκά Ψύλλο.

   Τον Αύγουστο του 1912 κατέφθασαν οι Αθανάσιος Κόντος, Ιωάννης Λαζάρου, Ευστάθιος Μέρμηγκας και Ιωάννης Παπαευαγγελίου. Φίλοι τους και συγγενείς (Θεμ. Μέρμηγκας, Παναγ. Παπαευαγγελίου) τους συμπαραστάθηκαν εκεί.

   Το Φεβρουάριο του 1914 ήρθαν ομαδικά οι Δημήτριος Παπακαρούλος, Δημήτριος Παπαναστασίου και Γεώργιος Σταυρόπουλος. Υπήρχαν εκεί συγγενείς και φίλοι τους.

   Το Μάρτιο του 1914 αφίχθηκαν οι Διονύσιος, Ιωάννης και Χαράλαμπος Βήττας. Είχαν ήδη προηγηθεί και τους βοήθησαν στην αναζήτηση εργασίας οι Λεων. Βήττας και Λεων. Κουρέπης. Τον ίδιο μήνα έφτασε μεμονωμένα ο Αθανάσιος Σακελλαρίου κοντά σε ξάδερφό του.

   Το Σεπτέμβριο του 1916 ήρθε ο Λουκάς Μαστορομάρκος, κοντά σε ξάδερφό του.

   Τον Ιανουάριο του 1921 κατέφθασε ομάδα από τους  Ιωάννη Λάλο, Γεώργιο Μπαλωμένο και Ιωάννη Πολιτικό. Συγγενείς και φίλοι τους φρόντισαν εκεί. Τον επόμενο μήνα Φεβρουάριο ήρθε ο Χρήστος Τσουροπλής, που ήταν και ο τελευταίος μετανάστης στο Πόρτλαντ.

       Συνολικά, στο Πόρτλαντ του Μέην ήρθαν και εργάστηκαν 45 μετανάστες (ποσοστό 24%) από την Αμφίκλεια. Θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως παροικία της Αμφίκλειας!

   Στο Σάουθ Γουίνταμ (South Windham) : Την αρχή έκαναν το Φεβρουάριο του 1912 ο Δημήτριος (Jemi) Ανανίκας και ο Δημήτριος Παπακωνσταντίνου, κοντά σε φίλο και σε ξάδερφο (Δημ. Σφυρή) αντίστοιχα.

   Το Μάιο 1912 έφτασαν ο  Παναγιώτης Γιαννακός, ο Δημήτριος Μπακοστάμος και ο Ιωάννης Γεωρ. Σκλαβούνος. Οι “δικοί τους άνθρωποι” εδώ ήταν τα αδέρφια των  δύο πρώτων και ένα φίλος.

   Τον Οκτώβριο του 1912 ήρθε μεμονωμένα ο Ιωάννης Χρ. Σκλαβούνος, κοντά στον ηάδερφό του Ιωάννη Γ. Σκλαβούνο.

   Το Φεβρουάριο του 1914 αφίχθηκε ο Λουκάς Μπαρλάς. Ήταν ήδη εδώ ο ξάδερφός του Δημ. Μπακοστάμος που του παραστάθηκε.

   Στις αρχές Μαρτίου 1914 κατέφθασαν ο Ιωάννης Αναρίκας (β’ ταξίδι) και Δημήτριος Σφυρής. Ο φίλος Παν. Γιαννακός και ο συγγενής Δ. Σφυρής βοήθησαν στην εγκατάστασή τους.

   Το Σεπτέμβριο του 1916 ήρθαν οι Ευστάθιος Γερογεώργης και Ιωάννης Καραμπής. Είχαν φίλους που τους προώθησαν στην αγορά εργασίας.

   Ο τελευταίος μετανάστης, στις 5 Ιανουαρίου 1921 ήταν ο Χαράλαμπος Πούλος. Είχε εκεί τον ξάδερφό του Γεώρ. Σφυρή.

       Συνολικά, στο Σάουθ Γουίνταμ του Μέην, ήρθαν και εργάστηκαν 12 άνθρωποι της Αμφίκλειας.

   Στο Γκόραμ (Gorham) : Την αρχή έκαναν από τον Οκτώβριο του 1910, ο Ευστάθιος Καλπύρης, ο Λεωνίδας Ριζομάρκος και ο Δημήτριος Τσίτσος, κοντά σε φίλους, όπως ο Λεωνίδας Κουρέπης, που είχε προηγηθεί.

   Το Φεβρουάριο του 1911 κατέφθασε ο Γεώργιος Λ. Τραστόγιαννος. Τον βοήθησε ο φίλος του Γεώρ. Γιαννακός.

   Μετά από ένα έτος, το Φεβρουάριο του 1912, ήρθαν ο Νικόλαος Παπαλάμπρος και ο Αθανάσιος Φλώρος. Ήταν εκεί και φρόντισαν γι’ αυτούς ο φίλος Αθ. Μίχος και ο ξάδερφος Ιωάν. Φλώρος.

   Το Μάιο του 1912 αφίχθηκαν μαζί ο Δημήτριος Ζερντές και ο Λουκάς Ζήρος. Είχαν εκεί τον κοινό φίλο τους Ιωάννη Χρυσικό.

   Τον Αύγουστο του 1912 κατέφθασαν οι Αθανάσιος Σκουρολιάκος και Λουκάς Χρυσικός. Οι “δικοί τους άνθρωποι” εκεί ήταν ο φίλος Αχ. Κουρέπης και ο πατέρας Ιωάν. Χρυσικός.

       Συνολικά, στο Γκόραμ του Μέην, ήρθαν και εργάστηκαν 10 άνθρωποι της Αμφίκλειας.

  

   Στο Ουέστμπρουκ (Westbrook) : Την αρχή έκανε ο Ιωάννης Ζαχαρής από το Μάιο του 1912. Είχε εκεί τον ξάδερφό του Παν. Ζαχαρή. Στον ίδιο μήνα ήρθε ο Νικόλαος Πολίτης κοντά στο φίλο του Νικ. Δρούκαλη.

   Τον Αύγουστο του 1914 κατέφθασε η ομάδα από τους Αθανάσιο Βήττα, Ιωακείμ Γεωργαρή και Γεώργιος Νικαλέξη. Τους υποδέχτηκαν και βοήθησαν εκεί ο πατέρας του πρώτου και οι καλοί φίλοι των άλλων δύο.

   Το Μάιο του 1914 ήρθε (στο β’ ταξίδι του) ο Αχιλλέας Κουρέπης. Είχε εδώ τον αδερφό του Λεωνίδα Κουρέπη.

   Το Φεβρουάριο του 1921 αφίχθηκε ο Σταμάτης Τσούτσος. Συγγενής του ήταν ο Ευστάθιος Καλπύρης.

       Συνολικά, στο Ουέστμπρουκ του Μέην, ήρθαν και εργάστηκαν 7  άνθρωποι της Αμφίκλειας.

   Στο Μπίγκαμ (Bingham) : Είχε προηγηθεί ο Ιωάννης Στρογγύλης. Το Φεβρουάριο του 1912 ήρθε ο Αθανάσιος Ρέπος κοντά στο συμπατριώτη και φίλο του Ιωάν. Στρογγύλη.

   Στις 28 Μαρτίου 1912 έφθασε ο Λουκάς Γκαγκάνης. Ο συγγενής του (κουνιάδος) Ιωάν. Στρογγύλης πάλι βοήθησε στην εγκατάσταση και εργασία του.

          Συνολικά, στο Μπίγκαμ του Μέην, ήρθαν και εργάστηκαν 2-3 άνθρωποι της Αμφίκλειας.

   Στο Ουέστπορτ (Westport) ήρθε το Φεβρουάριο του 1921 ο Ιωάννης Ματσώτας. Είχε εκεί έναν ξάδερφό του. Ήταν ο μοναδικός μετανάστης που επέλεξε αυτόν τον τόπο για εργασία.

   Στο Στιπ Φωλς (Steep Falls) : Ήρθε το Μάρτιο του 1914 ο Χρήστος Χρυσικός. Ήταν εκεί ο αδερφός του Ιωάν. Χρυσικός. Αυτός ήταν ο μοναδικός μετανάστης στον τόπο αυτό.

    Συνολικά, στην πολιτεία του Μέην, ήρθαν και εργάστηκαν 78 άνθρωποι της Αμφίκλειας.

š---

   Στην πολιτεία Μασαχουσέτη (Massachusetts) : Στις πόλεις Χάβερχιλ (Haverhill), Βοστώνη (Boston) και Ντάνβερσφορτ (Danversfort) ήρθαν οι περισσότεροι μετανάστες της Αμφίκλειας, που επέλεξαν αυτή την πολιτεία.

   Στο Χάβερχιλ (Haverhill): Ήταν ελκυστικός τόπος για τους πιονιέρους της Αμφίκλειας. Το 1906, προηγήθηκε ο Γεώργιος Δερβέναγας. Τον ακολούθησε από τον Οκτώβριο του 1906, διμελής ομάδα από τους Ταξιάρχη Δερβέναγα και Ιωάννη Δ. Στρογγύλη.

   Τον Ιούλιο του 1907 πήγε ο Πέτρος Κωστόπουλος κοντά σε συγγενή του. Το Σεπτέμβριο του 1907 κατέφθασε μεμονωμένα ο Αλέκος Παπασταθόπουλος. Είχε ήδη εκεί έναν συγγενή (θείο του).

   Η πρώτη 3μελής ομάδα που αφίχθηκε στις αρχές Ιανουαρίου 1910 επέλεξε το Χάβερχιλ για προορισμό. Περιλάμβανε τους Ιωάννη Γιαννούκο, Γεώργιο Μίχο και Ιωάννη Πούλο. Ο κοινός φίλος όλων Δημήτριος Γιαννούκος, που είχε προηγηθεί, τους βοήθησε εκεί.

Το Χάβερχιλ, από τον ποταμό Μέριμακ

   Το Σεπτέμβριο του 1910 έφθασε ο Γεώργιος Π. Κατσικούρης. Ο ξάδερφός του Γκόλφης Μαγγίνης υποστήριξε την εγκατάστασή του εκεί.

   Το Φεβρουάριο του 1912 έχουμε την άφιξη του Παναγιώτη Οικονόμου κοντά σε φίλο του. Τον Απρίλιο του 1912 έφτασε μεμονωμένα ο Λουκάς Ζερντές, κοντά σε ξάδερφό του.

   Το Μάιο του 1912 ήρθαν ο Γεώργιος Αγγελής, ο Δημήτριος Καραμερτζάκης και ο Χαράλαμπος Πολίτης. Ο κοινός φίλος τους Ιωάννης Γιαννούκος βοήθησε πάλι.

   Τον Ιούνιο του 1914 αφίχθηκε μεμονωμένα ο Γεώργιος Μοσχολίνος. Είχε εκεί έναν συγγενή του. Αυτός ήταν ο τελευταίος μετανάστης που επέλεξε αυτόν τον τόπο για εργασία.

    Συνολικά, στο Χάβερχιλ της Μασαχουσέτης, ήρθαν και εργάστηκαν 14 άνθρωποι της Αμφίκλειας.

   Στη Βοστώνη (Boston) :  Το Δεκέμβριο του 1911 ήρθε η πρώτη 6μελής (μεγάλη) ομάδα μεταναστών από την Αμφίκλεια, την οποία απαριθμούσαν οι : Παναγής Αδάμ, Κώστας Γεωργίου, Λουκάς Ζαχαρής, Ιωάννης Ζυγούρος, Λεωνίδας Κουρέπης και Λουκάς Μπακαλάμος. Οι “δικοί τους άνθρωποι” εδώ ήταν συγγενείς (Θ. Μέρμηγκας, Παν. Ζαχαρής, Λ Κουρέπης και Ι. Μπακαλάμος) και φίλοι (Α. Μίχος).

     Το Μάιο του 1912 έφθασε ο Ιωάννης Σινάνης, κοντά στον ξάδερφό του Νίκο Μαργαρίτη. Στον ίδιο μήνα αφίχθηκε μεμονωμένα ο Παναγιώτης Τσιτσιπής. Βοήθησε ο φίλος του Αθαν. Μίχος. Επόμενη άφιξη στον ίδιο μήνα Μάιο του 1912, ήταν του Λουκά Μπαρλά. Είχε εκεί το φίλο του Νικ. Δρούκαλη.

   Τον Αύγουστο του 1912 ήρθε ο Πέτρος Μίχος, κοντά στο αδερφό του.

   Το Μάιο του 1914 σημειώνεται η τελευταία άφιξη μετανάστη από την Αμφίκλεια στη Βοστώνη. Ήταν ο Σωτήριος Μίχος (στο β’ ταξίδι του) που ήρθε κοντά στον αδερφό του.

    Συνολικά, στη Βοστώνη της Μασαχουσέτης, ήρθαν και εργάστηκαν 11 άνθρωποι της Αμφίκλειας.

   Στο Ντάνβερσφορτ (Danversfort) :  Την αρχή έκαναν, το Μάιο του 1912, οι Δημήτριος Αυγερινός, Ιωάννης Πέρσιμος, Νικόλαος Σταυρόπουλος και Λουκάς Τζούτζος. Είχαν τη βοήθεια από συγγενείς (Λουκά Σακελλίων, Σερ. Τζούτζο) και φίλους (Νικ. Σκαλίγκα).

   Το Μάιο του 1914 έφθασαν ο Δημήτριος Κρικένης (στο β’ ταξίδι του) και Ιωάννης Κρικένης. Ο ξάδερφός τους Αθαν.Ρέπος (ή Ρέπας) ήταν εκεί και βοήθησε.

    Συνολικά, στο Ντάνβερφορτ της Μασαχουσέτης, ήρθαν και εργάστηκαν 6 άνθρωποι της Αμφίκλειας.

   Στο Άλστον (Alston) : Ήρθε μεμονωμένα το Σεπτέμβριο του 1921 ο Δημήτριος Μπαρλάς, κοντά στον αδερφό του Λούη (Λουκά) Μπαρλά. Αυτός ήταν ο μοναδικός μετανάστης που επέλεξε αυτόν τον τόπο. Μαζί με τον αδερφό του ήταν συνολικά 2 άτομα της Αμφίκλειας εκεί.

   Στο Ουέστμπρουκ (Westbrook) : Το Φεβρουάριο του 1912 ο Δημήτριος Πούλος επέλεξε αυτό τον τόπο για εργασία. Υπήρχε εκεί ο φίλος του Δημ. Βαθειάς.

    Συνολικά, στην πολιτεία της Μασαχουσέτης, ήρθαν και εργάστηκαν 33 άνθρωποι της Αμφίκλειας.

 

 š---

 

   Στη μητροπολιτική πολιτεία Νέας Υόρκης : Κυρίως στην πόλη της Νέας Υόρκης, ήρθαν οι περισσότεροι μετανάστες της Αμφίκλειας. Πιο αναλυτικά :

   Στη Νέα Υόρκη (New York) : Την αρχή έκανε τον Ιούλιο 1907 ο Ευάγγελος Γκρινιάτσος[13]. Τον περίμενε ο ξάδερφός του Ευάγγελος Μακρυκώστας.

    Τον Οκτώβριο του 1909 έφτασε μεμονωμένα ο Δημήτριος Κανίρος. Ο συμπατριώτης του Κώστας Τσάρας τον βοήθησε εκεί. Το Δεκέμβριο του 1909 αφίχθηκε ο Δημήτριος Ξηρομερίτης, κοντά σ’ ένα φίλο του.

   Το Μάρτιο του 1910 ήρθαν ο Ιωάννης Οικονόμου και ο Παναγιώτης Παπαευαγγελίου. Οι φίλοι τους Κων. Μαυροειδής και Τριαντ. Παπάς φρόντισαν την εγκατάστασή τους και αναζήτηση εργασίας.

   Τον Ιανουάριο του 1911 κατέφθασαν οι Ιωάννης Πλαγιώτης και Ιωάννης Στρογγύλης. Πάλι οι γνωστοί και φίλοι τους υποστήριξαν.

   Το Δεκέμβριο του 1911 αφίχθηκε ο Αριστείδης Λιοκαντώνης. Ο φίλος του Θ. Κακαμπάς τον περίμενε και τον έβαλε στην αγορά εργασίας.

   Το Μάιο του 1912 ήρθε ο Δημήτριος Βήττας. Τον Αύγουστο του ίδιου έτους έχουμε την άφιξη του Λεωνίδα Κουρέπη (στο β’ ταξίδι του). Και οι δύο τελευταίοι μετανάστες επικαλέστηκαν τον Αχιλλέα Κουρέπη[14] ως γνωστό τους στις ΗΠΑ.

   Το Δεκέμβριο του 1919 έφτασε μεμονωμένα ο Λουκάς Κανίρος. Αυτό ήταν το β’ ταξίδι του. Στη Νέα Υόρκη ανέφερε ως γνωστούς του τους αδελφούς Μπούρα.

   Αρχές Οκτωβρίου 1921 αφίχθηκε η Μαριγούλα Γεωργίου. Την περίμενε ο αρραβωνιαστικός της Πέτρος Γκρένος.

   Συνολικά στην πόλη της Νέας Υόρκης ήρθαν και εργάστηκα 12 άνθρωποι της Αμφίκλειας.

   Στην Οβέγκο (Owego, N.Y.) :  Το Μάρτιο του 1914 έφθασε μια διμελής ομάδα από τους Δημήτριο Αμπελουργό και Κωνσταντίνο Πούλο. Τους δέχτηκε και βοήθησε εκεί ο αδερφός του δεύτερου Ιωάννης Δ. Πούλος. Δεν υπήρξε άλλη άφιξη.

   Στην Πρόβιντενς (Providence, N.Y.) : Τον Ιούλιο του 1907 έφτασαν δύο αδέρφια. Ήταν ο Ηλίας και ο Παναγιώτης Δαρδιώτης. Πήγαν κοντά στον αδερφό τους Ιωάννη.

  Στο Μπάφαλο (Buffalo, N.Y.) :  Το Μάιο του 1914 ήρθε και εγκαταστάθηκε ο Κωνσταντίνος Κατσαρός, κοντά στο θείο του Γ. Γεωργίου.

   Στο Ολίαν (Olean, N.Y.) : Το Νοέμβριο του 1910 έφθασε ο Νίκος Κωνσταντίνου. Γνωστός και φίλος του ήταν ο Γ. Γεωργίου.

   Στο Γουίνταμ (Windham, N.Y.) : Το Μάιο του 1912, αφίχθηκε ο Αθανάσιος Δ. Ανδρίτσος. “Δικός του άνθρωπος” εκεί ήταν ο Ευστ. Καλπύρης.

  

    Συνολικά, στην πολιτεία της Νέας Υόρκης ήρθαν και εργάστηκαν 19 άνθρωποι της Αμφίκλειας.

š---

   Στην πολιτεία Ουάσινγκτον :  Σε κωμοπόλεις ή χωριά όπως Κονκρέτε (Concrete), Χόκβιαμ (Hoquiam) και Αμπερντήν (Aberdeen) ήρθαν οι περισσότεροι μετανάστες της Αμφίκλειας, που επέλεξαν αυτή την πολιτεία για εργασία. Πιο αναλυτικά :

   Στο  χωριό Κονκρέτε (Concrete, Wash.) :  Το Φεβρουάριο του 1912 ήρθαν ο Δημήτριος Νίκας και ο Δημήτριος Τομαράς. Ο κοινός  φίλος τους Γεώρ. Τραστόγιανος ήταν “ο άνθρωπός τους” στην Αμερική.

   Το Μάιο του 1912 έφθασαν οι συγγενείς Εμμανουήλ και Ευστάθιος Σταματόπουλος. Ο Λουκάς, αδελφός του Ευσταθίου, ήταν το πρόσωπο που τους υποδέχτηκε και βοήθησε στην εγκατάστασή τους.

   Το Μάρτιο του 1914, μία τετραμελής ομάδα αφίχθηκε από την πατρίδα. Την αποτέλεσαν οι : Σταμάτης Σαμάτης (στο β’ ταξίδι του), Απόστολος Σασός (στο β’ ταξίδι του), Γεώργιος Σταμάτης και Εμμανουήλ Σταμάτης. Οι φίλοι τους Ιωάν. Φίλης και Σ. Κουνταριώτης φρόντισαν και τους υποστήριξαν στην αναζήτηση εργασίας.

   Συνολικά στην πόλη Κονκρέτε ήρθαν και εργάστηκαν 8 άνθρωποι της Αμφίκλειας.

   Στο Χόκβιαμ (Hoquiam, Wash.) : Το Μάιο του 1912 ήρθε ο Κωνσταντίνος Ματζιώτας, κοντά στον αδελφό του Γεώργιο.

   Το Μάρτιο του 1914 έφτασαν μαζί ο Λουκάς Αυγερινός (στο β’ ταξίδι του), ο Κωνσταντίνος Ματζιώτας (στο β’ ταξίδι του), Γεώργιος Πανουργιάς και Ιωάννης Πανουργιάς (στο β’ ταξίδι του). Οι φίλοι (Δ. Οικονόμου, Ν. Λύτρας) και συγγενείς (Κ. Οικονόμου, Π. Πανουργιάς) ήταν οι “δικοί τους άνθρωποι” στον ξένο τόπο.

   Συνολικά στην πόλη Χόκβιαμ ήρθαν και εργάστηκαν 5 άνθρωποι της Αμφίκλειας.

   Στο Αμπερντήν (Aberdeen, Wash.) : Τον Απρίλιο του 1911 έφτασε μεμονωμένα ο Λουκάς Μπαλωμένος, κοντά στον ξάδερφό του Γεώργιο Μπαλωμένο.

   Το Δεκέμβριο του 1911 αφίχθηκαν ο Λουκάς Αυγερινός και Γεώργιος Κόντος. Ο φίλος και συγγενής τους Ιωάννης Πανουργιάς τους βοήθησε στην αναζήτηση εργασίας.

   Συνολικά στην πόλη Αμπερντήν ήρθαν και εργάστηκαν 3 άνθρωποι της Αμφίκλειας.

   Στην πόλη Τακόμα (Tacoma, Wash.) : Το Νοέμβριο του 1907 κατέφθασαν ο Παναγιώτης Ε. Πανουργιάς και ο Λουκάς Σταμάτης. Ως γνωστό τους στις ΗΠΑ ανέφεραν τον κοινό φίλο Ν. Δρούκαλη[15].

   Στην πόλη Έβερετ (Everett, Wash.) : Το Φεβρουάριο του 1911 ήρθαν ο Ιωάννης Πανουργιάς και ο Γεώργιος Τραστόγιαννος. Ο κοινός φίλος τους Χ. Κρίγκας βοήθησε με τον τρόπο του.

      Στο Τσεχάλις (Chehalis, Wash.) :  Το Δεκέμβριο του 1911 έφτασε εδώ ο Γεώργιος Τσακρής. Γνωστό του είχε τον κουνιάδο του Ελ. Πριόβολο.

    Συνολικά, στην πολιτεία Ουάσινγκτον ήρθαν και εργάστηκαν 21 άνθρωποι της Αμφίκλειας.

š---

 

   Στην πολιτεία Μίτσιγκαν: Την κωμόπολη Ουάιτχωλ επέλεξαν κυρίως οι μετανάστες σ’ αυτή την πολιτεία. Πιο συγκεκριμένα :

   Στην Ουάιτχωλ (Whitehall, Mich.) : Το Μάιο του 1912 έφθασε πενταμελής ομάδα που την απαριθμούσαν οι : Ευστάθιος Αγγελής, Τηλέμαχος Κόντος, Ευστάθιος Μακρυγιάννης, Δημήτριος Στιβαχτής και Λουκάς Φλωράκος. Οι “δικοί τους άνθρωποι” εκεί ήταν φίλοι και συγγενείς, όπως ο Δημ. Καραπετσάνος και Λουκάς Κόντος.

   Τον ίδιο μήνα του 1912, πήγε μεμονωμένα στον ίδιο τόπο ο Λουκάς Χρυσικός.

   Συνολικά στην πόλη Ουάιτχωλ ήρθαν και εργάστηκαν 6 άνθρωποι της Αμφίκλειας.

   Στο Μπόιν Φωλλς (Boyne Falls, Mich. ) :  Τον Ιανουάριο του 1911 ήρθε ο Γεώργιος Ματσώτας, κοντά σ’ ένα φίλο του.

    Συνολικά, στην πολιτεία Μίτσιγκαν ήρθαν και εργάστηκαν 7 άνθρωποι της Αμφίκλειας.

---

   Στην πολιτεία Γιούτα : Οι πόλεις και χωριά που προτίμησαν για εργασία οι μετανάστες ήταν Χέλπερ, Σαννυσάιντ και Σωλτ Λέικ. Αναλυτικά :

   Στο Χέλπερ (Helper, Ut.) : Το Μάιο του 1912 ήρθε ο Δήμος Κρικώνης, κοντά σ’ ένα φίλο του.

   Τον Αύγουστο του 1912 αφίχθηκε ο Ιωάννης Πανουργιάς. Ως γνωστό του στις ΗΠΑ ανέφερε τον ξάδερφό του Δ. Σφυρή[16].

   Συνολικά στην πόλη Χέλπερ ήρθαν και εργάστηκαν 2 άνθρωποι της Αμφίκλειας.

 

   Στο Σαννυσάιντ (Sunnyside, Utah) : Το Φεβρουάριο του 1912 έφθασε ο Δημήτριος Κυριαζάκος. Είχε εκεί ένα φίλο τον Ηλία Λιακόπουλο.

   Στην πόλη Σωλτ Λέικ (Salt Lake, Utah) :  Τον Ιανουάριο του 1911 αφίχθηκε ο Κωνσταντίνος Κανίρος. Είχε στις ΗΠΑ τον αδελφό του Δημ. Κανίρο.

    Συνολικά, στην πολιτεία Γιούτα ήρθαν και εργάστηκαν 4 άνθρωποι της Αμφίκλειας.

 

š---

 

   Στην πολιτεία Οχάιο :  Προτιμήθηκαν για εργασία οι τόποι Άκρον, Τολέδο και Γιανγκστάουν. Συγκεκριμένα :

   Στην πόλη Άκρον (Akron, Oh.) : Ήταν ο προορισμός για μια διμελή ομάδα της Αμφίκλειας που έφτασε το Μάρτιο του 1912 και περιλάμβανε τους Ευστράτιο και Λουκά Στασινό. Συνάντησαν εκεί το φίλο τους Νικ. Τυμπερλή.

   Στην πόλη Τολέδο (Toledo, Oh.) :  Τον Ιούνιο του 1910 αφίχθηκε ο Γεώργιος Ι. Πεντεδέκας. Τον υποδέχτηκε ο αδελφός του Δ. Πεντεδέκας.

   Στην Γιανγκστάουν (Youngstown, Oh.) : Το Μάιο του 1914 έφτασε ο Χρήστος Λύκος, κοντά σε ξάδερφό του.

    Συνολικά, στην πολιτεία Οχάιο ήρθαν και εργάστηκαν 4 άνθρωποι της Αμφίκλειας.

š---

   Στην πολιτεία του Νιου Χαμσάιρ :  Δύο τόποι δέχτηκαν ανθρώπους της Αμφίκλειας, οι πόλεις Νασούα και Μάντσεστερ. Πιο συγκεκριμένα :

   Στη Νασούα (Nashua, N. H.) : Τον Απρίλιο του 1909 έφτασε μεμονωμένα ο Γεώργιος Μπαλωμένος. Είχε εκεί το θείο του Κων. Σαμαρά.

   Τον Οκτώβριο του 1910 ήρθε ο Κωνσταντίνος Γ. Σαμαράς. Τον περίμενε ο ομώνυμος θείος του Κων. Σαμαράς.

   Στο Μάντσεστερ (Manchester, N.H.) : Το 1911 ήρθε ο Κωνσταντίνος Στεργίου. Το 1914 επέστρεψε στην πατρίδα. Το Δεκέμβριο του 1920 πήγε πάλι στον ίδιο τόπο. Είχε εκεί τον ξάδερφό του Φώτη Γκάρο.

    Συνολικά, στην πολιτεία Νιου Χαμσάιρ ήρθαν και εργάστηκαν 3 άνθρωποι της Αμφίκλειας.

š---

   Στην πολιτεία της Πενσυλβάνια : Καταγράφηκαν οι τόποι Μπράντφορντ και Βάντεργκριφτ ως προορισμοί εργασίας. Συγκεκριμένα :

  Στο Μπράντφορντ (Bradford, Pa.) :  Το Δεκέμβριο του 1909 ήρθε ο Ιωάννης Γκρινιάτσος. Τον περίμενε ο αδερφός του Ευάγγελος Γκρινιάτσος, που άλλαξε τόπο από τη Νέα Υόρκη στην οποία πρωτοήρθε το 1907.

   Στο Βάντεργκριφτ (Vandergrift, Pa.) :  Στις 3 Αυγούστου 1912 αφίχθηκε ο Κώστας Γεώργαρος. Ως φίλο του στις ΗΠΑ, ανέφερε τον Αχιλλέα Κουρέπη (που όμως ήταν στο Γκόραμ του Μέην).

    Συνολικά, στην πολιτεία Πενσυλβάνια ήρθαν και εργάστηκαν 3 άνθρωποι της Αμφίκλειας.

š---

    Στην πολιτεία Ιλλινόις : Ουσιαστικά είναι η πόλη του Σικάγου[17]. Το Νοέμβριο του 1907 ήρθε ο Ιωάννης Δρούκαλης κοντά στον ξάδερφό του Χρ. Μπουρνάζο.

   Το Σεπτέμβριο του 1910 έφθασε ο Αναστάσιος Δ. Στιβαχτής, κοντά στο φίλο του Ευστ. Σταμόπουλο.

    Συνολικά, στην πολιτεία Ιλλινός  ήρθαν και εργάστηκαν 2 άνθρωποι της Αμφίκλειας.

š---

    Στην πολιτεία Νιου Τζέρσεϋ :  Συγκεκριμένα στο Φρήχολντ (Freehold, N.J.), τον Οκτώβριο του 1910, αφίχθησαν ο Αντώνιος Παπαναστασίου  και ο Ιωάννης Φλώρος. Εκεί ήταν ο συγγενής τους Ι. Παπαναστασίου.

    Συνολικά, στην πολιτεία Νιού Τζέρσεϋ ήρθαν και εργάστηκαν 2 άνθρωποι της Αμφίκλειας.

š---

   Στην πολιτεία Όρεγκον : Στο Πόρτλαντ (Portland, Ore.) ήρθαν το Νοέμβριο του 1909 ο Ιωάννης-Δημήτριος Σαγιάς και ο Λουκάς Σερφές. Ο “δικός τους άνθρωπος” στον ξένο τόπο ήταν ο θείος τους Ιωάννης Χρυσικός.

š---

   Στην Καλιφόρνια και συγκεκριμένα στο Σακραμέντο (Sacramento) έφτασε το Φεβρουάριο του 1914 ο Γεώργιος Κανίρος. Είχε εκεί τον αδερφό του Κωνσταντίνο Κανίρο.

---

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1.    Αρχείο EllisIsland, της Υπηρεσίας Μετανάστευσης των ΗΠΑ.

2.    Β.Δ.  3/15-12-1833

3.    Διάταγμα 29-8-1912 (ΦΕΚ 261/1912)

4.    Αρχείο Ε.Λ.Ι.Α.

5.    Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : «Μετανάστες της Λαμίας στην Αμερική (αρχές 20ού αι.)» περ. «ΦΘΙΩΤΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ» 2012-2013, Λαμία.

6.    Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : «Αμπλιανίτες μετανάστες στην Αμερική», εφ. ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΑΜΠΛΙΑΝΗΣ, φ. 143, σελ. 1& 6, Σεπτ.-Οκτ. 2008  και φ. 144, σελ. 1 & 6, Νοε.-Δεκ. 2008, Συλλόγου Αμπλιανιτών ΑΓΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, Αθήνα.

7.    Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : «Μετανάστες της Γραβιάς στην Αμερική (τις δύο πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα)», Λαμία, 2009.

8.    Απογραφές πληθυσμού 1889, 1896, 1920.

9.    http://www.amfiklia.gr

10.  http://infofthiotida.blogspot.gr

11.  http://dadi-amfikleia.blogspot.gr

12.  περ. «Οικονομικός Ταχυδρόμος», ειδικό τεύχος, σελ. 54, 1997.

13.   εφ. Η ΕΠΑΡΧΙΑ, ετών 1927-1934, Λαμίας.

14.  «Οδηγός του Μετανάστου», 1910, Αθήνα.

15.  Θ.  Ανθογαλίδου  «Η ελληνική μετανάστευση στις ΗΠΑ (1900-1925)», στην ηλεκτρονική διεύθυνση:  http://www.auth.gr/virtualschool/1.2/Praxis/BoravouProject.html

16.  Θανάση Καλαφάτη «1880-1920, η πρώτη εν Αμερική μετανάστευσις»,  2-5-2004, από το Διαδίκτυο.

17.  Βικιπαίδεια

Ο κεντρικός δρόμος της Αμφίκλειας (1973)

[Από την ιστοσελίδα http://dadi-amfikleia.blogspot.gr]

         ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

---

[1] Για το διπλό όνομα δεν έχω δυστυχώς εξήγηση. Το μεταφέρω όπως καταγράφηκε στο Βιβλίο του πλοίου (Ship Manifest) και μάλιστα ήταν ως εξής :  Salgias John Dimitrios.

[2] Υπάρχει και δεύτερη εγγραφή στο αρχείο Ellis. Γράφτηκε Σωτήριος Μίχας, 20 ετών, που ταξίδεψε με το πλοίο Martha Washington και έφτασε στις 13-2-1910. Ο προορισμός του είναι Olean, N.J., όπου έχει το φίλο Γεώργιο Γεωργίου. Πιθανά πρόκειται για το ίδιο άτομο, που γράφτηκε δύο φορές σε διαφορετικά πλοία.

[3] Ήταν από τη Ντερνίτσα (Τιθρώνιο) και είχε πάει στην Αμερική το 1909. Ο πατέρας του λεγόταν Ευστάθιος.

[4] Υπάρχει και Πόρτλαντ του Όρεγκον.

[5] Αρχικός του προορισμός ήταν η Βοστώνη (Boston) της Μασαχουσέτης, αλλά άλλαξε γνώμη και έγραψε Χάβερχιλ.

[6] Αρκετά μέλη της ομάδας αυτής ήθελαν αρχικά να πάνε στη Βοστώνη, αλλά άλλαξαν γνώμη και τελικά δήλωσαν τόπους όπου ήδη βρίσκονταν συμπατριώτες τους. Αυτό φαίνεται στις καταγραφές που έγιναν με τα στοιχεία τους (Ship Manifest).

[7] Αρχικά δήλωσε τη Βοστώνη (Boston) αλλά άλλαξε γνώμη και δήλωσε το Χάβερχιλ.

[8] Στο Βιβλίο μεταναστών (Ship Manifest) γράφτηκε ως Sferis Dimitri.

[9] Έτσι ακριβώς γράφτηκε από την Αμερικανική Υπηρεσία Μετανάστευσης, όπως το άκουσε από το μετανάστη. Αντιγράφω ό,τι ακριβώς γράφτηκε. Μπορεί να γράφτηκε λάθος και το Δρόσω να ακούστηκε ως Φρόσω ή αντίστροφα. Δυστυχώς δεν μπορώ να το επιβεβαιώσω.

[10] Οι περισσότεροι μετανάστες ασχολήθηκαν μετά με το εμπόριο και τα ελεύθερα επαγγέλματα, ενώ άλλοι πολλοί σε διάφορες υπηρεσίες, έχοντας πάντα στο νου τους πώς να κερδίσουν συντομότερα και να επιστρέψουν στην πατρίδα.

[11] Βλ. περιοδικό «Οικονομικός Ταχυδρόμος», ειδικό τεύχος, σελ. 54, 1997.

[12] όπως η φυματίωση, η γρίπη (ιδιαίτερα η ισπανική γρίπη του 1918) και τα αφροδίσια νοσήματα (σύφιλη). Οι απλές μολύνσεις από χτυπήματα μπορούσαν να οδηγήσουν στο θάνατο, εφόσον δεν είχαν ανακαλυφθεί τα αντιβιοτικά.

[13] Το 1909, άλλαξε τόπο εργασίας και τον βρίσκουμε στο Μπράντφορντ (Bradford) της Πενσυλβάνια, όπου πήγε και τον συνάντησε ο αδελφός του Ιωάννης.

[14] Ήταν στο Γκόραμ  (Gorham) του Μέην.

[15] Το 1907, ο Ν. Δρούκαλης ήταν στο Χόκβιαμ, της ίδιας πολιτείας Ουάσινγκον.

[16] Δεν ήταν στην πολιτεία αυτή, αλλά στο Μέην.

[17] Σικάγο : Ιδρύθηκε το 1833. Το 1871 από μεγάλη πυρκαγιά κάηκε το 1/3 της πόλης. Από 1 εκατ. κατοίκους το 1890, πέρασε τα 3 εκατ. κατοίκους το 1920. Έγινε γρήγορα ένα από τα μεγαλύτερα διαμετακομιστικά κέντρα της βόρειας Αμερικής και στο βιομηχανικό και οικονομικό κέντρο των Μεσοδυτικών Πολιτειών. Πολυεθνική πόλη με διάφορες εθνότητες. Η ελληνική κοινότητα της πόλης βρίσκεται κυρίως κατά μήκος της οδού Χάλστεντ (Halsted street) δυτικά του κέντρου της πόλης. Ο πληθυσμός της (το 2005) ήταν 2.842.518 κάτοικοι.